Czym jest chirurgia?
Słowo „chirurgia” z greki dokładnie tłumaczy się jako pracę wykonywaną rękami („cheir” w języku greckim oznacza rękę, a „ergon” – czyn). Nie od początku chirurgia pozostawała w rękach medyków, początkowo tym fachem parali się mnisi, księża, kapłani, także rzemieślnicy, a nawet – kaci. Zabiegi i operacje na ciele pacjenta kojarzono bowiem z czymś brudnym i nieprzystającym umiejętnościom lekarzy. Chirurgię jako w pełni uznany dział medycyny wprowadzono dopiero w XIX wieku.
Specjalistą, który zajmuje się chirurgią jest chirurg. W czasach nowożytnych wyróżnia się dwa rodzaje chirurgii (tzw. chirurgię miękką i twardą) oraz sporą grupę szczególnych specjalności chirurgii. Chirurgię miękką, czyli ogólną, charakteryzuje to, że operuje się tkanki miękkie, przede wszystkim w obrębie jamy brzusznej.
Chirurg ogólny przeprowadza zatem takie zabiegi jak np. wycięcie wyrostka robaczkowego, usunięcie przepukliny, czy znamienia skórnego. Drugi rodzaj chirurgii stanowi chirurgia twarda, która obejmuje operacyjne leczenie tkanek kostnych, np. związane z uszkodzeniami kości.
Reklama
Czym zajmuje się chirurg?
Lekarz chirurg zajmuje się leczeniem operacyjnym rozmaitych chorób, a ściślej uszkodzonych tkanek miękkich lub tkanek twardych. Oprócz ogromnej wiedzy, jaką musi posiadać chirurg, powinien się on wyróżniać opanowaniem oraz takimi walorami psychicznymi, dzięki którym będzie potrafił spokojnie ale też bez zbędnej zwłoki reagować na trudne sytuacje zdarzające się na stole operacyjnym. Ponadto chirurga powinny wyróżniać też zdolności manualne.
Jako pełnoprawny zawód i specjalizację lekarską chirurg pojawił się w medycynie dopiero w XIX wieku. Wcześniej zabiegi na organach pacjenta wykonywali m.in. mnisi, kapłani, rzemieślnicy, czy kaci. Jednak operacje chirurgiczne wykonywano już m.in. w starożytnej Grecji, Rzymie, czy Indiach. Wiedzę chirurgiczną wykorzystywano do terapii urazów, przy porodach, a przede wszystkim do czynności rytualnych, takich jak np. obrzezanie. Okazuje się, że starożytni przodkowie wykonywali też poważniejsze operacje. Przykładowo Egipcjanie potrafili operować złamania, a nawet przeprowadzić zabieg ginekologiczny, czy dentystyczny. Natomiast w starożytnych Indiach świetnie prosperowała chirurgia plastyczna twarzy.
Reklama
Jakie są specjalizacje chirurgiczne?
Lekarz chirurg ogólny to jedna ze specjalizacji chirurgicznych, określana też mianem wstępu do chirurgii. Szerzej zostanie ona opisana poniżej.
Pozostałe specjalności obejmują tzw. chirurgię szczegółową, wśród której należy wymienić:
- chirurgię naczyniową,
- chirurgię sercowo-naczyniową (czyli kardiochirurgię, która polega m.in. na takich zabiegach jak wszczepianie by-passów, czy wymiana zastawek serca),
- torakochirurgię (chirurgię klatki piersiowej),
- urologię,
- chirurgię stomatologiczną,
- chirurgię szczękowo-twarzową,
- chirurgię onkologiczną (opiekuje się ona zabiegowym leczeniem nowotworów),
- neurochirurgię (polega na chirurgicznym leczeniu np. mózgu, czy rdzenia kręgowego),
- ortopedię,
- traumatologię (chirurgię urazową),
- transplantologię (chirurgię przeszczepiania organów),
- chirurgię bariatryczną (zajmującą się leczeniem otyłości).
Wartym podkreślenia jest fakt, że chirurg dziecięcy stanowi oddzielny dział chirurgii, zatem mali pacjenci powinni być operowani wyłącznie przez dedykowanego im chirurga. Lekarz dla dorosłych może przeprowadzić operację na dziecku wyłącznie w sytuacjach zagrażających jego życiu.
Reklama
Czym zajmuje się chirurg ogólny?
Jedną z najpopularniejszych, najczęściej poszukiwanych przez pacjentów specjalności chirurgicznych jest chirurg ogólny. Czym się zajmuje ten lekarz? Ten specjalista opiekuje się pacjentem przed operacją, operuje go i ma nad nim pieczę także po operacji.
Przede wszystkim wykonuje on operacje na powłokach brzusznych, uszczegóławiając może on przeprowadzać zabiegi takie jak np.:
- usunięcie wyrostka robaczkowego,
- wycięcie pęcherzyka żółciowego,
- usunięcie przepukliny, a także tarczycy,
- mastektomia,
- chirurgiczne leczenie żylaków,
- leczenie proktologiczne,
- zabiegowa kuracja oparzeń.
Wymienione wyżej zabiegi przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Chirurg ogólny (NFZ lub prywatny) może też wykonywać pomniejsze zabiegi, stosując znieczulenie miejscowe. W ramach tych drobniejszych zabiegów można wyliczyć np. nacięcie ropnia, czy zszycie rany.
Do chirurga ogólnego zwracają się też z prośbą o konsultację lekarze odmiennych specjalizacji i chirurdzy innych specjalności, np. kardiochirurdzy, czy neurochirurdzy.
Reklama
Jakie są techniki chirurgiczne?
Znane są dwie podstawowe techniki wykonywania zabiegów chirurgicznych:
- Technika małoinwazyjna – polega ona na prowadzeniu zabiegów chirurgicznych przez naturalne otwory w ciele, np. przez pochwę, by dostać się do narządów rodnych; ten rodzaj techniki małoinwazyjnej określa się jako przezpochwowy. Innym, również popularnym typem techniki o niskiej inwazyjności jest endoskopia, która polega na operowaniu różnych organów przez przełyk. Natomiast minimalnym nacięciem powłok skórnych charakteryzuje się laparoskopia);
- Technika inwazyjna – dotyczy pełnego otwarcia powłok skórnych. Tę metodę stosuje się po to by dotrzeć do chorego, bądź uszkodzonego organu, np. w jamie brzusznej.
Lekarze chirurdzy prowadzą mniej lub bardziej inwazyjne zabiegi w ramach swoich specjalizacji, czyli przykładowo torakochirurdzy mogą wykonać operację polegającą np. na usunięciu wady wrodzonej w obrębie płuc, przełyku, czy przepony, a chirurdzy szczękowo-twarzowi – robić operacje w obrębie twarzo-czaszki.
