Co to jest ablacja?
Ablacja to małoinwazyjny zabieg kardiologiczny zalecany pacjentom cierpiącym na arytmię serca. U osób zdrowych praca mięśnia sercowego jest miarowa i odbywa się w rytmiczny sposób.
Mięsień pobudzany jest przez impulsy elektryczne ok. 60-80 razy na minutę, pracując bez przerwy. Niekiedy jednak dochodzi do nieprawidłowości i bodźce elektryczne pobudzają serce niemiarowo i chaotycznie.
Aby przywrócić zaburzoną miarowość, można zabiegowo oddzielić uszkodzone obszary tkanki od zdrowych, eliminując przewodzenie impulsów powodujących arytmię. Zabieg taki nazywany jest ablacją. Przeważnie przeprowadza się go mało inwazyjnie – bez chirurgicznego otwierania klatki piersiowej i bez zatrzymywania naturalnej akcji serca.
Istnieją także inne rodzaje ablacji, np. ablacja laserowa wykorzystywana do leczenia żylaków.
Reklama
Wskazania do ablacji
Prawidłowo serce bije miarowo i rytmicznie dzięki swojemu naturalnemu rozrusznikowi, czyli węzłowi zatokowo-przedsionkowemu. Kiedy jednak skurcze wywoływane są przez dodatkowe, niewłaściwe źródła przewodzenia bodźców elektrycznych, stan ten zostaje zaburzony.
Arytmie serca dzielą się na arytmie komorowe i nadkomorowe. Wskazaniem do ablacji są arytmie nadkomorowe, a oprócz nich – ektopowe skurcze przedsionkowe oraz pozawałowe częstoskurcze komór.
Do arytmii nadkomorowych zalicza się:
- migotanie przedsionków – najpowszechniejsza postać arytmii polegająca na niemiarowej i zbyt szybkiej pracy przedsionków serca; jest to najczęstsze wskazanie do wykonania zabiegu ablacji,
- trzepotanie przedsionków,
- częstoskurcz przedsionkowy,
- węzłowy częstoskurcz napadowy nawrotny.
Ablacja jest najskuteczniejszym spośród wszystkich znanych sposobów leczenia wymienionych rodzajów arytmii serca. Pozwala na wyeliminowanie czynnika zaburzającego pracę serca i przywrócenie jej miarowości.
Ablacja serca jest w Polsce zabiegiem refundowanym przez NFZ, co ma dość istotne znaczenie dla pacjentów z arytmią, ponieważ cena zabiegu waha się od 3 do nawet 7 tys. zł.
Reklama
Jak wygląda zabieg?
Wielu pacjentów zadaje pytanie, na czym polega zabieg ablacji serca i jak on dokładnie wygląda. Otóż jego głównym zadaniem jest wykrycie dodatkowych źródeł bodźców elektrycznych i ich zniszczenie lub odseparowanie od zdrowej tkanki przy pomocy fal radiowych (ablacja RF) lub niskich temperatur od -35 do -60 st. C (krioablacja lub ablacja termiczna).
Ablacja przezskórna to zabieg niewymagający otwierania klatki piersiowej. Aby wprowadzić cewnik do naczynia krwionośnego (żyły lub tętnicy), przeważnie wykonuje się małe nacięcie w pachwinie. Stamtąd cewnik przepychany jest do serca. Najpierw dokonywana jest ocena stanu mięśnia sercowego, a następnie lekarz wykonujący zabieg szuka miejsc odpowiedzialnych za powstawanie arytmii.
Zabieg wykonuje się na znieczuleniu miejscowym, ponieważ świadomość i samopoczucie pacjenta mogą być bardzo pomocne w odnajdywaniu nieprawidłowości. Wysyłane następnie fale niszczą szkodliwe miejsca lub oddzielają je od obszarów zdrowych.
Gdzie wykonuje się zabieg ablacji? Przeprowadza się ją w warunkach szpitalnych, na oddziale kardiologicznym. O tym, ile dni pacjent musi spędzić w szpitalu, decyduje przebieg operacji. Jeśli zabieg przebiega prawidłowo i nie występują żadne powikłania, pacjent po dwóch dobach może wrócić do domu.
Reklama
Rehabilitacja po ablacji serca
Bezpośrednio po zabiegu ablacji pacjent przez 8 godzin pozostaje w pozycji leżącej. W miejscach wykonanych nacięć stosuje się kompresy, których zadaniem jest szybsze pozamykanie naruszonych naczyń krwionośnych. Jeśli wszystko przebiega planowo, a ogólny stan pacjenta jest dobry, po 48 godzinach może on opuścić szpital.
Często po ablacji serca zalecana jest rehabilitacja kardiologiczna oraz przyjmowanie leków wspierających pracę serca. Czas trwania rehabilitacji i terapii farmakologicznej może być różny w zależności od wieku i kondycji pacjenta. O ich długości decyduje lekarz.
Pierwsza wizyta kontrolna przeważnie wyznaczana jest miesiąc po zabiegu. Wówczas specjalista kardiolog ocenia stan i pracę mięśnia sercowego i zaleca pacjentowi dalszy tok postępowania.
Reklama
Życie po ablacji serca
Najważniejszym zaleceniem po zabiegu jest unikanie wysiłku fizycznego przez kilka tygodni. Zalecenia w dużej mierze zależą również od ogólnego stanu osoby poddanej ablacji oraz od rozległości samego zabiegu.
W przypadkach, kiedy przebiegł on standardowo i nie nastąpiły żadne powikłania, pełna rekonwalescencja zamyka się w kilku miesiącach, po których pacjent może powrócić do trybu życia sprzed operacji. Jeśli chodzi o aktywność fizyczną, po zakończonej rekonwalescencji można robić wszystko, co robiło się przed zabiegiem. Uprawianie sportów i większy wysiłek warto jednak najpierw skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Jeszcze pół roku po ablacji pacjent może odczuwać sporadyczne i delikatne migotanie przedsionków, kołatanie serca i inne objawy arytmii. Wynika to z wciąż trwającego procesu gojenia się tkanki mięśnia sercowego i nie jest powodem do niepokoju. Częste lub nasilone pojawianie się objawów powinno jednak zostać skonsultowane z kardiologiem.
Reklama
Czy ablacja jest bezpieczna?
Ablacja serca jako zabieg małoinwazyjny jest uznawana za bezpieczną. W sporadycznych przypadkach (1-2%) zdarzają się powikłania:
- krwiaki w miejscu wprowadzenia cewnika,
- uszkodzenie zastawek,
- perforacja ściany serca,
- zatorowość płucna,
- zakrzepica,
- infekcje,
- blok przedsionkowo-komorowy,
- uszkodzenie nerwu przeponowego.
Powikłania te występują niezwykle rzadko, a większość pacjentów jest zadowolona z efektów zabiegu. Pojawiające się tuż po nim objawy arytmii, które początkowo mogą nawet wydawać się nasilone, ustępują po kilku miesiącach (dlatego rezultatów nie powinno się oceniać zbyt szybko; należy poczekać na zakończenie rekonwalescencji).
Ze względu na wysoki stopień bezpieczeństwa ablacji, właściwie jedynymi przeciwwskazaniami do jej przeprowadzenia są:
- ciąża,
- obniżona krzepliwość krwi.
