Co to jest audiometria tonalna?
Problemy ze słuchem stają się chorobą cywilizacyjną, a im starsze społeczeństwo, tym przypadki niedosłuchu zdarzają się częściej. Jednym z podstawowych sposobów badania słuchu jest audiometria tonalna, która polega na subiektywnej ocenie tego, co słyszy pacjent.
Audiometria tonalna (określana też jako badanie PTA - ang. Pure Tone Audiometry - audiometria czystego tonu) umożliwia określenie jak duże są ubytki słuchu u pacjenta i jaki jest ich rodzaj.
Ubytek słuchu może pojawić się w jednym uchu lub być obustronne, może mieć stan nagły, przewlekły lub nieodwracalny. Ubytki słuchu dzielimy na:
- ubytek lekki (osoby takie nie słyszą dźwięków cichych i mają trudności z rozumieniem mowy w hałasie, czyli 30-40dB)
- ubytek średni (osoby takie nie słyszą dźwięków cichych i średniogłośnych oraz mają wyraźne trudności z rozumieniem mowy, szczególnie w hałasie o wielkości 40-60dB)
- ubytek głęboki (osoby takie słyszą tylko niektóre bardzo głośne dźwięki, rozmowy w większym gronie wymagają znacznego wysiłku, zwłaszcza w 70-90dB)
- resztki słuchowe - (100-120dB)
- głuchota - brak reakcji na dźwięk.
Audiometria tonalna to badanie nieinwazyjne i w pełni bezpieczne, ale wymaga współpracy pacjenta z lekarzem. Do badania wykorzystuje się audiometr, który wytwarza dźwięki o różnym natężeniu i częstotliwości.
Reklama
Wskazania i przeciwwskazania do badania audiometrii tonalnej
Diagnostykę w zakresie ubytków słuchu przeprowadza się w ramach badań przesiewowych, na zlecenie lekarza medycyny pracy lub lekarza laryngologa podejrzewającego patologiczne zmiany u pacjenta. Pierwszym i podstawowym wskazaniem do skierowania pacjenta na audiometrię tonalną jest podejrzenie ubytku słuchu.
Jednak audiometria tonalna zlecana jest także przy:
- różnych urazach głowy,
- zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych,
- schorzeniach mózgu, np. tętniakach i guzach,
- stwardnieniu rozsianym.
Na badanie kierowane są też osoby, u których podejrzewa się niedosłuch przewodzeniowy charakteryzujący się:
- lepszym rozumieniem mowy przez telefon niż przy kontakcie bezpośrednim,
- głośnym oglądaniem telewizji i słuchaniem muzyki,
- lepszym rozumieniem mowy w hałasie niż w ciszy.
Niedosłuch tego rodzaju często jest wynikiem zatkania przewodu słuchowego zewnętrznego woskowiną lub chorób ucha zewnętrznego i środkowego. Często przyczyną niedosłuchu tego rodzaju są niedoleczone infekcje górnych dróg oddechowych.
Wskazaniem do audiometrii tonalnej jest również podejrzenie niedosłuchu odbiorczego, który powstaje w wyniku uszkodzenia ślimaka w uchu wewnętrznym, nerwu ślimakowego bądź drogi słuchowej w mózgowiu. Najczęściej powodem tego rodzaju niedosłuchu są guzy mózgu i tętniaki, zapalenia opon mózgowych, urazy i wady wrodzone.
Przy niedosłuchu odbiorczym chory:
- gorzej rozumie mowę w hałasie,
- miewa problemy z rozróżnianiem dźwięków i pojedynczych słów,
- nerwowo reaguje na głośne dźwięki,
- lepiej słyszy niskie dźwięki.
Badanie PTA nie jest szkodliwe, ale nie można go wykonać u wszystkich chorych, dlatego przeciwwskazaniami do przeprowadzenia audiometrii tonalnej są:
- klaustrofobia (kabina audiometryczna jest mała i szczelnie zamykana),
- brak współpracy chorego (u małych dzieci, osób chorych psychicznie i pacjentów otępiałych).
Reklama
Audiometria tonalna - jak przebiega badanie słuchu (test PTA)?
Audiometrię tonalną najczęściej wykonuje lekarz audiolog, laryngolog, wykwalifikowana pielęgniarka lub protetyk słuchu. Badanie audiometrii tonalnej, czyli test PTA odbywa się w niewielkiej wyciszonej kabinie, w której siedzi badany. Badanie przeprowadza się dla dźwięków wysokich i niskich.
Pacjentowi na uszy zakłada słuchawki, w których pojawiają się dźwięk o różnym natężeniu. Kiedy tylko pacjent słyszy dźwięk musi nacisnąć specjalny przycisk, który trzyma w ręku. Dla badającego to sygnał, że ma zmniejszyć natężenie sygnału. Uszy bada się pojedynczo, a całość trwa około 20-30 minut.
W niektórych przypadkach, żeby zadbać o większą wiarygodność wyniku, do badania PTA wykorzystuje się słuchawkę kostną umieszczaną za uchem, która emituje dźwięki i ma stworzyć tło dla tonów wykorzystywanych w badaniu.
Za pomocą badania PTA można określić, na jakim poziomie uszkodzony jest narząd słuchu, a także jest możliwe zdiagnozowanie niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego.
Reklama
Wyniki audiometrii tonalnej - interpretacja
Na wyniki audiometrii tonalnej nie trzeba czekać, pacjent otrzymuje wydruk zaraz po badaniu. Na wykresie audiogramu (lewa strona wykresu pokazuje dźwięki niskie, a prawa - wysokie) widać dwie linie: ciągła pokazuje przewodnictwo powietrzne, przerywana - kostne. Położenie i kształt linii zależą od rodzaju niedosłuchu.
Interpretacją wyniku badania powinien zająć się lekarz. Idealny wynik jest wtedy, gdy linie znajdują się blisko siebie, bo oznacza to, że ze słuchem jest wszystko w porządku.
Gdy linie się rozchodzą mamy mówiąc w skrócie zaburzenia słyszenia i układu słuchu. Gdy jednak linia kostna leży prawidłowo, a próg słyszenia przez powietrze jest dużo wyższy, podejrzewa się niedosłuch przewodzeniowy. Gdy linie są blisko siebie, ale obie mają wysoki próg słyszenia to oznaka niedosłuchu odbiorczego.
Reklama
Audiometria tonalna u dzieci
Ze względu na wymóg współpracy między lekarzem a pacjentem w czasie audiometrii, nie u wszystkich dzieci można wykonac to badanie. Audiometria jest możliwa do przeprowadzenia u dzieci powyżej 6 lat. U młodszych dzieci oraz noworodków słuch można zbadać w inny sposób niż za pomocą audiometrii tonalnej.
Do najpopularniejszych badań słuchu u dzieci do 6 lat zaliczamy:
- otoemisję akustyczną,
- badanie potencjałów słuchowych wywołanych (ABR, BERA),
- tympanometrię
Warto wiedzieć, że wszystkie noworodki w Polsce mają przeprowadzone bezpłatne przesiewowe badanie, a każde dziecko urodzone po 2002 roku ma w książeczce zdrowia naklejkę z wynikiem.
Diagnostykę słuchu u noworodka przeprowadza się w drugiej dobie życia dziecka, kiedy mamy pewność, że przewód słuchowy malucha nie jest już zatkany mazią płodową. Metoda rejestracji otoemisji akustycznych wywołanych trzaskiem (TEOAE) jest nieinwazyjna i bezbolesna.
Reklama
Cena audiometrii tonalnej
Audiometrię tonalną można wykonac na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia lub prywanie. Badanie na NFZ wymaga od pacjenta posiadania skierowania. Badanie PTA prywanie to koszt między 45 a 60 zł. Można je wykonac w placówkach medycznych lub przychodniach wyposazonych w odpowiedni sprzęt do badania słuchu.
