Co to jest badanie CEA?
Antygen CEA, określany też jako antygen karcinoembrionalny lub antygen rakowo-płodowy, to rodzaj markera nowotworowego, który należy do białek błon komórkowych. Ten typ markera pojawia się w ludzkim organizmie w czasie życia płodowego, jednak po urodzeniu się dziecka zanika lub pozostaje na niskim, bezpiecznym dla zdrowia człowieka poziomie.
Obecnie nie jest znana funkcja antygenu karcinoembrionalnego w organizmie, ale istnieją przypuszczenia, że pełni funkcje ochronną układu pokarmowego.
Śladowe ilości antygenu karcinoembrionalnego mogą być przez całe życie produkowane przez wątrobę, jelita i trzustkę. Jeśli jednak jego stężenie rośnie, stanowi to patologię i może świadczyć np. o nowotworze.
Na czym polega badanie CEA? Polega ono na sprawdzeniu poziomu antygenu CEA w surowicy krwi. Określona stężenie CEA w surowicy krwi może sugerować występowanie m.in. nowotworu w obrębie przewodu pokarmowego.
Badanie CEA wykonuje się również po to, aby ocenić skuteczność leczenia nowotworowego oraz kontrolować pojawienie się ewentualnych przerzutów lub wznowy choroby nowotworowej.
Oczywiście sam wzrost antygenu rakowo-płodowego nie oznacza obecności nowotworu. Taka diagnoza może być postawiona przez lekarza dopiero po wnikliwym przeanalizowaniu również innych wyników badań, w tym przede wszystkim obrazowych.
Reklama
Wskazania do badania CEA - kiedy sprawdza się antygen karcinoembrionalny?
Markery nowotworowe bada się, aby wykluczyć lub potwierdzić występowanie nowotworu, oszacować stopień zagrożenia pojawieniem się raka czy sprawdzić efekty leczenia nowotworu. W jakich przypadkach oznacza się antygen CEA?
Badanie to jest wykonywane m.in. w sytuacjach, kiedy zachodzi podejrzenie zachorowania na jeden z nowotworów związanych z układem trawiennym, przede wszystkim na raka jelita grubego i odbytnicy.
Czasem obserwuje się też wzrost poziomu CEA w przypadku występowania w organizmie raka:
- wątroby,
- trzustki i dróg żółciowych,
- żołądka,
- jelit,
- tarczycy,
- piersi,
- płuc.
Antygen karcinoembrionalny ocenia się także po to, by sprawdzić czy leczenie nowotworu przebiega pomyślnie, czy chemioterapia przynosi pozytywne rezultaty. Kiedy marker nowotworowy CEA zmniejsza się lub chociaż utrzymuje na takim samym poziomie, oznacza to zazwyczaj, że terapia jest się skuteczna.
Antygen CEA, a ściślej oznaczenie jego stężenia, pozwala także stwierdzić czy pojawiły się przerzuty odległe do innych organów lub czy nastąpiła wznowa choroby nowotworowej. Jest to zatem ważny marker do kontroli zdrowia pacjenta po zakończonym leczeniu nowotworu.
Reklama
Przygotowanie i przebieg badania CEA - jak wygląda i na czym polega?
Aby dowiedzieć się, jaki poziom antygenu rakowo-płodowego występuje u danej osoby, należy zrobić badanie krwi pobranej żyły łokciowej. CEA ocenia się bowiem na podstawie analizy próbki surowicy krwi.
Jak się przygotować do badania CEA? Nie jest to skomplikowane badanie, więc samo przygotowanie jest minimalne. Badanie zaleca się wykonywać rano, pacjent nie musi być na czczo, ale niewskazane jest spożywanie posiłku tuż przed samym pobraniem krwi. Dobrze jest wypić szklankę wody, ponieważ woda rozrzedza krew, więc ułatwia jej pobranie.
Wykonanie badania CEA polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi z żyły (najczęściej z dołka łokciowego) do probówki, umieszczenie materiału pobraniowego w wodzie z lodem oraz jak najszybszym przesłaniu probówki do laboratorium.
Poza analizą surowicy krwi można także odczytać poziom antygenu karcinoembrionalnego pobierając płyn z jamy otrzewnej, z jamy opłucnej lub płyn mózgowo-rdzeniowy.
Ile się czeka na wynik badania CEA? Na wyniki analizy zazwyczaj czeka się jeden dzień, choć wyniki online mogą być nawet dostępne w tym samym dniu.
Czy sa jakieś przeciwwskazania? Badanie antygenu karcinoembrionalnego może zrobić każdy, ponieważ nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia tego badania.
Reklama
Normy w badaniu CEA - jaka jest norma antygenu karcinoembrionalnego?
Jakie jest prawidłowe CEA? Norma antygenu karcinoembrionalnego u dorosłej, niepalącej tytoniu osoby wynosi maksymalnie do 2,5 ng/ml, u palaczy – do 5 ng/ml. Wyższe stężenie antygenu rakowo-płodowego, znajdujące się na poziomie 10 ng/ml i powyżej, może sugerować zaistnienie zmian nowotworowych układu pokarmowego, ale też występowanie innych schorzeń.
Natomiast poziom markera nowotworowego CEA znacząco przekraczający 20 ng/ml może mieć związek z występowaniem w układzie trawiennym złośliwych zmian nowotworowych.
Należy pamiętać jednak, że każde laboratorium może mieć nieco inne normy dla danego czynnika. Poza tym wyniki badania CEA powinny być interpretowane przez lekarza, który stawia diagnozę po zapoznaniu się ze wszystkimi przeprowadzonymi analizami.
Należy jednak zachować spokój, ponieważ nie każde podwyższenie CEA oznacza raka, i odwrotnie, nie każda zmiana nowotworowa tocząca się w ustroju będzie widoczna na wyniku antygenu karcinoembrionalnego.
Reklama
Podwyższone CEA - co oznacza wysokie stężenie CEA?
Marker CEA to antygen służący przede wszystkim wykryciu ewentualnych nowotworów związanych z układem pokarmowym, głównie nowotworu jelita grubego i odbytnicy. Antygen CEA znacznie powyżej normy może wskazywać na występowanie któregoś z tych nowotworów, nawet w stopniu zaawansowanym.
Taki wynik może oznaczać chorowanie m.in. na nowotwór wątroby, trzustki, żołądka, oskrzeli, tarczycy, czy piersi. Jednak te odmiany raka są rzadziej wykrywane tym badaniem.
Jeżeli wynik badania to ponad 25 ng/ml, ozacza to wystąpienie złośliwego nowotworu z ponad 95% prawdopodobieństwem.
Niższe stężenie antygenu CEA, między 5 a 20 ng/ml, może mieć związek z takimi sytuacjami jak:
- marskość wątroby;
- zapalenie trzustki;
- zapalenie wątroby;
- choroba Leśniowskiego-Crohna;
- ciąża;
- niewydolność nerek;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- zablokowanie dróg żółciowych.
Trzeba jeszcze podkreślić, iż analiza markera rakowo-płodowego rzadko pozwala na wykrycie raka w początkowej fazie. Do tego typu oceny służą inne markery nowotworowe i odmienne badania.
Reklama
Badania CEA - cena
Ile kosztuje badanie CEA? Koszt sprawdzenia antygenu karcinoembrionalnego prywanie oscyluje w granicach 35-60 zł. Cena jest różna w zależności od placówki laboratorynej czy miasta, w którym wykonujemy badanie.
