Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗
Czarny plastik w przyborach kuchennych. Sprawdź, dlaczego lepiej go unikać ❗

Zemsta Faraona - objawy i leczenie biegunki u podróżnych

Zemsta faraona, czyli biegunka podróżnych, skutecznie może zepsuć wymarzony wyjazd w tropiki. Zobacz, ile trwa choroba i jakie stosować leki w jej terapii. Dowiedz się, jak uniknąć zemsty faraona w czasie wyjazdu do krajów Trzeciego Świata.
Kobieta z objawami biegunki
źródło:123RF
Spis treści

Co to jest zemsta faraona?

Zemsta faraona to potoczna nazwa schorzenia określanego w medycznej nomenklaturze mianem biegunki podróżnych. Jest to problem powszechnie dotykający osoby wyjeżdżające z krajów wysoko uprzemysłowionych do państw trzeciego świata, cechujących się niskim standardem sanitarnym, zwłaszcza leżących w strefie międzyzwrotnikowej. 

Szacuje się, że z objawami zemsty faraona zmaga się od 30 do nawet 70 procent podróżnych udających się w rejon zwrotnika (dane: Ewelina Kimszal, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Biegunka podróżnych). 

Występujące dolegliwości są efektem zakażeń bakteryjnych, wirusowych i pasożytniczych charakterystycznych dla danego regionu, przy braku wrodzonej odporności na występujące lokalnie szczepy patogenów. 

Reklama

Skąd się bierze klątwa faraona?

Klątwa faraona zdecydowanie najczęściej jest efektem zakażenia jednym z tzw. enterotoksycznych szczepów Escherichia coli (ETEC), czyli pałeczek okrężnicy. Wytwarzane przez nie toksyny działaniem przypominają jad przecinkowca cholery

Powodują uszkodzenie nabłonka jelit oraz zaburzenie ich czynności, a w następstwie silną biegunkę. ETEC należy do patologicznych, chorobotwórczych odmian E coli, innych aniżeli drobnoustroje stanowiące naturalną florę bakteryjną jelita grubego przeciętnego Europejczyka. 

O ile w szerokościach geograficznych, w których zlokalizowana jest Polska z patogenem tym trudno jest się spotkać, o tyle w tropikach występuje on powszechnie – bardzo łatwo jest się zarazić poprzez skażony pokarm lub wodę. ETEC odpowiadają za mniej więcej połowę wszystkich przypadków biegunki podróżnych. 

Inne potencjalne powody, to:

  • Inne patogenne szczepy pałeczki Escherichia coli 

  • przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae);

  •  bakterie Campylobacter,Shigella lub Salmonella;

  • Adenowirusy, rotawirusy i norowirusy;

  • pasożyty typu Giardia lamblia, Giardia intestinalis, Cryptosporidium parvum, Entamoeba hystolytica, ;

Reklama

Objawy choroby faraona

Choroba faraona manifestuje się głównie poprzez dolegliwości żołądkowo- jelitowe. Uznane kryteria diagnostyczne mówią, że podstawą do rozpoznania ciężkiej biegunki podróżnych są przynajmniej 3 luźne stolce oddawane w czasie całego wyjazdu, przy współwystępowaniu innych symptomów, takich jak:

  • ból brzucha;

  • nudności;

  •  wymioty;

  •  skurcze;

  • bolesne parcie na stolec;

  • krew w stolcu;

  • gorączka;

Oprócz postaci ciężkiej, wyróżnia się też umiarkowaną i lekką, gdzie podstawą stwierdzenia jest oddanie 1-2 płynnych lub półpłynnych stolców w ciągu 24 godzin bez dodatkowych objawów. 

Reklama

Ile trwa zemsta faraona?

U większość podróżnych objawy zemsty faraona występują w pierwszym tygodniu pobytu zagranicą i zazwyczaj powodują znaczną dezorganizację wyjazdu. 

Ile trwa zemsta faraona? W klasycznej postaci objawy utrzymują się przez 2 do 4 dni. Około 20 procent pacjentów musi w związku z nasileniem objawów spędzić 1 lub 2 dni w łóżku. W przypadku 2 procent chorych symptomy utrzymują się dłużej, nawet do 30 dni – tego typu sytuacje najczęściej mają związek z zakażeniem typu pierwotniakowego. 1 procent pacjentów, w związku z zapadnięciem na zemstę faraona, musi być hospitalizowanych. 

Poza przypadkami ekstremalnymi, śmiertelność schorzenia pozostaje jednak na znikomym poziomie i dotyczy głównie osób starszych oraz osłabionych, a także bardzo młodych. Zemsta faraona u dzieci poniżej 3 roku życia stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia ze względu na skalę odwodnienia, które powoduje biegunka.

Reklama

Leki na zemstę faraona 

Biegunki podróżnych zazwyczaj przemijają samoistnie, toteż leczenie zemsty faraona w większości przypadków nie wymaga stosowania szczególnych środków. Najskuteczniejszy i jednocześnie najbardziej potrzebny lek na zemstę faraona to zwykła, czysta, najlepiej przegotowana woda w dużych ilościach. Właściwie nawadnianie jest niezbędne w związku ze znaczną utratą płynów, szczególnie u najmłodszych pacjentów.

Utracone elektrolity uzupełnić można przyjmując dodatkowo specjalny preparat, a gdy taki nie jest dostępny w aptece, można go przyrządzić samodzielnie, rozpuszczając w litrze wody 5 łyżek cukru i 1/2 łyżeczki soli. 

W przypadku, gdy objawy utrzymują się dłużej lub są wyjątkowo uciążliwe, stosuje się leki hamujące aktywność jelit, takie jak loperamid, czy  racekadotryl. 

Reklama

Probiotyki na zemstę faraona

W celach leczniczych, a także profilaktycznych stosuje się na zemstę faraona probiotyki. Są to preparaty zawierające żywe kultury pożytecznych drobnoustrojów, które namnażając się w przewodzie pokarmowym neutralizują działanie ETEC i innych patogenów. 

W przypadku biegunki podróżnych zalecane są:

  • bakterie Lactobacillus rhamnosus GG;

  • drożdże Saccharomyces boulardii.

Probiotyki wydatnie skracają czas występowania dolegliwości, w wielu przypadkach wzmacniają też ochronę organizmu, zapobiegając zachorowaniu za klątwę faraona.

Reklama

Jak uniknąć zemsty faraona? 

Przede wszystkim zachowując ścisły reżim sanitarny, dotyczący zwłaszcza produktów żywnościowych oraz wody. 

Podstawowe zasady, o których należy bezwzględnie pamiętać przebywając w krajach tropikalnych, to:

  • unikanie żywności nieprzetworzonej, surowej, niezapakowanej, niewiadomego pochodzenia. Produktami wysokiego ryzyka są między innymi surowe owoce i warzywa, sałatki, niepasteryzowane mleko, ciastka, przekąski, a także niedogotowane lub niedosmażone mięso, ryby, owoce morza;

  • unikanie kontaktu z nieprzegotowaną, niebutelkowaną wodą. Nie należy jej pić, ale też używać do płukania żywności czy mycia zębów. 

Zapobieganie zemście faraona w praktyce jest trudne. Aby zminimalizować ryzyko, należałoby spożywać wyłącznie pokarmy przygotowywane samodzielnie, a w dodatku poddane obróbce termicznej. 

W rzeczywistości większość podróżnych prędzej czy później korzysta z oferty restauracji, barów czy ulicznych sprzedawców lub nabywa żywność na straganach i bazarach, w istotny sposób zwiększając ryzyko zakażenia.

Czytaj również

Bibliografia

  • Ewelina Kimszal, Katarzyna Van Damme-Ostapowicz, Biegunka podróżnych, Pielęgniarstwo Polskie nr 2 (60) 2016
  • Piotr Zaborowski, Biegunki podróżnych, Medycyna po Dyplomie 2011(20); 6(183)
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
lek. Marta Falcman-Sobczak
Autoryzacja medyczna
lek. Marta Falcman-Sobczak
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Specjalizację z Medycyny Rodzinnej odbywała w szpitalu Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Na co dzień zajmuje się leczeniem dzieci i dorosłych, jako lekarz rodzinny. Miłośniczka psów, posiadaczka dwóch terierów.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Więcej z kategorii Zatrucia pokarmowe
Częsta i nagła biegunka po jedzeniu - jakie ma przyczyny?
Wizyta w toalecie po jedzeniu
Zatrucie rtęcią - z plomby, termometru i oparami. Jak się objawia?
Ryzyko zatrucia rtęcią
Czym jest trupi jad (ptomainy)? Sprawdź, kiedy i dlaczego staje się niebezpieczny
Zwłoki człowieka
Podobne artykuły
Produkty wskazane do jedzenia przy biegunce
Dieta przy biegunce – co jeść przy biegunce? Przepisy
Osoba starsza z problemem biegunki po zakażeniu bakteriami clostridium difficile
Clostridium difficile - leczenie w domu i u osób starszych
Biegunka po antybiotyku to częsty skutek ich działania
Kiedy pojawia się najczęściej biegunka po antybiotyku i jak długo trwa?
Mężczyzna z zamkniętymi oczami, który trzyma się za czoło
Zatrucie litem - objawy, leczenie, postępowanie

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Jakie funkcje Twojego CGM są dla Ciebie najważniejsze?
Touchcare CGM