Co to jest aldosteron?
Aldosteron jest hormonem steroidowym, który jest wytwarzany wytwarzany przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Zalicza się do tzw. mineralokortykosteroidów, czyli hormonów regulujących gospodarkę wodno-mineralną organizmu w ramach tak zwanego układu RAA (renina - angiotensyna - aldosteron).
Układ RAA jest aktywowany w momencie obniżenia ciśnienia tętniczego krwi lub odwodnienia organizmu. Dochodzi wówczas do zmniejszenia stężenia sodu. To właśnie wtedy nerki zaczynają wydzielać reninę, czyli enzym powodujący powstanie hormonu angiotensyny. Pod jej wpływem, nadnercza zaczynają wydzialać aldosteron.
Gdy występuje zaburzenie przynajmniej jednego elementu układu RAA, prowadzi to do nieprawidłowego poziomu aldosteronu.
Reklama
Działanie aldosteronu - jakie ma funkcje?
Główne działanie aldosteronu jest ściśle związane z regulacją gospodarki wodno-mineralnej organizmu człowieka. Aldosteron zwiększa gromadzenie i wchłanianie sodu oraz wpływa na wydalanie jonów potasu.
Funkcje aldosteronu w organizmie to:
- utrzymywanie prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi,
- utrzymywanie odpowiedniego poziomu wody i elektrolitów w organizmie,
- wpływ na prawidłowy proces wydalania soli, potasu i innych minerałów w nadmiernej ilości.
Reklama
Wskazania do badania aldosteronu - kiedy zbadać jego poziom?
Nieprawidłowy poziom aldosteronu we krwi może doprowadzić do poważnych zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Dlatego w przypadku niepokojących objawów warto sprawdzić poziom aldosteronu. Oznaki, które mogą nas zaniepokoić to:
- nadciśnienie tętnicze,
- hipotonia (niskie ciśnienie),
- częste oddawanie moczu,
- drętwienie i skurcze mięśni,
- wzmożone pragnienie,
- znaczne osłabienie,
- zaburzenia rytmu serca.
Objawy można podzielić ze względu na sam poziom aldosteronu we krwi. Zwiększone stężenie aldosteronu określane jako hiperaldosteronizm, jest charakterystyczne przy wysokim nadciśnieniu tętniczym, które jest odporne na leczenie farmakologiczne.
Natomiast hipoaldosteronizm (obniżony poziom aldosteronu) pojawia się w momencie odwodnienia, małego stężenia sodu, osłabienia i zaburzeń pracy serca.
Reklama
Badanie aldosteronu - przygotowanie i cena
Poziom aldosteronu można sprawdzić wykonując badanie krwi lub moczu w dowolnym punkcie diagnostyczno-laboratoryjnym. Pacjent przed badaniem powinien unikać wysiłku fizycznego i dużego stresu. Dodatkowo wymagane jest aby pacjent był na czczo, ostatni posiłek powinien spożyć minimum 12 godzin przed pobraniem. Istostne jest, aby spożycie potasu i sodu było znormalizowane.
Jeśli pacjent przyjmuje leki moczopędne lub inne preparaty mogące zafałszować wynik badania, powinien je odstawić.
Badanie wykonywane jest rano między 7.00 a 10.00. Krew może być pobierana w pozycji pionowej, czyli na siedząco. Pacjent musi pozostawać w takiej pozycji co najmniej 2 godziny przed pobraniem. Drugim sposobem jest pobranie surowicy krwi w pozycji leżącej - poziomo. Pacjent musi leżeć na kilka godzin przed pobraniem krwi. Ten sposób pobrania jest najcześciej stosowany u pacjentów przebywających w szpitalu.
Aldosteron można sprawdzić wykonując badanie na koszt NFZ lub prywanie. Cena badania aldosteronu w najpopularniejszych sieciach laboratoryjnych wynosi od 40 do 70 zł.
Reklama
Norma aldosteronu
Ile się czeka na wynik badania aldosteronu? Wyniki są dostępne po około jednym dniu roboczym. Warto podkreslić, że poziom aldosteronu zmienia się w ciągu dnia, dlatego jeśli chcemy porównać wynika badań, powonny być one wykonane w tej samej porze dnia.
Norma aldosteronu z osocza wynosi 140–560 pmol/l (5–20 ng/dl), a z dobowej dawki moczu około 14–53 nmol/24h (5-19µg/24h). Interpretacją wyniku aldosteronu powinien się zająć lekarz.
Reklama
Nadmiar lub niedobór aldosteronu - co oznacza?
Zbyt wysoki poziom aldosteronu we krwi może wskazywać na hiperaldosteronizm wtórny, który najczęściej wywoływany jest przez odwodnienie, marskość wątroby, zespół nerczycowy, zespół Conna, zwężenie tętnicy nerkowej, niewydolność serca lub małą zawartość sodu w diecie. Może on być również objawem obecności guza wydzielającego reninę.
Hiperaldosteronizm wtórny zdarza się także w ciąży. Hiperaldosteronizm może zwiastować obecność gruczolaka nadnerczy lub przerost warstwy kłębowej nadnerczy.
Z kolei zbyt niski poziom aldosteronu we krwi może mieć związek z nieprawidłową pracą nerek, chorobą Addisona, czyli pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy, hipokaliemią lub oddziaływaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
