Co to jest USG Dopplera?
Każde USG jest badaniem obrazowym umożliwiającym niejako obejrzenie przekroju diagnozowanego narządu. Aparat zwany ultrasonografem wykorzystuje w tym celu bezpieczne dla ludzkiego organizmu fale ultradźwiękowe. Dzięki ich nieszkodliwości metoda może być stosowana u małych dzieci (w tym nawet niemowląt i noworodków), kobiet w ciąży, a także może być powtarzana wiele razy, w zależności od potrzeb.
Co to jest badanie Dopplera? To metoda diagnostyczna, która również wykorzystuje fale ultradźwiękowe, a przy ich pomocy najczęściej ocenia się stan żył i tętnic pacjenta. USG Dopplera wykorzystuje również efekt polegający na tym, że fala wysyłana przez głowicę aparatu odbija się od pozostającej w ruchu krwi i powraca do głowicy ultrasonografu.
Lekarz przeprowadzający badanie może dzięki temu zobaczyć, w których miejscach przepływ krwi jest wolniejszy, w których całkowicie zablokowany oraz gdzie krew płynie w odwrotnym kierunku (cofa się).
Badanie dopplerowskie można wykonywać, wykorzystując różne opcje poprawiające jakość uzyskanego obrazu. Wśród nich wyróżnia się przede wszystkim:
- PD (Power Doppler) – służy jedynie do oceny stopnia (intensywności) przepływu krwi,
- CD (Color Doppler) – pozwala ocenić kierunek i prędkość przepływu.
Obrazowanie PD, choć określa mniej parametrów, charakteryzuje się wyższą czułością, dlatego każda z opcji znajduje swe zastosowanie w diagnostyce.
Wyróżnia się również dwie odrębne metody, w zależności od rodzaju przepływu fal ultradźwiękowych:
- Doppler z zastosowaniem fali ciągłej – pozwala na precyzyjne określenie zmian zachodzących w natężeniu przepływu krwi. Metoda ta jest wykorzystywana głównie do oceny przepływu przez zastawki tętnicze oraz do określania tętna płodu,
- Doppler z zastosowaniem fali pulsacyjnej – dzięki niemu można dokładnie określić głębokość, na jakiej położone jest badane naczynie krwionośne, nie sprawdza się jednak w ocenie przepływów o dużych prędkościach.
Reklama
Jak się przygotować na badanie Dopplera?
USG jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym, które z reguły nie wymaga od pacjenta żadnego specjalnego przygotowania. Istnieją jednak zasady, których warto przestrzegać, by badanie przebiegło sprawnie, a pacjent czuł się komfortowo.
Jak przygotować się na badanie Dopplera? Przede wszystkim w dniu badania należy zadbać o wygodną i luźną odzież, niepowodującą żadnych ucisków naczyń. Ciasne ubranie może negatywnie wpływać na przepływ krwi, czego bezpośrednio przed badaniem należy uniknąć.
Warto również przed USG dopplerowskim zrezygnować z zakładania biżuterii, szczególnie w miejscach, które trzeba będzie udostępnić lekarzowi. W przypadku badania naczyń zlokalizowanych w obrębie szyi należy zdjąć łańcuszki, naszyjniki czy długie kolczyki, ponieważ będą one przeszkadzać w przesuwaniu głowicy ultrasonografu.
Pacjent, chcąc czuć się komfortowo podczas badania, powinien także zadbać o odpowiednią higienę. Należy pamiętać, że do USG – w zależności od tego, jakie miejsca ono obejmuje – niekiedy trzeba się częściowo rozebrać. Czysta, schludna bielizna również przyczyni się więc do większego komfortu pacjenta.
Czy na badanie Dopplera trzeba mieć skierowanie? Trzeba, jeśli ma być ono wykonane bezpłatnie, w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. W przypadku braku skierowania za USG trzeba zapłacić i nie można skorzystać z refundacji NFZ-u.
Jaki lekarz kieruje na badanie Dopplera? Może zlecić je zarówno lekarz rodzinny, jak i specjalista, np. kardiolog, reumatolog czy chirurg naczyniowy. Zależy to od zdiagnozowanego schorzenia i tego, pod czyją opieką pozostaje pacjent.
Reklama
USG Dopplera żył kończyn dolnych
Jak sama nazwa wskazuje, Doppler żył kończyn dolnych ma za zadanie określić, jaki jest stan naczyń krwionośnych zlokalizowanych w obrębie nóg i jak wygląda w nich przepływ krwi. Badanie najczęściej wykonywane jest na leżąco, a niekiedy też na stojąco lub siedząco.
Wiele zależy od umiejscowienia naczyń, które mają zostać zobrazowane, więc pacjent powinien postępować zgodnie ze wskazówkami lekarza. USG żył kończyn dolnych obejmuje z reguły całe nogi – od pachwin po kostki, dlatego do badania trzeba rozebrać się od pasa w dół, pozostając w bieliźnie. Warto, by założona odzież była wygodna, luźna i łatwo się zdejmowała.
Jak wygląda badanie Dopplera żył kończyn dolnych? Pacjent odsłania nogi i przyjmuje pozycję zaleconą przez lekarza, np. kładzie się na brzuchu lub plecach. Lekarz nakłada specjalny żel na głowicę ultrasonografu, a niekiedy też na skórę nóg pacjenta, aby obraz był wyraźny, a przesuwanie głowicy – ułatwione.
Należy przygotować się na przesuwanie głowicy z różnym naciskiem, który zależy od głębokości położenia żył, badanie jednak zawsze jest nieinwazyjne i bezbolesne.
Badanie trwa zwykle od kilkunastu minut do pół godziny, a po jego zakończeniu można wrócić do normalnej, codziennej aktywności. Wynik ma postać wydrukowanych zdjęć oraz dołączonego do nich opisu.
Przed USG nie powinno się aplikować na nogi żadnych kosmetyków ani maści. Warto zabrać ze sobą natomiast zgromadzoną wcześniej dokumentację medyczną dotyczącą zdiagnozowanej choroby. Nie można też zapomnieć o skierowaniu na badanie.
Jakie są wskazania do badania? Wśród czynników wymienia się:
- bóle kończyn dolnych,
- obrzęki nóg i uczucie ciężkości,
- drętwienie, mrowienie i częste skurcze,
- nieprawidłowe gojenie się ran,
- urazy mechaniczne,
- planowane zabiegi, np. ortopedyczne,
- owrzodzenia skóry w obrębie stóp lub podudzi.
Reklama
USG Dopplera tętnic szyjnych
Wskazaniami do wykonania Dopplera tętnic szyjnych mogą być:
- bóle i zawroty głowy,
- występowanie w bliskiej rodzinie udarów mózgu lub zawałów serca,
- wysokie ciśnienie tętnicze krwi,
- podejrzenie miażdżycy lub choroby wieńcowej,
- podwyższony poziom cholesterolu,
- objawy neurologiczne,
- zaburzenia wzroku,
- zaburzenia równowagi itd.
Tętnice szyjne i kręgowe są dla człowieka niezwykle ważne, ponieważ zaopatrują mózg w krew, a tym samym – w tlen i wartości odżywcze. Ich prawidłowa praca warunkuje prawidłową pracę mózgu, który z kolei odpowiada za funkcjonowanie całego organizmu.
USG Dopplera tętnic szyjnych zaleca się wykonywać profilaktycznie:
- mężczyznom powyżej 60. roku życia,
- osobom otyłym,
- osobom palącym papierosy,
- cukrzykom.
Badanie tętnic szyjnych odbywa się zwykle w pozycji leżącej i trwa z reguły nie więcej niż kilkanaście minut, ponieważ badany obszar mniejszy jest niż np. w przypadku kończyn dolnych. Używa się do niego takiego samego aparatu USG, jak do innych Dopplerów. Metoda ta jest bezpieczna dla zdrowia i nieinwazyjna, a wynik znany jest właściwie od ręki.
Reklama
USG Dopplera w ciąży
Istnieje szereg badań obowiązkowych, które kobiety ciężarne muszą wykonać w konkretnych tygodniach. USG Dopplera w ciąży nie jest obowiązkowe dla wszystkich pacjentek, ale wykonuje się je w szczególnych sytuacjach, m. in.:
- u kobiet powyżej 35. roku życia,
- w ciąży mnogiej,
- przy jakichkolwiek nieprawidłowościach wzrostu płodu,
- w ciąży wysokiego ryzyka,
- przy podejrzeniu poronienia,
- w diagnostyce wad i chorób serca płodu,
- przy infekcji wewnątrzmacicznej,
- przy konflikcie serologicznym,
- w przypadku chorób genetycznych.
Jak wygląda badanie USG Dopplera w ciąży? Podobnie, jak u innych pacjentów, jest ono nieinwazyjne i bezbolesne. Dla pacjentki wygląda właściwie tak samo, jak każde USG, tyle że oprócz obrazu, daje jeszcze dźwięki w postaci szumu przepływającej krwi.
Trwa zwykle zaledwie kilkanaście minut, a mimo to potrafi wykryć wiele nieprawidłowości. Dzięki badaniu dopplerowskiemu w ciąży dowiedzieć się można również, czy serce dziecka bije prawidłowo. Wyniki USG znane są właściwie od ręki, ponieważ lekarz przeprowadzający badanie na bieżąco ocenia przepływ krwi. Mają one postać zdjęć i opisu do nich dołączonego. Należy pamiętać, że wyniki zawsze konsultuje się z ginekologiem prowadzącym ciążę.
Reklama
Interpretacja USG Doppler
Wyniki Dopplera z reguły trafiają do pacjenta w formie wydruków zdjęć, szczególnie tych miejsc, w których znaleziono jakieś nieprawidłowości. Do zdjęć zwykle dołączony jest opis, niekiedy zilustrowany rysunkiem lub wykresem.
USG Dopplera żył pomaga ocenić jakość i prędkość przepływu krwi przez naczynia krwionośne w danej części ciała lub narządach wewnętrznych. Określa także przekrój żył i tętnic świadczący o ich przepustowości i drożności.
Interpretacji wyników badania Dopplera powinien zawsze dokonywać lekarz, najlepiej ten, który skierował pacjenta na badanie. Tylko specjalista, w oparciu o szczegółowy wywiad, komplet wyników badań i pełen obraz kliniczny pacjenta może postawić właściwą diagnozę.
W oparciu o wynik Dopplera pacjent może zostać skierowany na dalszą, pogłębioną diagnostykę lub zabieg chirurgiczny. Niekiedy zaleca mu się też rozpoczęcie leczenia, np. farmakologicznego.
Wszystko zależy od tego, jakie nieprawidłowości wykryje badanie. Nawet, jeśli jego wynik jest prawidłowy, należy pokazać go lekarzowi.
Reklama
Cena USG Dopplera
Ceny wszelkich badań różnią się, w zależności od miasta, placówki, a niekiedy i lekarza, który je wykonuje. Podobnie jest z ceną badania Dopplera. Różni się ona znacząco również ze względu na to, jaki obszar ciała obejmuje.
Cena Dopplera żył kończyn dolnych może osiągnąć pułap nawet ponad 500 zł, jeśli badane są dwa układy (tętniczy i żylny) w obu kończynach. USG Dopplera tętnic szyjnych natomiast można wykonać już za ok. 200 zł.
Jeśli ocenie ma podlegać duży obszar i wiadomo, że badanie będzie kosztowne, warto skorzystać z refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia. Wykonanie USG Dopplera na NFZ jest możliwe, jeśli pacjent ma skierowanie od lekarza.
Badania tego rodzaju przeważnie jednak robione są na zlecenie specjalisty. Niekiedy na badanie bezpłatne trzeba czekać dłużej niż to wykonywane prywatnie, dla wielu pacjentów jednak jego koszt jest wysoki, szczególnie jeśli jest ono tylko jednym z elementów szerszej diagnostyki.
