Co to jest bruksizm?
Nieświadome zaciskanie zębów i zgrzytanie zębami to inaczej bruksizm. Określenie to pochodzi od greckiego sformułowania “brugmos” oznaczającego “miażdżenie zębów”. Jak wskazują Klara Saczuk, Paulina Wilmont, Łukasz Pawlak, Monika Łukomska-Szymańska z Zakładu Stomatologii Ogólnej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, pierwsze informacje na temat choroby bruksizmu można odnaleźć w Biblii. To w tym miejscu mowa właśnie o “zgrzytaniu zębami”, jako karze od Boga.
Pomimo tego, że zaciskanie szczęk to zjawisko znane ludzkości od dawna, nadal nie doczekało się dokładnych opracowań i badań.
Dziwi to tym bardziej, bo jak twierdzą przytoczeni powyżej autorzy, kwestia zagryzania zębów i szczękania zębami w pewnym momencie życia występuje u większości populacji.
Badania, na które powołują się wskazani autorzy, sugerują, że bruksizm może dotyczyć od 8 do 31 proc. populacji i zmniejsza się z wiekiem. U dzieci poniżej 11. roku życia dotyczy nawet 40 proc. całej grupy.
Bruksizm to choroba polegająca na zgrzytaniu zębami, jednakże jej podłoże jest znacznie bardziej skomplikowane. Winnymi jego wystąpienia mogą być, np.: czynniki psychiczne, jak stres.
W trakcie mimowolnego zaciskania szczęki, człowiek może to robić nawet 10 razy mocniej niż podczas standardowego przeżuwania pokarmów. Bruksizm negatywnie więc wpływa na zęby, prowadząc nawet do zniszczenia szkliwa.
Bruksizm powinien niepokoić jeszcze z jednego powodu – zazwyczaj choroba ma podłoże psychiczne – dlatego warto zweryfikować, czy nieświadome zaciskanie zębów to reakcja obronna organizmu np. na trudne doświadczenia.
Zwróćmy uwagę, że to powiązanie pomiędzy bruksizmem a trudnościami psychologicznymi, znajduje swoje odzwierciedlenie również w języku polskim. Przecież istnieje dość znany frazeologizm: “zaciskać zęby” dla określenia sytuacji ponad siły człowieka, z którą jednak trzeba się zmierzyć.
Bruksizm w klasyfikacji ICD 10 oznaczony jest kodem F45.8, a jego oficjalna nazwa to zgrzytanie zębami. Natomiast w klasyfikacji ICD 11 pojęcie to można znaleźć pod numeracją DA0E.7 jako ,,Zaburzenia parafunkcyjne zębów i twarzy”, a także 7A83 pod nazwą ,,Zaburzenia ruchowe związane ze snem”.
Bruksizm to nie choroba psychiczna, ale może informować o trudnościach związanych z aspektami psychologicznymi i np. podatnością na nerwicę czy stres.
Istnieje związek pomiędzy chorobą okluzyjną i bruksizmem, a mianowicie, choroba okluzyjna, czyli zaburzenie prawidłowego ruchu żuchwy w stawie, może prowadzić do wystąpienia zgrzytania zębów.
Reklama
Rodzaje bruksizmu
Wyróżnia się kilka typów bruksizmu. Ze względu na pochodzenie wyróżnia się:
- bruksizm pierwotny – mówi się o nim, gdy nie można ustalić początku choroby;
- bruksizm wtórny – gdy jesteśmy w stanie wskazać na czynnik prowadzący do wystąpienia nieprzyjemnych objawów.
Z kolei ze względu na porę zaciskania i zgrzytania na zębach, wskazuje się na takie odmiany jak:
- bruksizm dzienny – zaciskanie zębów w ciągu dnia;
- bruksizm nocny – pojawiający się w nocy, podczas snu.
Zdaniem badaczy Klary Saczuk, Pauliny Wilmont, Łukasza Pawlaka, Moniki Łukomskiej-Szymańskiej z Zakładu Stomatologii Ogólnej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, obecnie nie powinno się stosować już tego typu podziału, ponieważ u różnych osób, ze względu na tryb pracy, pory czuwania i snu są inne.
Ich zdaniem, bruksizm nocny może pojawić się nie tylko podczas długiego snu, ale też np. w trakcie drzemki w ciągu dnia. Lepiej więc wskazywać na bruksizm świadomy i ten nieświadomy.
Na uwagę zasługuje również sposób zaciskania zębów. W tym kontekście można wyróżnić:
- bruksizm centryczny – czyli silne zaciskanie zębów;
- bruksizm eksentryczny – polegający na zgrzytaniu zębami.
Stomatolodzy nierzadko diagnozują również bruksizm z silnym jednostronnym napięciem mięśniowym.
Każdy typ bruksizmu powinien być rozpatrywany osobno, m.in. dlatego, że stan czuwania oraz stan uśpienia różnią się od siebie znacząco.
Należy zwrócić uwagę również na to, czy bruksizm jest świadomy czy też nieświadomy. Jak podają Klara Saczuk, Paulina Wilmont, Łukasz Pawlak, Monika Łukomska-Szymańska z Zakładu Stomatologii Ogólnej, Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, około 90 proc. przypadków bruksizmu nieświadomego to tzw. bruksizm ekscentryczny, a więc charakteryzujący się zgrzytaniem, podczas gdy epizody świadome to bruksizm centryczny, czyli zaciskanie zębów.
Reklama
Przyczyny bruksizmu
Czy bruksizm zawsze jest negatywnym zjawiskiem? To dość kontrowersyjne pytanie, ale warto podkreślić, że z antropologicznego punktu widzenia bruksizm może pełnić funkcję ostrzenia zębów.
Inne teorie poszukiwały związku pomiędzy bruksizmem a wadą zgryzu. Okazuje się, że istnieje jednak niewielkie powiązanie między tą chorobą a takimi czynnikami, jak wada zgryzu.
Warto zadać pytanie, czy bruksizm jest dziedziczny? Badania Khoury’ego wskazują na korelację pomiędzy zgrzytaniem zębami a posiadaniem krewnych pierwszego stopnia z tą dolegliwością.
Jeśli zastanawiasz się, jakie są przyczyny zgrzytania zębami, poznaj nasze powody zgrzytania zębami przedstawione poniżej:
- Stres i czynniki genetyczne
Bruksizm może mieć podłoże genetyczne – do takiego wniosku doszli naukowcy z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, z Katedry i Zakładu Stomatologii Doświadczalnej oraz Laboratorium Snu Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej we współpracy z Uniwersytetem w Tel-Avivie.
Zdaniem badaczy przyczyną zgrzytania zębami może być nieprawidłowość w wariancie receptora dopaminy, hormonu szczęścia. U pacjentów z bruksizmem obserwowali podwyższony poziom lęku.
Zaciskanie szczęki na tle nerwowym czy zaciskanie szczęki ze stresu zostało potwierdzone w tych badaniach.
Zaciskanie zębów może pojawić się zatem, jeżeli masz nerwicę lub doświadczasz silnego stresu.
- Problemy ze snem
To jednak nie koniec odkryć. Wspomnieni badacze analizowali związek między chrapaniem a zgrzytaniem zębami i potwierdzili, że zgrzytanie zębami prowadzi do chrapania.
- Styl życia
Wśród przyczyn zaciskania zębów wymienia się również przyjmowanie różnego rodzaju używek. Bardziej prawdopodobne jest np.: zgrzytanie zębami po alkoholu, przez narkotyki, a nawet przez nadmierną ilość kofeiny.
- Bruksizm - pasożyty i grzyby
Zapewne poszukując informacji, co oznacza zgrzytanie zębami, znalazłeś mnóstwo twierdzeń, że za bruksizm i zgrzytanie zębami odpowiadają pasożyty, np. glista ludzka. Niektórzy wskazują również na związki między bruksizmem a owsikami. To jeden z najpowszechniejszych mitów na temat tej choroby.
Tymczasem owszem - u osób z tego rodzaju problemami można rozpoznać pasożyty, ale zgrzytanie zębami to u nich raczej wynik napięcia emocjonalnego i stresu, jakie wywołują odczucia fizyczne związane z zakażeniem pasożytami, a nie sama ich obecność.
Podobnie rzecz ma się w układzie zgrzytanie zębami a grzybica – napięcie emocjonalne wywołane objawami grzybicy może wywoływać bruksizm.
- Zgrzytanie zębami podczas choroby
Popularnym zjawiskiem jest zgrzytanie zębami z zimna, np. podczas choroby, gdzie obok tej przypadłości pojawia się też katar i kaszel.
Zapewne wielu rodziców obserwowało takie objawy jak gorączka i zgrzytanie zębami u dziecka.
- Zgrzytanie zębami - brak witaminy i składników odżywczych
Warto zwrócić uwagę, że choroba może pojawić się w wyniku niedoboru witaminy B5 lub witaminy D3. Niekiedy zgrzytanie zębami to efekt niedoboru magnezu.
- Czynniki neurologiczne
Istnieje szereg czynników neurologicznych związanych z różnymi wadami genetycznymi, schorzeniami i chorobami, które mogą wywołać zgrzytanie zębami jak:
- autyzm,
- Zespół Downa,
- Zespół Pradera I Willego,
- depresja, stany lękowe,
- dziecięce porażenie mózgowe,
- przerost migdałków.
Jak twierdzi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk istnieje związek pomiędzy zgrzytanie zębami a przerostem migdałków. Trzeci migdał może więc być winowajcą takiego stanu.
Aby dobrze spać warto zadbać także o odpowiedni materac i poduszkę, ponieważ mimo że mechanizm powstania bruksizmu nie został jeszcze w pełni wyjaśniony, łączy się czasem to zjawisko np. z za wysoką poduszką.
Bruksizm zalicza się do parasomnii, czyli mimowolnych ruchów podczas snu. Trzeba jednak uważać, by nie pomylić bruksizmu z innymi chorobami i problemami zdrowotnymi, np. tikami nerwowymi, chorobą Huntingtona, połowiczym kurczem twarzy czy dystonią, a więc wykonywaniem mimowolnie nienaturalnych ruchów.
Przyczyny bruksizmu u dzieci. Czy są takie same jak u dorosłych?
Zgrzytanie zębami to nie tylko problem występujący u dorosłych, ale też u dzieci. Dlaczego dziecko zgrzyta zębami? Przyczyny tej dolegliwości mogą być takie same jak u dorosłych.
Zazwyczaj zgrzytanie zębami w nocy u dziecka kojarzone jest z pasożytami. Istnieje bowiem związek pomiędzy bruksizmem a owsikami, ale pośredni, tzn. zgrzytanie zębami pojawia się w wyniku napięcia emocjonalnego i stresu, jakie dziecko przeżywa w trakcie doświadczania owsików lub innych pasożytów.
Natomiast mitem jest, że sama obecność pasożytów wywołuje zgrzytanie zębami. Tym samym korelacja zgrzytanie zębami u dzieci a robaki nie ma bezpośredniego uzasadnienia.
Warto jednak zwrócić uwagę na inne, odmienne niż u dorosłych aspekty zgrzytania na zębami u dzieci. Ich przyczyny to:
- niedojrzałość układu mięśniowego i nerwowego niemowlęcia;
- zgrzytanie zębami a ząbkowanie – gdy u dziecka wyżynają się pierwsze mleczne zęby, dochodzi do zmiany ustawienia żuchwy względem całej szczęki – proces ten do około 3 roku życia jest zjawiskiem fizjologicznym I naturalnym;
- zgrzytanie zębami do około 6-7 roku życia – jeżeli nie przydarza się codziennie i nie niszczy zębów– jest procesem naturalnym, który pozwala na prawidłowy rozwój zgryzu oraz szkliwa. Najczęściej przechodzi samoistnie, jeżeli jednak nie, trzeba bardziej zagłębić się w temat i odkryć przyczyny zgrzytania.
- zgrzytanie zębami u dzieci a alergia – alergia również może być powodem wystąpienia bruksizmu, dlatego każdorazowo warto weryfikować przyczynę problemu.
Bruksizm może świadczyć, że Twoje dziecko choruje. Gorączka, zatkany nos i zgrzytanie zębami to charakterystyczne objawy takiego stanu.
Gdy zgrzytanie zębami u dziecka zaczyna być uciążliwe, a w dodatku dziecko wręcz “zjada sobie zęby”, nie jest to już naturalny stan I trzeba jak najszybciej działać, by pozbyć się tego problem.
Reklama
Objawy bruksizmu
Choroba nie zawsze daje tylko klasyczne objawy ze strony zębów, jak np. stukanie zębami czy ból zębów – bruksizm nierzadko można rozpoznać po tym, że u pacjenta pojawiają się na przykład zawroty głowy.
Warto jednak przyjrzeć się wszystkim aspektom choroby, poczynając od tych najbardziej oczywistych, czyli związanych z zębami.
- Bruksizm powoduje ścieranie zębów, a w związku z tym także ich nadwrażliwość. W skrajnych przypadkach może dojść do złamania zębów oraz zaników przyzębia. To wszystko prowadzi do bólu.
- W zależności od rodzaju bruksizmu, czy jest to bruksizm centryczny, czy ekscentryczny, może pojawić się chrapanie i zgrzytanie zębami albo mlaskanie i zgrzytanie zębami przez sen. Dźwięk zgrzytania zębami może być słyszalny również przez osoby postronne.
- Bruksizm dawno przestał być już chorobą zębów, ponieważ wpływa na wiele innych funkcji organizmu, a dodatkowo może być objawem innych chorób, np. nerwicy.
- Bruksizm a ból głowy – w wyniku tarcia mogą pojawić się tego typu objawy jak ból głowy, a także ból w okolicy zatok. Jak twierdzą Grzegorz Zieliński, Aleksandra Byś, Michał Baszczowski, Michał Ginszt, Marta Suwała, Jacek Szkutnik i Piotr Majcher - autorzy publikacji “Czynniki ryzyka bruksizmu w czasie snu u dzieci – przegląd literatury”, osoby z bruksizmem są aż 3,25 raza bardziej narażone na ból głowy niż inni;
- Bezdech i zgrzytanie zębami – istnieje związek pomiędzy bezdechem sennym a bruksizmem, pacjent jest również narażony na inne zaburzenia snu, np. chrapanie;
- Bruksizm i szumy uszne – w wyniku szczękościsku bruksizm może doprowadzić do problemów ze słuchem i do pojawienia się szumu w uszach;
- Bruksizm a język – z powodu tej dolegliwości może ucierpieć też język, na którym pojawiają się wyciski, a także tzw. girlandy, czyli pofałdowania na języku;
- bruksizm a ból gardła – to kolejny charakterystyczny objaw. Bruksizmowi może towarzyszyć także chrypka i problemy z przełykaniem;
- Bruksizm wywołuje przykurcze, a nawet może ograniczać mobilność głowy i wywoływać jej bóle;
- Bruksizm powoduje ból stawów, które nieustannie pracują podczas zaciskania zębów.
Trzeba mieć świadomość, że bruksizm może być po prostu objawem choroby, np. wysokiej gorączki. Jeżeli to jednorazowa sytuacja nie powinna nas niepokoić.
Niektórzy twierdzą, że zgrzytanie zębami u dziecka to objaw robaczycy, ale tę kwestię wyjaśniliśmy już w tym artykule.
Reklama
Twarz przy bruksizmie
W wyniku nadmiernego napięcia mięśnia skroniowego i mięśnia żwacza, dochodzi do ich przerostu. Po pewnym czasie bruksizm powoduje zmiany zwyrodnieniowe w obrębie szczęki.
Bruksizm – w wyniku zmian w stawach skroniowo-żuchwowych – może sprawić, że twarz będzie bardziej kwadratowa.
Rozwiązaniem jest stosowanie zabiegów z zakresu medycyny estetycznej. W Internecie można porównać zdjęcia bruksizmu przed i po ostrzykiwaniu toksyną botulinową. Taki zabieg prowadzi do wyszczuplenia twarzy, która staje się bardziej owalna. Dodatkowo zmniejsza objawy bólowe wywołane chorobą.
Rozwiązaniem są również ćwiczenia twarzy, które powinny poprawić jej kształt i wygląd policzków.
Reklama
Bruksizm u dzieci
Zgrzytanie zębami u dzieci to zwykle objaw fizjologiczny, o czym już pisaliśmy. Jeżeli jednak przybiera on patologiczne formy lub nie ustępuje w czasie, wówczas trzeba mieć świadomość, że może dziać się coś niedobrego.
Fascynujących danych dotyczących tego, czym może być uwarunkowane zgrzytanie zębami u dziecka dostarcza praca “Czynniki ryzyka bruksizmu w czasie snu u dzieci – przegląd literatury” autorstwa Grzegorza Zielińskiego, Aleksandry Byś, Michała Baszczowskiego, Michała Ginszta, Marty Suwały, Jacka Szkutnika i Piotra Majchra.
Wskazują oni na wyniki badań, które wyjaśniają dlaczego dziecko zgrzyta zębami Są to:
- publikacje Rossi i Manfrendiego, Ribeiro czy Serra-Negry, którzy łączą występowanie tarcia zębami u dzieci z zaburzeniami snu i koszmarami;
- dane przedstawione przez Oliveirę oraz de Alencar pokazują z kolei, że stres może być czynnikiem wyjaśniającym, czemu dziecko zgrzyta zębami. Wśród najbardziej stresujących sytuacji wywołujących to schodzenie, wskazani autorzy wymieniają rozwód rodziców;
- zdaniem Vieira-Andrande i współpracowników dziecko w wieku przedszkolnym trze zębami ze względu na nawykowe gryzienie przedmiotów w okresie niemowlęcym oraz przedłużone karmienie piersią;
- ciekawe wnioski prezentuje zespół Drummonda, który zauważa, że częściej zgrzytają zębami dzieci matek z wyższym poziomem stresu i z wyższym wykształceniem;
- Drummond zauważa także, że zgrzytanie zębami w nocy u nastolatków lub zgrzytanie zębami u czteroletniego dziecka może być związane bezpośrednio z cechami ich osobowości, np. zwiększoną agresywnością. U tych dzieci częściej rozpoznaje się też bóle głowy, obgryzanie paznokci, chrapanie czy ślinienie się podczas snu.
Z kolei, jeżeli zauważyłeś, że niemowlę zgrzyta zębami to całkiem możliwe, że właśnie ząbkuje. Dodatkowo, tak jak wskazaliśmy, niemowlę zgrzyta zębami w dzień, ponieważ nie ma jeszcze dobrze rozwiniętych mięśni twarzy.
Zgrzytanie zębami u niemowląt lub u rocznego dziecka może być objawem podwyższonej temperatury ciała lub innych problemów, które już opisywaliśmy.
Dziecko zgrzyta zębami w dzień, bo może mu być po prostu zimno.
W badaniu z 2016 roku Tachibana wykazał, że bruksizm dotyczący japońskich dzieci jest niezależny od ich wieku, ruchu podczas snu czy chrapania. Zauważył natomiast zaburzenia oddychania podczas snu, co miało bezpośredni wpływ na wystąpienie zgrzytania zębów.
Inne wnioski przedstawia natomiast Petit i współpracownicy, twierdząc, że częstość występowania bruksizmu zmniejsza się wraz z wiekiem.
W przypadku dzieci w wieku przedszkolnym badacz wskazuje na to, że bruksizm dotyczy aż 45 proc. dzieci. Z kolei w grupie dzieci szkolnych wartość ta spada do 6 procent.
Co ciekawe, gdy np. obserwujemy zgrzytanie zębami u niemowlaka w dzień lub gdy dziecko zgrzyta zębami podczas jedzenia może to być objaw nawyku, bliższy bruksomanii niż bruksizmowi.
Reklama
Bruksizm w nocy
Zgrzytanie zębami w nocy zazwyczaj dzieje się nieświadomie, chociaż pacjent śniąc może czuć, że zgrzyta zębami podczas snu. Nie ma jednak na to wpływu.
Zgrzytanie zębami u dorosłego w nocy może doprowadzić do zniszczenia szkliwa, złamania zębów, a także szeregu innych konsekwencji. Fakt, dlaczego zgrzyta się zębami w nocy oraz czym grozi zgrzytanie zębami przez sen omówiliśmy już w tym artykule.
Wśród przyczyn zgrzytania zębami w nocy u dorosłych oraz zaciskanie zębów przez sen wymienić należy przede wszystkim czynniki stresowe.
Podobne podłoże ma zgrzytanie zębami u dzieci w nocy. Co oznacza zgrzytanie zębami przez sen?
W przypadku najmłodszych nocne zgrzytanie zębami oraz zagryzanie zębów w nocy może wynikać z nadmiernych emocji w ciągu dnia, stresu, ale też być powiązane z charakterem dziecka.
Okazuje się, że zaciskanie szczęki przez sen – jak twierdzi Oliveira – może być powiązane z wyższym poziomem lęku.
Zaciskanie zębów nocą może dotyczyć ludzi w każdym wieku. Nie powinno dziwić, np. zgrzytanie zębami w nocy u dziecka.
Nie jest to jednak w nadmiarze stan pożądany, jeżeli więc regularnie zauważasz, że dziecko zgrzyta zębami w nocy udaj się do specjalisty.
Zgrzytanie zębami podczas snu u dzieci może być odziedziczone, dlatego zastanów się, czy i Ty wykazujesz takie objawy jak zaciskanie szczęki w nocy.
Bruksizm w ciąży
Bruksizm może pojawić się wraz z zajściem w ciążę. Świadczy to zazwyczaj o nadmiernym stresie i emocjach, dlatego nie należy go bagatelizować.
Co więcej, zgrzytanie może być oznaką zmian w jamie ustnej, dlatego warto skonsultować swój problem ze specjalistą.
Tak naprawdę to od indywidualnego organizmu każdej kobiety zależy, czy po porodzie bruksizm ustąpi, czy też nie. Być może, gdy emocje opadną, będzie w stanie opanować ten problem.
Niektórzy widzą związek pomiędzy bruksizmem a poronieniem – to nie do końca tak. Bruksizm może pośrednio wskazywać na pasożyty, których objawy wpływają na nastrój ciężarnej i to właśnie te pasożyty oraz nadmierny stres mogą być powodem poronienia.
Diagnostyka bruksizmu
Nim lekarz stwierdzi występowanie, zbiera dokładny wywiad na temat dolegliwości oraz objawów pacjenta. Następnie przystępuje do oceny stanu stawu skroniowo-żuchwowego, mięśni żucia, a także analizuje stan języka, policzków oraz zębów.
Jak rozpoznać bruksizm? Lekarz zajmujący się diagnozą musi zadbać również o to, by przeprowadzić dodatkowe badania na bruksizm, np.:
- EMG – to inaczej elektromiografia, czyli badanie aktywności mięśniowej, np. analiza mięśni żucia;
- polisomnografia – to kolejny krok ułatwiający proces związany z tym, jak zdiagnozować bruksizm. Podczas takiego badania analizuje się różne parametry organizmu w trakcie snu.
Nie wiesz do kogo udać się z podejrzeniem bruksizmu i kto go diagnozuje? Odwiedź lekarza stomatologa – to specjalista właściwy w tym zakresie.
Jeżeli zauważasz zgrzytanie zębami u swoich dzieci również możesz poddać je badaniom. Pamiętaj jednak, że bruksizm u dzieci to w wielu przypadkach to naturalne zjawisko.
Leczenie bruksizmu
Istnieje wiele sposobów na to, jak leczyć bruksizm. Niestety, wszystkie one są płatne. Okazuje się, że żaden oddział NFZ nie refunduje leczenia bruksizmu.
Cena leczenia bruksizmu zależy od indywidualnych problemów, ale należy brać pod uwagę nie tylko pozbycie się przyczyn, lecz też rekonstrukcję zębów. Koszt może więc sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych przy znacznych ubytkach w uzębieniu.
W ramach leczenia bruksizmu można zdecydować się na:
- psychoterapię, by odnaleźć źródło stresu prowadzącego do zgrzytania;
- kinesiotaping – czyli fizykoterapię o działaniu przeciwzapalnym;
- akupunkturę przynosi ulgę mięśniom żuchwy;
- zabieg – polegający na wstrzyknięciu toksyny botulinowej.
To, jak wyleczyć bruksizm zależy od indywidualnego przypadku.
Leki na bruksizm
W przypadku bruksizmu nierzadko stosuje się leczenie farmakologiczne. Jak podaje lek. stom. M. Kuźnik, najpopularniejsze leki na bruksizm to:
- leki z grupy benzodiazepin – wykazują one właściwości przeciwlękowe, uspokajające, nasenne, przeciwdrgawkowe;
- leki przeciwdepresyjne;
- leki zwiotczające mięśnie.
Rozwiązaniem są także leki miorelaksacyjne na bruksizm, które radzą sobie ze wzmożonym napięciem mięśniowym, pojawiającym się często w przypadku bruksizmu.
Tabletki na bruksizm są przepisywane, gdy inne metody nie przynoszą skutków.
Alternatywną opcją do leków jest np. olejek cbd na bruksizm. Taki olejek można wetrzeć w obszarze stawu skroniowo-żuchwowego albo podać bezpośrednio pod język.
Do jakiego lekarza z bruksizmem?
W celu zdiagnozowania bruksizmu lekarzem pierwszego kontaktu jest dentysta. Zwykle to właśnie stomatolog rozpoznaje bruksizm po kontroli uzębienia.
Niekiedy pacjent trafia do jego gabinetu od innego specjalisty, np. laryngologa albo neurologa. Często bruksizm, który daje np. objawy bólów głowy, jest mylony z innymi schorzeniami. Z tego powodu bywa, że pacjent zostaje prawidłowo zdiagnozowany dopiero po długim czasie.
Niektórzy zastanawiają się czy z problemem bruksizmu udać się do dentysty czy ortodonty. Otóż najlepiej zacząć od wizyty u stomatologa, który ewentualnie później zaproponuje wizytę u ortodonty.
Jeżeli bruksizm jest wywołany czynnikami natury psychicznej, np. stresem, wówczas dobrym rozwiązaniem jest podjęcie leczenia z pomocą psychologa lub psychoterapeuty. Pomóc w zwalczaniu przyczyny bruksizmu może także psychiatra.
W leczeniu może pomóc również neurolog, bowiem wiele chorób na tle neurologicznym wywoływuje zgrzytanie zębami.
Szyna na bruksizm
Sposobem na to, by poradzić sobie ze skutkami choroby są szyny zgryzowe na bruksizm. Tego rodzaju nakładki na zęby są stworzone przeciw ich zgrzytaniu. Pamiętaj, że aby szyna dała pożądane efekty, musi zostać dobrana przez specjalistę.
To, jaki rodzaj szyny przeciw zgrzytaniu zębami zostanie zastosowany zależy od wady zgryzu oraz nasilenia tej dolegliwości.
Pacjent borykający się z bruksizmem zakłada szynę relaksacyjną na noc, ponieważ wtedy najczęściej dochodzi do nieświadomego zgrzytania zębami. Taka szyna zabezpiecza przed dotykaniem się górnego łuku z dolnym łukiem.
Ten rodzaj nakładki na zaciskanie zębów stanowi odpowiednią ochronę przed konsekwencjami, jakimi jest np. starciem zębów czy pękanie szkliwa.
To prawdziwy ochraniacz na zęby w przypadku bruksizmu.
Jeżeli decydujesz się na nakładkę na zęby, to bądź świadomy, że to działanie doraźne. Nie wyleczysz w ten sposób bruksizmu a jedynie chwilowo zabezpieczysz swoje zęby.
Szynę na bruksizm można kupić np. w aptekach internetowych. Taka wkładka na zgrzytanie zębami może – zgodnie z zapewnieniami producentów – być dowolnie modelowana w ustach pacjenta.
Opinie na temat szyny na bruksizm są podzielone. Niektórzy chwalą takie rozwiązanie, inni natomiast twierdzą, że nakładka na bruksizm nie pomogą w ich problemie.
Tak naprawdę warto ustalić ze specjalistą kwestię używania nakłady na zęby w przypadku bruksizmu, kupić taką szynę w aptece i samodzielnie przetestować.
Aparat na bruksizm
Niektórzy zastanawiają się, czy aparat ortodontyczny wyleczy bruksizm. Jeżeli przyczyną bruksizmu jest wada zgryzu to i owszem, problem ten może zostać rozwiązany dzięki temu. Trzeba mieć jednak świadomość, że nie zawsze bruksizm jest skorelowany z taką wadą.
Ostatecznie o tym czy sposobem leczenia bruksizmu ma być korekcja wady zgryzu, zdecyduje lekarz, który oceni skuteczność aparatu ortodontycznego w zwalczaniu bruksizmu.
Botoks na bruksizm. Czy naprawdę pomaga?
Medycyna estetyczna przychodzi z pomocą w walce z bruksizmem. Nierzadko osoby cierpiące na bruksizm decydują się na leczenie botoksem. W leczeniu stosuje się toksynę botulinową, którą przeprowadza się ostrzykiwanie mięśni twarzy.
Opinie na temat botoksu na bruksizm są raczej zgodne, że taki zabieg pomaga. Powinna to być jednak osobista decyzja zważywszy na możliwe skutki uboczne botoksu zdarzające się rzadko. Powikłania po botoksie na bruksizm to migreny, bóle głowy i zaburzenia równowagi.
Jednakże efekt, jaki przynosi botoks przed i po jest niezwykły. Twarz przestaje mieć kwadratowy kształt i staje się bardziej owalna.
Kiedy można oczekiwać pierwszych efektów użycia botoksu na bruksizm? Zwykle w ciągu kilku pierwszych dni po zabiegu. Cena botoksu na bruksizm to koszt minimum 1500 zł, a może być jeszcze większa.
Domowe sposoby na bruksizm
Aby złagodzić skutki bruksizmu można spróbować zastosować domowe sposoby na zgrzytanie zębami. Co zrobić, żeby nie zaciskać zębów w nocy? Oto pomysły na domowe “leczenie” bruksizmu:
- poszukaj przyczyny – jeżeli nie wiesz, jak przestać zgrzytać zębami, zastanów się, co może powodować u Ciebie bruksizm, wówczas będzie Ci łatwiej znaleźć sposób na ten problem;
- zapanuj nad stresem – bardzo często problem jest wywołany stresem i napięciem emocjonalnym. W takim wypadku sposobem na bruksizm będą np. zioła na uspokojenie, które działają wyciszająco;
- ćwicz twarz wedle wskazówek w dalszej części artykułu;
- chcąc pozbyć się bruksizmu zgłoś się na taping, czyli plastrowanie twarzy, które pobudza do działania mięśnie.
Te domowe sposoby na bruksizm warto jednak omówić z dentystą, który może podpowiedzieć inne metody na zgrzytanie zębami.
Zastanawiasz się, jak oduczyć dziecko zgrzytania zębami? Co zrobić żeby, dziecko nie zgrzytało zębami? Po pierwsze zweryfikuj czy zgrzytanie u dziecka to nie po prostu etap fizjologicznego rozwoju. W przypadku małego dziecka powodem bruksizmu może być zbyt długo stosowany smoczek.
Niektórzy wiążą bruksizm z napięciem emocjonalnym wynikającym z dyskomfortu emocjonalnego wywołanego pasożytami. Warto zbadać dziecko pod tym kątem.
Domowe sposoby na zgrzytanie zębami u dzieci to przede wszystkim zmniejszanie skutków tej dolegliwości poprzez wybieranie past wzmacniających szkliwo czy stosowanie szyny relaksacyjnej.
Ćwiczenia na bruksizm
Sposobami na to, by zmniejszyć lub całkiem zniwelować bruksizm są:
- fizjoterapia stomatologiczna – fizjoterapeuta stomatologiczny pomoże rozluźnić mięśnie poprzez masaż oraz inne zabiegi, trzeba tu podkreślić, że taka terapia na bruksizm obejmuje nie tylko masaż twarzy, ale też czaszki, kręgosłupa, a nawet miednicy;
- ćwiczenia rozluźniające – wykonywane regularnie mogą sprawić, że mięśnie twarzy będą nieco bardziej rozluźnione. Jednym z ćwiczeń jest np. szczypanie policzków poprzez delikatne złapanie skóry i jej rozciągnięcie. Kolejnym sposobem jest ułożenie palców na skroniach i wykonywanie nimi kolistych ruchów, a także masaże za uszami;
- joga twarzy na bruksizm – to kolejny sposób na to, jak nie zgrzytać zębami w nocy albo chociaż zmniejszyć tego rodzaju objawy. Takie ćwiczenia rozluźniają dodatkowo mięśnie. Wśród aktywności przeznaczonych na trening jogi twarzy znajduje się np.: otwieranie ust na maksymalną szerokość, napełnianie policzków powietrzem i oklepywanie ich palcami, maksymalne odciąganie głowy do tyłu i rozciąganie szyi.
Rehabilitacja bruksizmu to wciąż rozwijająca się dziedzina.
Skutki bruksizmu
Trzeba mieć świadomość, że nieleczone zgrzytanie zębami niesie wiele negatywny skutków. Bruksizm wiąże się nie tylko ze startymi zębami, pękaniem zębów i innymi konsekwencjami zdrowotnymi ze strony zębów, ale też może być czynnikiem, który ma wpływ na:
- bóle głowy i twarzy;
- przygryzanie policzków i języka, co może skutkować pojawieniem się nadżerek;
- wzrok – nieleczony bruksizm może wywoływać takie efekty jak bolesność okolicy oczodołów, problemy z wyraźnym widzeniem czy suchość oka. Kwestia związku bruksizmu a oczu jest stale badana;
- słuch – może wywoływać szumy uszne, bóle uszu i zaburzenia równowagi;
W przypadku bruksizmu objawy i skutki są dość mocno ze sobą skorelowane. Niestety, często bruksizm może wywołać ból zębów, a jednym z poważniejszych objawów jest zapalenie miazgi w wyniku starcia szkliwa.
Mówi się nawet, że człowiek z bruksizmem dosłownie “zjadł sobie zęby”. Cierpiąc z powodu bruksizmu można uszkodzić licówki.
Odbudowa zębów w przypadku bruksizmu to spory koszt. Cena za odbudowę zębów po bruksizmie jest uzależnione od stopnia zniszczeń – pełna rekonstrukcja to nawet kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Przeciwwskazania przy bruksizmie
Wśród przeciwwskazań związanych z chorowaniem na bruksizm wymienia się żucie gumy. Długotrwałe żucie gumy powoduje, że zagryzanie odbywa się z większą niż naturalnie siłą, co przyczynia się do potęgowania efektu ścierania zębów.
Co więcej, zgrzytaniu i zagryzaniu zębów sprzyja przyjmowanie używek, dlatego jeżeli borykasz się z bruksizmem, zrezygnuj z alkoholu, a także ogranicz spożycie kawy. Dodatkowo dbaj o to, by unikać stresu i napięcia emocjonalnego – głównych czynników, które mogą wywołać bruksizm.
Jak zapobiegać bruksizmowi?
Znamy już ewentualne przyczyny, które mają wpływ na pojawienie się bruksizmu. Jak zatem zapobiegać zgrzytaniu zębami? Oto kilka naszych wskazówek:
- przede wszystkim zadbaj o swój komfort psychiczny, unikaj stresujących sytuacji, istotna jest tu również odpowiednia higiena snu;
- chroń swoje zęby, stosując szynę relaksacyjną na zębu, ochroni to zęby przed ścieraniem;
- unikaj alkoholu oraz kofeiny, które wyzwalają bruksizm;
- zadbaj o prawidłowy zgryz, choć – jak już wskazaliśmy na początku – obecnie wada zgryzu nie jest uznawana za aż tak istotny czynnik, mający wpływ na wystąpienie bruksizmu.
Bruksizm to problem, z którym można i warto walczyć. Ma istotny wpływ na funkcjonowanie człowieka. Nieleczony może wywoływać szereg niepożądanych skutków, które zostały przedstawione w niniejszym artykule. Niestety, jeżeli Ty masz problemy z bruksizmem, całkiem możliwe, że również Twoja pociecha będzie borykać się ze zgrzytaniem zębów. Pamiętaj, żeby możesz podejmować działania mające na celu zapobieganie bruksizmowi.
