Badaczka Lorne Wing, po przeprowadzeniu badań w grupie dzieci w wieku 7-15 lat, zaobserwowała szereg nieprawidłowości rozwojowych i zaproponowała dla nich termin „autystyczne spektrum zaburzeń”. Badaczka ujęła zaobserwowane zaburzenia rozwojowe na tzw. „kontinuum autyzmu”, gdzie odchylenia od normy identyfikowała w zakresie trzech sfer:
- uczestniczenia w interakcjach społecznych,
- komunikowania się z otoczeniem
- wyobraźni, która była bardzo ograniczona i uniemożliwiała normalną zabawę.
Niecałe 10 lat należało jednak czekać, by pojęcie „autystyczne spektrum zaburzeń”, zostało użyte do opisu autyzmu dziecięcego w profesjonalnej praktyce terapeutycznej.
Autyzm dziecięcy - badania
Wczesne rozpoznanie autyzmu dziecięcego nie jest łatwe. Rodzice, mimo że widzą nietypowość w zachowaniu ich dziecka, zgłaszają się do specjalisty, gdy ma ono ok. 2 lata. Wiąże się to z opóźnieniem diagnozy, co przynosi wielką szkodę zarówno dziecku, jak i jego rodzinie. Z pewnością w żadnym przypadku nie należy ignorować niepokoju dotyczącego rozwoju i zachowania dziecka.
W naszym kraju autyzm dziecięcy jest zazwyczaj diagnozowany między 4. a 6. rokiem życia. Trudności związane z diagnozą tej choroby wynikają z tego, że pewne, występujące w autyzmie dziecięcym problemy, mogą charakteryzować także i inne zaburzenia, związane na przykład z rozwojem emocjonalnym.
Aby można było w pełni zdiagnozować autyzm dziecięcy, zaburzenia muszą występować łącznie – na poziomie komunikacyjnym i społecznym, co czasami trudno dokładnie zaobserwować u małego dziecka.
Reklama
Jak rozpoznać autyzm u dziecka?
Rozpoznanie autyzmu u dziecka nie jest prostym procesem. Początkowo stan dzieci może być wyjaśniany problemami wychowawczymi (np. przebyta trauma, nadużycia ze strony rodziny, zaniedbania) lub rozwojowymi (np. związanymi z nieprawidłowym rozwojem mózgu i modalności zmysłowych), których wynikiem może być:
- wstydliwość i nieśmiałość
- niechęć do nawiązywania kontaktu z innymi ludźmi
- wada słuchu
- wada mowy
- trudny charakter
- opóźnienie intelektualne
- przejawy agresji
- nadmierny lęk
- zaburzenia psychiczne (np. schizofrenia)
Prawidłowa diagnoza stanu dziecka wymaga jednak współpracy z wieloma specjalistami z zakresu:
- psychologii rozwojowej
- psychologii klinicznej
- pedagogiki specjalnej
- terapii zaburzeń słuchu i mowy
- medycyny
Dzięki wsparciu specjalistów możliwe jest wykluczenie zaburzeń rozwojowych lub wychowawczych, które nie są powiązane z autyzmem i wymagają innych specjalistycznych terapii.
Rodzice zaniepokojeni stanem zdrowia dziecka powinni szukać pomocy w poradniach pediatrycznych, psychologicznych lub pedagogicznych. Rozpoznanie autyzmu u dziecka odbywa się najczęściej zgodnie z wytycznymi ICD-10 (Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych).
W tym celu specjaliści w poradniach poddają dziecko szczegółowym badaniom psychologicznym, w których muszą dokonać rozpoznania zaburzeń spektrum autyzmu w obszarach:
- jakościowego upośledzenia umiejętności wchodzenia w interakcje społeczne,
- jakościowego upośledzenia w porozumiewaniu się oraz wyraźnie ograniczonego repertuaru sztywnych,
- powtarzających się wzorców zachowań, zainteresowań i aktywności.
Podczas badań psychologicznych w poradniach dokonuje się obserwacji dziecka, przeprowadza się wywiady z rodzicami na temat zachowań dziecka, przebytych chorób dziecka, mierzy się iloraz inteligencji dziecka, bada się jego umiejętności manualne, werbalne, społeczne.
- Wywiad z rodzicami jest szczegółowy i trwa zwykle 3 godziny.
- Obserwacja dziecka trwa zwykle 2,5 godziny.
- Rozpoznanie autyzmu u dziecka jest procesem długotrwałym i może trwać 3 miesiące lub więcej. Czasami, gdy zachodzi taka potrzeba, do pełnej diagnozy autyzmu, dziecko kierowane jest na badania medyczne do neurologa, logopedy, okulisty lub psychiatry.
Reklama
Autyzm dziecięcy – objawy
Po wielu latach badań autyzmu dziecięcego Theo Peeters, wyodrębnił 3 cechy, które wyróżniają dzieci dotknięte tym zaburzeniem.
Do objawów autyzmu dziecięcego zalicza się:
- nieprawidłowy rozwój mowy - dzieci autystyczne nie potrafią na przykład połączyć dwóch składowych znaku (znaczącego i znaczonego) w całość. Dla nich pies, jest tym konkretnym zwierzęciem, które przykładowo chodzi po ich podwórku. Mają problem ze zrozumieniem, że określenie „pies” odnosi się do wszystkich psów, małych, dużych, różnej rasy.
- nieprawidłowy rozwój społeczny - dziecko autystyczne nie podąża za ekspresją werbalną i niewerbalną osób, zatem nie uczestniczy też w sposób żywy i zaangażowany w interakcji społecznej. Zdaniem specjalistów, stworzenie dziecku sprzyjającego otoczenia, czasami pozwala na nawiązanie z nim bliższego kontaktu, nie sprawia to jednak, że dziecko zostanie wyleczone z zaburzeń spektrum autyzmu.
- niechęć wobec zmian - dziecko autystyczne, które znajdzie się w zupełnie nowych warunkach lub nagle zmieni otoczenie, doświadcza silnego niepokoju. Wykonywanie czynności powtarzających się – zaciskanie zębów, uderzanie w dłonie, powtarzanie słowa, są interpretowane przez niektórych specjalistów jako symboliczny powrót do tego co znane i bezpieczne.
