Co wykrywa badanie OCT?
Dzięki szeroko dostępnym badaniom narządu wzroku, medycyna rozpoznaje współcześnie bardzo wiele chorób oczu. Jednym z nich jest badanie OCT. Co to jest i na czym dokładnie polega ta metoda diagnostyczna? Nazywana również tomografią oka, a ujmując bardziej precyzyjnie - tomografią dna oka, jest badaniem niezbędnym w diagnostyce chorób siatkówki, zwłaszcza części dna oka i jego tak zwanej plamki.
Metoda ta wykorzystuje koherentną wiązkę światła, która sprawia, że rozdzielczość uzyskiwanego obrazu jest bardzo wysoka. Choć badanie OCT oka jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne, lekarze porównują jego precyzyjność do mikroskopowej analizy pobranego operacyjnie wycinka tkanki.
Ile trwa badanie OCT? Zajmuje z reguły jedynie kilkanaście minut i może być wielokrotnie powtarzane, ze względu na wysokie bezpieczeństwo.
Dzięki badaniu OCT można dokonać analizy współczynnika odbicia światła od poszczególnych warstw siatkówki. Umożliwia to bardzo wczesne wykrycie zmian w przedniej i tylnej części gałki ocznej, w tym rogówki, kąta przesączania, plamki, nerwu wzrokowego i siatkówki. Dzięki badaniu OCT możliwe jest m.in.
- monitorowanie zmian jaskrowych,
- wykrycie zmian grubości siatkówki,
- przeanalizowanie kondycji tarczy nerwu wzrokowego.
Reklama
Badanie OCT na NFZ
OCT oka jest jednym z badań, które można wykonać bezpłatnie. Aby jednak skorzystać z badania OCT na NFZ, konieczne jest skierowanie od lekarza. Specjalista, zlecając wykonanie badania, powinien skierować pacjenta do placówki, w które istnieje możliwość przeprowadzenia go w ramach refundacji.
Tomografię dna oka można również wykonać prywatnie. Koszt zależy wówczas m.in. od miasta i placówki, gdzie ma ona zostać wykonana. Zwykle cena oscyluje w granicach 150-250 zł. Zaletą prywatnej wizyty jest zwykle krótszy czas oczekiwania, jeśli jednak pacjent może poczekać, warto skorzystać z refundacji NFZ-u.
Bez względu na to, czy badanie ma być wykonane darmowo, czy odpłatnie, najlepiej jest robić je na zalecenie lekarza, po uprzedniej konsultacji.
Reklama
Jak się przygotować do OCT?
Badanie oka OCT jest badaniem zupełnie nieinwazyjnym, bezbolesnym. Trwa krótko i właściwie od razu po jego zakończeniu pacjent może normalnie funkcjonować.
Czy istnieją jednak jakieś zalecenia przed poddaniem się badaniu? Jak przygotować się do OCT oka? Tomografia ta nie wymaga od pacjenta właściwie żadnych przygotowań. Na ogół przeprowadzana jest nawet bez użycia jakichkolwiek kropli. Niekiedy tylko stosuje się krople rozszerzające źrenice, celem poprawienia jakości obrazu. Zakroplenie następuje wówczas około 20 minut przed samym badaniem.
Warto pamiętać, że czasem krople rozszerzające źrenice powodują:
- pogorszenie widzenia,
- zwiększoną wrażliwość na bodźce wzrokowe, w tym światło,
- utrudnienia w czytaniu.
Z tego powodu warto na OCT oczu udać się z kimś, ponieważ w niektórych przypadkach czynności takie jak prowadzenie samochodu mogą być utrudnione nawet do kilku godzin od podania kropli.
Reklama
OCT plamki
Podczas tomografii koherentnej lekarz widzi zarówno przednią, jak i tylną część gałki ocznej, w tym – umiejscowioną właśnie z tyłu plamkę żółtą. Ten niewielki fragment powierzchni siatkówki jest bardzo istotny, ponieważ to właśnie jemu człowiek zawdzięcza ostrość widzenia i rozróżnianie kolorów.
OCT plamek wykrywa m.in.:
- ich zwyrodnienia związane z wiekiem,
- zmiany cukrzycowe w plamce,
- jej obrzęk,
- otwory w jej obrębie.
Badanie OCT plamki żółtej jest więc istotnym elementem złożonej diagnostyki oczu. Kierowani są na nie często pacjenci z podejrzeniem AMD – zwyrodnienia plamki żółtej oka, z reguły wynikającego z podeszłego wieku.
Reklama
Interpretacja wyników badania OCT oka
Jak odczytać badanie OCT? Czy można to zrobić samemu? Interpretacja wyników OCT – podobnie, jak samo badanie – powinna być dokonana przez doświadczonego okulistę i opisana przez diagnostę. Samodzielna interpretacja nigdy nie jest wskazana i zawsze należy pozostawić ją lekarzowi kierującemu na badanie.
Odczyt wyników OCT jest zadaniem trudnym, ponieważ ma on postać barwnych wydruków, które lekarz porównuje z wynikami wzorcowymi. Aby dokonać porównania we właściwy sposób, potrzebna jest fachowa wiedza i doświadczenie.
Jeśli wynik OCT nie jest prawidłowy, lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania lub zalecić odpowiednie postępowanie, mające na celu zniwelowanie nieprawidłowości.
Reklama
Normy badania OCT
OCT bada i ocenia przede wszystkim morfologię oka, wykrywa zmiany w jego strukturze, przekroju itd. Wynik tomografii opisuje wszelkie odchylenia od normy. Badanie OCT wykazuje nie tylko zmiany w budowie plamki żółtej, ale i innych elementów gałki ocznej, jak choćby rogówki, siatkówki czy nerwu wzrokowego.
Jednym z elementów wyniku jest skala, na której wyodrębnione są trzy obszary – zielony (norma), żółty (wartości graniczne) i czerwony (nieprawidłowości). Przez obszary te przebiega czarna linia wskazująca aktualny stan oka pacjenta.
Badanie OCT poniżej normy nie zawsze jest powodem do niepokoju, dlatego wynik należy zawsze skonsultować z lekarzem i postępować dalej zgodnie z jego zaleceniami. W sytuacji takiej lekarz może od razu rozpocząć leczenie, lub jedynie zalecić regularne kontrole i wykonanie dodatkowych badań.
