Przyczyny brodawczaka odwróconego. Skąd się bierze w nosie i zatokach?
Brodawczak odwrócony to rodzaj łagodnego nowotworu, który rozwija się na błonie śluzowej nosa i zatokach przynosowych. Należy do guzów pochodzenia nabłonkowego. W niektórych przypadkach potrafi ulec uzłośliwieniu i przekształcić się w agresywnego raka płaskonabłonkowego.
Brodawczak w nosie ma dość dużą skłonność do nawracania po usunięciu. Niestety nie jest możliwe całkowite i radykalne wycięcie guza, ponieważ nabłonek zaatakowany przez nowotwór dość silnie i głęboko wnika w do podścieliska wewnątrz nosa.
Pomagają mu w tym palczaste wypustki, które w czasie zabiegu utrudniają usunięcie całości zmiany.
Etiologia brodawczaka odwróconego ma podłoże wirusowe. Najczęściej do powstania brodawczaka w nosie i zatokach przynosowych przyczynia się wirus HPV typu 6,11,16 i 18.
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) to rodzaj infekcji przenoszonej głównie droga płciową. Jest on także odpowiedzialny za część zachorowań na nowotwory szyi, w tym nosogardzieli.
Najczęstszym miejscem lokalizacji brodawczaka odwróconego nosa jest boczna ściana jamy nosowej. Dość często brodawczak pojawia się w zatokach i niszczy okoliczne tkanki. Ten łagodny nowotwór najczęściej „atakuje” mężczyzn, głównie pomiędzy 35-60 rokiem życia.
Przyczynami i czynnikami, które sprzyjają powstawania tego rodzaju zmiany najczęściej są:
- spędzanie dużej ilości czasu w kontakcie z dymem i pyłem,
- przewlekłe zapalenie zatok,
- polipy nosa,
- nadużywanie wysokoprocentowego alkoholu,
- zapalenia błony śluzowej nosa,
- praca zawodowa przy związkach chemicznych (np. rozpuszczalniki), niklu czy silnych oparach spawalniczych,
- uwarunkowania genetyczne.
Reklama
Jak wygląda brodawczak w nosie i zatokach?
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 przypisuje brodawczakowi odwróconemu kod diagnostyczny M8053/0.
Jak wygląda brodawczak odwrócony? Przyjmuje postać guza o szaro różowej barwie, dość nierównej powierzchni, pokrytej wielowarstwowym nabłonkiem płaskim lub cylindrycznym.
Guz rośnie w stronę błon śluzowych, przyczepia się do podścieliska i wypełnia jamę nosową oraz zatoki przynosowe.
Wypustki guza rozgałęziają się, a pomiędzy nimi widoczne są torbielowate przestrzenie wypełnione śluzem.
Zmieniony chorobowo nabłonek nie wrasta do środka nosa, a wręcz przeciwnie - palczaste wypustki wbijają się w głąb podścieliska. Dlatego ten nowotwór ma w swojej nazwie słowo „odwrócony”.
Reklama
Jak objawia się brodawczak w nosie?
Objawy brodawczaka w nosie często mylone są z zapaleniem zatok, a to znacznie opóźnia postawienia prawidłowej diagnozy.
Co powinno nas zaniepokoić? Oto przykłady:
- ropne wycieki z nosa,
- systematycznie wyciekający śluz,
- nawracające zapalenia zatok,
- uporczywe bóle głowy,
- zawroty głowy,
- krwawienie z nosa,
- narastająca niedrożność jednej dziurki nosa,
- wyczuwanie guza w nosie,
- uczucie rozpychania w okolicy policzka,
- utrata węchu,
- obrzęk twarzy,
- wytrzeszcz oczu,
- zapadnięcie gałki ocznej.
Warto przy takich objawach brodawczaka odwróconego udać się do lekarza laryngologa, ale często wczesne rozpoznanie choroby jest niemożliwe. Bagatelizujemy takie dolegliwości lub przypisujemy je innym schorzeniom.
Zatoki i jama nosowa wypełnione są powietrzem i jest to dość duża przestrzeń dla rozwijającego się guza.
Dopiero, gdy nowotwór zwiększa się lekarz może wstępnie rozpoznać go w trakcie fizycznego badania nosa.
Z reguły krwawi po dotknięciu, a wielkość i masa brodawczaka mogą przechylać przegrodę nosową.
Najskuteczniejszym badaniem diagnostycznym jest rezonans magnetyczny lub badanie endoskopowe wnętrza nosa. Końcowa diagnoza wymaga także wyniku badania histopatologicznego.
Reklama
Leczenie brodawczaka odwróconego. Wyłącznie operacja?
Leczenie brodawczaka odwróconego jest dość trudne, ponieważ w chwili rozpoznania zmiany są już dość duże. Dlatego warto skonsultować się z lekarzem, kiedy pojawia się jakikolwiek z wcześniej wymienionych objawów, bo wzrasta wtedy szansa na szybsze wyleczenie.
Leczenie brodawczaka w nosie może być tylko operacyjne. Powszechną metodą jest zabieg chirurgiczny, przeprowadzany od strony zewnątrz nosowej.
Wymaga on rozcięcia skóry twarzy lub dotarcia do guza od strony jamy ustnej. Lekarz musi usunąć całego guza z marginesem zdrowej tkanki. Z tego powodu tkanki otaczające guza ulegają zniszczeniu wraz z częścią kości.
Taka operacja odbywa się w znieczuleniu ogólnym, a niektóre zabiegi wymagają rekonstrukcji. Dodatkowym wsparciem może być także radio i chemioterapia.
Coraz częściej zabieg usuwania brodawczaka odwróconego wykonywany jest metodą endoskopową, czyli za pomocą endoskopu, który „przechodzi” w stronę guza przez naturalny korytarz nosa.
Zaletą tej metody jest możliwość przeprowadzenia dokładnej diagnostyki bezpośrednio przed zabiegiem, mniejszy ból u pacjenta po zabiegu i brak widocznych blizn na skórze twarzy.
Wybór sposobu operowania brodawczaka i usunięcia brodawki w nosie zależy stopnia zaawansowania choroby.
Dla małych guzów wystarczy metoda endoskopowa, dla większych rynotomia boczna (cięcie powłok skórnych od wewnętrznego kąta oka do wargi górnej).
Reklama
Rokowania przy brodawczaku odwróconym
Po operacji brodawczaka w nosie pacjent musi zgłaszać się do kontroli laryngologicznej. Jak często zalecane są kontrole stanu zdrowia pacjenta? To określa lekarz, na przykład - co 3 miesiące przez pierwsze 2 lata, co 4 miesiące w trzecim roku i 2 razy do roku przez 10 lat po zabiegu.
Coraz częściej zaleca się też monitorowanie pacjentów do końca życia.
Kontrola jest bardzo ważnym elementem procesu leczenia, ponieważ ma na celu wykrycie ewentualnych nawrotów choroby - brodawczak niestety ma tendencję do odrastania. Możliwość wznowy może pojawić się nawet po kilkunastu latach.
Rokowania w przypadku brodawczaka odwróconego przedstawiają się następująco - nawrót choroby po leczeniu operacyjnym dosięga do 50 proc. przypadków po zabiegu endoskopowym i do 13 proc. po zewnętrznym zabiegu operacyjnym.
Kłopotliwe umiejscowienie guza nie stwarza możliwości wykonania za każdym razem radykalnego zabiegu.
Reklama
Zapobieganie brodawczakowi w nosie i zatokach
Aby zapobiec wirusowi brodawczaka w nosie należy likwidować przyczyny, które sprzyjają rozwojowi tej choroby. Nie zawsze jest to możliwe, a czasem o nowotworze decydują czynniki genetyczne.
Warto jednak unikać zadymionych pomieszczeń, nie palić papierosów, nie wdychać substancji chemicznych. Nie wolno bagatelizować chorób zatok, które w przewlekłym stadium mogą być podłożem brodawczaka odwróconego.
Rozpoznanie i leczenie brodawczaków zlokalizowanych w innych miejscach jest także szansą na zatrzymanie rozprzestrzeniania się nowotworu i jego przerzutów do nosa lub zatok.
