Starczowzroczność w przeciwieństwie do krótko-, nadwzroczności lub astygmatyzmu nie jest zaliczana do niemiarowości sferycznych, gdzie powodem choroby są nieprawidłowości kształtu gałki ocznej lub rogówki.
Starczowzroczność natomiast jest następstwem postępującego z wiekiem naturalnego procesu spadku zdolności oka do akomodacji, która jest mechanizmem zapewniającym ostre widzenie z bliska. Nie należy mylić starczowzroczności z tzw. nadwzrocznością starczą, której powodem jest obniżenie współczynników załamania światła rogówki i ciała szklistego. Presbyopia natomiast związana jest ze zmianami w soczewce.
Starczowzroczność - co to jest?
Początki starczowzroczności pojawiają się po 40. roku życia i manifestują się niewyraźnym zamazanym widzeniem z bliska podczas czytania książki lub pracy na komputerze. Rozwija się zarówno w oku normo-, krótko-, jak i dalekowzrocznym. Za akomodację odpowiedzialna jest soczewka, wiązadełka Zinna i mięsień rzęskowy. Jak działa ten mechanizm?
Podczas patrzenia na przedmioty w oddali soczewka jest płaska. Przy przeniesieniu wzroku na przedmiot położony blisko dochodzi do skurczu mięśnia rzęskowego, rozluźnienia więzadełek i zmiany kształtu soczewki z płaskiego na wypukły, dzięki czemu dany obiekt widziany jest ostro. Z wiekiem soczewka staje się coraz mniej elastyczna i traci zdolność do zmiany kształtu, dlatego widzenie z bliska staje się niewyraźne. Objawy starczowzroczności i dalekowzroczności są podobne, jednak przyczyny tych stanów różnią się zupełnie. Co więcej - nadwzroczność zwykle obecna jest od urodzenia, a presbyopia pojawia się wraz z wiekiem.
- Poznaj: Sposoby na przemęczone oczy
Reklama
Starczowzroczność - objawy
Wizyta u okulisty jest konieczna, jeżeli zauważasz trudności z czytaniem:
- gazety,
- książki,
- menu w restauracji,
Masz kłopot z robótkami ręcznymi i np. szyciem. U ludzi z nadwzrocznością presbyopia nasila jej objawy (gdyż nie ma możliwości kompensacji nadwzroczności przez akomodację). Po dokładnym zbadaniu wzroku lekarz dobierze odpowiednie szkła korygujące.
Reklama
Starczowzroczność - leczenie
Najpowszechniej stosowana jest korekcja okularowa. Jeżeli presbyopia rozwinęła się w oku dotychczas normowzrocznym wystarczające będą „okulary do czytania” posiadające szkła plusowe. Jeżeli pacjent wymaga korekcji zarówno do dali, jak i do bliży, rozwiązaniem są soczewki dwuogniskowe oraz soczewki progresywne o zmiennej ogniskowej.
Soczewki dwuogniskowe posiadają widoczną linię oddzielającą górna część szkła (do dali – np. 5 m) od dolnej (do bliży – 40 cm). W przypadku obserwacji obiektów w pośredniej odległości np. 1,5 m lepszym, ale i droższym rozwiązaniem są soczewki progresywne o zmiennej ogniskowej (nie posiadają widocznej linii). Pozwalają one na dokładne widzenie przedmiotów w różnej odległości od oka, a nie tylko skrajnie blisko lub daleko położonych, jak w przypadku soczewek dwuogniskowych. W leczeniu używa się także szkieł kontaktowych. Istnieją też metody chirurgiczne leczenia starczowzroczności np. wszczepienie sztucznej soczewki podobnie jak przy operacji zaćmy. Nie są one jednak stosowane na zbyt szeroka skalę.
Pacjent powinien nosić okulary korygujące wadę. Pacjenci normowzroczni i dalekowidze używają szkieł plusowych. Pacjenci z niską krótkowzrocznością mogą zdejmować okulary do czytania, a ci ze znacznego stopnia krótkowzrocznością wymagają słabszych niż dotychczas szkieł minusowych.
Reklama
Starczowzroczność - czy można jej zapobiec?
Starczowzroczności nie można zapobiec. Jest to naturalny proces degeneracyjny soczewki związany z wiekiem. Uważa się, że np. długotrwała praca przy komputerze w ciągu dnia może przyspieszać proces degeneracyjny soczewki i prowadzić do wcześniejszego ujawnienia się starczowzroczności. Dlatego zaleca się krótkie przerwy w pracy, podczas których oko powinno być skierowane na odległe przedmioty. Ryzyko starczowzroczności zwiększają niektóre leki, które wpływają na elastyczność soczewki np.:
- leki antyhistaminowe,
- antydepresanty,
- a także alkohol lub cukrzyca.
Reklama
Starczowzroczność - najczęściej zadawane pytania
Czy można uniknąć degeneracji soczewki?
Nie są znane metody zapobiegające starczowzroczności. Jest ona elementem starzenia się organizmu i pojawia się wraz z wiekiem. Można to porównać do włosów, które z biegiem lat stają się siwe. U jednych wcześniej, u innych później, niemniej jednak nie możemy zapobiec temu procesowi.
Czy istnieją laserowe metody leczenia podobnie jak przy wadach refrakcji?
Wykonuje się korekcję laserową starczowzroczności np. techniką LASIK oraz stosunkową nową techniką jaką jest keratoplastyka kondukcyjna. Możliwe jest także wszczepienie sztucznej soczewki – podobnie jak w operacji zaćmy. Jednak nadal najbardziej popularną metodą leczenia pozostaje korekcja optyczna.
