Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych jest właściwe zbiorem różnych schorzeń, których cechą charakterystyczną są zmiany zapalne w drobnych obszarach płuc (tzw. tkanka śródmiąższowa).
Najczęściej przyczyną choroby jest długotrwałe narażenie zawodowe na wysokie stężenia określonych substancji, których wdychanie z czasem u części osób może prowadzić do uszkodzenia płuc.
Większość objawów choroby ustępuje bez specjalnego leczenia, jeśli chorzy unikają wdychania substancji odpowiedzialnych za rozwój alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych.
Zobacz wideo: Alergia jest dziedziczna
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - przyczyny
Przyczyny alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych
Główne przyczyny alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych | |
---|---|
Źródło | Nazwa choroby |
Zgniłe siano | Płuco rolnika |
Produkcja detergentów | Płuco detergentowe |
Pleśń sera | Płuco wyrabiających sery |
Sauny, łazienki | Płuco łazienkowe |
Odchody i pióra ptaków | Płuco hodowców ptaków |
Utrwalacze farb | Płuco malarzy |
Insektycydy | Płuco rolników i ogrodników |
Czynników, które mogą doprowadzić do rozwoju alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych jest bardzo wiele (ponad 300).
U części osób dodatkowo mogą wystąpić predyspozycje genetyczne, które sprzyjają rozwojowi choroby. Sam mechanizm uszkodzenia płuc nie jest do końca poznany.Jednakże główną rolę w rozwoju choroby ma nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego (immunologicznego), który stoi na straży organizmu broniąc go przed atakami różnych szkodliwych drobnoustrojów (np. baterii wirusów) jak i innych związków. Z nie do końca jasnych przyczyn zaczyna on traktować substancje potencjalnie nieszkodliwe – tzw. alergeny jako groźne dla organizmu czynniki i rozpoczyna z nimi walkę. W tym przypadku alergeny są przez nas wdychane i w końcu dostają się do płuc.
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - kto jest narażony?
Najczęstszą postacią alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych jest tzw. „płuco rolnika”. Występuje ono u osób narażonych na długotrwałe przebywanie w miejscach o podwyższonym stężeniu pyłu pochodzącego z siana, słomy czy zboża. Substancje zawarte w pyle przy krótkotrwałym narażeniu na nie u większości osób nie wywołują niepokojących zmian, jednakże długotrwała ekspozycja (przede wszystkim zawodowa) może prowadzić do zmian w miąższu płucnym i wystąpieniu objawów choroby.
Często zawodowe narażenie na odchody i pióra ptaków (hodowcy ptactwa), a także częste i długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach, w których występuje duże stężenie zarodników grzybów, a w szczególności pleśni oraz chemikaliów (detergenty) może prowadzić do rozwoju alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych. Choroba ta stwierdzana jest również u ludzi, którzy często przez długi czas przebywali w pomieszczeniach z zanieczyszczonymi urządzeniami do klimatyzacji np. pracownicy biurowi. W takich urządzeniach mogą się namnażać różne rodzaje grzybów, bakterii itp.
- Dowiedz się o: Alergii na zboża
Ze względu na nasilenie objawów choroba dzielona jest na 3 postacie:
- Ostrą – objawy przypominają infekcję dróg oddechowych (często mogą być z nią mylone), pojawiają się kilka godzin po narażeniu na określony alergen.
- Podostra – objawy są słabiej wyrażone, ten typ występuję w przypadku narażenia na mniejsze stężenie alergenu w powietrzu.
- Przewlekłą – objawy są skryte i choroba przez długi czas może przebiegać niezauważona, ta postać grozi poważnymi powikłaniami.
Grupy zawodowe w szczególności narażone na rozwój alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych to:
- rolnicy,
- hodowcy ptaków,
- pracownicy przemysłu drzewnego, chemicznego i spożywczego.
Osoby, u których stwierdzono przyczynę odpowiedzialną za rozwój alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, powinny unikać narażenia na określony alergen. W praktyce oznacza to zmianę dotychczas wykonywanej pracy. Rzecz jasna w wielu przypadkach nie jest to możliwe. Wówczas pomocne może być noszenie maseczek zmniejszających ilość wdychanych alergenów.
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - objawy i postaci choroby
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych nie ma charakterystycznych objawów, które umożliwiłyby łatwe postawienie diagnozy. Co więcej - schorzenie to może przypominać szereg innych chorób płuc. W zależności od postaci chorzy mogą prezentować szereg objawów.
Postać ostra:
- kaszel,
- duszność,
- podwyższona temperatura ciała lub gorączka,
- ogólne złe samopoczucie.
Objawy mogą się cofnąć same bez żadnego leczenia. Jednakże kolejne nawroty choroby przebiegają z coraz większym nasileniem.
Postać podostra:
- duszność,
- zmęczenie,
- okresowy kaszel,
- stany podgorączkowe.
Postać przewlekła - objawy są mało charakterystyczne, przypominają przewlekłe zapalenie oskrzeli:
- kaszel z wykrztuszaniem,
- ubytek masy ciała,
- złe samopoczucie,
- zmniejszony apetyt.
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - wizyta u lekarza
Ze względu na brak charakterystycznych objawów choroby postawienie właściwej diagnozy może być trudne. Zazwyczaj chorzy zgłaszają się do lekarza z objawami infekcji układu oddechowego, która mimo leczenia nie chce ustępować i często nawraca. Kluczowe jest stwierdzenie zależności pomiędzy przebywaniem w określonych pomieszczeniach, wykonywaniem konkretnych czynności a występowaniem objawów. Dlatego lekarz zbierający wywiad będzie starał się uzyskać jak najwięcej informacji na temat okoliczności, w których pojawiają się symptomy choroby. Przykładowe pytania, które mogą paść podczas wizyty u lekarza znajdują się poniżej.
Przykładowe pytania, które może zadać lekarz:
- Jaką pracę Pan/Pani wykonuję?
- Czy objawy choroby zaostrzają się w miejscu pracy?
- Czy podobne dolegliwości występują u osób z którymi Pan/Pani pracuje?
- Czy w miejscu pracy stosowane są jakieś środki zabezpieczające przed szkodliwymi substancjami (maseczki itp.)?
- Czy posiada Pan/Pani jakieś zwierzę domowe?
- Czy korzysta Pan/Pani z urządzeń nawilżających/klimatyzacji ?
- Czy w domu są pomieszczenia zawilgocone/ zagrzybione?
- Czy często korzysta Pan/Pani z sauny?
- Czy ktoś z domowników/ członków rodziny prezentuje podobne objawy?
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - badania
Chorzy, u których podejrzewa się alergiczne tło dolegliwości kierowani są do lekarzy pulmonologów oraz alergologów, którzy zajmują się dalszą diagnostyką. Lekarze tych specjalności mogą zlecić:
- Badania krwi - w badaniach krwi oceniany jest stopień reakcji zapalnej toczącej się w organiźmie za pomocą określonych parametrów. Ponadto można wykonać dodatkowe testy badające stopień reakcji alergicznej na określony alergen.
- Badania obrazowe - służą do oceny stopnia uszkodzenia płuc. Należą do nich: rentgen (RTG) oraz tomografia komputerowa płuc. Pozwalają one na zlokalizować miejsca toczącego się procesu zapalnego oraz jego stopień.
- BAL – tzw. płukanie oskrzelowo płucne. Jest to badanie przeprowadzane podczas bronchofiberoskopii płuc. Pozwala ono na pobranie próbek z fragmentów płuc zajętych chorobą. Stwierdzenie w nich toczącego się procesu zapalnego oraz odpowiednich typów komórek nasuwa właściwą diagnozę.
- Testy prowokacyjne - są wykonywane pod nadzorem lekarza lub pielęgniarki. Polegają na inhalacji przez chorego substancji podejrzewanych o wywoływanie choroby. Związki, które spowodują wystąpienie objawów, są prawdopodobnie odpowiedzialne za wystąpienie alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych. Próby te wymagają ścisłego nadzoru ze względu na możliwość wystąpienia ciężkich reakcji alergicznych.
- Biopsję płuca - badanie to polega na pobraniu fragmentu płuca, podejrzewanego o lokalizację choroby. Fragment taki jest następnie oceniany pod mikroskopem. Obecność charakterystycznego obrazu zmian pozwala na rozpoznanie choroby. Badanie to zlecane jest u chorych, u których nie udało się za pomocą innych metod diagnostycznych ustalić rozpoznania i potrzebne jest wykluczenie innych schorzeń o podobnym przebiegu.
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - leczenie, czyli zapobieganie
- Jeśli tylko jest to możliwe, należy unikać narażenia na czynniki wywołujące chorobę (zmiana zawodu lub miejsca zamieszkania). Ostre postacie choroby zazwyczaj ustępują samoistnie i nie wymagają leczenia.
- Gdy objawy są ciężkie, stosowane są leki z grupy glikortykosteroidów (popularne „sterydy”). Ich rolą jest zmniejszenie reakcji zapalnej toczącej się w płucach, a tym samym złagodzenie objawów.
- U części chorych stosowane są również leki rozszerzające oskrzela, ich rolą jest zmniejszenie duszności, a tym samym złagodzenie przebiegu zaostrzeń choroby.
Reklama
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych - najczęściej zadawane pytania
Czy alergicznym zapaleniem pęcherzyków płucnych można się zarazić?
Nie. Podstawą choroby jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego lecz nie może ona być przenoszona pomiędzy różnymi osobami. Jedynie pewne predyspozycje genetyczne, które są przekazywane przez rodziców potomstwu mogą sprzyjać rozwojowi choroby.
U kogo najczęściej występuje ta choroba?
Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych występuje przede wszystkim u osób narażonych w miejscu pracy na długotrwałe wdychanie dużych stężeń określonych substancji. Szczególnie narażeni są rolnicy.
Czy alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych jest poważnym schorzeniem?
U części osób, szczególnie jeśli rozwinie się przewlekła postać choroby, może dojść do poważnego uszkodzenia funkcji płuc.
Czy alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych można wyleczyć?
Podstawową metodą leczenia jest unikanie narażenia na szkodliwe substancje odpowiedzialne za rozwój objawów. U części chorych konieczne może być włączenie leków łagodzących przebieg choroby.