Co to jest krezka?
Krezka (łac. mesenterium) to cienka błona znajdująca się w jamie brzusznej kręgowców, czyli również człowieka. Okala jelita, naczynia krwionośne, elementy układu nerwowego oraz wydalniczego, a u kobiet także jajniki i jajowody.
U ludzi i niektórych zwierząt wyróżnia się:
- krezkę brzuszną– umiejscowioną pod przewodem pokarmowym,
- krezkę grzbietową– umiejscowioną nad przewodem pokarmowym.
Jako pierwszy krezkę opisał Leonardo da Vinci, jednak przez siedem setek lat nie była ona traktowana jako odrębny narząd. Sądzono, że jej struktura jest niejednolita, więc nie może ona być organem sama w sobie, a jedynie błoną osłaniającą inne organy znajdujące się w obrębie jamy brzusznej.
Dopiero kilka lat temu naukowcy odkryli, że struktura krezki ma charakter ciągły i jednolity, więc jest ona samodzielnym narządem. Odkrycie to nie tylko spowodowało konieczność uaktualnienia podręczników do anatomii, ale dało podwaliny pod kolejne badania w kierunku diagnozowania i leczenia chorób układu pokarmowego.
Reklama
Anatomia krezki
Krezka zbudowana jest z tkanki łącznej właściwej. Tworzy swego rodzaju błonę rozciągniętą wokół organów układu pokarmowego, wydalniczego, rozrodczego i krwionośnego. Obie – grzbietowa oraz brzuszna tworzą się z podwójnego fałdu otrzewnej – cienkiej błony wyściełającej ściany jamy brzusznej.
W zależności od tego, jaki organ okala krezka, wyróżnia się jej rozmaite części:
- krezkę jelita cienkiego,
- krezkę jelita grubego(in. okrężnicy),
- krezkę esicy,
- krezkę odbytnicy itd.
Przez lata sądzono, że poszczególne te poszczególne odcinki krezki różnią się od siebie strukturalnie. Teraz, kiedy dowiedziono, że jest inaczej, zmieniło się całkowicie podejście do anatomii krezki człowieka – wiadomo już, że jej budowa jest jednolita, a struktura ciągła i niezmienna bez względu na to, z jakim narządem sąsiaduje.
Reklama
Funkcje krezki
Krezka jest „najnowszym” narządem człowieka – opisanym najpóźniej ze wszystkich znanych dotychczas. Zważywszy na fakt, że miano odrębnego narządu zyskała dopiero kilka lat temu, można stwierdzić, że wiedza na jej temat jest jeszcze bardzo uboga.
Dotychczasowe badania skupiały się raczej nad anatomią krezki i to one doprowadziły do rewolucyjnych wniosków. Teraz, kiedy jej tajniki jej budowy zostały już zgłębione, czas pochylić się nad funkcjami tego, przez lata uważanego za niezbyt istotny, organu.
Dotychczas uważano, że podstawową funkcją krezki jest stabilizująca, ponieważ niejako „trzyma w ryzach” umiejscowione w jamie brzusznej narządy i przytwierdza je do jej ścian. Jednak czy jest to jej jedyna rola? Naukowcy z Uniwersytetu Limerick, którzy udowodnili, że krezka to odrębny organ, stwierdzili, że człowiek nie może bez niej żyć.
Nie wiadomo zatem, czy stabilizacja narządów to główna funkcja krezki. Badania nad jej zadaniami w organizmie tak naprawdę dopiero się rozpoczęły, a ich rezultaty mogą mieć kluczowe znaczenie dla diagnostyki i leczenia chorób układu pokarmowego.
Reklama
Choroby krezki
Wyniki trwających od kilku lat badań nad funkcjami krezki być może rzucą całkiem nowe światło na jej choroby, ich diagnostykę i leczenie.
Już dziś jednak rozpoznaje się i leczy kilka typowych dla niej schorzeń:
- zator krezki jelita(in. zawał krezki) – polega na ograniczeniu przepływu krwi w tętnicach krezkowych, może przybrać postać ostrą lub przewlekła; ostra postać zatoru prowadzi niekiedy do silnego, groźnego niedokrwienia jelit, główne objawy zawału krezkito bóle brzucha, spadek masy ciała, biegunka,
- zapalenie węzłów chłonnych krezki,
- stwardniające zapalenie krezki (in. stwardnienie krezki) – schorzenie o charakterze przewlekłym, polegające na nadmiernym odkładaniu się tkanki łącznej,
- zapalenie tkanki tłuszczowej krezki– schorzenie spowodowane martwicą komórek tkanki tłuszczowej zlokalizowanych w obrębie krezki,
- torbiel krezki jelita– w większości przypadków przebiega bezobjawowo i ma łagodną postać, wykrywana bywa przypadkowo podczas badań ultrasonograficznych jamy brzusznej, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego,
- nowotwór krezki jelita cienkiego– rak o postaci guza złośliwego umiejscowiony w obrębie krezki.
Reklama
Węzły chłonne krezkowe
W obrębie krezki jelita, pomiędzy jej blaszkami znajduje się około 100-200 węzłów chłonnych. Ich funkcją jest drenaż chłonki z kosmków jelitowych. Zdarza się, że badanie USG wskazuje na powiększenie lub zapalenie krezkowych węzłów chłonnych. Ich prawidłowy rozmiar to 10 mm w przekroju poprzecznym.
Węzły krezkowe większe niż uznawane za prawidłowe to przypadłość często dotykająca najmłodszych pacjentów. Jednak powiększone węzły krezkowe u dziecinie zawsze oznaczają stan chorobowy. Ich wielkość to tylko jedna z wartości opisywanych w badaniach.
Pozostałe to:
- kształt,
- echogeniczność,
- echostruktura,
- wzorzec unaczynienia.
Kiedy poza wielkością węzłów, od normy odbiegają wymienione ich cechy, wówczas mówi się o stanie patologicznym.
Objawy zapalenia węzłów chłonnych krezki, oprócz ich powiększenia, to:
- gorączka (zwykle ok. 38-38,5°C),
- bóle brzucha.
