Czy przed okresem bolą jajniki?
Ból jajnika przed okresem jest dolegliwością występującą bardzo często, zazwyczaj bez związku z jakąkolwiek chorobą, czy poważnym zaburzeniem.
Jeśli występuje w perspektywie kilku dni przed miesiączką i dzieje się tak regularnie w każdym cyklu, z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że jest to jeden z objawów tzw. zespołu napięcia miesiączkowego (PMS), którego w mniejszym lub większym stopniu doświadcza połowa kobiet w wieku rozrodczym.
Jeśli zaś ból jajników przed okresem odczuwany jest nieco wcześniej, mniej więcej w połowie cyklu, wiele wskazuje na to, iż jest to fizjologiczna manifestacja procesów związanych z owulacją, czyli jajeczkowaniem.
Zatem odpowiedź na pytanie, czy tego typu dolegliwości są normalne, co do zasady jest twierdząca. Należy jednak pamiętać, że nie w każdym przypadku.
Jeśli ból nie występował wcześniej, a zaczyna się pojawiać od pewnego czasu i dodatkowo towarzyszą mu inne, niepokojące i nieznane wcześniej objawy, należy pilnie skonsultować się z lekarzem. Medyk może zlecić wykonanie diagnostyki pod kątem kilku schorzeń, potencjalnie odpowiadających za taki stan rzeczy.
Reklama
Co oznacza ból jajników przed okresem?
Możliwe przyczyny bólu jajnika przed okresem to:
- Zespół napięcia przedmiesiączkowego (premenstrual syndrome – PMS) – grupa zróżnicowanych objawów pojawiających się w fazie lutealnej cyklu, która następuje po zakończeniu jajeczkowania, a przed nadejściem okresu. Należy przy tym podkreślić, że ból jajników nie jest najbardziej typowym z nich. Znacznie bardziej charakterystyczne są inne symptomy, takie jak bóle całego brzucha i głowy, obrzmienie i tkliwość piersi, wzdęcia, zaburzenia trawienia, pogorszenie stanu psychicznego i zdolności poznawczych. U niektórych kobiet PMS jest tak silny, iż uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Co niezwykle istotne, wspomniane objawy powinny ustępować w pierwszym dniu krwawienia miesięcznego – to pozwala odróżnić zespół od innych dolegliwości. PMS ze szczególną mocą ujawnia się w wieku 25-35 lat, ale może występować przez cały czas, od momentu pokwitania, aż po przekwitanie.
- Ból owulacyjny – objaw związany z jajeczkowaniem, czyli uwalnianiem dojrzałej i zdolnej do zapłodnienia komórki jajowej z tzw. pęcherzyka Graafa, a następnie jej przemieszczaniem do jajowodu. Owulacja jest odczuwana przez kobiety w różnym stopniu, w niektórych przypadkach tego typu symptomy nie występują w ogóle, w innych są dość wyraźne. Dodać można, że towarzyszyć temu mogą także plamienia, zmiana konsystencji śluzy, uczucie zmęczenia oraz pogorszenie nastroju.
- Zapalenie przydatków, czyli jajników i przydatków. Schorzenie to najczęściej występuje u kobiet aktywnych seksualnie. Wywoływane jest zazwyczaj przez kilka typów patogenów działających na organizm jednocześnie. Należą do nich zarówno zarazki przenoszone drogą płciową, takie jak dwoinka rzeżączki czy chlamydia, jak też bytujące na co dzień w układzie pokarmowych oraz rozrodczym, w tym różne szczepy beztlenowców oraz pałeczki E coli. Do zakażeń dochodzi przez pochwę i macicę, ale niekiedy również źródła infekcji mogą być bardziej odległe i nieoczywiste (np. migdałki, czy zatoki).
- Endometrioza – bardzo groźna choroba, której istotą jest występowanie komórek błony śluzowej jamy macicy poza jej obrębem. Jednym z następstw tego może być tworzenie się tzw. torbieli czekoladowych w jajnikach, odpowiadających za dolegliwości bólowych. Torbiele te powstają ze złuszczonych fragmentów śluzówki macicy oraz krwi, stąd też ich bardzo ciemna barwa i obrazowa nazwa.
- Ciąża ektopowa, czyli pozamaciczna, lokująca się poza endometrium. Najczęściej jest ona umiejscowiona w jajowodzie lub jajniku. Jest to stan, który często prowadzi do poronienia, stanowi też zagrożenie dla zdrowia a nawet życia matki.
Wiele kobiet podejrzewa, że przyczyną może być stosowanie tabletek zapobiegających zajściu w ciążę.
Ból jajników przy antykoncepcji jest niekiedy interpretowany jako niepożądany skutek uboczny, jednak nie do końca wiadomo, dlaczego miałoby się tak dziać, zważywszy że pigułki hamują owulację.
Dlatego specjaliści skłonni są uważać, że przyczyna jest zupełnie inna lub też źródłem bolesności nie jest ten właśnie narząd, lecz inne struktury organizmu.
Reklama
Jak boli jajnik przed okresem?
Jak charakter ma ból? Nie ma w tym względzie sztywnej reguły, zazwyczaj jednak pacjentki skarżą się na kłucie jajnika przed okresem, co jest typowym objawem owulacji.
Charakterystyczne jest też w tej fazie cyklu menstruacyjnego pulsowanie, ciągnięcie i uczucie rozpierania. Ból jest rwący i niekiedy ostry oraz silny, choć nie zawsze jednak tak się dzieje. W wielu przypadkach dolegliwość ta jest ledwie zauważalna.
W sytuacji, gdy przyczyną jest torbiel czekoladowa, bolesność może być tępa, rozlewająca się na cały obszar miednicy mniejszej. W odróżnieniu od bólu owulacyjnego, choć występuje już przed okresem, nasila się w czasie miesiączki. Może się również objawiać ze zwiększoną mocą w trakcie zbliżeń seksualnych.
Choroba, której boi się wiele kobiet, czyli rak jajnika we wstępnych stadiach nie manifestuje się poprzez bolesność. Jeśli ból występuje, dzieje się to dopiero w zaawansowanej fazie, gdy zmiana ma kilka centymetrów średnicy.
Jest rozlany i obejmuje całe podbrzusze, towarzyszą mu krwawienia, uczucie ucisku na sąsiednie narządy, zaburzenia oddawania moczu i wiele innych.
Reklama
Ból jajników przed okresem i inne objawy
Jak zostało już wyżej zasygnalizowane, ból jajników, rzadko ma charakter izolowany, często towarzyszą mu inne objawy.
W czasie owulacji obserwowane też są:
- plamienie,
- rozrzedzenie konsystencji śluzu,
- wzrost temperatury ciała,
- lekkie rozwarcie szyjki macicy,
- zmęczenie, gorszy nastrój,
- większy popęd seksualny.
Możliwych symptomów zespołu napięcia przedmiesiączkowego jest blisko 300, ale najbardziej charakterystyczne z nich są:
- ból piersi oraz ich obrzmienie i tkliwość;
- ból brzucha, jajników i krzyża;
- zaburzenia trawienia;
- ból głowy przypominający migrenę;
- zmienność nastroju;
- drażliwość, nerwowość, ospałość;
- poczucie utraty kontroli nad sytuacją.
Endometrioza i występująca w jej przebiegu torbiel czekoladowa, oprócz rozlanego bólu w miednicy mniejszej, manifestują się też poprzez:
- obfite i nieregularne krwawienia miesięczne;
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe;
- problemy z oddawaniem moczu;
- wahania nastroju i uczucie zmęczenia;
- ból kończyn dolnych, ramion, pleców.
Natomiast klasycznymi objawami zapalenia jajników są:
- stan podgorączkowy a nawet wysoka gorączka;
- ogólne uczucie rozbicia;
- upławy, czyli nieprawidłowa wydzielina z pochwy;
- ból w podbrzuszu odruchy wymiotne nasilające się na skutek nacisku na brzuch.
Jeśli jednocześnie występują ból jajników i mdłości, może to świadczyć o wczesnej ciąży, aczkolwiek bardziej istotny dla wstępnego rozpoznania jest drugi z wymienionych symptomów oraz inne objawy (więcej szczegółów w dalszej części artykułu).
Reklama
Ile dni przed okresem boli jajnik?
Ile dni przed okresem może boleć jajnik? Wszystko zależy od przyczyny tego typu dolegliwości.
Jeśli przyczyną jest owulacja, ból jajników występuje mniej więcej 2 tygodnie przed okresem. Wtedy właśnie dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa i uwolnienia komórki jajowej.
Uciążliwości mogą być odczuwane przez kilka minut, kilka godzin, ale też kilka dni. Dlatego teoretycznie jest możliwe, że ból będzie towarzyszyć kobiecie nawet 10 dni przed okresem.
Jeśli kłucie jajnika występuje później, tydzień przed okresem, pięć dni, trzy, dwa, a nie pojawia się w innych momentach cyklu, można podejrzewać, iż stanowi jeden z objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Tak jak zostało wspomniane wyżej, bolesność ta powinna ustać wraz z nadejściem okresu.
Reklama
Ból prawego jajnika przed okresem
Który jajnik boli przed okresem? Na tak postawione pytanie nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć. Ból owulacyjny zazwyczaj jest umiejscowiony naprzemienne, po stronie lewej lub prawej, w zależności od tego, w którym z jajników znajduje się pęcherzyk Graafa.
W czasie cyklu miesięcznego, w obu jajnikach powstają liczne pęcherzyki otaczające komórki jajowe. Przechodzą one kolejne stadia rozwoju, od pierwotnego, przez wzrastający, aż po dojrzewający.
Z reguły finalną postać osiąga tylko jeden z nich, nazywany pęcherzykiem Graafa i to właśnie on pęka pod wpływem hormonu luteinizującego, uwalniając gotową do zapłodnienia komórkę jajową do jajowodu.
Choć nie jest to bezwzględną zasadą, bardzo często występuje naprzemienność, stąd w jednym miesiącu ból jajnika po prawej stronie przed okresem, a w kolejnym – po lewej.
Co jednak ważne, możliwe są odstępstwa i częstsze jajeczkowanie po jednej stronie. Zawsze jednak boli ten jajnik, w którym była owulacja.
Reklama
Ból lewego jajnika przed okresem
Kłucie lewego jajnika przed okresem jest tak samo możliwe, jak prawego. Jeśli obserwowana jest naprzemienność, wiele wskazuje na bolesność owulacyjną. Nawet jednak w sytuacji, gdy problem jest całkowicie jednostronny, nie można wykluczyć takiego właśnie podłoża.
Rzadko, ale zdarza się, że jeden jajnik całkowicie przejmuje funkcje drugiego. Zjawisko to może wystąpić bez dającej się wyizolować przyczyny, ale też w związku z procesem chorobowym, dlatego warto w takiej sytuacji skontaktować się z lekarzem i w razie konieczności, poddać diagnostyce.
Mitem jest natomiast kojarzenie akurat lewego jajnika z ciążą. Nawet jeśli bolesność miałaby być manifestacją zapłodnienia, problem byłby odczuwalny po tej stronie, z której wywodzi się zapłodniona komórka jajowa. Równie dobrze może to być strona prawa.
Czy ból jajnika przed okresem zawsze oznacza ciążę?
Czy ból jajników przed okresem może oznaczać ciążę? Bolesność może występować, aczkolwiek nie jest to objaw charakterystyczny dla wczesnej ciąży.
Nie sposób na tej podstawie stwierdzić, że kobieta zaszła w ciążę. Znacznie poważniejszym wskaźnikiem jest tzw. krwawienie implantacyjne, które jest związane z zagnieżdżeniem zarodka w macicy – w odróżnieniu od jaskrawo czerwonej miesiączki, ma ono bardziej nietypową barwę - czasem różową, a czasem brązową.
Zamiast opierać się na wątpliwych wskaźnikach i pytać, czy ból jajnika przed spodziewanym terminem okresu może oznaczać ciążę, lepiej i szybciej jest rozwiać wątpliwości wykonując test, a w razie konieczności – także badania lekarskie.
Co na ból jajnika przed okresem?
W jaki sposób można łagodzić ból jajnika przed okresem? Postępowanie jest zależne od natężenia dolegliwości oraz oczywiście jej podłoża.
Na bardzo silny ból owulacyjny zaleca się stosować środki przeciwbólowe, w tym paracetamol oraz zaliczany do niesteroidowych leków przeciwzapalnych ibuprofen, które oprócz doraźnej skuteczności mają dość wysoki profil bezpieczeństwa.
Przydatne też mogą się okazać leki rozkurczowe. Warto również pić duże ilości wody, a także zadbać o relaks. Dobrym rozwiązaniem może być ciepła kąpiel. Nie powinno się w tym momencie przeciążać organizmu nadmiernym wysiłkiem fizycznym.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego jest zaburzeniem o bardziej skomplikowanym charakterze, stąd też zalecenia terapeutyczne są szersze i mocniej uzależnione od skali i rodzaju objawów.
W miarę możliwości, specjaliści zalecają, by w pierwszej kolejności odwoływać się do środków niefarmakologicznych. Wśród rekomendacji znajdują się:
- ograniczenie używek z zawartością kofeiny (głównie kawa);
- ograniczenie spożycia soli, zwiększenie podaży węglowodanów, będących źródłem tryptofanu, który wpływa na syntezę serotoniny;
- ćwiczenia relaksacyjne i unikanie sytuacji stresogennych;
- regularna aktywność fizyczna, niekoniecznie tuż przed samym okresem, ale w pozostałych fazach cyklu.
W sytuacji, gdy działania te nie przyniosą rezultatu, wdrożyć można farmakoterapię. Na sam ból jajników pomagają wyżej wymienione leki, takie jak paracetamol i ibuprofen, a także środki rozkurczowe.
Na pozostałe objawy – m.in. selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i inne substancje psychotropowe, a także tabletki antykoncepcyjne, które będą hamować owulację.
Jeżeli nie następuje zauważalna poprawa, należy zgłosić się do lekarza i poddać diagnostyce pod kątem poważniejszych schorzeń – zapalenia jajników, endometriozy, a nawet choroby nowotworowej.
