Aparat ortodontyczny - co to jest i co daje?
Aparat ortodontyczny to specjalne klamerki zakładane na zęby, które mają za zadanie przywrócić zębom ich właściwe położenie. Aparaty ortodontyczne oprócz korekty nieprawidłowego ustawienia zębów i szczęk, pomagają w leczeniu różnych problemów związanych ze zgryzem, m.in. ze stłoczeniem zębów, cofnięciem żuchwy czy szparami międzyzębowymi.
Dzisiejsza ortodoncja rozwinięta jest na tyle, że pozwala na skorygowanie zgryzu w każdym wieku. Oczywiście podstawą w podjęciu decyzji o założeniu aparatu ortodontycznego jest wizyta u ortodonty, skonsultowanie stanu uzębienia i ewentualnych wad zgryzu.
Jak działa aparat ortodontyczny? Aparat na zęby wywiera nacisk na konkretne zęby lub partie zębów, co prowadzi do zmiany ich pozycji. W taki sposób możliwe jest poprawienie wyglądu uzębienia, np. zmniejszenie odstępu między zębami lub ustawienie zęba do właściwej pozycji.
Pacjent ma do wyboru kilka różnych rodzajów aparatów, które wybiera pod czujnym okiem lekarza, a także według własnych możliwości finansowych.
Reklama
Rodzaje aparatów ortodontycznych
Aparaty ortodontyczne mają różne rodzaje. Można je podzielić ze względu na sposób montażu i czas używania. Najczęściej aparaty ortodontyczne dzielą się na: stałe i ruchome.
Stały aparat ortodontyczny jest zakładany przez ortodontę. Składa się z zamków i pierścieni, które powoli na kolejnych wizytach się dokręca tak, aby zęby przesunęły się do pożądanego kształtu. Aparaty ortodontyczne stałe dzielą się na:
- klasyczne z zamkami metalowymi lub estetycznymi;
- lingwalne, czyli językowe;
- samoligaturujące.
Ruchome aparaty ortodontyczne zakłada się na kilka do kilkunastu godzin na dobę, zazwyczaj na noc. Stosuje się je najczęściej u dzieci pomiędzy 4. a 12. rokiem życia, kiedy przechodzą wymianę mleczaków na zęby stałe. Popularne aparaty ortodontyczne ruchome to:
- Invisalign,
- Clear Aligner.
Reklama
Klasyczny aparat ortodontyczny
Klasyczny aparat na zęby składa się z widocznych zamków (klejonych na zewnątrz szczęki), pierścieni lub tub i łuków. Mogą być one wykonane z: metalu - są wtedy najbardziej widoczne, oraz porcelany lub kryształu - mogą być przezroczyste lub w kolorze zębów.
Przy tego rodzaju aparatach kontrola u ortodonty wskazana jest co około 4-6 tygodni. Cena widocznego aparatu na zęby w zależności od materiału, waha się od około 3 tys. zł (metalowe na górne i dolne żeby), do około 6 tys. zł (kryształowe oba rzędy). To nie jedyne koszty, jakie trzeba ponieść, ponieważ każda wizyta kontrolna również jest płatna, w zależności od indywidualnego cennika lekarza około 100-300 zł.
Przy wyborze aparatu ortodontycznego ceramicznego lub kryształowego, należy stosować tzw. biała dietę, polegająca na wyeliminowaniu z posiłków jedzenia, które może odbarwić aparat, a w szczególności gumki ortodontyczne.
Niewskazane jest wtedy jedzenie i picie: kawy, herbaty, czerwonego wina, papierosów, szpinaku, buraków, jagód, a także soków i napojów o mocnych i ciemnych kolorach.
Reklama
Lingwalny aparat ortodontyczny
Lingwalny aparat ortodontyczny nie jest aż tak widoczny jak aparat klasyczny. Mniej rzuca się w oczy, ponieważ zamki na zębach klejone są od wewnątrz co sprawia, że są niezauważalne. Niestety model ten nie jest jednak przeznaczony dla wszystkich.
Główne przeciwwskazania do zastosowania aparatu lingwalnego to: choroby przyzębia, zła higiena, niskie/krótkie zęby (w takim przypadku zamki nie mieszczą się z tyłu na zębach), wąskie łuki.
Pomimo dobrego efektu wizualnego, noszenie tego typu aparatu jest nieco bardziej uciążliwe, niż w klasycznej wersji z zamkami na zewnątrz. Pacjent może doświadczyć:
- wydłużonego okresu przyzwyczajana się do aparatu,
- kłopotów z mówieniem, czasem ciężkie przypadki wymagają konsultacji z logopedą,
- większą wagę należy przyłożyć do higieny jamy ustnej, która przy tych aparatach jest znacznie utrudniona.
Cena aparatu lingwalnego wynosi od 8 tys. zł do 14 tys. zł., plus oczywiście opłaty za wizyty kontrolne u ortodonty.
Reklama
Samoligaturujący aparat ortodontyczny
Samoligaturujący aparat na zęby utrzymuje się na zębach dzięki specjalnym klapkom. Ten rodzaj aparatu wykorzystuje mniejszą siłę nacisku na zęby niż w klasycznych aparatach. Dzięki temu aparat samoligaturujący obniża nieprzyjemne odczucia po kolejnym „dokręcaniu” aparatu, zmniejsza czas całkowitego leczenia a wizyty kontrolne mogą odbywać się w większych odstępach od około 8 do 12 tygodni.
Istnieje również kilka innych zalet wynikających z noszenia tego rodzaju aparatu:
- ułatwia utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.
- jako jedyny pozwala na korekcję wady zgryzu bez usuwania zębów, pozwala to na tzw. lifting ortodontyczny, czyli zmianę położenia zębów (znaczną, ponieważ żadnych się nie usuwa), która ma wpływ na tkanki miękkie, dzięki temu zęby mocniej podpierają policzki, efektem tego jest szerszy uśmiech.
Cena aparatu samoligaturującego to wydatek w granicach od 5 tys. zł do 6 tys. zł, do tego należy doliczyć wizyty kontrolne.
Reklama
Aparat Invisalign
Aparat ruchomy Invisalign wykonuje się na podstawie bardzo dokładnego skanu cyfrowego całej jamy ustnej. Dzięki temu jego kształt, a także ich oddziaływanie na zęby są dokładnie wyliczone i indywidualnie dopasowane. Nakładki aparatu ściąga się do jedzenia, co poznosi komfort używania. Są one przeźroczyste, jednak mogę się przebarwiać.
Invisalign stosuje się w przypadku niewielkich wad zgryzu, ponieważ są to specjalne nakładki na zęby, których nie zakłada się na stałe, jak w przypadku innych aparatów. Wymienia się je co około 2 tygodnie. Są bardzo wygodne w użyciu.
Leczenie za pomocą tych nakładek trwa nieco dłużej niż w przypadku tradycyjnych aparatów.
Cena aparatu Invisalign krztałtuje się w przedziale od 10 tys. zł, do nawet 19 tys. zł, plus koszty wizyt kontrolnych.
Reklama
Aparat Clear Aligner
Natomiast Clear Aligner to rodzaj aparatu ruchomego, które pacjent musi nosić cały czas za wyjątkiem jedzenia i szczotkowania. Nakładki są przezroczyste, więc podnoszą komfort noszenia, są praktycznie niewidoczne. To właśnie estetyka jest ich główną zaletą. Pozostale to m.in. duża dostępność rozmiarów, brak wpływu na sposób mowy pacjenta i skrócony do minimum czas leczenia.
Stosuje się je zazwyczaj przy niewielkich wadach zgryzu. Pacjent otrzymuje od ortodonty komplet trzech nakładek o różnej grubości. Każdą z nich nosi 7 dni a po trzech tygodniach zgłasza się na kontrolę lekarską wraz z pobraniem nowego wycisku.
Uzyskane efekty zależą nie tylko od nakladek, ale i od sumienności pacjenta. Cena trzech nakładek Clear Aligner waha się do 400 do 650 zł.
Aparaty ortodontyczne - przed i po. Jakie są efekty?
Jak długo trzeba nosić aparat ortodontyczny, żeby zobaczyć pierwsze efekty? W przypadku aparatów stałych efektów można spodziewać się po 18-30 miesiącach noszenia aparatu na zęby, w zależności od rodzaju wady, którą korygujemy.
Warto jednak pamiętać, że nie tylko sama praca ortodonty i dokręcanie zamków ma znaczenie. Ważna jest też higiena. Z założonym aparatem należy bardziej dbać o jamę ustną i zęby. Należy bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarskich i pamiętać, że tylko od własnej sumienności będzie zależał stan zębów po zdjęciu aparatu.
Jeśli chodzi o aparaty ortodontyczne ruchome, które pacjent sam zakłada i zdejmuje to efekty uzależnione są od jego sumienności. Jeśli będzie stosował się w stu procentach do zaleceń ortodonty, efektów można się spodziewać według założonego harmonogramu. Jeśli pacjent będzie zapominał o noszeniu wkładki i nosił ją krócej niż zalecano, na efekty trzeba będzie poczekać dłużej.
Zaniedbania w higienie mogą doprowadzić do zapalenia dziąseł, próchnicy, a nawet do odwapnienia zębów, które objawia się białymi przebarwieniami na szkliwie.
Co ważne aparaty ortodontyczne nie są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
