Krwotok jest to wylew krwi poza światło naczynia krwionośnego na skutek przerwania ciągłości jego ścian. Krwotok może być następstwem urazu lub pęknięcia zmienionego chorobowo naczynia, którego ściana pęka pod wpływem ciśnienia krwi.
Rodzaje krwotoków
W zależności od rodzaju uszkodzonego naczynia krwionośnego wyróżnia się krwotoki tętnicze, żylne, a także z naczyń włosowatych.
- Krwotok tętniczy charakteryzuje się pulsującym w rytm skurczów serca wypływaniem krwi, która ma zabarwienie jasnoczerwone.
- W krwotoku żylnym z powierzchni rany krew wypływa jednostajnie, ma zabarwienie ciemnoczerwone. Różnica w zabarwieniu jest spowodowana obecnością tlenu w krwinkach czerwonych krwi tętniczej.
- Krwawienia z naczyń włosowatych dotyczą najmniejszych naczynek i są zwykle niewielkie. Jeśli krew wypływa na zewnątrz ciała poszkodowanego to mamy do czynienia z krwotokiem zewnętrznym. Jeżeli natomiast krew gromadzi się wewnątrz ciała lub tkanek, jest to krwotok wewnętrzny.
- Zobacz: Krwawienia z nosa
Reklama
Krwotok - objawy towarzyszące
Jeśli utrata krwi jest powolna i w porę zostaje zatrzymana, zwykle nie zagraża to życiu chorego. Objawy wstrząsu pojawiają się przy utracie około 40% objętości krążącej krwi, Groźne dla życia krwotoki występują zwłaszcza przy uszkodzeniu dużych naczyń tętniczych lub żylnych, takich jak szyjne, udowe, ramieniowe lub pachowe.
Dodatkowymi objawami krwotoku są:
- bladość powłok ciała,
- przyspieszenie tętna,
- spadek ciśnienia krwi,
- ogólne osłabienie,
- szum w uszach,
- zimny pot,
- mroczki przed oczami,
- niepokój,
- utrata przytomności.
W związku z tym, że każdy krwotok może być stanem bezpośredniego zagrożenia życia, pierwsza pomoc jest najważniejszym działaniem w ratownictwie!
- Dowiedz się jak niebezpieczne są: Zaburzenia krzepnięcia
Reklama
Krwotok zewnętrzny - co robić?
- Jeżeli stwierdzisz u chorego objawy wstrząsu natychmiast wezwij pogotowie ratunkowe (nr 112 lub 999). Objawy wstrząsu zostały szczegółowo opisane w artykule Wstrząs.
- Oceń podstawowe parametry życiowe takie jak: oddychanie, krążenie, stan przytomności. Jeśli chory nie oddycha - udrożnij drogi oddechowe według schematu opisanego w artykule Resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Jeżeli chory ma zatrzymanie krążenia rozpocznij resuscytację.
- Jeżeli chory jest w stabilnym stanie niezwłocznie wezwij pomoc!
- Jeżeli masz apteczkę, rozpocznij od nałożenia jałowego opatrunku i uciśnięcia miejsca krwawienia (jeżeli nie posiadasz opatrunku - uciśnij ręką lub dostępnym Ci materiałem).
- Przymocuj opatrunek bandażem - taki opatrunek nazywamy opatrunkiem uciskowym.
- Jeśli opatrunek przesiąka krwią – dołóż kolejne warstwy nie zdejmując starego opatrunku i nie zwalniając ucisku.
- Jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieś krwawiącą kończynę nie zwalniając ucisku.
- Postaraj się unieruchomić krwawiącą kończynę.
- Jeśli powyższe metody zawodzą – zastosuj ucisk na tętnice powyżej miejsca krwawienia. Punkty uciskowe do tamowania krwotoków tętniczych:
- ramię - nad obojczykiem,
- przedramię - w zgięciu łokcia,
- dłoń - przed nadgarstkiem,
- udo - w połowie pachwiny,
- stopa - przednia część stawu skokowego.
W ostateczności możesz zastosować opaskę uciskową. Powinna ona być stosowana w bardzo ciężkich urazach, pod warunkiem umiejętności jej założenia. Źle założona opaska może spowodować uszkodzenie nerwów, naczyń lub nawet martwicę tkanek.
- Przeczytaj o: Hemofilie
Reklama
Krwotok wewnętrzny - jak postępować?
Najczęstszymi przyczynami krwotoków wewnętrznych są wypadki komunikacyjne, tępy uraz, upadek z wysokości lub samoistne pęknięcie tętniaka. W zależności od miejsca uszkodzenia i gromadzenia się krwi rozróżniamy krwotoki: do jamy czaszki, do żołądka, do jamy otrzewnej, z płuc oraz krwotoki śródtkankowe. Krwotoków wewnętrznych nie można zatamować. Można jedynie zmniejszyć ich skutki przez zastosowanie odpowiedniego ułożenia, a potem trzeba kontrolować czynności życiowe i jak najszybciej wezwać pogotowie.
Objawami sugerującymi krwotok wewnętrzny obok wcześniej wymienionych objawów są:
- Wymiotowanie krwią bądź oddawanie smolistych stolców to często objaw krwawienia z wrzodu żołądka lub dwunastnicy.
- Oddawanie stolca podbarwionego krwią może oznaczać krwawienie z końcowego odcinka przewodu pokarmowego.
- Oddawanie moczu podbarwionego krwią może oznaczać krwawienie z układu moczowego.
- Powiększenie się obwodu brzucha lub zasinienie pod którymś z łuków żebrowych może świadczyć o krwawieniu z narządów jamy brzusznej.
- Wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią świadczy o krwawieniu z płuc.
Reklama
Krwotok - pierwsza pomoc:
- Jak najszybciej wezwij pogotowie ratunkowe!
- Przy krwawieniu do kończyny postaraj się ją unieruchomić.
- Ułóż chorego w pozycji przeciwwstrząsowej - chory leży na wznak z nogami podniesionymi około 30 cm ponad podłoże.
- Okryj chorego ciepłym kocem, nie podawaj niczego doustnie, uspokój i regularnie sprawdzaj oddech.
- Dokładnie obserwuj chorego – jeżeli wystąpią u niego oznaki nagłego zatrzymania krążenia podejmij resuscytację (patrz: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa).
