Jaką rolę pełni śluz w ciąży i jaki jest prawidłowy?
Śluz z pochwy produkowany jest przede wszystkim przez gruczoły szyjki macicy. Pełni on funkcję ochronną wobec narządów płciowych i stanowi środowisko bytowania naturalnej mikroflory jelitowej, niezbędnej do ich prawidłowego funkcjonowania.
Wydzielina wytwarzana jest stale i - choć upławy kojarzone są głównie z infekcjami intymnymi - prawidłowy śluz w zdrowym organizmie pełni również rolę nawilżającą, co chociażby umożliwia współżycie. Zmniejszona ilość wydzieliny nazywana jest suchością pochwy i należy do nieprawidłowości w obrębie układu rodnego.
Wydzielina zmienia się w trakcie cyklu menstruacyjnego - inny jest śluz w dni płodne, inny w niepłodne. Jeszcze nieco inny jest śluz w ciąży, kiedy to ma za zadanie chronić nie tylko zdrowie kobiety, ale też rozwijającego się w macicy dziecka.
Jaki jest prawidłowy śluz w ciąży? Warto wiedzieć, że za sprawą podniesienia poziomu hormonów ilość produkowanego śluzu powinna wzrosnąć. Większa ilość wydzieliny potrzebna jest, by lepiej chronić drogi rodne oraz płód przed patogenami.
Jaki jest związek między śluzem a bezpieczeństwem ciąży? Gęsta wydzielina tworzy tzw. czop śluzowy. Nie jest on co prawda całkowicie szczelny, ale skutecznie utrudnia szkodliwym drobnoustrojom przedostawanie się do wnętrza macicy.
Brak śluzu w ciąży
Choć z jednej strony ilość produkowanego śluzu zwykle rośnie w pierwszych tygodniach ciąży, za sprawą jego zwiększonej gęstości niekiedy zamyka się on wewnątrz szyjki macicy, tworząc wspomniany już czop, a narządy zewnętrzne pozostają suche.
Mówi się wręcz, że brak śluzu jest jednym z pierwszych objawów ciąży, gdyż rzeczywiście na początku pierwszego trymestru wiele kobiet boryka się z problemem suchości pochwy. Brak śluzu może być nagły lub postępowy.
Kiedy wydzielina nie jest widoczna na zewnątrz, nie zawsze oznacza, że brakuje jej również w środku, jednak wszelkie wątpliwości najlepiej zgłosić lekarzowi prowadzącemu.
Czy brak śluzu w dni płodne to ciąża? Czy nagła suchość może świadczyć o tym, że komórka jajowa została zapłodniona? Śluz płodny jest charakterystyczny - dość rzadki i bardzo rozciągliwy (dzięki czemu ułatwia transport plemników w kierunku komórki jajowej), a ciąża to moment, kiedy staje się on gęsty i lepki lub w ogóle nie pojawia się w obrębie pochwy, zatrzymując się wewnątrz szyjki macicy. Trudno jednak stwierdzić, że zmiana konsystencji lub ilości wydzieliny świadczy o ciąży w sposób pewny.
Jak sobie radzić z brakiem śluzu w ciąży? Najlepiej skonsultować problem z lekarzem prowadzącym. Doradzi on, jakich środków nawilżających użyć, by poprawić komfort, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo dziecka.
Reklama
Śluz na początku ciąży a przed okresem
Jak już zostało powiedziane - nie da się jednoznacznie rozpoznać ciąży jedynie po wyglądzie wydzieliny z pochwy. Podejrzewając, że doszło do zapłodnienia, warto wykonać test ciążowy, a najlepiej - iść do lekarza i poddać się badaniu poziomu hormonu hCG z pobranej próbki krwi.
Wygląd śluzu może oczywiście świadczyć o ciąży (choć to za mało by mieć pewność o jej obecności). Inny jest śluz płodny, inny po owulacji, a jeszcze inny w czasie ciąży. We wczesnej ciąży może być przezroczysty i rozciągliwy, choć zwykle po kilku tygodniach staje się biały i gęsty, ponieważ zaczyna chronić układ rodny i płód przed drobnoustrojami.
Należy jednak pamiętać, że wygląd wydzieliny zmienia się też wraz z fazami cyklu menstruacyjnego. Przed owulacją śluz jest elastyczny i przezroczysty, przed okresem gęstnieje i robi się biały lub żółtawy. Ponadto nie tylko ciąża i cykl mają wpływ na konsystencję i barwę śluzu. Mogą zmieniać go też inne czynniki, takie jak choćby stres.
Reklama
Kolory śluzu w ciąży - biały, zielony, a może żółty?
Czy rodzaje śluzu w ciąży są różne? Jak wygląda śluz bezpośrednio po zapłodnieniu, a jak w kolejnych trymestrach? To, co najłatwiej zaobserwować, to kolor śluzu.
W ciąży wczesnej powinien być on bezbarwny lub lekko białawy, przy czym barwa może stawać się bardziej intensywna wraz ze zmianą konsystencji wydzieliny na bardziej gęstą. Śluz po zapłodnieniu zwykle zmienia się stopniowo, wraz ze wzrostem poziomu hormonów w organizmie.
Jakie zmiany są powodem do niepokoju? Konsultacji z lekarzem wymaga stan, w którym wydzielina nabiera barwy wyraźnie innej niż biaława - np. robi się żółta lub zielona. Niekiedy śluz delikatnie żółtawy okazuje się wynikać z przyczyn fizjologicznych, lepiej jednak dokładnie ustalić podłoże jego pojawienia się i wykluczyć nieprawidłowości.
Infekcje dróg rodnych mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka, dlatego wszelkie niepokojące objawy należy zgłaszać ginekologowi.
Biały śluz w ciąży
Kiedy biały śluz w ciąży jest prawidłowy i nie ma powodu do niepokoju, a kiedy może świadczyć o nieprawidłowościach i powinien zostać skonsultowany z lekarzem? Biały, gęsty śluz, który w czasie ciąży tworzy tzw. czop śluzowy uznawany jest za prawidłowy. Często produkowany jest już od pierwszych tygodni, ale widoczny jest szczególnie na dalszych etapach - w 2 i 3 trymestrze ciąży.
Biała wydzielina o dość zwartej konsystencji stanowi naturalną barierę ochronną i zapobiega wnikaniu do wnętrza macicy chorobotwórczych drobnoustrojów. Pod koniec ciąży - w 36, 38, a niekiedy dopiero około 40. tygodnia czop zostaje wypchnięty z szyjki macicy na zewnątrz, co oznacza przygotowanie organizmu do porodu.
Biały śluz w ciąży, nawet gdy jest gęsty, nie świadczy o nieprawidłowościach, pod warunkiem, że jego struktura jest jednolita. Kiedy jednak w śluzie pojawiają się białe grudki i zaczyna mieć on serowatą konsystencję, może być to objaw zakażenia grzybiczego.
Grzybicy towarzyszy przeważnie dokuczliwy świąd i podrażnienie miejsc intymnych. Przy wystąpieniu takich symptomów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, ponieważ w czasie ciąży wszelkie infekcje muszą być odpowiednio leczone.
Żółta barwa śluzu w czasie ciąży
Prawidłowy śluz - szczególnie ten pojawiający się na początku ciąży - jest bezbarwny, biały lub żółtawy. Lekko żółty śluz, któremu nie towarzyszą inne objawy - takie jak swędzenie, pieczenie okolic intymnych, żadne dolegliwości bólowe czy podrażnienie - nie jest powodem do niepokoju. Dla pewności można powiedzieć o nim lekarzowi prowadzącemu podczas wizyty kontrolnej.
Jeśli jednak śluz z pochwy jest intensywnie żółty, a także, gdy towarzyszą mu inne niepokojące symptomy, należy natychmiast udać się do lekarza prowadzącego ciążę. Ciemny, żółty śluz w ciąży może oznaczać zakażenie bakteryjne układu rodnego, które - nieleczone - może być groźne dla zdrowia rozwijającego się w macicy płodu.
Dla infekcji bakteryjnych charakterystyczny jest nieprzyjemny zapach upławów, który również każdorazowo należy skonsultować ze specjalistą.
Jasnożółty, ale przy tym wodnisty, jest płyn owodniowy, który nie powinien wyciekać z dróg rodnych aż do końca ciąży. Zauważenie jego przedwczesnego wycieku jest podstawą do natychmiastowego stawienia się w szpitalu.
Brązowy kolor śluzu
Co oznacza brązowy śluz w ciąży? Wydzielina takiego koloru świadczy zwykle o obecności krwi, co jednak nie zawsze jest powodem do niepokoju.
W pierwszym trymestrze ciąży, a dokładnie na jego początku (około 10-14 dni od zapłodnienia) u wielu kobiet występuje tzw. krwawienie implantacyjne, związane z procesem zagnieżdżania się zarodka w macicy. Jest ono uznawane za normalne i fizjologiczne, pod warunkiem, że nie jest obfite i ustępuje samoistnie w ciągu dwóch dni.
Nieobfity, brązowy śluz w ciąży może pojawić się też po badaniu ginekologicznym (zarówno na wczesnym etapie - w 6,7, 8 tygodniu, jak po badaniach późniejszych) oraz USG endowaginalnym, które do pewnego momentu można wykonywać. Wówczas obecność krwi spowodowana jest mechanicznym uszkodzeniem śluzówki i obecnych w niej naczyń. Plamienie takie jest jednak skąpe i incydentalne, jeśli jednak objawy utrzymują się przez dłuższy czas lub są bardziej nasilone, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Brązowy śluz w 9 miesiącu ciąży może być związany z odejściem i wydaleniem czopa śluzowego, choć i tu ilość ciemnej wydzieliny nie powinna być duża. Pojawienie się większej ilości krwi lub intensywnie brązowego śluzu w ciąży zawsze jest podstawą do wizyty u lekarza albo w szpitalu.
Zielony śluz podczas ciąży
O ile żółte upławy nie zawsze świadczą o nieprawidłowościach, a tyle zielony śluz w ciąży należy koniecznie skonsultować z lekarzem, ponieważ oznacza on obecność infekcji w drogach rodnych.
Kobieta ciężarna nie powinna podejmować żadnego leczenia na własną rękę, ponieważ nie wszystkie środki i leki są bezpieczne dla rozwijającego się płodu. W okresie tym należy zachować szczególną ostrożność, jeśli chodzi o stosowanie jakichkolwiek substancji, czy to przyjmowanych doustnie czy tych o działaniu miejscowym.
Co oznacza zielony śluz w ciąży? Może on świadczyć o zakażeniu takimi drobnoustrojami jak pierwotniak czy rzęsistek, wywołującymi waginozę bakteryjną. Infekcja taka - oprócz zielonego śluzu - powoduje również nieprzyjemną woń, określaną jako „rybia”.
Rybi zapach śluzu w ciąży, nawet gdy nie towarzyszy mi zmiana koloru wydzieliny, także jest podstawą do szybkiej konsultacji z lekarzem. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia infekcji bakteryjnej, objawiającej się zielonym lub zielonkawym śluzem, w ciąży należy w szczególny sposób dbać o higienę, używając delikatnych środków zachowujących naturalne pH okolic intymnych.
Różowy śluz u ciężarnych
Różowy lub lekko różowy śluz - podobnie jak brązowy - z reguły świadczy o obecności w nim krwi. Różnica polega na tym, że krew brązowa wypływa z wnętrza dróg rodnych, natomiast świeża czerwona zwykle pochodzi z powierzchownych uszkodzeń mechanicznych i, mieszając się z białą lub bezbarwną wydzieliną, daje efekt różowego lub lekko różowego śluzu.
W ciąży (a dokładnie na początku 1 trymestru) różowy śluz może pojawić się podczas zagnieżdżania zarodka w endometrium, czyli błonie śluzowej macicy, choć związane z tym procesem upławy częściej bywają brązowawe.
W 3 trymestrze pojawienie się niewielkiej ilości krwi może zwiastować zbliżający się poród. Plamienia - czerwonawe i lekko różowe - najrzadziej pojawiają się w 2 trymestrze ciąży, choć też mogą występować na skutek uszkodzenia śluzówki, np. podczas badań ginekologicznych. Taki różowy śluz po badaniu często daje się zaobserwować przy wypróżnianiu, kiedy na skutek skurczu mięśni zostaje on „wypchnięty” na zewnątrz.
Lekko różowy śluz we wczesnej ciąży może pojawić się po stosunku, podczas którego błona śluzowa zostaje otarta lub naderwana. We wszystkich tych przypadkach ilość krwi z reguły jest niewielka i pojawia się jedynie chwilowo. Nasilenie objawów powinno być niezwłocznie skonsultowane z lekarzem.
Śluz z krwią w ciąży
Zwykle podobne, jak w przypadku śluzu brązowawego czy lekko różowego, są przyczyny występowania w ciąży śluzu z krwią. Czerwone „włókna” widoczne w wydzielinie w 1 trymestrze ciąży mogą towarzyszyć procesowy implantacji zarodka w macicy, a w 9 miesiącu - zbliżający się wielkimi krokami poród.
Jeśli chodzi o krwawienie implantacyjne, może mieć ono postać ciągnącego się śluzu z krwią, posiadającego jeszcze dość rzadką konsystencję. Jak widać, że każde krwawienie w ciąży jest powodem do niepokoju i oznacza poronienie lub inne groźne powikłania.
Zawsze jednak należy zachowywać czujność i w przypadku pojawienia się choćby najmniejszej ilości krwi, dokładnie monitorować stan zdrowia.
Jeśli ilość krwi zwiększy się lub towarzyszyć jej zaczną jakiekolwiek inne objawy, należy natychmiast skorzystać z pomocy medycznej.
Reklama
Konsystencja śluzu w ciąży. Jaka powinna być?
Wydzielina z pochwy wiele mówi o aktualnym stanie zdrowia układu rodnego - zarówno podczas ciąży, jak i poza nią. Ponieważ jednak dla kobiet ciężarnych stan jest szczególnie ważny, powinny one dokładnie obserwować rozmaite objawy i zachodzące w ich organizmach procesy.
Jeśli chodzi o śluz w ciąży, należy zwracać uwagę na jego barwę, zapach oraz konsystencję. Ta ostatnia często zmienia się w kolejnych tygodniach od zapłodnienia. Początkowo może być rzadsza, by z czasem zgęstnieć i stworzyć trudniejszą do pokonania przeszkodę dla chorobotwórczych drobnoustrojów.
Kiedy w ciąży śluzu jest dużo, nie oznacza to od razu nieprawidłowości. Gdy kolor wydzieliny jest prawidłowy, a jej struktura jednolita, zwiększona produkcja śluzu wynika najpewniej z przyczyn fizjologicznych i zmian hormonalnych.
Gęsta wydzielina z pochwy
W którym momencie gęsty śluz w ciąży uznawany jest za prawidłowy? Na to pytanie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ pojawiające się kolejno po zapłodnieniu objawy są poniekąd indywidualną kwestią kobiecego organizmu.
U niektórych ciężarnych śluz robi się bardzo gęsty już w ciąży wczesnej, u innych gęstnieje stopniowo przez kilka tygodni. Biały gęsty śluz w ciąży uznawany jest za prawidłowy, o ile jego konsystencja jest jednolita i nie towarzyszą mu objawy infekcji grzybiczej (świąd, pieczenie, zaczerwienienie, podrażnienie).
Niekiedy nie wycieka on na zewnątrz, zatrzymując się we wnętrzu szyjki macicy i tym samym dając uczucie suchości pochwy. Czasem biały gęsty śluz zostaje wydalony dopiero pod koniec ciąży (niekiedy przed samym porodem, czasem około 36 tygodnia). Wydalenie czopa śluzowego zwykle świadczy o zbliżającym się porodzie.
Galaretowaty śluz u ciężarnych
Gęsty śluz, uznawany w ciąży za prawidłowy, opisywany bywa przez pacjentki jako galaretowaty. W samym galaretowatym śluzie nie ma nic niepokojącego (bez względu na to, czy pojawia się on w 1, w 2 czy 3 trymestrze), o ile jest on bezwonny i bezbarwny (ewentualnie biały czy też lekko żółtawy).
Wydzielina z pochwy to inna substancja niż pojawiająca się w 20 tygodniu ciąży maź płodowa, pokrywająca skórę dziecka. Śluz produkowany przez gruczoły szyjki macicy - gęsty w tym czasie i galaretowaty - ma za zadanie zatrzymywać szkodliwe drobnoustroje i zapobiegać ich wniknięciu do wnętrza macicy.
Niepokojące jest, gdy jego konsystencja z galaretowatej przechodzi w serowatą, a u ujścia pochwy widoczne stają się białe grudki.
Upławy przypominające twarożek świadczą o chorobotwórczym działaniu namnażających się w narządach płciowych grzybów.
Wodnisty śluz w ciąży
W ciąży wczesnej biały śluz może być jeszcze dość wodnisty. Niekiedy gęstnieje on dopiero z czasem, gdy w organizmie rośnie poziom hormonów.
Wodnisty, lekko brązowy śluz może pojawić się w momencie zagnieżdżenia zarodka w macicy, na skutek podrażnienia jej błony śluzowej (mocno w tym momencie ukrwionej). Wodnisty śluz w późniejszych etapach ciąży powinien jednak zostać niezwłocznie skonsultowany z lekarzem.
Zdarza się, że bywa z nim mylony płyn owodniowy, którego pojawienie się w trakcie trwania ciąży świadczy o nieprawidłowości. Płyn ten wypełnia podczas ciąży worek owodniowy i otacza rozwijający się w jego wnętrzu płód. Stanowi on środowisko dla dziecka na etapie prenatalnym i powinien spełniać swoją rolę przez cały okres trwania ciąży.
Pęknięcie błon płodowych i wyciek płynu są procesami prawidłowymi dopiero podczas porodu, dlatego wyciek przedwczesny wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Reklama
Pasma śluzu w moczu w ciąży
Czy śluz w moczu w ciąży świadczy o stanie chorobowym? Niekoniecznie. Jak już zostało powiedziane - przez te 9 miesięcy, kiedy w macicy rozwija się dziecko, w kobiecym organizmie zachodzą liczne procesy, mające za zadanie jak najskuteczniejszą jego ochronę.
Jednym z nich jest wzmożona ilość produkowanej wydzieliny z dróg rodnych. Niekiedy jest jej na tyle dużo, że przedostaje się ona w okolice cewki moczowej i stąd widoczne pasma śluzu w moczu. W ciąży wczesnej pasma te mogą być pojedyncze, jednak w kolejnych etapach bywają nawet liczne, ponieważ ilość wydzieliny jeszcze się zwiększa.
Jeśli śluz obecny jest w moczu wyłącznie ze względu na bliską lokalizację pochwy i cewki moczowej, nie ma powodu do niepokoju. Co innego, gdy pasma śluzu i bakterie (niekiedy nawet liczne) zostaną rozpoznane w badaniu moczu.
W ciąży badanie takie wykonuje się kilkukrotnie, a wyniki zawsze muszą zostać zinterpretowane przez lekarza prowadzącego. W przypadku zakażenia bakteryjnego bezwzględnie rozpocząć trzeba terapię zaleconą przez specjalistę.
