Budowa czaszki - przednia ściana
Przednia ściana czaszki, inaczej twarz kostna ograniczona jest od góry łuską czołową (łac. squama frontalis), od dołu przez trzon żuchwy (corpus mandibulae), a bocznie przez kości jarzmowe (os zygomaticum) i gałęzie żuchwy (ramus mandibulae). Poniżej części czołowej leżą oczodoły (orbita) chroniące gałkę oczna.
Pomiędzy oczodołami znajduje się jama nosowa (cavitas nasi) przedzielona przegrodą kostną. W jej skład wchodzi właściwa kostna jama nosowa oraz parzyste jamy dodatkowe – zatoki przynosowe. Otaczają one jamę właściwą i łączą się z nią.
Na górnym brzegu wejścia do oczodołu, utworzonym przez kość czołową znajduje się otwór nadoczodołowy, przez który biegną tętnica i żyła nadbloczkowe oraz gałąź nerwu czołowego. Boczny brzeg wejścia do oczodołu stanowi wyrostek jarzmowy kości czołowej i wyrostek czołowy kości jarzmowej.
Dolny brzeg oczodołu stanowią: szczęka (maxilla), będąca największą kością części twarzowej czaszki, oraz kość jarzmowa, która tworzy po obu stronach twarzy wyniosłość policzkową. Brzeg przyśrodkowy oczodołu utworzony jest przez wyrostek czołowy szczęki i kość czołową.
W obrębie trzonu żuchwy widoczna jest guzowatość bródkowa będąca pozostałością rozwojowa z okresu życia płodowego.
Reklama
Boczna ściana czaszki
Obserwując czaszkę z boku można wyraźnie odróżnić jej dwie części: większą, położoną ku górze i do tyłu zwaną częścią mózgową oraz mniejszą, położoną ku dołowi i do przodu część twarzową. W skład ściany bocznej części mózgowej wchodzą kości:
- potyliczna (os occipitale),
- ciemieniowa (os parietale),
- czołowa (os frontale),
- skroniowa (os temporale),
- skrzydło większe kości klinowej (ala major ossis sphenoidalis).
Widoczny łuk jarzmowy (arcus zygomaticus) utworzony jest przez wyrostek skroniowy kości jarzmowej oraz przez wyrostek jarzmowy kości skroniowej. Do tyłu i poniżej tylnej odnogi łuku jarzmowego znajduje się otwór słuchowy zewnętrzny (porus acusticus externus). Do zewnętrznego obwodu otworu słuchowego przyczepia się część chrzęstna przewodu słuchowego zewnętrznego.
Ku dołowi i do przodu od części bębenkowej kości skroniowej znajduje się wyrostek rylcowaty (processus styloideus), a ku dołowi i do tyłu wyrostek sutkowaty (processus mastoideus) kości skroniowej.
W skład części twarzowej czaszki wchodzi:
- ramię (ramus mandibulae) i trzon żuchwy (corpus mandibulae),
- szczęka (maxilla),
- kość nosowa (os nasale),
- kość jarzmowa (os zygomaticum).
Reklama
Górna część czaszki
Górną część czaszki stanowi sklepienie, które utworzone jest z łuski czołowej (squama frontalis), dwóch kości ciemieniowych (os parietale) oraz części łuski potylicznej (squama occipitalis). Sklepienie ciągnie się od łuków brwiowych kości czołowej do kres karkowych górnych. Część środkowa sklepienia tworzy najwyższy punkt czaszki nazywany szczytem.
Łuska czołowa tworzy czoło, czyli przednią, nieco spłaszczona część sklepienia. Kości ciemieniowe leżą do tyłu od łuski czołowej. Kość potyliczna natomiast jest dużą, nieparzysta kością, która leży do tyłu od kości ciemieniowych.
W obrębie kości potylicznej, w połowie wysokości łuski potylicznej, znajduje się guzowatość potyliczna zewnętrzna (protuberantia occipitalis externa). Jej dolny punkt końcowy nazywa się inion i jest najdalej wysuniętym punktem tyłu głowy.
Na górnej ścianie czaszki widoczne są trzy szwy łączące poszczególne kości: szew wieńcowy łączący kość czołową i kości ciemieniowe, szew strzałkowy łączący kości ciemieniowe i szew węgłowy łączący kości ciemieniowe i łuskę potyliczną.
