Co to jest artroskopia kolana?
Staw kolanowy łączy dwie najdłuższe kości ludzkiego szkieletu i charakteryzuje się dużą ruchomością, co naraża go na urazy mechaniczne, takie jak skręcenia, zwichnięcia, naderwania więzadeł. Przy urazach takich dochodzi do uszkodzenia tkanek budujących połączenie stawowe, co często wymaga interwencji chirurgicznej.
Jednym z rodzajów operacji kolana przywracających uszkodzone struktury jest artroskopia. Co to za zabieg i na czym on polega? Otóż jest to metoda operacyjna niewymagająca otwierania całego stawu i nacinania skóry na większej powierzchni. Jako zabieg mało inwazyjny artroskopia kolana niesie mniejsze ryzyko powikłań niż klasyczna operacja i skraca czas rekonwalescencji. Za jej pomocą leczyć można cały szereg uszkodzeń w obrębie stawu kolanowego, z wykorzystaniem kamery i narzędzi miniaturowych.
Jakie są wskazania do wykonania artroskopii kolana?
Wskazania do artroskopii kolana to nie tylko rozmaite urazy mechaniczne stawu, ale również jego choroby. Przypadkami klinicznymi będącymi podstawą do wykonania operacji są przede wszystkim:
- zwyrodnienia kolana,
- zwyrodnienie chrząstki stawowej,
- zmiany wynikające z nadmiernego przeciążenia,
- utrzymujący się przez dłuższy czas ból i opuchlizna,
- uszkodzenia więzadeł w kolanie,
- zapalenie łąkotki,
- infekcje płynu stawowego (bakteryjne, wirusowe oraz grzybicze),
- niestabilność stawu,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- ciało obce w połączeniu stawowym,
- zmiany nowotworowe (łagodne i złośliwe).
Sytuacje i schorzenia, które są przeciwwskazaniem do wykonania artroskopii kolana to:
- głębokie zaburzenia krzepnięcia krwi,
- infekcje skóry pokrywającej staw,
- nieleczona cukrzyca,
- wysokie nadciśnienie,
- niewyrównane choroby naczyniowe.
Reklama
Jak wygląda artroskopia kolana? Przebieg i czas operacji
Do artroskopii kolana kwalifikuje pacjenta lekarz ortopeda, na podstawie badań wykonanych przed zabiegiem. Jakie to badania? Podstawą diagnostyki wszelkich urazów i zmian chorobowych w obrębie stawów są badania obrazowe - głównie RTG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny. Ich wyniki oraz szczegółowy wywiad z pacjentem z reguły wystarczają, by specjalista ocenił ewentualną skuteczność operacji.
Często zleca także wykonanie badań krwi określających krzepliwość i pozwalających ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta. Niekiedy w ramach przygotowania do artroskopii lekarz kieruje na serię zabiegów fizjoterapeutycznych, co ma na celu przyspieszenie rekonwalescencji po zabiegu.
Jak wygląda sama operacja? O rodzaju znieczulenia decyduje anestezjolog. Może ono mieć charakter miejscowy czy też ogólny, co zależy m. in. od wieku, stanu ogólnego osoby operowanej i innych czynników. Jeśli przy artroskopii zastosowane zostaje znieczulenie zewnątrzoponowe, zakładany jest cewnik, przez który podaje się środek znieczulający bezpośrednio do kręgosłupa.
Ile trwa artroskopia? Sam zabieg wykonywany jest w pół do dwóch godzin, a pobyt w szpitalu zwykle nie trwa dłużej niż jeden dzień od momentu wykonania operacji. W skórze wykonuje się niewielkie nacięcie, przez które chirurg wprowadza do wnętrza stawu kamerę i miniaturowe narzędzia. Za ich pomocą dokonuje rekonstrukcji uszkodzonych tkanek i w miarę możliwości przywraca prawidłową strukturę kolana.
Reklama
Zalecenia po operacji kolana
Czy po artroskopii kolana można chodzić? Już w ciągu doby od zabiegu pacjenta pionizuje się z pomocą fizjoterapeuty. Jest to moment, kiedy można zginać kolano i wykonywać pierwsze, lekkie ćwiczenia. Wtedy też wykonywana jest z reguły pierwsza zmiana opatrunku.
Rekonwalescencja przebiega więc znacznie szybciej, niż w przypadku klasycznej operacji, a wszelkie zalecenia co do późniejszego postępowania pacjent powinien otrzymać jeszcze podczas hospitalizacji.
Zoperowana kończyna przez jakiś czas wymaga odciążenia, dlatego konieczne może okazać się chodzenie o kulach. Jeśli ortopeda uzna, że staw wymaga unieruchomienia, zaleca stosowanie ortezy lub innego stabilizatora.
Orteza na kolano po operacji zakładana jest zwykle tylko w ciągu dnia, z pominięciem czasu na ćwiczenia, fizjoterapię czy masaże. W ciągu nocy istotna jest pozycja do spania. Po artroskopii zaleca się spanie na plecach, z poduszką pod kolanami, co odciąża stawy i sprzyja gojeniu tkanki. Prowadzenie samochodu po operacji zwykle nie jest możliwe przed upływem minimum 4 tygodni.
Rehabilitacja po artroskopii kolana
Rehabilitacja po zabiegu rozpoczyna się już w ciągu pierwszej doby, kiedy fizjoterapeuta pionizuje pacjenta i wykonuje w nim pierwsze ćwiczenia. Może też zalecić zestaw ćwiczeń do wykonywania w domu, po opuszczeniu szpitala. Zwykle są one proste i polegają na: napinaniu mięśni, przesuwaniu pięty po podłożu, ruchach z piłką.
Ćwiczenia po artroskopii kolana (zarówno te domowe, jak i wykonywane pod okiem specjalisty) powinny być dobierane indywidualnie do wieku i stanu pacjenta oraz rozległości zabiegu, który przeszedł.
Zwykle rehabilitację rozpoczyna się od prostych ćwiczeń bierno-czynnych, a później stopniowo zwiększa ich intensywność i częstotliwość. Oprócz aktywności ruchowej rekonwalescencję wspomaga się niekiedy fizykoterapią, czyli zabiegami takimi jak lasery, jonoforeza, krioterapia i elektrostymulacja.
Działają one przeciwbólowo i przeciwzapalnie oraz wspierają procesy gojenia uszkodzonej tkanki. Rehabilitacja po artroskopii kolana przeważnie nie trwa długo, o ile jest wykonywana systematycznie i w odpowiedni sposób, zgodny z zaleceniami specjalistów.
Reklama
Skutki uboczne po artroskopii kolana
Czy operacja kolana jest niebezpieczna? Jak już zostało wspomniane, ze względu na małą inwazyjność artroskopii, skutki uboczne występują rzadziej, niż po klasycznej operacji z otwieraniem stawu. Mniej widoczne są również powstające blizny, ponieważ skóra nacinana jest nieznacznie. Nigdy jednak nie można w stu procentach wykluczyć możliwych powikłań. Niekiedy zdarza się, że rekonwalescencja nie przebiega prawidłowo, bo zabieg był nieudany lub np. doszło do przeciążenia kolana po zabiegu. Pojawia się wtedy:
- ból kolana - ten po artroskopii ma on różne postacie - może to być pulsowanie bądź miejscowe kłucie, w zależności od przyczyny. O tym, jak długo boli staw po zabiegu, decyduje wiele czynników. Gdy dolegliwości utrzymują się dłużej niż kilka dni i są nasilone, należy zgłosić się do lekarza;
- opuchlizna - jeśli obrzęk po artroskopii nie ustępuje, może świadczyć o zakażeniu pooperacyjnym lub nagromadzeniu wody w kolanie. Sytuacji takich nie wolno lekceważyć i należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem;
- zakażenie - objawia się zaczerwienieniem i obrzękiem, a niekiedy towarzyszy mu też gorączka. Nasilają się także dolegliwości bólowe w obrębie kolana po operacji. Stan zapalny zawsze wymaga leczenia, w przeciwnym razie może prowadzić do groźnych konsekwencji dla zdrowia, a nawet życia pacjenta;
- krwiak w kolanie - sina noga po operacji kolana i jej opuchnięcie, ale też przykurcz zgięciowy stawu mogą oznaczać powstanie krwiaka pooperacyjnego;
- zakrzepica - podobnie, jak po wszelkich innych zabiegach chirurgicznych, tak i po artroskopii kolana, możliwe jest wystąpienie zakrzepicy żylnej. Sytuacja taka zdarza się jednak sporadycznie.
Ile procent uszczerbku na zdrowiu doznaje pacjent po artroskopii kolana? Z reguły jest on niewielki, ponieważ połączenie stawowe po zabiegu w większości przypadków goi się szybko i bez powikłań.
Reklama
Cena artroskopii kolana. Czy jest refundowana?
To, ile kosztuje artroskopia kolana w danym przypadku, zależy od:
- stopnia skomplikowania zabiegu i zaplanowanych metod operacyjnych,
- rodzaju znieczulenia,
- użytych materiałów (np. implantów).
Ceny zabiegów różnią się też ze względu na miejsce, w którym są wykonywane (zarówno miasto jak i poszczególne placówki). Zwykle cena artroskopii kolana wykonywanej prywatnie waha się od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.
Operację na szczęście można przeprowadzić też na NFZ i skorzystać z pełnej refundacji. Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile się czeka na zabieg refundowany. W skrajnych przypadkach czas oczekiwania może wynosić nawet kilkanaście miesięcy, warto jednak szukać wolnych terminów w różnych placówkach.
O to, gdzie najlepiej wykonać zabieg, warto zapytać lekarza prowadzącego. Ważne, by był on wykonany przez doświadczonego specjalistę.
