Czym jest i co wykrywa biopsja endometrium?
Biopsja endometrium to zabieg, który pozwala wykryć i zdiagnozować stany chorobowe w obrębie dróg rodnych. To jedno z ważniejszych badań ginekologicznych, ponieważ jego wynik jest podstawą ukierunkowania odpowiedniego leczenia.
Zabieg jest także określany, jako „scratching endometrium”, czyli uszkodzenie lub skaleczenie błony śluzowej macicy.
Omawiana metoda badawcza może mieć jedną z dwóch form:
- biopsja rysowa, nazywana także aspiracyjną, która polega na pobraniu losowego fragmentu błony śluzowej, bez znieczulenia, w gabinecie ginekologicznym, bez konieczności rozszerzenia szyjki macicy,
- łyżeczkowanie jamy macicy, które wymaga rozszerzenia kanału szyjki macicy i jest przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym w szpitalu.
Nazwa zabiegu dokładnie wskazuje na jego cel, czyli pobranie fragmentu błony śluzowej macicy. To właśnie endometrium jest terminem określającym tkankę naturalną, wyściełającą jamę trzonu macicy, czyli jej błonę śluzową.
Często nazwa „endometrium” jest mylona z „endometriozą”, a to całkowicie odrębne terminy. Endometrioza jest chorobą, związaną z nadmiernym rozrostem endometrium, a zatem dotyczy tych przypadków, w których tkanka endometrialna lub czynna błona śluzowa macicy leżą poza jej obszarem.
Kiedy robi się biopsję endometrium? Wskazaniami do tego badania są przede wszystkim nieregularne krwawienia i problemy z zajściem w ciążę.
Tego typu biopsja zalecana jest:
- paniom po 40. roku życia, jeśli zaczynają nieregularnie miesiączkować,
- młodszym kobietom, jeżeli są obciążone genetycznie możliwością rozwoju raka endometrium,
- kobietom, u których nie zadziałało wcześniej leczenie farmakologiczne, stosowane już przez jakiś czas z uwagi na nietypowe plamienia lub krwawienia z dróg rodnych,
- przy problemach z zajściem w ciążę, aby wykluczyć nietypowe zmiany w obrębie jamy macicy,
- w przypadkach podejrzenia ciąży pozamacicznej,
- przy wahaniach hormonalnych,
- w przypadku innych nieprawidłowości, widocznych w badaniach USG, które wymagają dalszej diagnostyki.
Badanie jest także wykonywane w trakcie procesu leczenia niepłodności metodą in vitro, a jego zadaniem jest zwiększenia szansy na skuteczną implantację zarodka. Najczęściej taki sposób jest podejmowany, gdy dwie wcześniejsze próby nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Biopsja endometrium wykonywana jest przed transferem zarodka lub w czasie cyklu, który będzie poprzedzał zabieg in vitro.
Niewielkie uszkodzenie błony śluzowej i proces jej regeneracji sprzyjają prawidłowemu zagnieżdżeniu zarodka i tym samym zwiększają szanse na zapłodnienie. W trakcie takiego badania oznacza się charakterystyczne białko cd138, które może świadczyć o obecności przewlekłego zapalenia błony śluzowej i wymaga leczenia antybiotykami przed transferem zarodka.
Biopsja endometrium ułatwia wykrycie większych zmian w samym endometrium, czyli w błonie śluzowej macicy. Przede wszystkim zabieg pozwala zdiagnozować rozrosty i raka endometrium, zakażenia błony śluzowej macicy, polipy macicy, mięśniaki czy przyczyny niepłodności.
Reklama
Jak się przygotować do biopsji endometrium?
Przygotowanie do biopsji endometrium nie wymaga szczególnych działań, ale ma bardzo indywidualny charakter i zależy od wieku oraz chorób pacjentki. Pamiętajmy, aby ściśle stosować się do wskazówek lekarza. Przed biopsją wykonywane są badania ginekologiczne, które zleca lekarz prowadzący w zależności od stanu pacjentki i jej dolegliwości.
Bardzo ważnym jest badanie USG, które potwierdza lub wyklucza ciążę. W czasie biopsji może dojść do poronienia, dlatego potwierdzenie ciąży taki zabieg wyklucza. Warto także ustalić z lekarzem, jakie środki przeciwbólowe można przyjmować po zabiegu. Panie powinny unikać stresu i nie bać się badania, gdyż rozluźnione mięśnie gwarantują szybki i sprawny zabieg.
Ważne: przed biopsją nie wolno używać tamponów lub innych środków dopochwowych (na 24 godziny przed zabiegiem).
Oto najczęstsze pytania związane z tym badaniem:
- kiedy najlepiej wykonać biopsję endometrium? O czasie decyduje lekarz, ale w przypadku bardzo obfitego krwawienia zabieg jest przeprowadzany jak najszybciej.
- w którym dniu cyklu robić biopsję endometrium? Badanie można wykonać w każdej fazie cyklu, ale warunkiem jest wcześniejsze wykluczenie ciąży.
- czy można robić biopsję podczas miesiączki? Optymalnym terminem wykonania zabiegu w czasie miesiączki jest czas pomiędzy 7. a 10. dniem cyklu, ponieważ ten okres minimalizuje ryzyko ciąży.
- kiedy najlepiej wykonać biopsję przy leczeniu niepłodności? Najlepszym momentem na takie badanie jest czas pomiędzy 22. a 24. dniem cyklu, aby lekarz mógł prawidłowo ocenić grubość endometrium.
- czy biopsja endometrium jest bezpieczna? Zabieg należy do małoinwazyjnych, a zatem jest bezpieczny dla pacjentki.
Reklama
Jak wygląda biopsja endometrium?
Sposób przeprowadzenia zabiegu zależy od metody, jaką zastosuje lekarz - biopsję aspiracyjną czy łyżeczkowanie macicy.
Biopsja aspiracyjna jest najmniej inwazyjną metodą, przeprowadzoną bez znieczulenia i w trybie ambulatoryjnym. Pacjentka leży na fotelu ginekologicznym z ugiętymi nogami.
Lekarz wprowadza do pochwy specjalny wziernik i chwyta część pochwową szyjki macicy specjalnym narzędziem, zwanym „kulociągiem”. To powoduje rozszerzenie kanału szyjki macicy.
Kolejnym etapem jest wprowadzenie do dróg rodnych sterylnego narzędzia, które umożliwia wycięcie dowolnego fragmentu endometrium. Tak pobrany fragment śluzówki z kanału macicy trafia do badania histopatologicznego. W tej metodzie może być także wykorzystana do badania specjalna plastikowa rurka (Pipelle), która posiada mechanizm do zasysania endometrium i nie wymaga rozszerzania kanału szyjki.
Druga metoda, która polega na łyżeczkowaniu macicy wymaga już znieczulenia w czasie biopsji. Pacjentka musi być na czczo, a zabieg przeprowadzany jest w warunkach szpitalnych.
Po rozszerzeniu kanału szyjki macicy przy użyciu specjalnych przyrządów lekarz przeprowadza złuszczenie błony śluzowej kanału szyjki macicy, czyli delikatnie zeskrobuje błonę śluzową z ścian jamy macicy. Zabieg trwa do 15 minut. Próbki umieszczane są w specjalnych próbnikach i przekazywane do badania histopatologicznego.
Pacjentka jest wybudzana z narkozy bezpośrednio po zabiegu i z reguły opuszcza szpital już tego samego dnia.
Czy biopsja endometrium boli? Biopsja aspiracyjna nie boli. Jedynym przykrym uczuciem jest lekkie pobolewanie w podbrzuszu. Chora po zabiegu jest w zasadzie gotowa do opuszczenia gabinetu. Biopsja w formie łyżeczkowania też nie jest bolesna, ponieważ wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym.
Reklama
Zalecenia po biopsji endometrium
Główne zalecenia po biopsji endometrium w okresie 10-14 od zabiegu to:
- zakaz używania tamponów,
- zakaz irygacji pochwy,
- unikanie stosunków płciowych,
- włączenie antybiotyków na polecenie lekarza, aby zminimalizować ewentualne ryzyko rozwoju infekcji.
W przypadku łyżeczkowania dodatkowo lekarze zalecają kobietom spokojny tryb życia przez pierwsze 10 dni oraz powstrzymywanie się od wysiłku fizycznego i dźwigania ciężarów od 5 do 7 dni.
Lekarze w niektórych przypadkach wystawiają zwolnienie lekarskie po biopsji, najczęściej na 2 dni, aby kobieta mogła się w pełni zregenerować.
Biopsja endometrium a współżycie
Biopsja endometrium a współżycie w zasadzie wykluczają się w pierwszych dniach po zabiegu, a niekiedy dłużej do 10-14 dni. Lekarze nawet zalecają, aby unikać stosunków płciowych najlepiej do końca cyklu. Oznacza to, iż można rozpocząć współżycie dopiero po pierwszej miesiączce od zabiegu.
W przypadku dłuższego krwawienia po biopsji nie powinno się podejmować współżycia aż do momentu jego ustania.
Reklama
Powikłania po biopsji endometrium
Powikłania po biopsji endometrium możemy podzielić na najczęstsze, rzadkie i bardzo rzadko występujące.
Powikłania występujące najczęściej to skurcze macicy, które utrzymują się do 12 godzin od badania oraz plamienie utrzymujące się przez kilka dni.
Powikłania rzadko pojawiające się to głównie:
- omdlenia,
- mdłości,
- lekki ból brzucha,
- przejściowe osłabienie.
Powikłaniem bardzo rzadko występującym jest przebicie ściany macicy. Jeśli przykre objawy po zabiegu nie ustępują lub pojawią się jakiekolwiek inne niepokojące dolegliwości należy zgłosić się do lekarza i o wszystkim poinformować.
Reklama
Wyniki biopsji endometrium. Jak interpretować?
Oczekiwanie na wyniki biopsji endometrium trwa do 14 dni. Interpretacja wyników biopsji powinna być przeprowadzona tylko przez lekarza, ponieważ brak wiedzy medycznej u pacjentów może wprowadzić jedynie strach i niepotrzebny niepokój.
A zatem pamiętajmy - z wynikiem kierujemy się do specjalisty. Rozpoznanie histopatologiczne może wskazywać na prawidłowe endometrium lub zanikowe, rozrost endometrium bez atypii lub z atypią, polip endometrialny lub raka endometrium.
Zły wynik biopsji endometrium jest sygnałem o chorobie, konieczności poszerzenia diagnostyki i początkiem wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Reklama
Cena biopsji endometrium. Jakie są opinie?
Istnieją dwie możliwości przeprowadzenia biopsji błony śluzowej macicy:
- na NFZ, czyli w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. W tym przypadku badanie jest wykonywane bezpłatnie w placówkach, które podpisały umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na wykonywanie takiego zabiegu. Oczywiście musimy mieć opłaconą składkę zdrowotną na rzecz NFZ i najczęściej robi to nasz pracodawca. Do badania potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego do poradni onkologicznej lub bezpośrednio na biopsję od ginekologa lub onkologa,
- prywatnie, czyli bez skierowania, ale w tym przypadku czekają nas koszty. Cena biopsji endometrium to koszt pomiędzy 300 a 1000 zł, a cena biopsji endometrium w znieczuleniu ogólnym wynosi od 600 do 3000 zł.
Opinie o biopsji endometrium są w większości pozytywne. To mało inwazyjny zabieg, który nie stwarza zagrożeń medycznych i jest niezbędny do wykrywania wielu chorób. W niektórych przypadkach wspiera zabiegi in vitro.
