Alergiczne zapalenie spojówek - czym jest i jak je leczyć?

Czym jest alergiczne zapalenie spojówek?

Alergia wg definicji to nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego człowieka na znajdujące się w jego środowisku substancje. Reakcji tych jest wiele - występują zmiany skórne, trudności oddechowe, podrażnienie śluzówki nosa czy też zapalenie spojówek.

Podobnie jak wiele innych dolegliwości zlokalizowanych w obrębie oczu - jest ono uciążliwe i utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Alergiczne zapalenie spojówek jest - jak sama nazwa wskazuje - stanem zapalnym obejmującym spojówki, czyli cienkie błony pokrywające zarówno wewnętrzną stronę powiek, jak i twardówkę (białą część oka).

Ze względu na umiejscowienie stan ten nazywa się również alergicznym zapaleniem powiek lub alergicznym zapaleniem oka. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 ustanowionej przez WHO zapalenie spojówek oznaczone jest symbolem H10, jako jeden z rodzajów zaburzeń spojówek. Alergiczne zapalenie oka może mieć dwie postaci - ostrą lub przewlekłą.

Reklama

Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek

Warto wiedzieć, że nie zawsze alergia jest przyczyną zapalenia spojówek. Może mieć ono również podłoże bakteryjne, wirusowe, być spowodowane mechanicznym uszkodzeniem lub obecnością ciała obcego w oku.

Przyczyną alergicznego zapalenia spojówek jest kontakt z alergenem, w wyniku którego komórki zapalne organizmu produkują przeciwciała.

Mechanizm powstawania reakcji uczuleniowej polega na stymulacji obecnych w oku komórek tucznych do wzmożonej produkcji histaminy, a komórek zapalnych - substancji wywołujących przykre dolegliwości.

Alergiczne zapalenie oczu występuje przede wszystkim u osób z ogólną skłonnością do uczuleń. Ryzyko wystąpienia objawów zwiększają także soczewki, pod którymi alergeny mogą się gromadzić.

Dolegliwości częściej pojawiają się latem - w okresie pylenia uczulających roślin. Do nasilenia objawów prowadzi też niekiedy nadmierna suchość powietrza, wynikająca np. z używania klimatyzacji lub ogrzewania zimą.

Na rozwijanie się stanu zapalnego są także osoby wykonujące niektóre zawody (np. ogrodnicy, weterynarze, chemicy). Mówi się wówczas o zawodowym alergicznym zapaleniu spojówek (w skrócie OAC od ang. occupational allergic conjunctivitis) - chorobie powodowanej nadwrażliwością organizmu na alergen charakterystyczny dla danego środowiska pracy.

Reklama

Rodzaje alergicznego zapalenia spojówek

Oprócz wspomnianych już dwóch postaci alergicznego zapalenia spojówek - ostrej i przetrwałej - wyróżnia się jeszcze kilka jego rodzajów:

• atopowe zapalenie spojówek. W Klasyfikacji ICD-10 oznaczone symbolem H10.1. Ma postać ostrą, co oznacza, że objawy pojawiają się nagle i od razu są mocno nasilone. Charakteryzuje się uporczywym świądem, zespołem suchego oka, przekrwieniem i produkcją lepkiej wydzieliny z oczu. Częściej pojawia się u osób, które wcześniej dotknięte były atopowym zapaleniem skóry. Najwięcej przypadków diagnozowanych jest u mężczyzn około 30 roku życia;
• alergiczne zapalenie brzegów powiek. Objawia się swędzeniem i obrzękiem powstałym na skutek drapania i tarcia. Jest jedną z najczęstszych dolegliwości okulistycznych. Alergenem wywołującym uczulenie bywa np. nikiel zawarty w wyrobach biżuteryjnych czy środki konserwujące będące składnikami miejscowych leków do oczu;
• kontaktowe zapalenie spojówek. Wywoływane jest reakcją toksyczną lub alergiczną po kontakcie z substancją uczulającą, np. kosmetykiem, lekiem. Objawy mogą być lekkie lub ciężkie, w zależności od głębokości uczulenia, stężenia alergenu itd.
• ropne alergiczne zapalenie spojówek. Niekiedy rozwój stanu zapalnego prowadzi do pojawienia się ropnej wydzieliny. Wynika to z chorobotwórczej aktywności drobnoustrojów, które w łatwy sposób dostają się do podrażnionych oczu. Przy występowaniu ropy niekiedy konieczna jest miejscowa antybiotykoterapia.

Alergiczne zapalenie spojówek może mieć charakter sezonowy lub całoroczny. To pierwsze - jak już zostało wspomniane - najczęściej wywoływane jest przez pyłki roślin obecne w powietrzu od wiosny do jesieni.

Całoroczny stan zapalny wynika natomiast z kontaktu z alergenem obecnym w środowisku bez względu na porę roku (np. kurzem).

Reklama

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Czy alergiczne zapalenie spojówek jest zaraźliwe? Zaraźliwy jest tylko stan zapalny o podłożu wirusowym lub bakteryjnym.

Jeśli dolegliwości występują na skutek uczulenia, nie przenoszą się one na inne osoby. Jak rozpoznać alergiczne zapalenie spojówek? Stan ten widoczny jest gołym okiem i objawia się w formie podrażnionych, zaczerwienionych, a niekiedy też opuchniętych oczu.

Główne objawy dolegliwości to:

• uporczywe swędzenie oczu. Swędzenie i pieczenie często powoduje odruch drapania i pocierania powiek, pogłębiającego objawy, a niekiedy przyczyniającego się do nadkażenia bakteryjnego,
• zaczerwienione oczy. Podrażnione błony często są przekrwione, co jest następstwem uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych. Pocieranie oczu nasila ten objaw i pogłębia podrażnienie,
• ropna wydzielina. Jeśli do podrażnionych oczu dostaną się chorobotwórcze drobnoustroje, może dojść do zakażenia i pojawienia się ropy. Zaropiałe oczy często są sklejone, co ogranicza widzenie, a brak odpowiedniego leczenia może skutkować pogłębieniem objawu.

Ile trwa alergiczne zapalenie spojówek? O tym, jak długo objawy się utrzymują, decyduje kilka czynników, takich jak długość kontaktu z alergenem, głębokość uczulenia, podjęte leczenie.

Alergiczne zapalenie spojówek u dzieci

Rozmaite reakcje alergiczne częściej nawet niż u pacjentów dorosłych występują u dzieci. Ma to związek z niewykształconą jeszcze do końca odpornością nabytą i większą wrażliwością na kontakt z rozmaitymi substancjami ze środowiska zewnętrznego.

Alergiczne zapalenia spojówek u dzieci jest więc dość powszechne, a wszelkie niepokojące objawy należy zawsze konsultować z lekarzem - pediatrą, okulistą lub alergologiem.

Oko dziecka jest narządem wyjątkowo delikatnym, dlatego nie należy podejmować terapii na własną rękę. U dzieci cierpiących na AZS częściej niż u innych występuje atopowe zapalenie spojówek o ostrym przebiegu.

Objawy dolegliwości u dziecka są podobne jak u pacjentów dorosłych. Dominują świąd, zaczerwienienie oczu, obrzęk powiek, podrażnienie i nadmierna produkcja wydzieliny. Należy pamiętać, że nie wszystkie środki przeznaczone dla osób dorosłych są bezpieczne również dla dzieci, dlatego postępowanie powinno być zawsze zgodne z zaleceniami lekarza.

Reklama

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek. Co stosować?

Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek? Czy zawsze specjalistyczna terapia jest konieczna? To, co stosować na dolegliwość, zależy w dużej mierze od głębokości występujących objawów, ich rozległości, czasu trwania oraz przyczyn.

Początek treści sponsorowanej

Uciążliwe objawy alergii takie jak katar, łzawienie oczu czy wysypka towarzyszą nam przez cały rok. Dobrym sposobem na zwalczanie tych dolegliwości będzie lek w postaci tabletki z bilastyną, która działa przeciwhistaminowo, hamuje powstawanie bąbli oraz zmniejsza zaczerwienienia skóry. Lek przeznaczony jest dla dorosłych oraz młodzieży od 12. roku życia. KLIKNIJ TUTAJ i sprawdź jak zmniejszyć objawy alergii.

Jeśli u podłoża problemu leży kontakt z danym alergenem i istnieje możliwość jego wyeliminowania, objawy często ustępują samoistnie po odizolowaniu czynnika uczulającego.

Jeśli jednak kontaktu takiego nie da się uniknąć, należy zastosować metody niwelujące swędzenie, podrażnienie czy obrzęk powiek.

Co na alergiczne zapalenie spojówek stosuje się najczęściej? Niektóre środki przeciw uczuleniu stosuje się miejscowo (maści, krople, żele), inne (p.. tabletki) działają ogólnoustrojowo.

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek zależy w dużej mierze od nasilenia objawów oraz tego, czy poza dolegliwościami okulistycznymi występuje inne jeszcze symptomy uczulenia.

Niekiedy wystarczą domowe sposoby łagodzące podrażnienie, innym razem (np. przy zapaleniu atopowym o ciężkim przebiegu) konieczna jest specjalistyczna terapia. Leczenie alergicznego zapalenia spojówek u dzieci powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem i oparte o środki dedykowane najmłodszym pacjentom, bezpieczne dla ich delikatnych oczu.

Leki na alergiczne zapalenie spojówek

Czym leczyć alergiczne zapalenie spojówek? Jakie leki pomagają niwelować objawy i czy wszystkie są na receptę? Współcześnie leków o działaniu przeciwalergicznym jest bardzo wiele, a wraz z kolejnymi postępami nauk farmaceutycznych są one coraz doskonalsze i wywołują coraz mniej efektów ubocznych.

W niektórych przypadkach na alergiczne zapalenia spojówek wystarczy zastosować leki o działaniu miejscowym - najczęściej w postaci kropli do oczu - spośród których niektóre są dostępne bez recepty.

Jakie krople wybrać? Te najpopularniejsze zawierają np. kromoglikan sodu - substancję hamującą procesy uczuleniowe. Kiedy dolegliwość pojawi się u dziecka, należy skonsultować się z pediatrą lub sięgnąć po krople przeznaczone dla dzieci w odpowiednim wieku.

Kiedy leki OTC okazują się nieskuteczne, należy zgłosić się do lekarza, który może przepisać krople na alergiczne zapalenie spojówek na receptę lub zalecić terapię środkami o działaniu ogólnoustrojowym.

Niektóre tabletki na alergię dostępne są również bez recepty. Warto po nie sięgnąć, kiedy objawy alergii obejmują nie tylko spojówki, ale dają o sobie znać np. w postaci kataru siennego czy zmian skórnych.

Substancją hamującą wydzielanie histaminy i niwelującą różne przykre symptomy uczulenia jest np. dichlorowodorek cetyryzyny.

Domowe sposoby na alergiczne zapalenie spojówek

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że domowe leczenie nie może zastępować tradycyjnej terapii. Oko jest narządem bardzo delikatnym i precyzyjnym, dlatego nieleczone odpowiednio alergiczne zapalenie spojówek może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Sposoby domowe mogą jedynie wspierać specjalistyczne leczenie lub niwelować objawy w sytuacji, kiedy wywołujący je alergen na pewno został skutecznie odizolowany. Jakie to sposoby?

Wśród najczęściej stosowanych warto wymienić:

• przepłukiwanie oczu solą fizjologiczną - pozwala oczyścić oczy z drażniącej je substancji, bez ryzyka dodatkowych podrażnień czy reakcji uczuleniowych (sól fizjologiczna jest całkowicie neutralna dla ludzkich tkanek),
• chłodne okłady niwelujące świąd i obrzęk,
• okłady z herbaty i innych naparów ziołowych - zioła (np. świetlik, rumianek) na alergiczne zapalenie spojówek działają łagodząco i przyspieszają gojenie podrażnionej śluzówki.

Należy pamiętać, że w przypadku stosowania roślin istnieje ryzyko uczulenia i wywołania dodatkowych podrażnień, dlatego trzeba zachować szczególną ostrożność.