Pierwsza pomoc
Czym jest pierwsza pomoc przedmedyczna?
Pierwsza pomoc jest zbiorem działań, które mają na celu ochronić zdrowie lub życie osoby poszkodowanej. Każdy powinien znać zasady pierwszej pomocy i umieć je zastosować w praktyce, gdyż w wielu przypadkach w oczekiwaniu na przyjazd pogotowia ratunkowego, można ocalić komuś życie lub zniwelować możliwe powikłania.
Udzielanie pierwszej pomocy przebiega w różny sposób w zależności od okoliczności, stanu poszkodowanego i jego wieku, gdyż w przypadku dzieci ten aspekt wygląda nieco inaczej.
Prócz poczucia obowiązku, należy wiedzieć, iż Kodeks Karny nakazuje, iż świadek zdarzenia ma za zadanie powiadomić służby ratownicze o incydencie zagrażającym czyjemuś życiu lub zdrowiu. Dodatkowo ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej.
Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach powinna przebiegać następująco:
- W pierwszej kolejności należy pamiętać o swoim bezpieczeństwie i założyć kamizelkę i w miarę możliwości rękawiczki ochronne.
- Kolejnym krokiem jest ocenienie stanu poszkodowanego i zadzwonienie po służby ratunkowe. Numer alarmowy to 999, bądź 112.
- Kolejno należy sprawdzić, czy poszkodowany oddycha. Jeśli nie oddycha, należy położyć go na plecach i rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową – 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 wdechy. Poszukaj również, czy osoba ta ma przy sobie jakieś dokumenty mówiące o chorobie przewlekłej, np. cukrzycy.
- Jeśli poszkodowany jest przytomny, spróbuj przeprowadzić z nim wywiad, pytając m.in. o samo zdarzenie, przyjmowane leki, choroby przewlekłe, uczulenia.
Udzielanie pierwszej pomocy
Zasady udzielania pierwszej pomocy mogą się nieco różnić w zależności od charakteru zdarzenia i jego przyczyny.
Zatem jak udzielić pierwszej pomocy w określonej sytuacji?
- pierwsza pomoc przy zawale – niestety w przypadku zawału serca, bardzo trudno o udzielenie pierwszej pomocy i należy jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe. Ważne jest właściwe ułożenie chorego – tułów powinien być wyżej niż nogi, by dodatkowo nie obciążać serca. Należy rozpiąć odzież poszkodowanego, by ułatwić oddychanie i starać się cały czas mówić do niego i uspokajać, gdyż stres może zaostrzyć przebieg zawału. W sytuacji krytycznej trzeba jak najszybciej rozpocząć resuscytację,
- pierwsza pomoc przy porażeniu prądem – najważniejsze co trzeba zrobić w pierwszej kolejności to odłączyć źródło prądu, przed tym nie wolno dotykać osoby poszkodowanej. Następnie należy wezwać pogotowie ratunkowe (999 lub 112) i sprawdzić czy poszkodowany oddycha. Jeśli nie – rozpocznij reanimację, natomiast jeśli oddycha zacznij od ułożenia go w pozycji bocznej i opatrzenia oparzonego miejsca,
- pierwsza pomoc przy omdleniu – pierwszą czynnością, którą należy wykonać jest właściwe ułożenie poszkodowanego. Nogi powinny znajdować się wyżej niż tułów, a w przypadku, gdy osoba zasłabnie w dusznym pomieszczeniu, najlepiej wyprowadzić ją na zewnątrz. Kolejnym krokiem jest odchylenie jej głowy do tyłu, w celu udrożnienia dróg oddechowych. Jeśli te czynności nie przynoszą rezultatu – wezwij pogotowie ratunkowe,
- pierwsza pomoc przy złamaniach kończyn – złamaną kończynę należy unieruchomić, pod żadnym pozorem nie nastawiając złamanego miejsca. Gdy jest to złamanie otwarte trzeba być bardzo ostrożnym, a ranę zabezpieczyć opatrunkiem z gazy.
- pierwsza pomoc przy krwotokach zewnętrznych – najważniejsze jest ocenienie stanu poszkodowanego, a więc sprawdzenie czy oddycha, czy jest przytomny, a kolejno wezwanie służb ratowniczych (999 lub 112). Na krwawiące miejsce należy przyłożyć jałowy opatrunek. Jeśli jeden okaże się niewystarczający, dołóż kolejne bez zdejmowania pierwszego. W sytuacji, gdy jest to krwawienie z nogi, najlepiej by była ona uniesiona do góry nad poziomem klatki piersiowej.
- pierwsza pomoc przy oparzeniachw szczególności miejsc intymnych, wymaga jak najszybszej konsultacji lekarskiej. Jeśli ubranie poszkodowanego się pali, jak najszybciej je ugaś, a jeśli oparzenie jest duże – wezwij pogotowie ratunkowe (112 lub 999). W sytuacji, gdy ubranie jest przyklejone do ciała to nie zrywaj go siłą, tylko zdejmij tyle ile się da. Poparzone miejsce należy schładzać wodą przez kilka minut, a jeśli w jego okolicy obecna jest biżuteria – zdejmij ją jak najszybciej. Na oparzenie nałóż jałowy opatrunek.
- pierwsza pomoc przy padaczce powinna zacząć się przede wszystkim od usunięcia niebezpiecznych przedmiotów z otoczenia chorego, by w czasie ataku nie upadł na nie i w ten sposób nie wyrządził sobie krzywdy. Przede wszystkim należy ochraniać jego głowę oraz kręgosłup. Atak nie powinien trwać dłużej niż kilka minut i gdy ustanie trzeba ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej. Jeśli po 10 minutach padaczka nie ustępuje – wezwij pogotowie ratunkowe.
Pierwsza pomoc u dzieci
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w przypadku dzieci wygląda nieco inaczej, niż u osób dorosłych.
Jak wykonać reanimację u niemowlaka?
- Początkowo należy wykonać dwa sztuczne oddechy i jeśli po nich puls dalej będzie niewyczuwalny trzeba wykonać masaż serca.
- Prawidłowy masaż przeprowadza się za pomocą przyłożenia czubka serdecznego
i małego palca do mostka, w okolicy sutków. - Wykonaj łącznie nie mniej niż 100 uciśnięć na minutę, pamiętając by co pięć z nich zrobić jeden sztuczny oddech.
Sztuczny oddech powinien być przeprowadzany w taki sposób, by usta obejmowały wargi i nos dziecka.
