Czym jest próba Romberga?
Próba Romberga to test statyczno-dynamiczny wykonywany w diagnostyce dysfunkcji układu równowagi. W literaturze medycznej równowagę określa się jako zdolność i samowystarczalność organizmu do utrzymania pozycji ciała. Równowaga jest jedną z 11 komponent koordynacji ruchowej, warunkujących prawidłowe funkcjonowanie motoryczne człowieka. Do komponent koordynacyjnych należy m.in. orientacja przestrzenna czy szybkość reakcji.
Ta pozornie prosta do oceniania zdolność organizmu do utrzymywania równowagi ciała przysparza wielu trudności diagnostycznych. Układ równowagi składa się bowiem z wielu narządów:
- narządu przedsionkowego (błędnikowego) w uchu wewnętrznym,
- narządu wzroku,
- receptorów czucia głębokiego w mięśniach, ścięgnach i torebkach stawowych.
O prawidłowym funkcjonowaniu układu równowagi decyduje także móżdżek, będący głównym narządem koordynacji ruchowej, zbierającym informację od wymienionych narządów i koordynującym ruch i postawę.
Ponadto nie zawsze objawy świadczące o braku równowagi mają związek z funkcjonowaniem samego układu równowagi. Mogą być efektem różnorodnych chorób lub skutkiem ubocznych zażywanych leków czy używek.
Oprócz próby Romberga do oceny równowagi ciała wykorzystuje inne testy statyczno-dynamiczne, takie jak:
- test Babińskiego-Weila,
- test Uterbergera,
- test Tandema,
- test Fokudy,
- skala równowagi Berga,
- skala FAB,
- test “wstań i idź”,
- test Fleishmana.
Ponadto w diagnostyce dysfunkcji równowagi wykonuje się badania neurologiczne, laryngologiczne, badania krwi, elektrokardiografię.
Próba Romberga jest wykonywana zazwyczaj u pacjentów zgłaszających takie objawy ze strony układu równowagi jak:
- zawroty głowy
- zaburzenia widzenia (oczopląs, oscylopsja)
- ataksja (zaburzenia równowagi)
- nudności i wymioty.
Reklama
Jak się sprawdza odruch Romberga?
Próba Romberga ocenia tzw. równowagę statyczną ciała, czyli zdolność organizmu do utrzymania równowagi przy niezmieniającym się punkcie podparcia ciała. Różnicuje się ją z tzw. równowagą dynamiczną, będą zdolnością do utrzymania równowagi przy zmiennym punkcie podparcia.
W teście Romberga chodzi o utrzymanie przez osobę badaną pozycji ciała ze złączonymi stopami i rękami uniesionymi do kąta 90 stopni. W czasie testu stawy łokciowe powinny być wyprostowane, a przedramiona pozostawać w supinacji. Badany powinien stać w tej pozycji przez 30 sekund. Najpierw z otwartymi, a następnie zamkniętymi oczami.
Co bardzo istotne w trakcie wykonywania próby Romberga, osoba badająca powinna asekurować osobę badaną. W niektórych źródłach można znaleźć nieco inną pozycję sprawdzającą odruch Romberga – tj. ze stopami ustawionymi w linii prostej (próba uczulona Romberga) lub z rękami skrzyżowanymi na piersi i ściśle złączonymi nogami (zaostrzona próba Romberga). Niektóre źródła podają, że klasyczną próbę wykonuje się w pozycji ze złączonymi stopami i rękami wzdłuż tułowia.
Zaletą tego testu jest to, że do jego przeprowadzenia niepotrzebna jest żadna aparatura pomiarowa lub specjalistyczne pomieszczenie. Test Romberga może przeprowadzić każdy, bez wcześniejszego przeszkolenia. Jednakże powinien posiadać wiedzę niezbędną do interpretacji testu. Kiedy próba Romberga jest dodatnia, a kiedy ujemna?
Reklama
Próba Romberga ujemna i dodatnia
Próbę Romberga uznaje się za ujemną, jeśli osoba badana po zamknięciu oczu nie ma problemów z utrzymaniem równowagi. Innymi słowy nie wykazuje oznak chwiejności czy tendencji do przewrócenia się. W razie wątpliwości co do chwiejności postawy zaleca się wykonanie innych testów dynamiczno-statycznych.
Jeśli postawa osoby badanej po zamknięciu oczu jest chwiejna, próba Romberga jest dodatnia. Innymi słowy na podstawie dodatniej próby można zdiagnozować ataksję, czyli niezborność ruchową. Co to oznacza?
W przypadku uszkodzenia szlaków aferentnych w sznurach tylnych rdzenia kręgowego, które przesyłają informację o czuciu proprioceptywnym ze stóp, osoba badana po zamknięciu oczu chwieje się lub wykazuje tendencję do upadku (zwykle w stronę występowania uszkodzenia). Co warto podkreślić, jeśli badany wykazuje cechy niestabilności jeszcze przed zamknięciem oczu, próba Romberga sugeruje występowanie nieskompensowanych zaburzeń błędnika lub uszkodzenie móżdżku (charakterystyczne wychylenia w przód-tył).
Reklama
Chwiejna próba Romberga
Chwiejna próba Romberga może świadczyć o występowaniu takich schorzeń jak:
- neuropatia,
- zwyrodnienie rdzenia kręgowego (choroba Addissona-Biermera)
- zespół Guillaina-Barrégo,
- choroba Charcota-Mariego-Tootha,
- choroba Creutzfeldta-Jakoba,
- zespół Gerstmanna-Strausslera-Scheinkera (GSS),
- zwyrodnienie wieloukładowe (MSA),
- zespoły otępienne,
- mocznica,
- ropień lub guz mózgu,
- udar mózgu,
- zatrucia metalami ciężkimi,
- niedobór witamin z grupy B.
