Jak wygląda badanie wzroku?
Różnego rodzaju wady wzroku są bardzo częste, szczególnie u osób dorosłych. Ponadto wielu pacjentów w ogóle nie zdaje sobie sprawy z ich obecności, a wiedza na temat profilaktycznych badań okulistycznych nadal jest dosyć niska.
Okazuje się, że każdy dorosły człowiek co dwa lata powinien zgłaszać się na badanie ostrości wzroku. Nie należy tego obowiązku lekceważyć, zwłaszcza powyżej 40. roku życia, ponieważ mogą być one pierwszym sygnałem poważnych chorób oczu, np. jaskry czy zwyrodnienia plamki.
Wskazaniem do częstszej wizyty u okulisty mogą być także nagle pojawiające się zaburzenia widzenia, zmęczenie oczu, łzawienie, pieczenie.
Najczęściej przeprowadzane badania wzroku to:
- badanie tradycyjne wykonywane przy pomocy specjalnych tablic,
- badanie komputerowe,
- badanie za pomocą kolorów.
Bez względu na rodzaj badania wzroku, nie jest ono inwazyjne i nie wymaga od pacjenta szczególnych przygotowań. Nie wszystkie z wymienionych metod diagnostycznych są jednakowo skuteczne i nie wszystkie wykrywają przyczynę braku ostrości widzenia. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości warto więc skonsultować się z lekarzem, by zalecił, jakim badaniom się poddać.
Ile trwa badanie wzroku? W dużej mierze zależy to od jego rodzaju, zwykle jednak nie zajmuje dużo czasu i cała procedura zamyka się w kilkunastu minutach. Ponieważ badania wzroku trwają krótko i są bezbolesne i nieinwazyjne, warto wykonywać je profilaktycznie, nawet jeśli pozornie wszystko ze wzrokiem jest w porządku. Nieleczone wady mają bowiem tendencję do pogłębiania się.
Reklama
Badanie wzroku u optyka
Kto bada wzrok? Czy konieczna jest wizyta u okulisty? Kiedyś wyłącznie specjalista ten zajmował się badaniem ostrości wzroku. Dziś można zrobić badanie wzroku u optyka. Jak wygląda i czy jest ono wystarczające?
Obecnie testy wykonywane w salonie optycznym są bardzo dokładne i szczegółowo określają ostrość widzenia. Często w zupełności wystarczają, by dobrać odpowiednie okulary lub szkła kontaktowe, bez konieczności wizyty u lekarza.
Zatem gdzie lepiej wykonać badanie wzroku – u optyka czy okulisty? Kiedy chodzi tylko o dobranie nowych szkieł poprawiających widzenie, wizyta w salonie optycznym wystarczy, by określić, czy wada się pogłębia.
Warto jednak pamiętać, że przeprowadzone tam testy – nawet gdy wykonuje je magister optometrii – mogą nie wykryć chorób oczu będących przyczyną wady wzroku. Niekiedy zatem wizyta u okulisty jest konieczna, by określić podłoże problemu i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Ile kosztuje badanie wzroku u optyka? Cena zależy od kilku czynników:
- salonu optycznego, w którym jest wykonywane,
- rodzaju potrzebnych badań,
- od tego, czy w salonie kupuje się okulary lub szkła, czy jedynie robi badania (wiele salonów optycznych obniża cenę badań, jeśli pacjent w ich wyniku dokona zakupów).
Reklama
Tablica do badania wzroku
Nawet dziś, w dobie nowoczesnych rozwiązań i zaawansowanych badań laboratoryjnych, mikroskopowych i komputerowych, wciąż wykorzystuje się tablice do sprawdzania wzroku. To bardzo stary wynalazek, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku, opracowany przez holenderskiego okulistę, Hermanna Snellena.
Tablica do badania ostrości wzroku zawiera rzędy tzw. optotypów – znaków (np. liter), które pacjent musi zobaczyć i rozpoznać z określonej odległości. Mają one różną wielkość i zmniejszają się ku dołowi.
Test Snellena polega na odczytywaniu znaków z odległości 20 stóp lub 6 metrów, każdym okiem osobno. Za jego pomocą łatwo można sprawdzić, czy pacjent widzi ostro nawet te najmniejsze obiekty, czy jednak wzrok jego ogranicza jakaś wada.
Tablica do badania wzroku dla dzieci często wykorzystywana jest podczas badań profilaktycznych z przedszkolach i szkołach. Jeśli test wykryje jakiekolwiek nieprawidłowości w ostrości widzenia, dziecko może zostać skierowana do okulisty celem przeprowadzenia poszerzonej diagnostyki.
Reklama
Badanie wzroku online
W ciągu ostatnich lat, a szczególnie od momentu wybuchu pandemii Covid-19, coraz większą popularnością cieszą się lekarskie konsultacje przez Internet. O ile większość badań wymaga jednak wizyty tradycyjnej, o tyle badanie wzroku online jest jak najbardziej możliwe i może stanowić pierwszy krok do przeprowadzenia diagnostyki w kierunku różnych wad, a nawet chorób oczu.
Jak wygląda domowe badanie wzroku? Wiele salonów optycznych oferuje bezpłatne testy przez Internet, które można wykonać w dowolnej chwili. To prosta i wygodna metoda, aby przekonać się, czy wzrok jest w dobrej kondycji.
Test wzroku online może obejmować nawet kilka etapów, np.:
- test ostrości widzenia,
- test postrzegania kontrastu,
- test kolorów,
- test na astygmatyzm,
- test pola widzenia.
Przez Internet można także wykonać test Snellena. Tablica do badania wzroku online również dostępna jest na stronach niektórych optyków. Aby uzyskać wiarygodny wynik, należy jednak zapoznać się z instrukcją określającą m. in., z jakiej odległości odczytywać optotypy.
Jeśli ktoś dotychczas nie wykonywał tego rodzaju testów regularnie, może na początek zbadać wzrok online, co pozwoli mu zorientować się, czy jego widzenie jest całkowicie prawidłowe. Należy jednak pamiętać, że test taki nie może zastąpić tradycyjnej wizyty u optyka lub okulisty. Przy podejrzeniu jakichkolwiek nieprawidłowości należy zgłosić się do specjalisty.
Reklama
Komputerowe badanie wzroku
Badanie ostrości wzroku oferują prawie wszystkie salony optyczne wyposażone w aparaturę zwaną autorefraktometrem. Polega ono na wpuszczeniu do oka wiązki promieniowania podczerwonego i przeanalizowaniu refleksów tej wiązki odbitych od jego struktur. Informacje w ten sposób uzyskane są przerabiane przez komputer, który określa wadę wzroku.
Komputerowe badanie wzroku jest szybkie i nie wymaga od pacjenta przygotowań ani współpracy, pacjent spogląda jedynie w mały otwór, w którym widzi obrazek. Jak je odczytać? Interpretacji wyniku zawsze dokonuje lekarz lub optometrysta przeprowadzający test.
Warto jednak wiedzieć, że badanie to daje jedynie przybliżone wartości, dlatego nie powinno stanowić jedynego elementu diagnostycznego przy wyrabianiu okularów lub wyborze soczewek kontaktowych.
Reklama
Badanie wzroku za pomocą kolorów
Po co wykonuje się badanie wzroku kolorami? Głównie ma ono na celu zdiagnozowanie daltonizmu, zwanego również „ślepotą barw”. Jest to dolegliwość wrodzona, o podłożu genetycznym, zdecydowanie częściej dotykająca mężczyzn. Jej objawy zwykle nie wpływają na codzienne funkcjonowanie, choć mogą np. utrudniać wykonywanie niektórych zawodów, np. w dziedzinie wizażu czy projektowania wnętrz.
Metodą diagnostyczną wykrywającą tę nieprawidłowość są z reguły tablice z kolorami do badania wzroku. To okrągłe tablice pokryte barwnymi plamami, z których najczęściej układają się liczby. Osoba prawidłowo rozróżniająca barwy nie ma problemu z ich odczytaniem. Trudności wskazują na zaburzenia, których wyróżnia się kilka rodzajów i stopni.
Reklama
Badania wzroku na prawo jazdy
Każdy kandydat starający się o prawo jazdy musi przejść badania medyczne, w tym:
- ocenę stanu słuchu i równowagi,
- ocenę stanu układu ruchowego,
- badania wzroku.
Badania okulistyczne dla kierowców polega przede wszystkim na:
- teście ostrości widzenia do dali, wykonywanym przy pomocy tablicy do badania wzroku,
- określaniu pola widzenia (tzw. perymetrii),
- badaniu postrzegania barw.
Nie jest tak, że niewłaściwe wyniki badania okulistycznego na prawo jazdy całkowicie uniemożliwiają ubieganie się o nie. Osoby z niektórymi wadami wzroku mogą prowadzić pojazdy, ale np. muszą mieć odpowiednie okulary lub szkła kontaktowe.
Interpretacja wyników badania wzroku
Jak czytać wyniki badania wzroku i kto powinien dokonywać ich interpretacji? Odczytu wyników wszelkich badań powinien zawsze dokonywać lekarz. Tylko specjalista w oparciu o szczegółowy wywiad, komplet wyników oraz pełny obraz kliniczny pacjenta, jest w stanie postawić prawidłową diagnozę. Tak samo jest z badaniem wzroku. Normy różne są w zależności od rodzaju badania, a odchylenia od nich mogą niekiedy wskazywać nie tylko na wadę wzroku, ale np. istnienie chorób oczu.
Samodzielne interpretowanie wyników może prowadzić do zlekceważenia przyczyn problemu i braku odpowiedniego leczenia. Współcześnie większość chorób oczu można skutecznie leczyć, jeśli są one wcześnie wykryte.
Ograniczone pole widzenia lub zaburzenia ostrości mogą być ich pierwszymi symptomami, dlatego różne wyniki badań wzroku należy zawsze konsultować z lekarzem. Okulista nie tylko określi wielkość odchyleń, ale też znajdzie ich przyczynę.
Bezpłatne badania wzroku
Aby dbać o wzrok i regularnie kontrolować jego stan, wcale nie trzeba dysponować wysokimi kwotami pieniędzy. Na wizytę do okulisty można umówić się bezpłatnie, w ramach świadczenia Narodowego Funduszu Zdrowia. Aby znaleźć okulistę blisko miejsca zamieszkania, można z internetowej wyszukiwarki placówek współpracujących z NFZ udostępnioną przez Ministerstwo Zdrowia.
Podstawowe, bezpłatne badanie wzroku, np. przy pomocy tablic Snellena, specjalista wykonuje często „od ręki”, już podczas pierwszej wizyty. Jakiekolwiek niepokojące objawy są podstawą do skierowania pacjenta na dodatkowe testy.
Ministerstwo Zdrowia organizuje również rozmaite programy, w ramach których pacjenci mogą poddać się darmowym badaniom wzroku. Jednym z nich jest „Dobrze widzieć” – program profilaktyki krótkowzroczności u uczniów z edukacji wczesnoszkolnej. Niektóre programy mają zasięg ogólnopolski, inne – organizowane są lokalnie.
Badanie wzroku za darmo można także wykonać w wielu salonach optycznych na terenie całego kraju. Możliwości jest zatem dużo i nie trzeba badać się odpłatnie, by mieć wzrok pod kontrolą.
Cena badania wzroku
Oprócz opcji bezpłatnego badania wzroku, istnieje też wiele możliwości testów płatnych, na które znaczna część pacjentów decyduje się ze względu na krótki czas oczekiwania, powszechną dostępność itd.
Badania prywatnie można wykonać zarówno u lekarza okulisty, jak i w wielu salonach optycznych. Cena badań wzroku może być bardzo różna i przede wszystkim zależy od ich rodzaju. Podstawowe, proste testy zwykle tańsze są niż szczegółowe badania z użyciem nowoczesnych technik i sprzętów.
Ile kosztuje komputerowe badanie wzroku? Cena różni się w zależności miasta, placówki, a nawet lekarza, który je przeprowadza. Z reguły koszt oscyluje w granicach 100-200 zł. Zdarza się, że salony optyczne oferują badanie w niższej cenie lub całkiem bezpłatnie, jeśli osoba badana zakupi w nim okulary lub szkła kontaktowe.
