Czym jest ciągłe zmęczenie i senność u mężczyzn i kobiet?
Zmęczenie może towarzyszyć nam niemalże każdego dnia, przyjmować różne formy i objawiać się z mniej lub bardziej intensywnym natężeniem. Z natury nie oznacza niczego złego, gdyż jest podstawową reakcją fizjologiczną na nadmierny bodziec fizyczny lub psychiczny, który prowadzi do obniżenia aktywności i zdolności do działania.
To stan przejściowy, który ma chronić organizm przed dalszym wysiłkiem, a tym samym przed zbyt dużą utratą energii i wyczerpaniem.
Podobnie jest w przypadku senności, która niejednokrotnie towarzyszy zmęczeniu. Kiedy dopada nas nagłe znużenie to sygnał, że ciało i umysł domagają się wytchnienia. Senność po jedzeniu też jest całkiem naturalnym zjawiskiem, o ile nie zaczyna nad nami panować.
To wszystko oznacza, że krótkotrwały spadek formy nie szkodzi zdrowiu, gdyż po odpowiedniej dawce odpoczynku i snu organizm jest w stanie zregenerować siły i być w gotowości do pracy. Ale co w przypadku, gdy mamy do czynienia z ciągłym zmęczeniem i sennością?
Chronicznego zmęczenia i nadmiernej senności nie należy lekceważyć, gdyż nie tylko wpływają one negatywnie na jakość życia, zaburzają codzienne funkcjonowanie, zarówno na polu zawodowym, społecznym, jak i prywatnym, ale mogą również oznaczać chorobę samą w sobie lub być symptomem innego schorzenia.
Ciągłe zmęczenie i senność mogą w równym stopniu dotyczyć kobiet, jak i mężczyzn. Stan ten najczęściej dotyka osoby dorosłe, ale również starsze, a coraz częściej spotykany jest u dzieci i młodzieży. W większości przypadków jest kwestią indywidualną, jednak z roku na rok wzrasta liczba osób uskarżających się na stale nawracające przemęczenie i niewyspanie.
Reklama
Przyczyny ciągłego zmęczenia i senności
U podstaw przewlekłego zmęczenia i wzmożonej senności może leżeć wiele zróżnicowanych przyczyn. Najczęściej za stan ciągłego wycieńczenia i ospałości odpowiada zaburzony tryb życia, a w tym:
- zbyt wiele obowiązków,
- nadmiar stresu,
- nieodpowiednia higiena snu,
- przepracowanie,
- brak aktywności fizycznej,
- przeciążenia kondycyjne,
- źle skomponowana dieta.
Niekiedy za ciągły brak energii obwiniamy również niekorzystną aurę za oknem, czy zmiany pór roku, w tym przesilenie jesienne, czy wiosenne.
W większości wymienionych punktów jest sporo racji, ale warto to zweryfikować i dać organizmowi szansę na odbudowę i przysłowiowe naładowanie baterii. Jeżeli odpoczynek i relaks zniwelują zmęczenie i przywrócą siły, to ze zdrowiem zapewne wszystko jest w porządku i wystarczy zadbać o równowagę energetyczną.
Jeśli jednak permanentne zmęczenie i senność utrzymują się pomimo zrównoważonego stylu życia, należy bardziej wnikliwie przeanalizować sytuację, a najlepiej udać się po poradę do specjalisty. To niezwykle istotne, gdyż nieprzemijający stan wyczerpania może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu. Może również świadczyć o istnieniu różnych chorób.
Z jednej strony możemy mieć do czynienia z zespołem chronicznego zmęczenia (CFS, ME), czyli schorzeniem charakteryzującym się ciągłym, długotrwałym lub nawracającym zmęczeniem, nie będącym objawem toczącej się choroby organicznej. Syndrom ten najczęściej rozwija się u aktywnych zawodowo kobiet, między 30. a 50. rokiem życia. Trwa minimum pół roku i towarzyszą mu inne dolegliwości, które w znacznym stopniu utrudniają codzienne aktywności.
Z drugiej strony, uczucie ciągłego zmęczenia i senności może być jednym z objawów:
- niedokrwistości, czyli anemii,
- problemów z tarczycą, zarówno niedoczynności, jak i nadczynności tarczycy,
- niewydolności nerek,
- zaburzeń snu,
- stanów lękowych i depresyjnych,
- schorzeń wątroby, w tym wirusowego zapalenia wątroby typu C (WZW C),
- spadku odporności,
- infekcji o różnej etiologii,
- cukrzycy typu 2, czy insulinooporności,
- bezdechu sennego,
- dolegliwości układu sercowo-naczyniowego,
- alergii o różnym podłożu, w tym nietolerancji pokarmowej,
- chorób płuc,
- niedoborów witamin i minerałów,
- schorzeń autoimmunologicznych,
- chorób nowotworowych, na przykład białaczki.
Jeśli zatem ciągłe zmęczenie i senność obniżają komfort życia i nie ustępują nawet po wypoczynku, warto zdiagnozować problem. Powód permanentnego braku sił może okazać się błahy, ale nigdy nie należy go bagatelizować.
Źródło: Opracowanie własne
Reklama
Objawy chronicznego zmęczenia i senności
Nieustanny brak energii i senność w ciągu dnia to dość oczywiste objawy notorycznego zmęczenia, ale nie jedyne. Aby móc prześledzić inne oznaki wyczerpania organizmu, warto zacząć od rozróżnienia zmęczenia:
- fizycznego – związanego z długotrwałym i intensywnym wysiłkiem fizycznym lub obciążeniem statycznym;
- umysłowego – będącego skutkiem nadmiernego obciążenia informacjami, przeciążenia umysłu lub monotonią;
- sensorycznego – ujawniającego się w wyniku długofalowej ekspozycji na niektóre bodźce zewnętrzne takie jak hałas, wysoka temperatura, czy ostre światło;
- emocjonalnego – powstającego pod wpływem intensywnego lub długotrwałego stresu.
Chroniczne zmęczenie może być zatem wywołane zarówno przez wytężoną pracę fizyczną, jak i umysłową, przetrenowanie, nieustające wpatrywanie się w monitor komputera, czy nagminną presję psychiczną. W związku z tym mogą mu towarzyszyć:
- brak koncentracji i problemy z pamięcią,
- rozdrażnienie i wahania nastrojów,
- trudności z zasypianiem, a nawet bezsenność,
- nadwrażliwość lub zaburzone reakcje narządów zmysłów, np. wzroku lub słuchu,
- obniżone funkcje poznawcze,
- napięcie, drżenie, bóle czy skurcze mięśni,
- ogólne uczucie osłabienia.
W przypadku rozpoznanego syndromu chronicznego zmęczenia, często obserwuje się również:
- podwyższoną temperaturę ciała,
- nieuzasadnione bóle mięśniowe,
- obniżenie nastroju,
- zaburzenia snu,
- bóle głowy,
- bóle gardła,
- chrypkę,
- zaburzenia widzenia,
- lęki,
- osłabienia mięśniowe,
- mdłości,
- zawroty głowy,
- bóle w obrębie stawów,
- pocenie nocne,
- osłabienie łaknienia,
- tkliwość węzłów chłonnych.
Reklama
Jak zwalczyć senność w ciągu dnia i pokonać zmęczenie?
Aby móc skutecznie radzić sobie z bezustannym zmęczeniem i sennością w pierwszej kolejności należy ustalić ich przyczynę. Jeśli źródłem jest konkretna choroba, to sposób leczenia powinien być ustalony z lekarzem.
Warto również obserwować potrzeby swojego organizmu, przeanalizować styl życia i samodzielnie podjąć kroki w celu wyeliminowania zarówno przemęczenia fizycznego, jak psychicznego oraz notorycznej senności. Niektóre sposoby mogą okazać się banalne i oczywiste, ale często o nich zapominamy, doprowadzając organizm do skrajnego wyczerpania. Wśród kluczowych metod walki z ciągłym zmęczeniem można wymienić:
- odpoczynek – podczas, którego naprawdę odłączamy się od pracy, czy rutynowych obowiązków;
- sen – z odpowiednią liczbą godzin, bez wybudzania się, aby pozwolić ciału na regenerację;
- relaks – wygospodarowanie czasu na to co sprawia nam przyjemność i prowadzi do rozluźnienia napięć;
- uodpornienie na stres – praca nad technikami, które pozwalają na niwelowanie wpływu sytuacji stresowych na organizm;
- odpowiednio zbilansowana i regularna dieta, bogata w szereg witamin i mikroelementów oraz właściwe nawadnianie organizmu;
- aktywność fizyczna – od dłuższych spacerów po uprawianie ulubionego sportu, tak aby połączyć przyjemne z pożytecznym, dotlenić się i pobudzić produkcję endorfin, które dodają energii i poprawiają nastrój;
- zrezygnowanie z używek, w tym z palenia tytoniu oraz ograniczenie spożycia alkoholu;
- odstawienie napojów energetycznych i kontrolowanie liczby wypijanych filiżanek kawy na dobę.
Po konsultacji ze specjalistą można również wprowadzić konkretne zioła, witaminy na zmęczenie lub suplementy diety na zmęczenie i senność, odpowiednio pobudzające, dodające energii lub wyciszające, wspomagające odprężenie i wypoczynek.
