Czym jest nerw strzałkowy?
Nerw strzałkowystanowi jedną z dwóch końcowych odnóg nerwu kulszowego. Zwykle biegnie od dołu podkolanowego, dalej po przyśrodkowym brzegu mięśnia dwugłowego uda, następnie owija się dookoła szyjki strzałki i lokuje się pomiędzy przyczepami mięśnia strzałkowego długiego. Nerw strzałkowy kończy się rozgałęzieniem na nerw strzałkowy głęboki i nerw strzałkowy powierzchowny.
Nerw strzałkowy wspólnyjest zbudowany z włókien wyodrębnionych z nerwów rdzeniowych: L4, L5, S1 i S2.
Nerw strzałkowy odpowiada za unerwienie ruchowe, stymulując grupę boczną podudzia oraz grupę przednią mięśni podudzia i grzbietu stopy. Ponadto jego rolą jest także prawidłowe unerwienie czuciowe powierzchni bocznej podudzia, powierzchni grzbietowej stopy oraz powierzchni grzbietowej palców.
Odbiegają od niego:
- gałęzie stawowe,
- nerw skórny boczny łydki,
- nerw strzałkowy powierzchowny,
- nerw strzałkowy głęboki.
Niestety nierzadko ma miejsce uszkodzenie nerwu strzałkowego, które może być zapoczątkowane np. złamaniem kości piszczelowej.
Reklama
Jak objawia się porażenie nerwu strzałkowego?
Porażenie nerwu strzałkowegomożna rozpoznać po zaburzeniach czucia oraz ruchomości, obserwowanych głównie w obrębie stopy. W przebiegu takiego uszkodzenia może się okazać, że zgięcie stopy w obrębie jej grzbietu będzie niewykonalne. Podobnie może wyglądać sytuacja ze zginaniem palców stóp oraz nawracaniem stopy. Stopa wygląda jakby opadała, co określa się właśnie jako symptom opadającej stopy.
Uszkodzony nerw strzałkowypowoduje, że trudno jest „normalnie” stawiać stopę. Osoba, która cierpi na ten rodzaj urazu układa stopę od palców, często nie mogąc odłożyć jej na piętę. Obserwuje się u niej tzw. chód ptasi lub koguci. Taki pacjent najpierw zgina nogę w kolanie, unosi ją wysoko, a potem odstawia stopę na palce, potem na boczną część stopy, a na końcu – na piętę (o ile w ogóle jest to możliwe).
Poza tym porażony nerw strzałkowy uwidacznia się końsko-szpotawym ustawieniem stopy. Ponadto osoba z takim rodzajem porażenia nerwowego zauważa mniejsze lub ograniczone czucie skóry na zewnętrznej stronie podudzia oraz stopy, a także zmiany skórne, czy umiejscowione w rejonie paznokci, a niekiedy owrzodzenia podudzia.
Reklama
Przyczyny uszkodzenia nerwu strzałkowego
Uszkodzenie nerwu strzałkowego może stanowić wynik urazu mechanicznego, którym może być np.
- ucisk na nerw strzałkowy (może do niego dojść m.in. przez zakładanie nogi na nogę, czy zbyt ciasne założenie opatrunku gipsowego),
- zmiażdżenie,
- przesadne rozciągnięcie,
- przecięcie.
Poza tym mogą go uszkodzić takie czynniki jak np. zakażenia, guzy, choroby lub składniki toksyczne.
Za porażenie może odpowiadać m.in.:
- złamanie kości strzałkowej, czy piszczelowej,
- zwichnięcie kolana,
- inny uraz w stawie kolanowym,
- naciągnięcie nerwu (np. w wyniku długotrwałego klęczenia, kucania, czy przebywania w pozycji siadu skrzyżnego),
- za szybka zmiana pozycji (np. podniesienie się z kucek),
- nieprawidłowe ułożenie ciała (co odnosi się również do niewłaściwego ułożenia nieprzytomnej osoby).
Uszkodzony nerw strzałkowy może także mieć swój początek w różnego typu neuropatiach (neuropatia nerwu strzałkowego) oraz w toksycznym urazie nerwów.
Reklama
Leczenie porażenia nerwu strzałkowego
Jakie jest postępowanie kiedy uszkodzenie obejmuje nerw strzałkowy? Leczenie rozpoczyna się od przeprowadzenia badania elektromiograficznego, po to by ustalić przyczynę oraz stopień uszkodzenia nerwu strzałkowego. Wówczas można dobrać odpowiedni rodzaj terapii.
Co najczęściej proponują lekarze na porażony nerw strzałkowy? Elektrostymulacja to jedna z form kuracji. Ponadto poza leczeniem różnego typu prądami na nerw strzałkowy fizjoterapia w innych odmianach jest także skuteczna. Zmierza ona do przyspieszenia regeneracji nerwu, przeciwdziałania zanikom oraz przykurczom mięśniowym, a także przywrócenia właściwego zakresu ruchu w chorej stopie.
Chodzi tutaj m.in.:
- ciepłolecznictwo,
- masaże,
- laseroterapię,
- ultradźwięki,
- różnego rodzaju ćwiczenia indywidualnie dobrane do konkretnego pacjenta.
Dodatkowo zaleca się stosowanie ortezy (buta ortopedycznego lub szyny), aby utrzymać stopę oraz cały staw w fizjologicznym położeniu. Niekiedy konieczna będzie interwencja chirurgiczna, polegająca na zszyciu obu końców porażonego nerwu.
Reklama
Ćwiczenia na porażony nerw strzałkowy
Jeśli porażenie nie jest znaczne i niezbyt uszkodzony nerw strzałkowy, ćwiczenia rehabilitacyjne mogą wystarczyć, by wyleczyć uszkodzenie w tym rejonie. Oczywiście pacjent powinien ustalić przebieg leczenia z lekarzem właściwej specjalizacji lub/i fizjoterapeutą.
Przeważnie postępowanie zmierzające do usprawnienia stopy i przywrócenia funkcji w nerwie strzałkowym obejmuje ćwiczenia:
- izometryczne,
- bierne,
- czynno-bierne,
- wspomagane,
- oporowe.
Ponadto wykorzystuje się także takie metody jak terapia PNF, czyli torowanie nerwowo-mięśniowe oraz techniki FDM (praca z powięzią).
Ile trwa regeneracja nerwu strzałkowego? To zależy od stopnia uszkodzenia nerwu. Jeśli nie jest on znaczny, rokowania są dobre i powrót do sprawności nie zabiera dużo czasu. Jeśli jednak dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości nerwu strzałkowego, leczenie z pewnością potrwa dłużej i nie zawsze będzie ono zwieńczone sukcesem. Ponadto w tym przypadku istotny jest oczywiście wiek. Im młodszy pacjent, z mniej wyniszczonym organizmem, tym lepsze rokowania.
