Czym jest atak kaszlu i jakie mogą być jego przyczyny?
Atak kaszlu jest objawem licznych schorzeń oraz zaburzeń. Zwykle definiowany jest jako napad trwający przynajmniej minutę, trudny do opanowania, uporczywy, męczący.
Może się wiązać z zanoszeniem, dławieniem, trudnościami w łapaniu oddechu, zaczerwienieniem i łzawieniem oczu. Przekrwiona też może być skóra twarzy.
Podłoże tego typu ataków jest bardzo zróżnicowane. Potencjalnie przyczynę mogą stanowić infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, astma, alergia i wiele innych czynników.
Najczęściej napadowy kaszel występuje w związku z takim problemami zdrowotnymi, jak:
- Grypa i przeziębienie - napadowy kaszel jest wówczas powodowany przede wszystkim drażnieniem błon śluzowych przez wydzieliny spływające z nosa do gardła.
- Zapalenie krtani - pacjent kaszle w wyniku podrażnienia i obrzęku strun głosowych.
- Krztusiec (koklusz) - bakteryjne zapalenie tchawicy i oskrzeli, powodowane przez pałeczki Bortedella pertussis.
- Infekcje dolnych dróg oddechowych, takie jak zapalenie oskrzeli i płuc. W ostatnich latach, w dobie pandemii, problem ten często dotyczy osób zapadających na COVID-19.
- Astma - przewlekły stan zapalny dróg oddechowych, którego konsekwencją jest nadreaktywność oskrzeli i towarzyszący temu napadowy kaszel. Schorzenie to najczęściej występuje na podłożu alergicznym, ale może też być pokłosiem infekcji.
- Alergia - uporczywy kaszel bywa kliniczną manifestacją klasycznych reakcji uczuleniowym, głównie wziewnych, ale też pokarmowych.
- Refluks - zaburzenie polegające na zarzucaniu zakwaszonych treści pokarmowych z żołądka do przełyku. Wywołane w ten sposób podrażnienia błon śluzowych są przyczyną zgagi (uczucie palenia) oraz kaszlu.
- Podrażnienia chemiczne, powodowane zwłaszcza dymem papierosowym, a także składnikami zanieczyszczonego powietrza.
- Zmęczenie po wysiłku fizycznym a nawet przy śmiechu - występujący u niektórych osób kaszel powysiłkowy zazwyczaj stanowi rzadką postać astmy.
- Podrażnienia po jedzeniu - mogą mieć charakter alergiczny (np. po mleku) lub typowo mechaniczny (np. ostre przyprawy).
- Warunki atmosferyczne - kaszel może się pojawić przy zmianie temperatury, czy w suchym powietrzu.
Reklama
Kiedy najczęściej występują ataki kaszlu?
Choć nie ma w tym względzie ogólnej reguły, praktyka pokazuje, że bardzo często występuje atak kaszlu w nocy, tudzież rano i wieczorem. Przyczyny tego mogą być różne.
Niekiedy wynika to z istoty danego schorzenia. Nocne ataki kaszlu są typowe dla astmy, pojawiają się też na przykład przy kokluszu.
W przypadku różnego typu infekcji, powodem napadów w porze wypoczynku oraz nad ranem może być spływanie wydzielin z nosa, które w pozycji leżącej przedostają się w większych ilościach do gardzieli.
Wśród czynników sprawczych wymienia się też te typowo środowiskowe - w nocy często w domu są zamknięte okna, a grzejniki działają z dużą mocą.
Sprzyja to wysuszaniu powietrza, zbyt wysoka może też być temperatura. Wszystko to teoretycznie może prowokować kaszel.
Reklama
Jaki typ kaszlu najczęściej powoduje ataki? Dodatkowe objawy
Kaszel dzieli się na suchy i mokry. Ten pierwszy określany jest mianem bezproduktywnego. Nie pełni bowiem żadnej funkcji, stanowi jedynie reakcję na wywołane podrażnienia.
Mokry natomiast służy głównie oczyszczaniu płuc i oskrzeli z zalegających wydzielin i znajdujących się w nich patogenów i toksyn. Ataki dużo częściej są związane z kaszlem suchym.
Tak jest między innymi w przypadku napadów astmatycznych, alergicznych, krtaniowych, kokluszowych, czy związanych z podrażnieniami dymem, zanieczyszczeniami oraz wysuszonym powietrzem.
W czasie typowych infekcji górnych dróg oddechowych zwykle jako pierwszy pojawia się kaszel suchy i to właśnie on z reguły ma charakter napadowy. Atak kaszlu mokrego stanowi rzadkość - objawy tego typu mogą być wprawdzie intensywne, ale łatwiej jest je opanować w krótkim czasie.
Napadom kaszlu towarzyszą objawy typowe dla danej jednostki chorobowej. Przykładowo, przy grypie i przeziębieniu może to być gorączka, bóle gardła, głowy oraz mięśniowo-stawowe, katar.
U astmatyków kaszel łączy się ze świszczącym oddechem oraz uczuciem duszności. Osoby cierpiące na refluks doświadczają często silnego pieczenia w przełyku.
Reklama
Jak powstrzymać atak kaszlu?
W przypadku dużej intensywności objawów najskuteczniejszym rozwiązaniem będzie sięgnięcie po leki hamujące odruch. Pomocne mogą być też różnego typu domowe sposoby.
Najłatwiej jest zatrzymać atak kaszlu farmakologicznie - dostępne w aptekach leki przynoszą niemal natychmiastową ulgę.
Wyróżnia się dwie zasadnicze grupy środków na kaszel suchy i napadowy:
- Leki oddziałujące na ośrodek kaszlu w mózgu. Zaliczane są do tej grupy preparaty różnego typu, zarówno opiodowe, jak też nieopiodowe. Jako przykład można wymienić dekstrometorfan w postaci bromowodrku. Substancja ta działa poprzez podwyższenie progu wrażliwości ośrodka oddechowego w rdzeniu przedłużonym, będącym częścią tyłomózgowia.
- Leki działające obwodowo, które oddziałują na ośrodki kaszlu znajdujące się bezpośrednio w drogach oddechowych, w oskrzelach. Zaliczają się do nich między innymi lewodropizyna oraz różne ekstrakty roślinne.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pytanie, jak przerwać atak kaszlu jest zasadne tylko w sytuacji, gdy jest on suchy.
Mokrego, który jest pożyteczny, co do zasady się nie hamuje. Przyjmowane wówczas leki mają ułatwiać odkrztuszanie wydzieliny.
Reklama
Domowe sposoby na atak kaszlu
Jeśli chodzi o domowe sposoby na atak suchego kaszlu, wymienić można liczne działania, które w większym lub mniejszym stopniu pomagają stłumić odruch, bądź też działają profilaktycznie, zmniejszając częstotliwość i intensywność napadów.
Co zażywać, poza typowymi lekami? Mogą to być między innymi:
- syropy z cebuli oraz sosnowy;
- zioła, jak dziewanna, czarna malwa, prawoślaz, babka lancetowata;
- łagodne oleje roślinne, takie jak oliwa z oliwek;
- mleko z cytryną;
- inhalacje, na przykład z użyciem olejków sosnowych czy eukaliptusowych.
Ważne jest też by dbać o właściwe nawodnienie organizmu. Nie można więc zapominać o piciu dużych ilości wody (2-2,5 litra dziennie).
Wśród skutecznych sposobów na ataki kaszlu, zwłaszcza w nocy, wymienić też obowiązkowo należy dbałość o warunki, w jakich się przebywa.
Pomieszczenia powinny być regularnie odkurzane i wietrzone (poza przypadkami, gdy kaszel jest związany z alergią na pyłki roślinne lub też powietrze na zewnątrz jest silnie zanieczyszczone).
Nie powinno się także dopuszczać do zbytniego przegrzewania oraz wysuszania mieszkania. W sezonie grzewczym zalecić można „zakręcenie” kaloryferów oraz stosowanie nawilżaczy.
Reklama
Atak kaszlu u dziecka. Jak sobie radzić?
Atak kaszlu u dzieci jest dolegliwością częstą. Podłoże stanowić mogą infekcje, refluks, ujawniające się w pierwszych latach życia alergie i astma czy podrażnienia chemiczne.
Wielu rodziców pyta, co robić w takiej sytuacji, jak złagodzić napad kaszlu u dziecka? Stosunkowo skutecznym, a przy tym naturalnym i nieobciążającym rozwiązaniem mogą się okazać inhalacje, na przykład z użyciem roztworów soli fizjologicznej, które nawilżając śluzówki redukują podrażnienia.
Stosowane są też inne domowe sposoby. Rzecz w tym, że niekiedy nie przynoszą one dziecku większej ulgi. Co robić, gdy kaszel nie ustaje?
Jeśli naturalne środki nie działają warto sięgnąć po leki dostępne bez recepty w aptekach. Gdy to również nie pomaga, wskazana jest jak najszybsza wizyta u lekarza.
Kaszel u małych dzieci zwykle wiąże się z niegroźnymi infekcjami. Jeśli jednak utrzymuje się dłużej, jego podłoże może być poważniejsze.
