Pęcherzyk żółciowy należy do zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych, a jego rola polega na magazynowaniu i zagęszczaniu żółci. Żółć jest wydzielana do światła przewodu pokarmowego (a dokładniej do dwunastnicy) w odpowiedzi na pobudzenie pęcherzyka żółciowego przez hormony przewodu pokarmowego wydzielane podczas trawienia. Rola żółci polega na emulacji tłuszczy, które po tym „zabiegu” są łatwiej dostępne dla enzymów trawiennych.
Przyczyny ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego
W skrócie można powiedzieć, że do zapalenia pęcherzyka żółciowego przyczynia się zatkanie dróg żółciowych, ich skurcz oraz zakażenie żółci bakteriami. Tak zwane zatkanie, czyli upośledzenie odpływu żółci przez drogi żółciowe może być spowodowane np. obecnością kamieni żółciowych (zdecydowanie najczęstsza przyczyna), a rzadziej zwężenie dróg żółciowych wskutek zapaleń (np. z autoagresji), obecności przeszkód, które uciskają na drogi żółciowe. Utrudniony odpływ żółci powoduje niedokrwienie ścian pęcherzyka żółciowego, uwalniane są liczne substancje wywołujące stan zapalny. Później może dołączyć namnożenie bakterii.
Pamiętaj, ze nie zawsze obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym doprowadzi do ostrego zapalenia pęcherzyka! Około 2/3 osób ze stwierdzanymi kamieniami nie odczuwa objawów, zaś pozostała 1/3 ma objawy o różnym nasileniu. Kamienie żółciowe są często przypadkowo znajdowane w usg i nie dają objawów.
Do rozwoju kamieni w pęcherzyku żółciowym dochodzi w momencie, gdy w składzie żółci dominują składniki nierozpuszczalne w wodzie, które łatwo się wytrącają w żółci. Skład kamieni żółciowych może być różny, stąd wyróżnia się kamienie:
- cholesterolowe,
- barwnikowe,
- mieszane.
Kamica żółciowa jest to występowanie złogów (kamieni) w pęcherzyku żółciowym i /lub drogach żółciowych. Złogi powstają wskutek wytrącania się z żółci składników nierozpuszczalnych w wodzie jak cholesterol, barwniki żółciowe lub niektóre białka.
Reklama
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - objawy
Typowym objawem jest silny ból w górnej części brzucha lub nawet w jego prawej górnej części. Ból czasami jest odczuwany też pod łopatką lub w plecach. Ból jest podobny do kolki żółciowej, ale trwa znacznie dłużej. Poza bólem pojawiają się:
- nudności,
- wymioty,
- podniesiona temperatura,
- możliwe są dreszcze,
- wysoka gorączka.
Reklama
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - konsultacja lekarska
Aby z sensem zaplanować badania i przybliżyć diagnozę konieczna jest rozmowa z lekarzem. Nawet jeśli wydaje Ci się, że zadawanych pytań jest za dużo, pamiętaj że wszystkie dużo wnoszą, pozwalają na celowe, konkretne działanie. Wiele zależy od szczerości pacjenta. Zrozumiałe jest, że w sytuacji stresowej, jaką jest choroba, pacjent może o czymś zapomnieć. Może warto zapisać na kartce problemy albo pytania?
Dla lekarza podstawowe pytania odnoszące się do brzucha dotyczą:
- bólu: jego lokalizacja, charakter (czy jest to ból stały, kolkowy, piekący, ostry, tępy), promieniowanie (gdzie jeszcze jest odczuwany), sytuacji kiedy się nasila, kiedy maleje (np. zależność od posiłków, wypróżnień, ruchów ciała), czasu trwania, czy wcześniej też były takie lub podobne dolegliwości;
- stolca: jego barwy, obecności domieszek (krwi, śluzu, ropy), obecności zaparć lub biegunek;
- czynników nasilających te dolegliwości (np. pokarmy, tryb życia, stres).
Konieczne są także pytania o inne choroby, zażywane leki, problemy ze zdrowiem w przeszłości. Oczywiście dobór pytań zawsze zależy od sytuacji, „typowości” dolegliwości itp. W badaniu fizykalnym brzucha lekarz określa wygląd brzucha, osłuchuje ruchy jelit (perystaltykę), bolesność brzucha podczas palpacji, opukiwania, obecność oporów w jamie brzusznej, objawów otrzewnowych świadczących o podrażnieniu otrzewnej.
Reklama
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - występowanie i zapobieganie
Mimo, że u kobiet częściej występują kamienie żółciowe, w przypadku ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego nie ma przewagi w obrębie płci. Zapalenie pęcherzyka częściej występuje u osób starszych. Rzadko do zapalenia pęcherzyka żółciowego dochodzi bez obecności kamieni żółciowych, a sytuacjami sprzyjającymi są ciężkie stresy jak np. ciężkie stany, urazy wymagające pobytu np. na intensywnej terapii.
Nie ma tak naprawdę sposobów zapobiegania. U osób z kamicą żółciową i wskazaniami do planowego zabiegu operacyjnego (np. upośledzenie odporności, przewlekłe choroby) są operowane zanim wystąpi epizod zapalenia.
Reklama
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - jakie badania wykonać?
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego wiąże się ze wzrostem wskaźników stanu zapalnego jak np. liczba białych krwinek (leukocytów). W badaniach laboratoryjnych podniesione są wskaźniki cholestazy (zastoju żółci): fosfataza alkaliczna, GGTP; może być wyższy poziom bilirubiny. Kolejnym krokiem jest poszukiwanie przyczyny zapalenia, czyli obecności:
- złogów,
- ucisku,
- zwężeń.
Podstawowym badaniem uwidaczniającym obecność kamieni w pęcherzyku żółciowym jest ultrasonografia (usg), która ma dużą skuteczność. Badanie to pozwala także na określenie szerokości dróg żółciowych, których poszerzenie świadczy o utrudnionym odpływie żółci. U części chorych z kamicą złogi są widoczne na zdjęciach rentgenowskich. Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej jest używane także do różnicowania przyczyn dolegliwości.
Reklama
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego - leczenie
Leczenie polega na podawaniu:
- antybiotyków,
- leków przeciwbólowych,
- rozkurczających.
Następnym krokiem jest leczenie operacyjne, czyli usunięcie pęcherzyka żółciowego ze złogami (kamieniami żółciowymi).
Nie istnieją domowe metody leczenia ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Stan taki wymaga konsultacji lekarskiej. W ramach rekonwalescencji należy przestrzegać zaleceń lekarskich:
- odpowiedniej, lekkostrawnej diety (wykluczenie posiłków smażonych, tłustych, wzdymających),
- przyjmowania odpowiedniej ilości płynów (jako zapobieganie odwodnieniu).
W przypadku podejrzenia lub stwierdzenia ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego konieczna jest opieka medyczna. Zgłoś się do lekarza! Przestrzegaj zaleceń lekarza, nie działaj na własną rękę.
Jeśli masz pytania odnośnie swojej choroby, swojego stanu porozmawiaj z lekarzem!
Reklama
Powikłania ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego
Powikłania ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego obejmują:
- powstanie ropniaka pęcherzyka żółciowego (w jego obrębie gromadzi się ropa),
- możliwe jest przedziurawienie tego narządu lub nawet jego martwica.
Koniecznie zgłoś się do lekarza jeśli masz bóle brzucha, które nie ustępują lub nawracają mimo stosowanych leków przeciwbólowych lub rozkurczowych, jeśli dołączają się dreszcze, wysoka gorączka lub żółtaczka. Wystąpienie żółtaczki, czyli żółtego zabarwienia oczu i skóry (lub tylko oczu) wymaga wyjaśnienia.
Także jeśli obawiasz się o swój stan zdrowia, coś Cię niepokoi - porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem.
