Bakteria w gardle czy wirus?
Zakażenia dróg oddechowych są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza - zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych
Zimą gardła najczęściej atakują wirusy grypy oraz koronawirusy. W okresie wiosennym i jesiennym z kolei - rynowirusy, adenowirusy, wirus Epsteina-Barr (EBV), a także Herpes simplex.
Natomiast bakteryjne zakażenie gardła najczęściej jest wywołane przez Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowca beta-hemolizującego typu A, zaliczanego do ziarniaków.
Paciorkowiec typu A jest przyczyną 25-30 proc. zakażeń u dzieci i 5-10 proc. u dorosłych. Zdarzają się także infekcje bakteryjne gardła wywołane przez inne grupy serologiczne paciorkowców, głównie typu C i G.
Bakteryjne zapalenie gardła występuje jednak rzadziej niż infekcje wirusowe. Można je za sobą pomylić. Z reguły jednak objawy są dużo poważniejsze w przypadku infekcji wirusowej, choć występująca gorączka nie osiąga tak wysokiej temperatury jak przy zakażeniach bakteryjnych.
Reklama
Rodzaje bakterii występujących w gardle
Streptococcus pyogenes i inne paciorkowce odpowiadają za większość zakażeń bakteryjnych górnych dróg oddechowych, nie oznacza to jednak, że są jedynymi bakteriami, które kolonizują gardło.
Paciorkowce należą do bakterii tlenowych, czyli takich, które potrzebują dostępu wolnego tlenu do życia lub względnie beztlenowych, czyli takich, których wzrost odbywa się w warunkach tlenowych, jak i przy braku tlenu.
Bakteriami tlenowymi, które wywołują zakażenia gardła są:
- Pseudomanas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej).
- Haemophillus influenzae,
- Moraxella catarrhalis.
- Morganella morganii.
- Streptococcus viridans.
Gardło mogą także zasiedlić bakterie beztlenowe, które nie wykorzystują tlenu do wytwarzania energii. Co więcej, dla większości bakterii beztlenowych, z wyjątkiem aerotolerancyjnych, tlen jest toksyczny.
Bakteriami beztlenowymi, które sporadycznie wywołują zakażenie gardła są:
- Arcanobacterium haemolyticum,
- Klebsiella pneumoniae,
- Mycoplasma,
- Chlamydophila pneumoniae,
- Neisseria gonorrhoeae,
- Corynebacterium diphtheriae,
- Fusobacterium necrophorum.
Pojawić się może również Chlamydia pneumoniae czy nawet bakteria E. coli.
Bakterie beztlenowe licznie występują w gardle, gdyż są składnikiem flory bakteryjnej. Nie można tego powiedzieć o bakteriach tlenowych, których jest zdecydowanie mniej (szacuje się, że nawet 100 razy mniej).
Bakterie beztlenowe najczęściej wywołują infekcje endogenne u osób z niedoborami odporności - głównie po antybiotykoterapii, zabiegu chirurgicznym lub w trakcie leczenia immunosupresyjnego.
Reklama
Objawy bakterii w gardle
Bakterią najczęściej kolonizującą gardło i doprowadzającą do rozwoju infekcji jest Streptococcus pyogenes - gram-dodatni, katalazo-ujemny ziarniak z rodzaju Streptococcus.
Z badań epidemiologicznych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że każdego roku na świecie wykrywa się 616 milionów przypadków zachorowań na anginę paciorkowcową.
Do najczęstszych objawów anginy, spowodowanej kolonizacją gardła przez bakterię Streptococcus pyogenes, należą:
- gorączka powyżej 38 stopni,
- powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich,
- brak kaszlu,
- obrzęk migdałków,
- nalot na migdałkach,
- problemy z przełykaniem,
- ból gardła.
Warto wspomnieć, że angina u najmłodszych może przebiegać bez gorączki. Poprawną diagnozę powinien zatem zawsze postawić lekarz.
Bakterie, takie jak Chlamydophila pneumoniae czy Bordetella pertussis, mogą wywoływać kaszel. Przenoszą się drogą kropelkową, dlatego każdy kontakt z chorym może zakończyć się zarażeniem.
Reklama
Jak wygląda diagnostyka bakterii w gardle?
W diagnostyce anginy paciorkowcowej warto wziąć pod uwagę wiek pacjenta, gdyż choroba najczęściej atakuje dzieci między 5. a 15. rokiem życia, natomiast bardzo rzadko jest wykrywana u osób, które ukończyły 45 lat.
Co warto podkreślić, występowanie takich objawów jak: kaszel, katar i temperatura poniżej 38 stopni, sugeruje wirusową etiologię zapalenia gardła.
W celu potwierdzenia bakteryjnego podłoża infekcji lekarz powinien zlecić pacjentowi wykonanie posiewu wymazu z gardła, jednakże ze względu na czas oczekiwania na wyniki, a także koszt, badanie jest rzadko wykonywane.
Większość lekarzy POZ stawia diagnozę na podstawie objawów.
Reklama
Leczenie bakterii w gardle
Wszelkie infekcje zazwyczaj początkowo leczy się domowymi sposobami. Większość z nich stosowało się już wiele lat temu i można je określić mianem „babcinych metod”.
Na bakterie w gardle stosuje się m.in.:
- syrop z cebuli, miodu i cytryny;
- mleko z miodem, czosnkiem i cytryną;
- płukanie gardła sokiem z liści kapusty lub wodą z solą.
Jak natomiast pozbyć się bakterii z gardła, jeśli domowe sposoby nie działają?
Leczenie np. anginy paciorkowcowej polega na przyjmowaniu antybiotyku. Lekiem pierwszego rzutu jest penicylina, gdyż większość szczepów bakterii wykazuje wrażliwość na ten antybiotyk.
W przypadku uczulenia na penicylinę zastosowanie znajdują antybiotyki makrolidowe. Jednakże warto podkreślić, że bakterie wykazują coraz większą oporność na antybiotyki.
