Co oznacza biały nalot na języku?
Biały nalot na języku jest symptomem wielu schorzeń i zaburzeń funkcjonowania organizmu, w tym przede wszystkim infekcji grzybiczych, wirusowych i bakteryjnych, które mogą występować autonomicznie, ale też na skutek bardziej złożonych problemów zdrowotnych: metabolicznych, hormonalnych a nawet onkologicznych.
Do istotnych czynników ryzyka białego osadu należą również:
- odwodnienie,
- awitaminozy,
- przyjmowanie różnego typu leków (w szczególności antybiotyków i cytostatyków),
- niewłaściwa dieta,
- zaniedbania higieniczne,
- palenie papierosów.
Jeśli biały nalot na języku utrzymuje się dłużej niż kilka dni, wskazana jest konsultacja lekarska i ewentualnie wykonanie badań diagnostycznych. Z uwagą obserwować należy także objawy współwystępujące.
Reklama
Przyczyny białego nalotu na języku
O czym świadczy biały nalot na języku? Jakie są jego najczęstsze chorobowe przyczyny?
- Grzybica jamy ustnej, w większości przypadków spowodowana zakażeniem przez drożdżaki Candida albicans. Jasny nalot jest grudkowaty, serowaty, łatwy do zdrapania paznokciem lub szpatułką. Swoim zasięgiem obejmuje nie tylko język, ale też podniebienie, gardło i przełyk. Towarzyszą mu inne objawy, takie jak bolesność, owrzodzenia i nadżerki.
- Angina ropna oraz szkarlatyna (płonica) - infekcje bakteryjne, wywoływane przez paciorkowce beta-hemolizujące z grupy A, ewentualnie także Haemophilus influenzae lub Moraxella catarrhalis. W przebiegu obu schorzeń występuje bardzo wysoka gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza), w pierwszym przypadku typowy jest też silny ból gardła, w drugim zaś – wysypka.
- Infekcje wirusowe, powodowane przez drobnoustroje z rodziny Herpes, wywołujące ospę wietrzną, opryszczkę, półpasiec i cytomegalię. W tym przypadku nalot jest biało-szary, występują też pęcherzyki i owrzodzenia.
- Leukoplakia włochata, uznawana za stan przedrakowy, prawdopodobnie będąca efektem zakażenia wirusem Epsteina-Barr. Białe plamy pojawiają się w bocznych sektorach języka. W odróżnieniu od zmian grzybiczych, nie dają się zetrzeć.
- Odwodnienie z przegrzania, powodujące wysychanie i pękanie śluzówek oraz pojawienie się białawo-żółtego nalotu na języku.
- Cukrzyca – groźna i przewlekła choroba metaboliczna, której jedną z licznych konsekwencji jest zmniejszone wytwarzanie śliny. Wysuszenie jamy ustnej oraz jej przesycenie glukozą tworzą środowisko niezwykle przyjazne dla drożdżaków Candida albicans i rozwoju grzybicy w obrębie języka, podniebienia oraz gardła.
Reklama
Biały nalot na języku u dziecka
Ustalając przyczyny występowania tego typu objawów należy mieć na uwadze wiek pacjenta, różne bowiem determinanty są charakterystyczne dla różnych grup wiekowych. Przykładowo, często występujący biały nalot na języku u noworodka zazwyczaj jest efektem zakażenia Candida albicans, do którego doszło w czasie porodu, a którego źródłem była matka dziecka.
W buzi malucha pojawiają się wówczas charakterystyczne pleśniawki, tworzące jasny osad, konsystencją przypominający grudki zasychającego mleka. Zmiany te manifestują się zazwyczaj na początku drugiego tygodnia po narodzinach. Należy jednak pamiętać, że w wielu przypadkach obawy okazują się bezpodstawne, a biały nalot na języku u niemowlaka w rzeczywistości powodowany jest jedynie zaleganiem resztek mleka w buzi. Ma to związek z niedojrzałością układu trawienia, niepełnym wykształceniem odruchu przełykania oraz niskim poziomem produkcji śliny.
Natomiast w późniejszych latach, wraz z dorastaniem dziecka i wzmożeniem kontaktów w środowisku rówieśniczym (żłobek, przedszkole, plac zabaw), wzrasta ryzyko infekcji bakteryjnych i wirusowych. Biały nalot na języku u dziecka kilkuletniego często pojawia się w wyniku zachorowania na anginę lub szkarlatynę.
Reklama
Biały nalot na języku w ciąży
Częstym symptomem jest biały nalot na języku w ciąży. Problem ten związany jest ze zwiększoną zapadalnością na grzybicę, zarówno dróg rodnych, jak też jamy ustnej.
W drugim przypadku do głównych przyczyny tego stanu rzeczy należą:
- obniżona odporność organizmu;
- często występujący niedobór kwasu foliowego, czyli witaminy B9.
Ze względu na ryzyko zainfekowania dziecka po porodzie, schorzenie należy bezwzględnie poddać leczeniu, z zastosowaniem typowych środków przeciwgrzybiczych, w dawkach skonsultowanych z lekarzem ginekologiem-położnikiem.
Reklama
Jak się pozbyć białego nalotu na języku?
Jak usunąć biały nalot na języku? Leczenie obejmuje zarówno bezpośrednią przyczynę powstania osadu (np. grzybicę lub anginę), jak też schorzenie pierwotne, będące przyczyną pośrednią (np. cukrzyca, awitaminoza, odwodnienie).
Przykładowo, kandydozę jamy ustnej leczy się z zastosowaniem takich środków, jak:
- Ketokonazol – pochodna imidazolu, powszechnie stosowany syntetyczny lek przeciwgrzybiczy, także w postaci tabletek i zawiesiny;
- Amfoterycyna B - silny antybiotyk przeciwgrzybiczy, m.in. w tabletkach do ssania;
- Nystatyna – uznany antybiotyk przeciwgrzybiczy, w postaci żelu do pędzlowania języka i podniebienia;
- Mikonazol – lek skuteczny przeciw grzybom i bakteriom, jedna z pochodnych imidazolu, dostępny w żelu oraz gumach do żucia.
Należy pamiętać, że grzybica jest poważną chorobą, której nie leczy się na własną rękę domowymi sposobami, a niewłaściwe postępowanie może jedynie zwiększyć obszar objęty infekcją.
Jeśli chodzi o anginę bakteryjną, podstawą jest antybiotykoterapia z użyciem penicyliny, a wobec braku jej skuteczności, użycie cefadroksylu lub erytromycyny. W przypadku zakażeń wirusowych, stosuje się głównie środki doraźne, m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne. Terapię dodatkowo można wspierać płucząc usta naparami z szałwii lekarskiej, rumianku lub powlekającego śluzówkę siemienia lnianego. Warto też pić przynajmniej 2 litry wody dziennie.
