Jakie są najczęstsze przyczyny bólu łydki?
Ból łydki to objaw, z powodu którego cierpi wiele osób. Najczęściej przyczyną bólu łydek są naczynia krwionośne, które nie funkcjonują w tym obrębie prawidłowo. Jednak powodów stanu bólowego jest wiele, podobnie jak rodzajów bólu. Dolegliwościom towarzyszą często także: obrzęki, drętwienia, a nawet zmiany na skórze.
Aby zwalczyć problem, należy podejść do niego przyczynowo, czyli zdiagnozować prawidłowo powód bólu, a nie skupiać się wyłącznie na leczeniu objawowym. Jeśli więc często zadajemy sobie pytanie - dlaczego bolą łydki? to czas na skierowanie się po poradę do specjalisty.
Bardzo częstą przyczyną tych dolegliwości są żylaki, które w początkowej fazie rozwoju nie powodują bólu. Dolegliwości w postaci uczucia ciężkości nóg pojawiają się nieco później, zazwyczaj w drugiej połowie dnia. A wtedy uwidaczniają się żyły nie tylko na łydkach, ale również pod kolanem i - co ciekawe - także na stopach.
Jeśli choroba i stopień jej zaawansowania zostały zdiagnozowane, należy pilnie rozpocząć leczenie. Skuteczna może być laseroterapia czy termiczne usuwanie żył. Niekiedy konieczna jest bardziej skomplikowana operacja metodą klasyczną w tzw. trybie chirurgii jednego dnia.
Natychmiastowego działania wymaga inne schorzenie naczyń krwionośnych - zakrzepica żył głębokich. Jeśli zauważalny jest obrzęk łydki i odczuwalne ocieplenie kończyny, to mogą być pierwsze objawy choroby. Konsultacja z lekarzem jest wówczas konieczna.
Inna przyczyna bólu łydki może być zaskakująca. Zdarza się, że ból występuje w tych okolicach jako powikłanie po infekcji wirusem grypy, który może doprowadzić do upośledzenia mięśni. Nie jest to jednak nieodwracalne schorzenie.
Ból w łydce doskwiera również w przypadku niedoboru pierwiastków mineralnych, które wypłukiwane są przez kofeinę i alkohol. Używki te wypłukują z organizmu magnez i potas, co powoduje napięcia włókien mięśniowych.
Dolegliwości bólowe i dyskomfort powodowane są przez skurcze mięśni łydek. Aby je wyeliminować należy ograniczyć lub całkiem zaprzestać spożywanie kawy i alkoholu, a także zadbać o dostarczenie magnezu i potasu w codziennej diecie. Ich najlepsze źródła to:
- banany,
- suszone morele i figi,
- ziemniaki,
- awokado,
- orzechy,
- kasza gryczana,
- biała fasoli,
- ciecierzyca.
Sam alkohol może wyrządzić jeszcze więcej szkód. Znacząco osłabia mięśnie i kości. Nadal prowadzone są w tym kierunku badania.
Skurcze mięśni łydek mogą być wywołane również przez nadmierny wysiłek i zbytnie obciążenie włókien mięśni. Skutkiem przetrenowania są popularnie określane zakwasy, czyli mikrourazy obciążonych mięśni. Ból łydki w takich przypadkach może załagodzić żel chłodzący.
W nomenklaturze medycyny sportowej istnieje również tzw. shin splints, czyli powysiłkowy ból podudzia nazywany też potocznie sztywną łydką. Jest to zespół objawów w obrębie piszczeli wywołanych m.in. przez niewłaściwe obuwie sportowe, fatalne podłoże do treningu czy niewystarczającą rozgrzewkę. Z powodu tego schorzenia często cierpią nawet zawodowi i doświadczeni biegacze.
Ostatnie dwa lata pandemii COVID-19 rozszerzyły zakres dolegliwości związanych z nową chorobą, ale i szczepieniami. Częściej mówiono o niepożądanych odczynach poszczepiennych (NOP), takich jak: małopłytkowość, gorączka, uczucie zmęczenia czy ból stawów i mięśni.
Dlatego może zdarzyć się nawet ból łydki po szczepieniu jako NOP. Nie w tym przypadku wyznacznika, która część łydki doskwiera bardziej. Dolegliwości może dawać zarówno mięsień płaszczkowaty, jak mięsień brzuchaty łydki. Ból może być piekący, pulsujący, może dochodzić też do skurczów.
Reklama
Ból łydki u dzieci - dlaczego go odczuwają?
Ból w łydce to nie tylko problem dorosłych. Dzieci, głównie w fazie intensywnego dorastania także odczuwają takie objawy. Ból może mieć charakter napadowy, występuje z przodu łydki, z tyłu i często pod kolanami.
Dzieci taki ból zgłaszają często wieczorem i w nocy. Przyczyną odczuwanego przez nie bólu może być również płaskostopie, dlatego jeśli dziecko zgłasza takie dolegliwości, należy skonsultować wszystkie wątpliwości ze specjalistą.
Reklama
Z czego wynika ból łydki w ciąży?
To samo dotyczy ciężarnych. Ból łydki to częsta przypadłość kobiet w ciąży. Silne skurcze w kończynach dolnych wywoływane są przez utrudniony dopływ krwi do nóg.
Dochodzi do tego w wyniku ucisku płodu na nerwy miednicy.
Ciężarna powinna także regularnie wykonywać badanie krwi, ponieważ bóle mogą być wywołane przez niewłaściwą gospodarkę wapniowo-fosforanową.
Reklama
Co oznacza ból łydek z tyłu?
Bolące łydki z tyłu to objaw, który może dotyczyć każdego, bez względu na wiek. Najczęściej jego przyczyną są po prostu przeciążone mięśnie łydki: mięsień brzuchaty, mięsień płaszczkowaty, a także ścięgno Achillesa. Pacjenci opisują tę dolegliwość jako bolące piszczele i lokalizują ból z tyłu lub z boku łydki.
Objawy prowadzą do dużego dyskomfortu u pacjenta, a zdarza się, że mogą utrudniać prawidłowe poruszanie się lub - gdy ból występuje w nocy - utrudniać zasypianie. To, co przede wszystkim powinno wzbudzić niepokój, jeśli doszło do przeciążenia mięśni łydki, to:
- nieprzyjemne mrowienie w łydkach i drętwienie łydek głównie podczas spoczynku;
- chłód i bladość łydki, której temperatura jest wyraźnie niższa od temperatury reszty ciała lub odwrotnie - wyższa temperatura ciała na łydce i jej zaczerwienienie;
- ostre kłucie w łydce, silniejsze przy dotyku, w okolicy może powstać obrzęk i krwiak
- opuchnięte twarde łydki;
- nieprzyjemne pieczenie nóg od kolan w dół;
- odczuwane osłabienie nogi;
- zakwasy łydek, które są objawem przetrenowania.
Ból łydki z tyłu pod kolanem to typowy objaw torbieli Bakera nazywanej także cystą Bakera. Schorzenie może pojawić się w wyniku urazu, zapalenia czy przewlekłej choroby w układzie kostno-stawowym. Główną przyczyną jest zaburzenie produkcji płynu stawowego.
Na torbiel najbardziej narażone są osoby zawodowo uprawiające sport oraz osoby z nadwagą. Ból to drugi symptom choroby, torbiel bez problemu można wyczuć w badaniu palpacyjnym.
Ból łydki z tyłu może być również objawem rwy kulszowej, co oznacza, że źródłem bólu jest nie kończyna dolna, a kręgosłup.
Poważnym schorzeniem jest także zespół ciasnoty przedziałów powięziowych. To choroba, w wyniku której wzrasta ciśnienie w zamkniętej przestrzeni przedziału powięziowego podudzia. W efekcie chory odczuwa ból łydki i osłabienie mięśni.
Ból łydki z tyłu może oznaczać też, że doszło do naderwania lub zerwania ścięgna Achillesa. Podczas wysiłku fizycznego słyszalny jest charakterystyczny dźwięk pęknięcia. Dochodzi do tego najczęściej podczas biegania.
Jeśli te dwie sytuacje zostały wykluczone, przyczyną bólu może być zapalenie ścięgna. Odczuwalna jest wtedy wyraźna ciepłota w tej okolicy.
Reklama
Co powoduje ból łydek w nocy?
Dolegliwości zazwyczaj intensywniej odczuwane są w porze spoczynku i nocą. Jeszcze do niedawna pacjenci opisujący ból łydek w nocy oraz towarzyszące mu mrowienie i skurcze, nie do końca byli rozumiani przez specjalistów.
Dopiero od niedawna dopiero zaczęła być opisywana nowa jednostka chorobowa - zespół niespokojnych nóg (RLS). To dolegliwości najczęściej występujące w nocy i niepozwalające zasnąć, mogące doprowadzić nawet do bezsenności.
Dyskomfort objawia się także podczas długich podróży, przy wielogodzinnym siedzeniu w samolocie czy samochodzie. Pacjenci opisują to jako mrowienie, łaskotanie i ból wewnątrz mięśni łydki. Masowanie mięśnia przynosi tylko chwilową ulgę, skuteczna jest dopiero zmiana pozycji i “rozchodzenie” mięśnia.
Takie objawy to poważne schorzenie neurologiczne o jeszcze niejednoznacznym i niedokładnie nieopisanym źródle. Dotychczas żadne badanie diagnostyczne nie zdiagnozowało RLS, dlatego diagnoza stawiana jest na podstawie wywiadu medycznego.
W nocy szczególnie uciążliwe są skurcze mięśni. Ból łydek po skurczu występuje często, a jeśli jest silny potrafi nawet wybudzić ze snu. Takie dolegliwości mogą być skutkiem zbyt intensywnego wysiłku fizycznego lub złej diety.
Poważne problemy z układem krążenia, jak przewlekła niewydolność żylna, mogą również powodować dokuczliwe bóle łydki w nocy.
Reklama
Dlaczego odczuwamy ból jednej łydki?
Ból mięśnia łydki potrafi wykluczyć z codziennej aktywności. Najczęściej dochodzi do tego w wyniku zwiększonej aktywności fizycznej. Naderwany lub naciągnięty mięsień czy zakwasy, (mikrourazy mięśni) utrudniają poruszanie się.
Popularną kontuzją w obrębie mięśni łydek jest znajdujące się w ich sąsiedztwie ścięgno Achillesa. Przetrenowanie czasem doprowadza do zapalenia, które z powodu bliskiej lokalizacji wobec mięśni łydki, może zostać błędnie zdiagnozowane.
Objawy odczuwane są wtedy z tyłu łydki i to powinna być wskazówka. Ból łydki pod kolanem z kolei może być objawem opisanej już torbieli Bakera, którą chory jest w stanie wyczuć podczas badania palpacyjnego. A gdy doskwiera ból z boku łydki, bądź ból łydki od wewnętrznej strony lub zewnętrznej strona - przyczyna leży często w zakrzepicy żył.
Łydka jest wówczas wyraźnie powiększona z powodu obrzęku. Wizyta u lekarza jest wtedy konieczna, by nie doszło do zagrażających życiu powikłań, np. zatoru.
Nie zawsze jednak to mięśnie i żyły odpowiadają za dolegliwości dolnej kończyny. Zdarza się, że ból zewnętrznej części łydki oznacza zespół uciskowy nerwu strzałkowego wspólnego. Należy wtedy wykonać badania EMG, by potwierdzić diagnozę. Leczenie wiąże się, niestety, z zabiegiem.
Reklama
Ból łydek po bieganiu - jak mu zapobiegać?
Ból mięśni łydek po wysiłku fizycznym to problem nie tylko nowicjuszy, ale i doświadczonych sportowców. Jest to przede wszystkim skutek zwiększonej pracy włókien mięśni, ścięgna, ale i stawów oraz kości.
Piekący ból łydek, ból mięśni i ból przy chodzeniu to naturalny efekt wysiłku fizycznego, który nie ma bezpośredniego przełożenia na zagrożenie zdrowia i życia. Takie dolegliwości to jednak sygnał dla sportowca, że trening nie do końca został wykonany prawidłowo.
Wystarczyło źle dobrane obuwie, zbyt obciążające ćwiczenia lub niepoprawnie ustawianie stóp na podłożu, by wystąpił ból łydek po treningu. Dolegliwości nie będą doskwierać dzięki regularnym i rozsądnie planowanym ćwiczeniom.
Warto to wziąć pod uwagę, by na przykład uniknąć kontuzji. Zdrowy trening i prawidłowo wykonywane ćwiczenia pozwolą uniknąć także zakwasów, które mogą objawiać się bólem łydek przy chodzeniu.
Ból łydek a innych części ciała
Ciało ludzkie to jeden wielki organizm, w którym jeden narząd oddziaływuje na drugi. Prowadzenie złego trybu życia może zatem mieć - na przykład - negatywny wpływ na mięśnie nóg.
Kręgosłup i ból łydki mają ze sobą bardzo wiele wspólnego. Rwa kulszowa to dość popularne schorzenie w dzisiejszych czasach ze względu na prowadzony głównie siedzący tryb życia.
Jest to przypadłość wywołana przez zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, w efekcie których chory odczuwa rwący ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, promieniujący do pośladka i dalej aż do łydki. Dlatego właśnie ból od pośladka do łydki czy ból łydek i ud może bezpośrednio wynikać z problemów z kręgosłupem.
Sygnałem, który powinien skłonić do wizyty u lekarza jest ból kolan i łydek. Takie dolegliwości mogą świadczyć o poważnych problemach z układem krwionośnym i występowaniu zakrzepicy. Chory odczuwa wtedy nie tylko ból, ale ciężkość nóg, obrzęk i silne skurcze.
Niepokojące jest także drętwienie palców u stóp. Gdy towarzyszy temu objawowi ból łydek może być to symptom m.in. cukrzycy, dny moczanowej, zwyrodnienia kręgosłupa czy miażdżycy. Drętwienie palców oznacza niedokrwienie, którego skutkiem mogą być: obrzęk, skurcze, a nawet chroniczne zmęczenie.
Czy domowe sposoby na ból łydek są skuteczne?
Jeśli zastanawiasz się, co jest dobre na ból łydek, warto spróbować domowych sposobów. Ciepłe kąpiele zwłaszcza z dodatkiem olejku z lawendy mają właściwości łagodzące. W przypadku zakwasów sprawdzi się naprzemienny prysznic ciepłą i zimną wodą. Skuteczne mogą okazać się również proste ćwiczenia na bolące łydki. Masaż musi być delikatniejszy, niż w przypadku np. masażu karku. Jeśli ćwiczenia - to rozciągające mięsień trójgłowy.
Kiedy jednak ból jest silniejszy, można sięgnąć po plastry przeciwbólowe dostępne w aptece. Skuteczna jest także maść na ból łydek o właściwościach chłodzących z metanolem i aloesem. Należy ją jednak stosować przy zdiagnozowanych chorobach żył, gdy konieczne jest złagodzenie obrzęku będącego efektem np. zakrzepicy. Przeciwzakrzepowe działanie ma także maść z heparyną.
Na sam ból skuteczne będą maści o właściwościach przeciwbólowych i uśmierzających ból.
Plastry i żele mają działanie objawowe, a warto działać również przyczynowo. Odpowiednia dieta ma tutaj kluczowe znaczenie. Suplementacja magnezu przy bólu łydek jest wręcz wskazana, zwłaszcza, gdy odczuwany jest ból w łydce jak skurcz. W tej sytuacji uzupełnienie pierwiastków powinno przynieść ukojenie.
Jak wygląda i na czym polega leczenie bólu łydek?
Kiedy ból mięśnia łydki okazuje się bardziej dokuczliwy, niż sądziliśmy, domowe sposoby nie przynoszą ukojenia albo skurcze lub piekący ból łydki nawracają - należy niezwłocznie umówić się na wizytę do specjalisty, by leczenie bólu łydek przyniosło efekty. Takie dolegliwości mogą oznaczać poważne choroby, które bez leczenia mogą doprowadzić nawet do udaru. Jego przyczyną może być zator żylny.
Jeśli są podejrzenia związane z chorobą żył, należy wybrać się do flebologa, czyli specjalisty w tej dziedzinie. Skierowanie bez problemu wystawi lekarz POZ. Flebolog oceni, np. ryzyko lub stopień zaawansowania popularnych żylaków. Gdy choroba rozwinęła się znacząco, lekarz może skierować na leczenie zabiegowe inwazyjne. Najczęściej to podwiązanie i wycięcie zmienionych chorobowo żył, czyli żylaków. Co ważne, jest to zabieg znajdujący się koszyku świadczeń NFZ.
Ortopeda z kolei może być pomocny, gdy pacjent odczuwa, np. ból łydki i drętwienie palców u nóg, mrowienie czy ból pośladka promieniujący do łydki. Takie dolegliwości mogą oznaczać problemy z kręgosłupem, których nie załagodzą żadne domowe sposoby.
Gdy zaczęła objawiać się choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa lub osteoporoza to znak, że leczenie będzie długie, a całkowite wyleczenie jest niemożliwe. Lekarz skupia się na łagodzeniu objawów i zmniejszaniu postępów choroby.
A w najbardziej zaawansowanym stadium, gdy suplementacja, leki przeciwbólowe, leki hamujące proces niszczenia kości czy usztywnianie zwyrodnieniowych miejsc nie przynoszą efektów, lekarz może zlecić operację lub termolezję, czyli zniszczenie struktur nerwowych lub blokadę kręgosłupa.
Leczenie bólu łydek przy wsparciu specjalisty jest konieczne także, gdy mamy do czynienia z obrzękiem stawów, który ten ból powoduje. To dolegliwość często występująca u osób starszych, u których doszło do zwyrodnienia stawów lub reumatoidalnego zapalenia stawów. Jak to rozpoznać? Lekarz ocenia stopień i skalę opuchnięcia łydek, kolan i kostek, któremu może towarzyszyć sztywność.
Leczenie skupia się na stosowaniu farmakologii, głównie leków przeciwzapalnych oraz zalecana jest aktywność fizyczna. Chory powinien być pod stałą opieką reumatologa.
