Co to jest badanie mykologiczne?
Mykologia to dział biologii, który zajmuje się badaniem grzybów, ich budową oraz fizjologią. Definicja ta tylko pozornie ma niewiele wspólnego z medycyną.Tak naprawdę istnieje wiele gatunków chorobotwórczych grzybów, które są źródłem trudnej do wyleczenia choroby zakaźnej zwanej powszechnie grzybicą.
W zdiagnozowaniu patogenu pomaga badanie mykologiczne, które jest jednym z badań mikrobiologicznych. Dzięki niemu lekarz jest w stanie rozpoznać, z jakim rodzajem grzybów pacjent ma problem.
Trzeba jednak przyznać, że klasyfikacja grzybicy jest trudna, bo chorobę może wywołać wiele grzybów. Najczęściej grzybica dzieli się na:
- dermatofitozy,
- drożdżyce,
- pleśnice,
- zakażenia mieszane.
Pacjent może mieć grzybicę naskórkową (np. łupież pstry) lub właściwą, kiedy zakażenie obejmuje oprócz skóry głowy także inne części ciała, w tym m.in. kończyny i narządy rodne. U niektórych pacjentów, zwłaszcza z osłabioną odpornością grzybice mogą atakować organy wewnętrzne, np. może wystąpić grzybicze zapalenie mózgu, grzybica płuc.
Do miejsc, na których najczęściej przeprowadza się badania mykologiczne należą:
- paznokcie,
- skóra,
- skóra głowy,
- kał,
- pochwa,
- jama ustna.
Kiedy przeprowadzić badanie mykologiczne? Rozpoznanie grzybicy nie jest wcale prostą sprawą, bo objawy, zwłaszcza gdy grzyby atakują organy wewnętrzne, mogą sugerować zakażenie bakteriami lub wirusami. Pacjent uskarża się wtedy na ból głowy, sztywność karku, wysoką temperaturę, a nawet zaburzenia świadomości.
W przypadku grzybic powierzchniowych sprawa jest prostsza, bo symptomy występują na zaatakowanej części ciała i najczęściej jest to:
- łuszczenie się skóry,
- zaczerwienienie i świąd skóry,
- maceracja skóry,
- wykwity: pęcherzyki, krostki lub grudki,
- białe plamki w jamie ustnej, tzw. pleśniawki,
- upławy (przy grzybicy pochwy),
- zmiany na paznokciach (kolor bywa białożółty, żółtobrunatny lub zielony, płytka jest zgrubiała, strzepią się końce, a płytka się kruszy).
Reklama
Na czym polega badanie mykologiczne?
Badanie mykologiczne polega na hodowli pobranego materiału (wymazu, wycinka skóry, fragmentu kskcia, próbki krwi). Gdy wiadomo już jaki patogen został wyhodowany poddaje się go testom mikrobiologicznym i biochemicznym, żeby sprawdzić jego lekooporność.
Dzięki temu można zastosować najskuteczniejszą terapię. Grzyby rosną wolno, dlatego wynik może być znany dopiero po 2-3 tygodniach.
Badanie mykologiczne paznokci
Polega ono na pobraniu chorobowo zmienionej płytki paznokciowej za pomocą specjalnych cążek. Zawsze pobiera się także masę rogową spod paznokcia.
Jeśli zakażenie dotyczy wałów okołopazkociowych, materiałem do badania mikologicznego paznokci zazwyczaj jest wydzielina.
Badanie mykologiczne pochwy
Grzybica pochwy jest najczęściej pojawiającą się infekcją intymną u kobiet. Przed badaniem mykologicznym konieczna jest wizyta u ginekologa, które zbada narządy rodne i śluz.
Ta dolegliwość bjawia się ona obrzękiem,zaczerwienieniem warg sromowych orazpojawieniem się serowatej wydzieliny.
Lekarz podczas badania mykologicznego pobiera wymaz z okolic sklepienia pochwy.
Badanie mykologiczne skóry
Grzybica na powierzchni skóry bywa mylona z naturalnym łuszczeniem się naskórka. Podczas badania mykologicznego lekarz pobiera materiał specjalną łyżeczką chirurgiczną.
Przy grzybicy skóry czasem konieczne jest założenie, w specjalnych warunkach, hodowli grzyba, co wydłuża proces prawidłowej diagnozy i rozpoczęcie leczenia.
Badanie mykologiczne jamy ustnej
Grzybica jamy ustnej jest często wynikiem braku higieny, jednak może być objawem np. cukrzycy czy niedokrwistości.
Badanie mikologiczne przeprowadza się najlepiej w godzinach rannych przed zjedzeniem śniadania i myciem zębów. Przed badaniem nie należy palić papierosów.
Grzybica jamy ustnej jest niebezpieczna, gdyż może rozprzestrzenić się na cały organizm.
Badanie mykologiczne skóry głowy
Rozpoznanie grzybicy skóry głowy jest możliwe bez specjalistycznego badania, gdyż ma charakterystyczne objawy. Pojawiają się w postaci owalnych ognisk, nacieków zapalnymi, a także guzków.
Dojść może także do rozwoju kolonii grzybów o żółtym zabarwieniu.
Badanie mikologiczne polega na pobraniu powstałego na skórze głowy nalotu.
W poradni mikologicznej można też przeprowadzić szybsze badania grzybicy:
- próbę z wodorotlenkiem potasu,
- barwienie próbki i analiza pod mikroskopem,
- test w świetle lampy Wooda (niektóre gatunki grzybów świecą w różny sposób),
- badania antygenów bądź przeciwciał,
- badania molekularne, wykrywające DNA lub RNA grzybów.
Jak się przygotować do badania mykologicznego?Ten rodzaj diagnostyki można wykonać u każdego. Nieie ma w tym przypadku żadnych przeciwwskazań (nawet u osób starszych i kobiet w ciąży).
Warto jednak wiedzieć, że wynik będzie bardziej wiarygodny, jeśli przed pobraniem próbki do badania nie będziemy stosować żadnych preparatów przeciwgrzybiczych (jak leki, maści czy kremy). Jeśli pacjent był już leczony w kierunku grzybicy, musi odstawić leki przed kolejnym badaniem mikologicznym.
Warto też pamiętać, że miejsce, z którego będzie pobierany wycinek lub wymaz nie powinno być myte ani czyszczone w dniu badania.
Przy podejrzeniu grzybicy paznokci, nie należy ich obcinać przez tydzień. Powinno się również zrezygnować z malowania ich na dobę przed badaniem.
Jeśli natomiast do badania pobierana jest krew lub płyn mózgowo-rdzeniowy, nie są konieczne wcześniejsze przygotowania.
Początek treści sponsorowanej
Grzybicą paznokci można zarazić się np. na basenie lub podczas przymierzania butów. Jeśli paznokcie są kruche, przebarwione na żółto-brązowo, a płytka jest odkształcona, warto sięgnąć po lek w postaci lakieru przeciwgrzybiczego. Preparat jest dostępny bez recepty i działa już od pierwszej aplikacji. Kliknij tutaj i dowiedz się więcej o leczeniu grzybicy paznokci.
Koniec treści sponsorowanejReklama
Jak interpretować wyniki badania mykologicznego?
Za prawidłowy wynik badania mykologicznego uznaje się brak grzybów chorobotwórczych w hodowli (badanie mykologiczne ujemne).
Jeżeli jednak wynik badania był ujemny, a obraz kliniczny sugeruje, że pacjent może mieć grzybicę, to mimo niestwierdzenia grzybów w hodowli, badanie mykologiczne powinno być powtórzone przynajmniej trzykrotnie.
Jeśli wynik badania mikologicznego jest dodatni, oznacza to, że pobranego od pacjenta materiału został wyhodowany patogen.
Reklama
Ile kosztuje badanie mykologiczne?
Ceny badania mikologicznego wahają się od 40 do nawet 130 złotych. Przeciętny koszt wynosi ok. 80 złotych.
Cena jest zależna od miejsca pobrania materiału do analizy.
Badanie mykologiczne może zostać przeprowadzone w ramach refundacji na NFZ. Wystarczy otrzymać skierowanie od dermatologa.
