Afta w jamie ustnej
Jak wygląda afta? Jest rodzajem otwartego owrzodzenia w postaci niewielkich nadżerek, które występuje przede wszystkim na błonie śluzowej jamy ustnej. W miejscu jej występowania tworzy się stan zapalny, któremu może towarzyszyć powiększenie sąsiadujących węzłów chłonnych.
Do najpopularniejszych rodzajów należy afta na języku oraz afta na dziąśle. Ponadto afty pojawiają się:
- na wardze,
- na podniebieniu miękkim,
- na policzkach (po wewnętrznej stronie),
- w gardle.
Często afty w jamie ustnej są zapowiedzią choroby, np. przeziębienia, lub pojawiają się po ciężkich, stresujących wydarzeniach. Te małe ranki są niestety bardzo bolesne. Niejednokrotnie trudno nam umyć porządnie zęby czy zjeść posiłek, zwłaszcza kwaśny lub słony. Afty zanikają po około 7. dniach. Często jednak pojawiają się nowe, mamy wówczas do czynienia z nawracającym aftowym zapaleniem jamy ustnej. Problem z dokuczliwymi aftami dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci.
Afty występują pojedynczo, ale bywa że mamy ich po kilka na raz, niekiedy w skupiskach. Afty nie są zaraźliwe. Pamiętajmy, aby nie korzystać z usług stomatologa, gdy mamy aftę. Lepiej też wyrzucić starą szczoteczkę do zębów.
Reklama
Afty u dzieci
Afty u dzieci pojawiają się najczęściej w okresie obniżonej odporności, podczas choroby, bądź po przebytej infekcji. Z kolei afty u niemowląt uwidaczniają się w jamie ustnej często w okresie ząbkowania. Powstają najczęściej w wyniku uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej, np. po przygryzieniu tkanki, czy też po higienie jamy ustnej, podczas której doszło do mikrourazu.
Chociaż afty są zazwyczaj niewielkie i potrafią po kilku dniach zniknąć samoistnie, to potrafią być bardzo bolesne i maluchy mogą odczuwać duży dyskomfort. Nie należy ich więc lekceważyć i postarać się ulżyć dziecku w cierpieniu.
Podobnie jak u dorosłych, afty u dzieci występują na języku i pod językiem, na wewnętrznej stronie policzków, na dziąsłach, na tylnej ścianie gardła, na wargach, czy na podniebieniu. Stanowi zapalnemu może towarzyszyć powiększenie pobliskich węzłów chłonnych.
Ryzyko powstawania aft zwiększają niedobory witamin i składników mineralnych (żelazo, witamina B12, kwas foliowy), stres, gorączka, przyjmowanie niektórych leków (w tym antybiotyków), alergie, substancje zawarte w środkach przeznaczonych do higieny jamy ustnej (pasty do zębów, płyny do płukania), konserwanty i sztuczne substancje obecne w przetworzonej żywności.
Leczenie aft u dzieci uzależnione jest od wieku malucha, umiejscowienia i ilości nadżerek. Jednym z najbardziej uniwersalnych sposobów na afty u dzieci jest stosowanie preparatów działających miejscowo, w formie maści na afty, czy żelów. Jeśli nadżerki występują w trudno dostępnych miejscach, bądź jest ich więcej, lepiej sprawdzą się spraye na afty, bądź płukanie jamy ustnej specjalnymi płynami lub ziołowymi naparami na bazie szałwii, czy rumianku.
Jeśli afty u dziecka nie ustępują bądź nawracają, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem, bowiem może to oznaczać, że nasza pociecha cierpi na nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej, które z kolei może być wynikiem innych schorzeń.
Reklama
Domowe sposoby na afty
Poza lekami w formie maści na afty, żelu, sprayu, czy płynów do płukania jamy ustnej, warto spróbować domowych sposobów na afty. Co pomoże pozbyć się afty?
- żel aloesowy przynosi ulgę w bólu. Należy wycisnąć kilka kropel z uciętego liścia aloesu i żel nałożyć na rankę. Powtarzaj to jak najczęściej;
- kup witaminę E w kapsułkach, wyciskaj witaminę na rankę kilka razy dziennie;
- na nadżerkę nałóż wilgotną torebkę herbaty (zawiera związki o właściwościach ściągających, które łagodzą ból);
- możesz wypróbować żel na bolesne ząbkowanie dla dzieci;
- nałóż na rankę krople olejku drzewa herbacianego;
- płucz jamę ustną herbatką zaparzoną z nagietka lekarskiego.
- płucz jamę ustną odwarem wody różanej lub niektórych ziół: rumianku, szałwii, łopianu lekarskiego oraz czerwonej koniczyny.
- odkażaj ranę wodą utlenioną, sodą oczyszczoną lub roztworem soli (pół łyżeczki na szklankę ciepłej wody).
Dopóki afty nie znikną należy zrezygnować z gorących dań i napojów, również potraw kwaśnych (w tym kwaśnych owoców), słonych czy mocno przyprawionych, które mogą doprowadzić do podrażnienia jamy ustnej. Gdy zapalanie nawraca koniecznie trzeba udać się do lekarza lub stomatologa. Dodatkowo warto przyjmować preparaty z witaminą C.
Reklama
Co na afty?
Jak pozbyć się afty? Zmiany te zazwyczaj goją się same i znikają po kilku dniach. Jednak, chociaż są niewielkich rozmiarów, potrafią sprawiać ból, który utrudnia spożywanie posiłków, higienę jamy ustnej, czy nawet mówienie. Poza wymienionymi wyżej domowymi sposobami , leczenie afty polega na stosowania preparatów z apteki, np. maści lub żele na afty, które działając miejscowo, zmniejszają dolegliwości bólowe, sprzyjają gojeniu się ran i regeneracji błony śluzowej.
W przypadku, gdy afty występują w większych skupiskach lekarz może zalecić specjalne spraye na afty, płyny do płukania jamy ustnej, leki na afty doustne, a nawet glikokortykosteroidy. Leczenie aft można przyspieszyć poprzez tzw. kauteryzację, czyli wypalanie nadżerek przy pomocy specjalnych związków chemicznych. Dodatkowo, zaleca się stosowanie diety bogatej w składniki odżywcze, bądź suplementację witamin.
Reklama
Przyczyny powstawania aft
Od czego robią się afty i pleśniawki? Pojawiają się najczęściej na skutek urazów powstałych w jamie ustnej poprzez przygryzienie tkanki, zbyt mocnego szczotkowania zębów, skaleczenie podczas posiłku, ostre lub kwaśne jedzenie lub przez źle dopasowaną protezę zębową. Afty rozwijają się zazwyczaj w okresie obniżonej odporności organizmu.
Wśród przyczyn aft i czynników ryzyka wymienia się:
- spadek odporności, przemęczenie i osłabienie fizycznie;
- nieprawidłowe odżywianie się;
- przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza sterydów, czy antybiotyków;
- długotrwały stres i przemęczenie;
- choroby zębów - próchnica, kamień nazębny;
- alergie;
- obgryzanie paznokci;
- substancje obecne w przetworzonej żywności;
- niektóre środki zawarte w pastach do zębów;
- niedobory witamin i składników mineralnych;
- nieodpowiednia dieta;
- zmiany hormonalne;
- mechaniczne podrażnienia jamy ustnej, np. wskutek używania twardej szczoteczki do zębów, niedopasowanej protezy, przygryzienia tkanki;
- czynniki genetyczne, które mogą mieć znaczenie w przypadku nawracającego aftozowego zapalenia jamy ustnej.
Afta, szczególnie ta nawracająca, może świadczyć o różnych schorzeniach, między innymi ze strony układu odpornościowego, czy jelit. Jeśli aftom towarzyszą dodatkowo inne objawy (np. gorączka, duża bolesność nadżerek), zapalenie długo nie ustępuje bądź często nawraca, należy koniecznie udać się do lekarza.
Reklama
Afty w ciąży
Afty w ciąży powstają na skutek tych samych czynników co u każdej innej dorosłej osoby. Są przeważnie wynikiem mechanicznego uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej i występują przeważnie w momencie obniżonej odporności. Mogą być skutkiem niedoborów witamin, przyjmowania niektórych leków, bądź pokłosiem przebytej infekcji. Jeśli afty nie ustępują po kilku dniach lub nawracają, należy skonsultować się z lekarzem.
Leczenie tych zmian w ciąży opiera się przede wszystkim na stosowaniu maści i żelów na afty działających miejscowo. I chociaż większość tych preparatów nie została przebadana pod kątem bezpieczeństwa stosowania ich u kobiet w ciąży, to nie zagrażają one zdrowiu dziecka. Ciężarne mogą również sięgnąć po domowe sposoby na pozbycie się uporczywych nadżerek w jamie ustnej.
