Czym jest atrofia pochwy?
Atrofia pochwy, czyli zanikowe zapalenie błony śluzowej pochwy to choroba, w wyniku której dochodzi do zaniku nabłonka błony śluzowej. Charakteryzuje się wieloma negatywnymi zmianami w śluzówce pochwy.
Ten rodzaj dolegliwości pojawia się u 10-47% kobiet w okresie menopauzy. Lekarze twierdzą, że pomenopauzalne zanikowe zapalenie pochwy dotyka aż 80% kobiet (źródło: A.Wiliamowska, Biocenoza pochwy u kobiet po menopauzie…).
Ryzyko zachorowania na atrofię pochwy dotyka także młodsze kobiety, choć z mniejszym prawdopodobieństwem.
Do tej grupy należą:
- panie po zabiegach ginekologicznych, szczególnie po usunięciu jajników,
- młode matki w okresie połogu,
- mamy karmiące piersią,
- kobiety stosujące antykoncepcję.
Reklama
Przyczyny atrofii pochwy
Atrofia pochwy może także pojawić się u pań, które cierpią na zaburzenia odżywiania (jak anoreksja) lub uprawiają regularny wysiłek fizyczny nierzadko ponad siły.
Zanikowe zapalenie pochwy może być także skutkiem ubocznym leczenia onkologicznego.
Główną jego przyczyną jest jednak zbyt mała ilość estrogenów, czyli hormonów które regulują rozwój narządów płciowych.
W okresie menopauzalnym znacznie obniża się ich poziom w organizmie kobiety, spowodowany zmniejszaniem się czynności jajników.
Hormony są podstawą prawidłowego funkcjonowania układu płciowego kobiety. Estrogeny utrzymują elastyczność i nawilżenie pochwy oraz zapewniają utrzymanie właściwego stanu jej nabłonka.
Optymalne stężenie żeńskich hormonów płciowych:
- gwarantuje odpowiedni dopływ krwi do tkanek pochwy,
- pobudza produkcję substancji nawilżających,
- chroni ją przed infekcjami bakteryjnymi.
Zaburzenia pracy estrogenów i spadek ich poziomu doprowadza do skracania i zwężania pochwy, której nabłonek staje się coraz bardziej cienki.
Jedną z przyczyn zanikowego zapalenia jest także zależność między atrofią i dystrofią pochwy. Dystrofia polega na zaburzeniu odżywiania tkanek, budujących pochwę i powolnym ich zmniejszaniu. W niektórych przypadkach doprowadza do rozwoju atrofii.
Reklama
Jak się objawia atrofia pochwy?
Zanikowe zapalenie pochwy znacznie obniża jakość życia kobiet, szczególnie w sferze intymnej.
Zachwiana równowaga poziomu estrogenów zaburza pracę nabłonka wyściełającego pochwę powodując brak odpowiedniego nawilżenia.
Objawy atrofii pochwy to:
- utrata elastyczności ścian pochwy z uwagi na zmniejszoną produkcję wydzieliny,
- zwężenie przedsionka pochwy,
- swędzenie miejsc intymnych, któremu często towarzyszy uczucie pieczenia, zarówno pochwy jak i sromu,
- odczuwanie bólu przy stosunku, którego głównym powodem jest suchość pochwy, plamienie lub krwawienie po stosunku,
- podrażnienie pochwy i sromu z uwagi na zwiększoną podatność na otarcia,
- suchość warg sromowych, utrata objętości tkanek warg sromowych,
- atroficzne zapalenie sromu, któremu towarzyszy pieczenie i swędzenie, wywołujące u kobiet dolegliwy ból podczas poruszania i chodzenia,
- nietrzymanie moczu, ból przy oddawaniu moczu lub krwiomocz,
- zwiększona podatność pochwy na urazy, przejawiająca się tworzeniem wybroczyn i nadżerek, nawet przy delikatnym urazie mechanicznym,
- nieprawidłowe upławy,
- blady kolor śluzówki,
- utrata owłosienia łonowego,
- nasilenie stanów zapalnych z powodu wzrostu poziomu pH,
- spadek libido u kobiet, które nie czerpią przyjemności z seksu przy tego typu dolegliwościach.
Reklama
Diagnostyka i leczenie atrofii pochwy
Diagnostyka zanikowego zapalenia błony śluzowej pochwy polega na szczegółowym badaniu ginekologicznym. Lekarz ocenia wydzielinę z pochwy, grubość nabłonka i barwę ścian.
Dodatkowej ocenie podlega poziom pH oraz cytologiczny indeks dojrzałości.
Atrofia pochwy wymaga wizyty u ginekologa nie tylko z konieczności zdiagnozowania choroby, ale głównie dla wprowadzenia indywidualnego leczenia.
Jak leczyć zanik pochwy? Najpopularniejsze środki lecznicze przy atroficznym zapaleniu to:
- krem estrogenowy, który jest aplikowany w miejscu dyskomfortu, nawilżając i uelastyczniając pochwę,
- dopochwowe tabletki z estrogenem, który rozpuszcza się w pochwie pod wpływem temperatury ciała, żele i globulki dopochwowe z wysoką zawartością kwasu hialuronowego, który regeneruje, koi i nawilża miejsca intymne,
- dopochwowe pierścienie estrogenowe (krążki), umieszczane w pochwie, które stopniowo uwalniają do ścian narządów rodnych odpowiednie stężenie estrogenu,
- leki na atrofię pochwy w formie tabletek przyjmowanych doustnie, zawierających estrogeny roślinne.
Możliwa jest również laseroterapia. Zabieg ten jest coraz bardziej powszechny w leczeniu atrofii pochwy. Polega on na emisji promieniowania elektromagnetycznego, które ma pobudzić błonę śluzową.
W odpowiednim stężeniu energia lasera jest w stanie poprawić działanie błony śluzowej.
Skutecznymi sposobami na leczenie zanikowego zapalenia błony śluzowej pochwy są:
- fitoestrogeny, czyli związki zawarte w roślinach (soja lub soczewica), które działają podobnie do estrogenu;
- leczenie laserowe, poprawiające unaczynienie błony śluzowej pochwy i zwiększające produkcję kolagenu;
- hormonalna terapia zastępcza, polegająca na dostarczaniu organizmowi estrogenów w formie dopochwowej (krem lub krążek) lub ogólnoustrojowej (tabletki lub plastry);
- lubrykanty i środki nawilżające pochwę zalecane kobietom, które nie mogą stosować zastępczej terapii hormonalnej. Wybór produktu musi być podobny do naturalnej wydzieliny z pochwy konkretnej kobiety (jej składu i poziomu pH);modulatory receptora estrogenowego, pobudzające receptory estrogenowe w pochwie.
Leczenie atrofii pochwy lekami bez recepty jest także formą łagodzenia objawów tego schorzenia. W aptekach dostępne są żele, kremy czy globulki. Substancje w nich zawarte pozwalają doraźnie utrzymać prawidłowe nawilżenie.
Leczenie naturalne atrofii pochwy może nie wystarczyć. Sprawdzi się natomiast jako uzupełnienie terapii.
Domowe sposoby na zanikowe zapalenie pochwy to m.in.:
- kąpiel z sodą oczyszczoną,
- nawilżanie lubrykantem,
- stosowanie posiadówek z ziół, np. krwawnika czy nagietka.
Reklama
Nieleczona atrofia pochwy
Kobiety u których stwierdzono zanikowe zapalenie pochwy są narażone na bakteryjne lub grzybicze infekcje narządów rodnych.
Stan zapalny wywołuje obniżoną odporność na wirusy, bakterie i grzyby, które bez problemu przedostają się do ścian narządów rodnych, osłabionych przez brak estrogenu.
Te wszystkie czynniki chorobotwórcze mogą wywoływać atrofię z zapaleniem pochwy i sromu.
Skutkiem nieleczonej atrofii jest także zakażenie dróg moczowych, najczęściej występujące w postaci zapalenia pęcherza moczowego.
Obniżony poziom estrogenu we krwi, który charakteryzuje atrofię powoduje osłabienie mięśni układu moczowego. W konsekwencji może to skutkować przesunięciem pęcherza cewki moczowej,
Brak diagnozy i leczenia wywołuje szereg zmian atroficznych w ramach układu rozrodczego. Do najważniejszych problemów medycznych należą:
- przesunięcie macicy, charakteryzujące się jej obniżeniem na skutek zmian w strukturach tkanek w okresie okołomenopauzalnym;
- przesunięcie odbytnicy do kanału pochwy, spowodowane spadkiem wydzielania hormonów i utratą sprężystości mięśni;
- stany zapalne i zakażenia dróg rodnych;
- infekcje miejsc intymnych.
Atrofia pochwy obniża komfort życia kobiety. Problemy ze współżyciem seksualnym spowodowane bólem i uczuciem dyskomfortu sprawiają, iż panie zaczynają unikać stosunków seksualnych. Często towarzyszy im b spadek poczucia własnej wartości.
Menopauza wywołuje wiele zmian w ciele kobiety, a dodatkowe zmiany hormonalne utrudniają radzenie sobie z problemami i uciążliwymi dolegliwościami.
Wiele kobiet odczuwa gorszy nastrój i nierzadko choruje na depresję. Zanikowe zapalenie pochwy, potocznie określane jako zanik macicy należy leczyć, a zwlekanie z wizytą u specjalisty tylko pogarsza sytuację. Nieleczona atrofia może stanowić przyczynę zaniku warg sromowych, zarówno mniejszych, jak i większych.
