Co to jest tkanka?
Tkanka w języku łacińskim totextum, natomiast w języku greckim – histos. Stąd nauka o tkankach przybrała nazwę histologii.
Czym jest tkanka? To zespół komórek łącznie z istotą międzykomórkową, który wyróżnia się zbliżoną budową, określonymi czynnościami, wspólnym pochodzeniem oraz przemianą materii. Wspomniana grupa komórek pełni określone funkcje, dzięki którym możliwe jest funkcjonowanie całego organizmu ludzkiego.
Na tkankę składa się komórka, która z kolei zbudowana jest z cząsteczki, a ta – z atomu. Natomiast tkanka tworzy narządy, które zaś budują całe układy narządów w ludzkim ciele, stanowiące organizm jako całość.
Owe tkankinie tworzą luźnej, bezładnej mieszaniny, tylko pogrupowane, dobrze zorganizowane struktury, które decydują o nienagannym działaniu ludzkiego ustroju. Stąd wielość tkanek występujących w ludzkim ciele oraz rozmaite funkcje tych tkanek, czasem przeciwstawne w stosunku do siebie. Aby praca tej olbrzymiej maszynerii, jaką jest ustrój człowieka, była maksymalnie wydajna, tkanki składające się na poszczególne narządy ludzkie muszą ze sobą współpracować.
Reklama
Jakie są rodzaje tkanek?
Mając na uwadze właściwości morfologiczne i fizjologiczne zespołów komórkowych wymienia się cztery rodzaje tkanek:
- łączna i podporowa,
- nabłonkowa,
- nerwowa,
- mięśniowa.
Tkanka łączna stanowi najobszerniejszy fragment masy ciała. Tworzy ją tkanka tłuszczowa, kostna, chrzęstna i płynna, czyli krew. Tkanki łączne charakteryzują się luźnym ułożeniem.
Tkankę nabłonkową, czyli inaczej nabłonek, tworzą ściśle do siebie przylegające komórki o rozmaitych kształtach (płaskim, walcowatym i sześciennym). Komórki nabłonkowe dzielą się na jednowarstwowe i wielowarstwowe.
Tkanka nerwowa buduje układ nerwowy. W jej składzie znajdują się neurony (komórki nerwowe) złożone z ciała komórki nerwowej oraz wypustek, wokół których krążą komórki glejowe.
Komórki mięśniowe nie tworzą samodzielnych struktur, zazwyczaj łączą się w pęczki.
Rodzaje tkanki mięśniowej to:
- tkanka mięśniowa gładka (wchodzi w skład np. jelit czy żołądka),
- tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa (buduje m.in. mięśnie kończyn),
- tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca (dzięki tym tkankom serce zmienia objętość podczas skurczu).
Reklama
Budowa tkanki człowieka
Tkanki człowieka są zbudowane z komórek. Na komórkę natomiast składają się cząsteczki zbudowane z atomów. Poszczególne rodzaje tkanek będą się nieco różniły między sobą budową, co ma związek z funkcjami jakie pełnią w organizmie.
Tkankę nabłonkową tworzy nabłonek jednowarstwowy płaski, którego spotkać można w płucach, albo też nabłonek jednowarstwowy sześcienny, znajdujący się w nerkach, nabłonek urzęsiony lub nabłonek gruczołowy.
Tkanka łączna dzieli się na:
- chrzęstną (zbudowaną z komórek chrzęstnych, jamek chrzęstnych oraz substancji międzykomórkowej),
- kostną (składającą się z komórki kostnej, naczyń krwionośnych i substancji międzykomórkowej),
- tłuszczową,
- krew (złożoną z osocza, krwinek czerwonych, czyli erytrocytów, krwinek białych, czyli leukocytów i płytek krwi).
Tkanki mięśniowe tworzą, jak już wspomniano, tkanka mięśniowa gładka, poprzecznie prążkowana serca i poprzecznie prążkowana szkieletowa. Na tkankę nerwową składają się neurony, które tworzą takie części jak jądro komórkowe, dendryty, akson, osłonka i rozgałęzienia aksonu.
Reklama
Jakie funkcje pełnią tkanki?
Tkanki ludzkie pełnią rozmaite funkcje. I tak tkanki nabłonkowe odpowiadają za ochronę ciała przed urazami i drobnoustrojami chorobotwórczymi (zarazkami, wirusami, itp.), nadzorują proces wchłaniania wody i substancji odżywczych, który ma miejsce w układzie pokarmowym oraz wydzielają różne substancje z organizmu (np. pot, śluz, czy łój).
Tkanki łączne w postaci tkanki chrzęstnej stanowią dla kości barierę przed ścieraniem, a jednocześnie są pomostem między różnymi kośćmi (tak jak w przypadku połączenia żeber z mostkiem). Jako tkanki kostne budują wytrzymały szkielet, który jest gorsetem podtrzymującym całe ciało. Rolą tych tłuszczowych jest przechowywanie substancji odżywczych, izolacja od zewnętrznych warunków (zwłaszcza termicznych) i ochrona przed urazami.
Rola tkanki mięśniowej jest bardzo rozbudowana: od wprawiania całego ustroju w ruch, poprzez warunkowanie takich czynności życiowych jak oddychanie, odżywianie, czy wydalanie, a skończywszy na reagowaniu na bodźce.
Tkanki nerwowe z kolei odpowiadają za myślenie, poruszanie różnymi częściami ciała, przesuwanie się pokarmu w systemie trawiennym, a także za tworzenie, wychwytywanie, analizowanie i przetwarzanie danych o sytuacji zewnętrznej oraz o stanie samego organizmu.
Reklama
Tkanki ludzkie a poszczególne narządy
Swoistość tkanek tworzących ludzki organizm ma olbrzymi wpływ na działanie poszczególnych narządów w tym ustroju.
Dla przykładu te nabłonkowe wielowarstwowe płaskie budują takie narządy jak naskórek, czy jama ustna. Dzięki swojej ściśle przylegającej wielowarstwowej budowie i możliwościach złuszczających pełnią one funkcję ochroniarza w stosunku do organów położonych we wnętrzu ustroju.
Innym wzorcem są nabłonkowe tkanki rzęskowe, które znajdują się np. w narządach rozrodczych, tchawicy, oskrzelach czy jelicie. To właśnie te tkanki, tzw. rzęski, w układzie płciowym kobiety przesuwają komórki służące do rozrodu, pozwalają na przemieszczanie się różnych zanieczyszczeń oraz śluzu w układzie oddechowym oraz sprawiają, że obszar chłonny jelita poszerza się.
Z kolei za sprawą tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej szkieletowej ludzki organizm utrzymuje właściwą postawę ciała oraz może się poruszać. Ten rodzaj tkanek buduje m.in. mięśnie mimiczne, mięśnie układu ruchu, język oraz przeponę.
