Pień mózgu to centralna jednostka organizmu. Najczęściej zatrzymanie jego funkcji powoduje brak możliwości samodzielnego oddychania, a taki stan bardzo często kończy się śmiercią. Wszelkie uszkodzenia tej części mózgu zaburzają także czynności serca.
Pień mózgu ma także ogromny wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. To przez ten element mózgowia przepływają impulsy nerwowe. Warto poznać jego budowę i możliwe objawy uszkodzenia. Ta wiedza bardzo często ratuje życie.
Za co odpowiada pień mózgu?
Czym jest pień mózgu i gdzie się znajduje? Ta partia mózgu to bardzo ważna część układu nerwowego. Obejmuje ona wszystkie elementy, znajdujące się u podstawy czaszki. Sam pień mózgu leży właśnie u podstawy czaszki, otoczony oponami mózgowo-rdzeniowymi. Jest pierwszą częścią mózgowia, do której trafiają wszystkie sygnały z rdzenia kręgowego. Pień mózgu składa się z 3 elementów i to on kieruje głównymi czynnościami życiowymi każdego człowieka. Od jego prawidłowej pracy zależy oddychanie, właściwa praca serca czy termoregulacja.
Obok mózgu i móżdżka, pień mózgu stanowi bardzo istotny element pracy całego ludzkiego organizmu. Każdy z tych 3 składników ma różną budowę i spełnia różne funkcje, ale wszystkie wzajemnie się uzupełniają i są podstawą prawidłowej pracy wszystkich narządów. Krótko mówiąc to od nich zależy ludzkie życie.
Pień mózgu określany jest także często jako twór siatkowaty. Oznacza to jego ścisłe powiązanie z należytym utrzymaniem stanu świadomości każdego człowieka. To także jądra poszczególnych nerwów czaszkowych.
Reklama
Budowa pnia mózgu
Pień mózgu składa się z 3 podstawowych elementów:
● śródmózgowie- znajduje się ono w przedniej części od mostu i głównie odpowiada za koordynacjękomórek gałek ocznych, a także jest odpowiedzialne za odruchy narządów słuchu i wzroku. To tutaj znajduje się na przykład ośrodek wzrokowy,
● most-odpowiada za przekazywanie sygnałów pomiędzy korą mózgu a móżdżkiem, a także kontroluje różne czynności ruchowe. Potocznie nazywany jest mózgiem,
● rdzeń przedłużony- wjego skład wchodzą ośrodki kontrolujące podstawowe procesy życiowe, takie jak krążenie krwi czy oddychanie. Rdzeń przedłużony przechodzi w rozciągający się w kanale kręgowym rdzeń kręgowy.
W pniu mózgu krzyżują się wszystkie ważne struktury nerwowe. To przez ten element mózgu przebiegają włókna nerwów ruchowych.
Reklama
Funkcje pnia mózgu
Pień mózgu to centrum dowodzenia najważniejszych czynności życiowych organizmu. Jakie są jego podstawowe funkcje?
- przekazywanie impulsów nerwowych pomiędzy elementami ośrodkowego układu nerwowego,
- przewodzenie sygnałów z kory mózgu do móżdżku,
- kontrola ośrodków oddychania,
- regulacja ciśnienia tętniczego,
- regulacja temperatury ciała,
- kontrola pracy serca,
- regulowanie procesów metabolizmu,
- integrowanie bodźców czuciowych i ruchowych,
- kontrola stanu czuwania i przytomności organizmu,
- kontrola czynności ruchowych, takich jak pocenie się, kichanie, kaszel czy połykanie.
Ogromne znaczenie ma odpowiedzialność pnia mózgu za utrzymywanie stanu czuwania. To właśnie ten narząd decyduje, czy w danej chwili człowiek śpi, czy jest przytomny. Przez pień mózgu przepływają wszystkie impulsy czuciowe, dotyczące dotyku, bólu czy temperatury. Impulsy ruchowe, wysyłane z neuronów ruchowych także przepływają przez pień mózgu. Tak ważna rola tej części mózgowia stwarza ogromne niebezpieczeństwo dla organizmu w sytuacjach uszkodzenia jego struktury. Niektóre zaburzenia mogą mieć naprawdę bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia konsekwencje.
Reklama
Udar pnia mózgu
Ten udar to najcięższa postać udaru mózgu. Dlaczego jest to tak niebezpieczny stan? W pniu mózgu znajdują się ośrodki, odpowiedzialne za najważniejsze funkcje życiowe organizmu. To tutaj regulowane jest ciśnienie krwi, oddech, praca serca czy świadomość. Udar pnia mózgu może doprowadzić do zatrzymania krążenia i oddechu.
Medycyna wyróżnia 2 rodzaje tego typu udaru:
● niedokrwienny- polega na zamknięciu lub zwężeniu tętnicy, która doprowadza krew do danego obszaru mózgu,
● krwotoczny- polega on na uszkodzeniu naczynia i „wynaczynieniu” krwi (na przykład z pękniętego tętniaka), a następnie na uszkodzeniu tkanek.
Udar pnia mózgu bardzo źle rokuje dla pacjenta. Uszkodzenie jego struktury może mieć bardzo poważne skutki. Dlatego też tak ważne jest rozpoznawanie jego objawów.
Do najczęściej występujących zaliczane są:
- zaburzenia mowy,
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- silne bóle głowy,
- zaburzenia widzenia (podwójne widzenie lub zamazane obrazy),
- zaburzenia świadomości, zaburzenia oddychania,
- zaburzenia połykania,
- silne nieprawidłowości w pracy serca.
Wiele czynników powoduje idealne podłoże do wystąpienia udaru pnia mózgu. Szczególnie mocno na tego typu dolegliwości narażone są osoby nadmiernie palące papierosy, nadużywające alkoholu, cukrzycy, osoby otyłe lub niewłaściwie leczone nadciśnienie tętnicze. Podstawą do stwierdzenia tego typu udaru są badania obrazowe, czyli tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Tylko te badania potrafią skutecznie wskazać obszary niedokrwienia lub zmiany krwotoczne. Ważne jest, aby taki stan wychwycić jak najszybciej od pierwszych symptomów. Pacjent powinien jak najszybciej znaleźć się w szpitalu, aby usunąć przyczyny uniemożliwiające swobodny przepływ krwi w naczyniach mózgowych lub zlikwidować skrzepliny. Duże znaczenie ma w dalszym etapie leczenie farmakologiczne.
Reklama
Śmierć pnia mózgu
Śmierćpnia mózgu oznacza zgon. Medycyna niestety nie potrafi w takich przypadkach przywrócić czynności życiowych. Na czym polega śmierć pnia mózgu? Chory, po udarze pnia mózgu jest w śpiączce i aby mógł oddychać musi być sztucznie wentylowany. W tej sytuacji lekarze stwierdzają pierwotne lub wtórne uszkodzenie mózgu. Ale w przypadku tego stanu tylko specjalnie powołana komisja lekarska może orzec śmierć pnia mózgu. Konieczne jest potwierdzenie braku reakcji źrenic na światło i brak reakcji ruchowych na bodźce bólowe.
Śmierć pnia mózgu to trwałe i nieodwracalne ustanie wszystkich jego funkcji na skutek niedotlenienia. Pień mózgu to organ bardzo wrażliwy na brak tlenu. Wystarczy niedobór tlenu minimum przez 4 minuty, a już tak krótki czas powoduje obumarcie pnia mózgu. Lekarze muszą wykluczyć wszystkie stany, które mogą objawami przypominać śmierć mózgu (jak hipotermia czy zatrucie lekami).
Reklama
Uszkodzenie pnia mózgu
Uszkodzenia pnia mózgu i jego objawy mogą być bardzo drastyczne i nieprzyjemne dla chorego, mogą też mieć niewielki stopień dolegliwości. Ale zawsze, niezależnie od rodzaju objawów, tej choroby nie wolno bagatelizować. Pień mózgu odpowiada za większość czynności życiowych, a jego uszkodzenie może powodować nieodwracalne zmiany.
Uszkodzony pień mózgu może objawiać się poprzez:
- silne zaburzenia wartości ciśnienia tętniczego krwi,
- zaburzenia w oddychaniu (niekiedy przechodzące w bezdech),
- nieprawidłowości w pracy serca,
- zespół zamknięcia, czyli paraliż wszelkich ruchów poza ruchami gałek ocznych,
- śpiączkę (w najbardziej skrajnych przypadkach).
Do łagodniejszych objawów uszkodzenia pnia mózgu zaliczane są:
- zaniki pamięci,
- problemy z połykaniem,
- zaburzenia widzenia,
Przyczynami tego typu uszkodzeń są najczęściej urazy głowy lub udary. Bardzo często dochodzi do takich urazów w wyniku złamania czaszki lub uderzenia. Zawsze trzeba pamiętać, iż uszkodzenia pnia mózgu wymagają interwencji medycznej, w myśl zasady „im szybciej, tym skuteczniej”.
