Przyczyny atopowego zapalenia skóry głowy
Atopowe zapalenie skóry głowy jest schorzeniem dermatologicznym o przewlekłym i nawrotowym charakterze. Szacuje się, że choroba dotyka od 5 do nawet 20 proc. populacji, przy czym może objawiać się w różnych miejscach na ciele [Woldan-Tambor, Zawilska]. AZS skóry głowy manifestuje się zazwyczaj u dzieci do piątego roku życia.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry głowy nie są do końca znane, a patogeneza schorzenia jest bardzo złożona. Wskazuje się, że za rozwój dermatozy odpowiadają czynniki genetyczne, jednakże zazwyczaj ujawnia się ona pod wpływem działania czynników środowiskowych, takich jak:
- roztocza kurzu domowego,
- pyłki roślin,
- sierść zwierząt,
- alergeny pokarmowe – białko mleka krowiego, jajka, pomidory etc.,
- warunki klimatyczne,
- zanieczyszczenia środowiska,
- stres,
- zaburzenia hormonalne.
Reklama
Objawy atopowego zapalenia skóry głowy
Atopowe zapalenie skóry na głowie, a także innych miejsc na ciele, diagnozuje się na podstawie kryteriów opracowanych przez Hanifina i Rajkę.
Wedle kryteriów, chorobę rozpoznaje się wtedy, gdy u pacjenta występują co najmniej trzy spośród następujących objawów, nazywanych głównymi:
- świąd skóry,
- lokalizacja zmian w obrębie głowy,
- przewlekły i nawrotowy przebieg,
- dodatni wywiad w kierunku rodzinnej atopii.
Hanifin i Rajka opracowali także tzw. kryteria uzupełniające, pomocne w diagnostyce AZS. Za alarmujące uznaje się występowanie co najmniej trzech symptomów pośród następujących:
- suchość skóry
- świąd podczas pocenia,
- rogowacenie ujść mieszków włosowych bądź rybia łuska (nadmierne rogowacenie skóry, prowadzące do tworzenia się łusek)
- zwiększona podatność na zakażenia gronkowcem złocistym (Staphyloccocus aureus)
- podwyższony poziom przeciwciał IgE,
- dodatnie wyniki testów skórnych z alergenami,
- natychmiastowe reakcje skórne,
- wczesny początek zmian,
- skłonność do nawrotowych zakażeń skóry,
- zaćma,
- przebarwienia powiek i zacienienia wokół oczu,
- nawrotowe zapalenie spojówek,
- nietolerancja niektórych pokarmów,
- nietolerancja wełny,
- zaostrzenie zmian skórnych po stresie,
- rasa kaukaska (biała),
- rumień twarzy,
- objaw Dennie-Morgana (dodatkowy fałd skórny poniżej dolnej powieki).
Warto podkreślić, że z AZS głowy często współwystępują inne choroby z kręgu atopii.
Wśród dzieci z atopowym zapaleniem skóry zaobserwowano, że w ciągu kilku lat od wykrycia schorzenia pojawia się dodatkowo dychawica oskrzelowa lub alergiczny nieżyt nosa [Woldan-Tambor, Zawilska]
Reklama
Szampon na atopowe zapalenie skóry głowy
Leczenie atopowego zapalenia skóry przebiega wielotorowo. Nacisk kładzie się nie tylko na leczenie miejscowe, ale także ogólne, a dodatkowo pacjent musi odpowiednio pielęgnować skórę, by zapobiegać nawrotom objawów. Kluczową rolę w profilaktyce i pielęgnacji odgrywa szampon do skóry atopowej.
Czym myć głowę przy atopowym zapaleniu skóry? Kosmetyk powinien zawierać łagodne substancje myjące, najlepiej pochodzenia naturalnego. Takie, które nie naruszą naturalnej bariery ochronnej naskórka, nazywanej fachowo płaszczem hydrolipidowym.
Szampon na atopowe zapalenie skóry głowy nie powinien zaś zawierać:
- parabenów,
- silikonów,
- siarczanów,
- konserwantów,
- silnych detergentów.
Szczególnie należy się wystrzegać SLS, czyli powszechnie stosowanego w szamponach silnego detergentu, który odpowiada za ich pienienie się. SLS może bowiem skutkować nadmiernym przesuszeniem skóry głowy, a co za tym idzie – nasileniem objawów AZS.
Reklama
Leczenie domowe atopowego zapalenia skóry głowy
Poza codziennym stosowaniem odpowiedniego szamponu, do leczenia domowego atopowego zapalenia skóry głowy zaliczyć można odpowiednią technikę mycia. Po pierwsze skóry głowy nie należy przemaczać. Mycie nie powinno trwać dłużej niż 5 minut. Ponadto temperatura wody nie powinna przekraczać 37 stopni Celsjusza, gdyż zbyt ciepła sprzyja rozwojowi stanu zapalnego.
Skóry nie należy pocierać ręcznikiem, a jedynie delikatnie osuszyć. Dodatkowo pacjent cierpiący na AZS powinien używać ręczników wyprodukowanych ze 100 proc. bawełny, gdyż będą najdelikatniejsze dla skóry.
Skórę głowy można dodatkowo zabezpieczać przed przesuszeniem, świądem i wypryskiem, stosując specjalnie do niej przeznaczone emolienty, czyli preparaty o działaniu nawilżającym, zawierające ceramidy, wolne kwasy tłuszczowe oraz humektanty, takie jak mocznik czy glicerol. Do leczenia domowego zaliczyć można także unikanie czynników, które mogą wyzwalać objawy AZS.
Reklama
Leki na atopowe zapalenie skóry głowy
Jeżeli chodzi o leczenie farmakologiczne, leki na atopowe zapalenie skóry głowy można podzielić na doustne i stosowane miejscowo – kremy, maści, emulsje. Leczenie zwykle rozpoczyna się od stosowania maści lub kremów, które zawierają glikokortykosteroidy (GKS) o działaniu przeciwzapalnym i immunosupresyjnym (hamującym aktywność układu odpornościowego).
W miejscowym leczeniu AZS wykorzystuje się także inhibitory kalcyneuryny, które działają podobnie do GKS.
Jeśli leczenie miejscowe nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wprowadza się leczenie ogólne z użyciem:
- leków przeciwhistaminowych, takich jak: dimetynden, hydroksyzyna, cetyryzyna, lewocetyryzyna, loratadyna, desloratadyna, feksofenadyna
- doustnych glikokortykosteroidów,
- cyklosporyny A (lek immunosupresyjny)
- metotreksatu (lek przeciwnowotworowy).
