Co to jest allodynia?
Allodynia nie stanowi jednostki chorobowej, zatem nie znalazła się w klasyfikacji ICD-10 oraz ICD-11. Co zatem kryje się za tą tajemniczą nazwą?
Allodynią określa się stan, w którym dana osoba odczuwa nadmierny dyskomfort, opisywany jako bolesność, pieczenie, parzenie lub szczypanie skóry w sytuacjach, które u zdrowych ludzi nie wywołują takich odczuć.
Upraszczając definicję allodynii należałoby napisać, że jest to odczuwanie bólu niewspółmiernego do czynnika, który do niego doprowadził. Takim bodźcem może być delikatny dotyk, zmiana temperatury otoczenia, czy kontakt skóry np. z paskiem od spodni, torebką, czy szelkami plecaka.
Tłumacząc to określenie z języka greckiego, allodynia to dosłownie „inny ból”. Taki rodzaj dyskomfortu lekarze określają jako ból neuropatyczny.
Medycyna zna wiele schorzeń, jakie prowadzą do nadmiernego odczuwania bodźców zewnętrznych, które nie zostały spowodowane przez uszkodzenie tkanek, ale nerwów lub ich otoczenia.
Czym dokładnie jest ból neurogenny? To sytuacja wywołana pierwotnym uszkodzeniem jakiejś części układu nerwowego. Każdy pacjent może odczuwać ten dyskomfort inaczej, od umiarkowanych doznań bólowych, po ekstremalnie silne.
Najczęściej prowadzą do tego inne schorzenia, czy nieprawidłowości związane z budową i działaniem systemu neurologicznego.
Reklama
Przyczyny allodynii
Przyczyn allodynii może być bardzo wiele. Najczęściej wymienia się wśród nich neuropatię cukrzycową. Kiedy we krwi dochodzi do zbyt dużego stężenia glukozy, występują anomalie związane z budową i funkcjonowaniem włókien nerwowych.
Inne choroby, o których może sygnalizować allodynia, to m.in. nowotwory, które uciskają nerwy lub ich okolice. Kolejne czynniki, które mogą doprowadzać do tego zaburzenia, to m.in.:
- niedobór witamin B1, B12, E oraz kwasu foliowego,
- zatrucie metalami ciężkimi,
- długotrwała choroba alkoholowa,
- infekcje wirusowe,
- niewydolność wątroby albo nerek,
- schorzenia autoimmunologiczne,
- zespół cieśni nadgarstka,
- leczenie nowotworowe (w tym m.in. chemioterapia i radioterapia),
- choroby, w których przebiegu ma miejsce wydzielanie niewłaściwej ilości hormonów,
- urazy i operacje, w trakcie których mogło dojść do dewastacji nerwu.
Zauważono także, że u około 20 procent osób cierpiących na allodynię nie da się wyjaśnić jej podłoża.
Rozróżnić jednak można trzy rodzaje allodynii skórnej:
- dynamiczną – do której dochodzi na skutek dotyku, kontaktu z wodą lub strumieniem powietrza nawet o bardzo niewielkim nasileniu (określa się ją także jako allodynię mechaniczną);
- statyczną – którą wywołuje nacisk danej struktury na skórę (to może być pasek zegarka, czy torby);
- termiczną – spowodowaną gwałtowną zmianą temperatury, np. podczas jedzenia lodów, czy picia gorącego płynu.
Reklama
Objawy allodynii
Objawy allodynii to wspomniane już bolesność, pieczenie, szczypanie, drętwienie, mrowienie, czy wrażenie poparzonej skóry lub prądu przeszywającego ciało, które są odczuwane w wyniku kontaktu z czynnikiem zewnętrznym.
Co symptomatyczne, te nieprzyjemne wrażenia dotyczą uszkodzenia nerwu, a nie tkanki. Dlatego ból, jaki może być odczuwany w allodynii, u każdej osoby może wyglądać odmiennie i inaczej będzie przez nią opisywane natężenie tego odczucia.
U wielu ludzi z allodynią już delikatny podmuch, czy lekki dotyk mogą wywoływać bolesne doznania.
Lista symptomów allodynii może być różnorodna, czego powodem jest szereg odmiennych przyczyn wywołujących ten stan (od chorób po inne anomalie).
Niektóre osoby mogą zatem odczuwać np. zwiększoną potliwość, epizody napadowego bólu, bądź/i osłabienie mięśni w rejonie uszkodzonych nerwów.
Na allodynię najczęściej zapadają kobiety, ponadto osoby z otyłością, borykające się z długotrwałym stresem, nierzadko także mające za sobą epizody depresyjne, przewlekle przemęczone, palące papierosy, czy cierpiące na bóle migrenowe.
Reklama
Diagnozowanie allodynii
Diagnozowanie allodynii opiera się na:
- analizie i wynikach zebranych po dokładnym wywiadzie z pacjentem, podczas którego lekarz zbiera informacje m.in. na temat przebytych przez daną osobę chorób, szczegółowego opisu odczuwanego bólu oraz ewentualnych dodatkowych objawów;
- precyzyjnym badaniu neurologicznym;
- badaniach laboratoryjnych (np. dzięki morfologii krwi można stwierdzić lub wykluczyć występowanie infekcji wirusowej w ustroju);
- badaniach obrazowych głowy, jak tomografia komputerowa, czy rezonans magnetyczny.
Allodynia stanowi najsilniejszą postać hiperaglezji. Terminem tym określa się stany, w których pacjenci odczuwają silny ból pod wpływem czynnika, który u przeciętnego człowieka nie wywołuje bolesności.
Allodynia jest też związana z fibromialgią, a także innymi neuropatiami, takimi jak m.in. migreny i neuralgia popółpaścowa. Fibromialgię rozpoznaje się po przewlekłym, ogólnym bólu mięśni i stawów oraz istnieniu tkliwych punktów na ciele, których nawet nieduży ucisk prowadzi do znacznego dyskomfortu.
Reklama
Leczenie allodynii
Leczenie allodynii uzależnione jest od przyczyny, która prowadzi do zaburzenia. Zwykle terapię tego stanu zaczyna się od niesteroidowych leków przeciwzapalnych
Rodzaj medykamentów podawanych pacjentowi ma też związek z rodzajem allodynii. Przykładowo, na formę dynamiczną aplikuje się opioidy albo substancje wpływające na różne kanały jonowe.
Z kolei wersja statyczna wiąże się z zastosowaniem blokerów kanałów sodowych wraz z opioidami. Dobre rezultaty odnotowuje się po zastosowaniu antagonistów receptorów NMDA (N-metylo-D-asparaginianu), do których zalicza się m.in. farmaceutyki przeciwdrgawkowe.
Nierzadko zaleca się również suplementację witamin z grupy B. Należy podkreślić, że inne metody lecznicze będą dotyczyły pacjentów onkologicznych.
Tą przypadłością zwykle zajmują się lekarze neurolodzy, medycy odpowiedzialni za leczenie nowotworowe oraz lekarze specjalizujący się w leczeniu bólu.
Naturalne leczenie allodynii obejmuje m.in. akupunkturę, akupresurę oraz ziołolecznictwo (np. stosowanie kwiatu czarnego bzu i arniki).
Pozamedyczne terapie poleca się jako dodatkowe metody, wspierające podstawowe leczenie i zawsze powinny być one konsultowane przez lekarza. Coraz częściej wymienia się też jogę, medytację oraz aktywność fizyczną, jako sposoby na ograniczenie bólu neurologicznego.
