Kalkulator tkanki tłuszczowej

Czym jest kalkulator tkanki tłuszczowej?

Kalkulator tkanki tłuszczowej jest prostym i skutecznym narzędziem dostępnym online, pozwalającym oszacować, jaki procent masy ciała stanowi tłuszcz. Uzyskany w teście wynik stanowić będzie Twój BFI (body fat index).

Znając jego wartość możesz lepiej monitorować stan swojego zdrowia, planować dietę oraz projektować aktywność fizyczną. Wiedza ta może okazać się niezbędna w profilaktyce nadwagi i otyłości oraz ich leczeniu i związanych z nimi schorzeń.

Będzie też pomocna w codziennych staraniach o zachowanie idealnej sylwetki.

Tkanka tłuszczowa występuje w ciele każdego człowieka i pełni szereg istotnych ról:

• zabezpiecza przed zimnem,
• chroni organy wewnętrzne jamy brzusznej,
• przyczynia się do produkcji niektórych hormonów.

Jest zatem potrzebna i pożyteczna. Jednocześnie jednak jej nadmiar staje się dla organizmu nie lada obciążeniem.

Zbyt wysoki poziom tkanki tłuszczowej nie tylko negatywnie wpływa na estetykę ciała, ale jest też jedną z głównych przyczyn groźnych chorób metabolicznych, kardiologicznych a nawet onkologicznych. 

Jak działa kalkulator tkanki tłuszczowej? 

Aby oszacować zawartość tkanki tłuszczowej za pomocą naszego kalkulatora, musisz znać jedynie kilka podstawowych parametrów.

Do zmierzenia wszystkich wystarczy miarka krawiecka lub inne, podobne narzędzie (w ostateczności może to być sznurek i linijka). Niezbędne wartości, to:

• wzrost (mierzony boso, w wyprostowanej pozycji),
• obwód szyi (należy sprawdzić tuż pod krtanią),
• obwód talii (pomiar w pozycji poziomej, w najwęższym miejscu brzucha u kobiet oraz pod pępkiem u mężczyzn),
• obwód bioder (zmierz w najszerszym miejscu).

Ostatni z wymiarów jest brany pod uwagę wyłącznie w przypadku kobiet, u mężczyzn nie ma potrzeby jego sprawdzania.

Wpisz wszystkie dane w odpowiednie pola, a nasz kalkulator błyskawicznie obliczy procent tkanki tłuszczowej w Twoim ciele.

Obliczenia możesz wykonać też samodzielnie, aczkolwiek będzie to wymagać znajomości matematycznych zasad na dość wysokim poziomie. Istnieją różne wzory, każdy z nich daje zbliżone wyniki.

Poniżej przedstawiamy formułę opracowaną przez Naval Health Research Center (NHRC) w San Diego w Kalifornii. Według niej, obliczanie tkanki tłuszczowej wygląda następująco:

• Dla mężczyzn: BF = 495 : [1,0324 - 0,19077 x log10 (talia - szyja) + 0,15456 x log10 (wzrost )] - 450
• Dla kobiet: BF = 495 : [1,29579 - 0,35004 x log10 (talia + biodra - szyja) + 0,22100 x log10 (wzrost)] - 450

Największą trudnością może być obliczanie logarytmów dziesiętnych (log10). Szczęśliwie z pomocą w tej materii przychodzą dostępne w Internecie kalkulatory. Pozostałe obliczenia są prostsze. Należy jedynie pamiętać o kolejności wykonywania działań zgodnej z ogólnymi zasadami stosowanymi w matematyce. 

Czy wzór się sprawdza? Jak najbardziej. Posługując się nim wyliczyliśmy szacunkową wartość tkanki tłuszczowej dla 45-letniego mężczyzny o wzroście 184 cm, obwodzie talii 98 cm i szyi 42. Wynik: 22.39 procent.

Kiedy warto skorzystać z kalkulatora tkanki tłuszczowej?

Oblicz poziom tkanki tłuszczowej, aby wiedzieć, czy budowa Twojego ciała jest prawidłowa. Dlaczego warto?

Wysoki poziom tkanki tłuszczowej w organizmie zwykle łączy się z nadwagą i otyłością, które współcześnie są uznawane za poważny problem medyczny, a także stanowią istotny czynnik ryzyka innych schorzeń, takich jak:

• cukrzyca typu 2 - nadmiar tłuszczu obniża reaktywność organizmu na syntezowany w trzustce hormon insuliny, co powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi. W ten sposób rozwija się jedna z najgroźniejszych, a jednocześnie najbardziej powszechnych chorób metabolicznych. 
• choroby układu sercowo-naczyniowego - u osób z wyższym poziomem tkanki tłuszczowej zwykle większe jest stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Wyższe jest też ciśnienie tętnicze. Wszystko to przekłada się na realne ryzyko poważnych schorzeń serca.
• nowotwory - nadmiar tkanki tłuszczowej prowadzi do zwiększonej produkcji hormonów sprzyjających powstawaniu nowych komórek oraz ich podziałom. To może zaś prowadzić do rozwoju raka.

Wiedza to jedno, a działanie to drugie. Kalkulator BFI jest jednym z pierwszych narzędzi, które można zastosować planując redukcję tkanki tłuszczowej w swoim organizmie. Pozwala bowiem ocenić stan wyjściowy i wyznaczyć cele do osiągnięcia, w kolejnych zaś tygodniach i miesiącach test można powtarzać, aby skutecznie monitorować postępy w pracy nad własnym ciałem.

Drugą grupą, dla której ważna jest odpowiedź na pytanie „ile mam tkanki tłuszczowej?” są osoby uprawiające sport w szerokim tego słowa znaczeniu. 

BFI dostarcza informacji zwrotnych odnośnie skuteczności treningu, możliwości osiągania określonych rezultatów w rywalizacji, a nawet efektywności wdrażanych planów dietetycznych.

Wszystko to pozwala kontrolować pracę nad swoim ciałem - jego składem, rzeźbą i możliwościami.

Rekomendowany poziom tkanki tłuszczowej

Stosując kalkulator tkanki tłuszczowej warto wiedzieć, jaki jest prawidłowy poziom tłuszczu w ciele. Rekomendacje w tej kwestii nie są w pełni jednoznaczne, różnią się nieco w zależności od:

• płci,
• wieku,
• ogólnej budowy,
• aktywności fizycznej,
• innych przyjętych założeń.

International Agency for Research on Cancer (IARC) podaje, że u zdrowego człowieka tkanka tłuszczowa powinna stanowić od jednej czwartej do jednej szóstej masy ciała.

Warto przy tym zaznaczyć, że większe wartości są uważane za poprawne u kobiet, u których udział tłuszczów jest z natury rzeczy większy, niż u mężczyzn. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że dla płci żeńskiej optymalna jest wartość w przedziale 20-30 procent, ale może też być nieco więcej w starszym wieku.

Jeśli natomiast chodzi o płeć męską, idealny wskaźnik wynosi kilkanaście procent, ale wielkość rzędu 20-25 procent nie musi jeszcze świadczyć o nadwadze.

W amerykańskiej marynarce (US Navy) przyjęto, że górny limit dla mężczyzn wynosi 22-26 procent w zależności od wieku, u kobiet natomiast od 33 do 36 procent (dane: M. Koperska).

W zależności od zawartości tkanki tłuczowej u człowieka można przyjąć, jaki typ sylwetki ma dane osoba

To informacje, które niewątpliwie warto mieć na uwadze, stosując kalkulator tłuszczu w ciele. 

Skuteczność kalkulatora tkanki tłuszczowej 

Indeks BFI, otrzymany w czasie pomiaru tkanki tłuszczowej za pomocą kalkulatora doskonale uzupełnia inne wskaźniki, takie jak choćby Body Mass Index (stosunek masy ciała do wzrostu). W ocenie nadwagi i otyłości warto je stosować jednocześnie.

BMI dostarcza wprawdzie ważnych informacji, jednocześnie jednak nie zawsze umożliwia postawienie trafnej diagnozy. Może być zawodny u osób o nietypowej strukturze ciała, na przykład u zbudowanych atletycznie sportowców, którzy mają znaczną masę, ale nie za sprawą tkanki tłuszczowej, lecz mięśniowej.

Z drugiej strony, wynik bywa zaburzony także u osób starszych w związku ze zmniejszeniem gęstości mineralnej kości, co ujemnie przekłada się na całkowitą masę ciała i w badaniu BMI może przynosić wyniki fałszywie optymistyczne.

Właśnie dlatego warto brać pod uwagę także inne parametry, w tym zwłaszcza indeks BFI, który można poznać stosując kalkulator poziomu tkanki tłuszczowej. 

Tym bardziej, że skuteczność tego rozwiązania jest wysoka. Bazuje ono na precyzyjnie wyliczonym wzorze, stosowanym na całym świecie i dostarczającym bardzo wiarygodnych wyników.

Jedynym ograniczeniem rzutującym na prawidłowość kalkulacji może być wyjątkowo nieproporcjonalna budowa ciała, z nietypową dystrybucją tkanki tłuszczowej w obrębie ciała (np. bardzo duże ilości na udach, podczas gdy w talii i biodrach jest ich stosunkowo niewiele).

Pomocne metody w określaniu poziomu tkanki tłuszczowej

Kalkulator wyliczający zawartość tłuszczu w organizmie jest narzędziem bardzo skutecznym, ale nie jedynym.

Parametr ten można oszacować także innymi metodami, takimi jak:

• bioimpedancja elektryczna - pod pojęciem tym kryje się badanie składu ciała za pomocą prądu, którego istotę stanowi wiedza, iż różne tkanki ciała mają różną zawartość wody, w związku z czym w odmienny sposób przewodzą elektryczność. Metoda ta jest bezpieczna (aplikowane impulsy mają niskie natężenie) i skuteczna. Z użyciem profesjonalnych urządzeń jest stosowana w gabinetach dietetycznych, natomiast w warunkach domowych można skorzystać ze specjalnej wagi z opcją analizy składu ciała. 
• pomiar grubości fałdów skórnych za pomocą fałdomierza (calipera) lub zwykłej sufmiarki - badanie to można wykonać samodzielnie, ale przeprowadza się je również w gabinetach dietetycznych. Po ściśnięciu skóry w kilku konkretnych miejscach, mierzone są powstałe w ten sposób zgrubienia. Minusem tej metody jest możliwość fizycznego sprawdzenia tylko tkanki podskórnej. Domniemaną wielkość tkanki w głębszych partiach ciała wylicza się korzystając ze wzorów matematycznych.
• ważenie pod wodą - w tej metodzie najistotniejsza jest wiedza, że ludzkie komórki tłuszczowe mają gęstość 0,9 kg/1 l, natomiast pozostałe tkanki są gęstsze (1,1 kg/1 l). Po zanurzeniu się w wannie można określić gęstość dla całego ciała oraz procentową zawartość tkanki tłuszczowej.
• na podstawie BMI - można skorzystać z jednego z wzorów matematycznych pozwalających obliczyć BMI na BFI. Metoda ta jednak jest zawodna. Skład ciała dwóch osób o tym samym wzroście i tej samej wadze może być diametralnie inny.

Niewątpliwą zaletą kalkulatora na tle wszystkich innych sposobów pomiaru, jest możliwość błyskawicznego uzyskania wyniku bez wychodzenia z domu, bez konieczności kupowania drogich sprzętów diagnostycznych oraz bez wydatków na badanie u specjalisty. Wystarczy sprawdzić kilka podstawowych wymiarów własnego ciała i wpisać je w określone pola.

Bibliografia:

1. Małgorzata Koperska, Navy Body Fat Calculator, https://www.omnicalculator.com/health/navy-body-fat, [data dostępu 17.07.2023].
2. Military Standards for Fitness, Weight, and Body Composition, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK221832/, [data dostępu 17.07.2023].
3. Co należy rozumieć pod pojęciem „nadwaga” i „otyłość”?, https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/pl/12-sposobow/prawidlowa-masa-ciala/3663-co-nalezy-rozumiec-pod-pojeciem-nadwaga-i-otylosc, [data dostępu 17.07.2023].
4. Małgorzata Socha, Katarzyna Karmińska, Agnieszka Chwałczyńska, Porównanie zawartości tkanki tłuszczowej u młodych nieotyłych kobiet i mężczyzn oznaczonej metodą bioimpedancji (wersja bi- i tetrapolarna) i metodą fotooptyczną, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010, tom 6, nr 1, 18-25.