Co to jest ciałko żółte?
Ciałko żółte to dokrewny gruczoł, który produkuje hormony niezbędne do powstania i rozwoju ciąży. Jego głównym zadaniem jest wytwarzanie progesteronu. Momentem powstania ciałka żółtego jest moment uwolnienia komórki jajowej z jajnika.
Co to jest ciałko żółte? To bardzo ważny gruczoł, który wytwarza nie tylko progesteron, ale wiele innych hormonów ważnych dla zapłodnienia. Po owulacji w każdym cyklu tworzy się nowe ciałko żółte, które powstaje z resztek pękniętego pęcherzyka jajnikowego. Posiada żółtą barwę z uwagi na zawartość luteiny.
Ciałko żółte po owulacji wpływa na błonę śluzową macicy i stymuluje ją do pogrubienia oraz do silniejszego ukrwienia endometrium. To niezbędne warunki do skutecznego zapłodnienia. Po zapłodnieniu komórki jajowej odpowiednio przygotowana błona śluzowa macicy ma kluczowe znaczenie przy prawidłowym zagnieżdżeniu zarodka.
Ciałko żółte występuje w kilku postaciach:
- menstruacyjnej - po uwolnieniu komórki jajowej,
- ciążowej - po zapłodnieniu komórki jajowej,
- laktacyjnej - w okresie laktacji,
- postać przetrwałego ciałka żółtego - w sytuacji, gdy mimo braku ciąży ciałko nie zanika i tworzy torbiel czynnościową.
Reklama
Niewydolność ciałka żółtego
Jaki związek ma niewydolność ciałka żółtego a ciąża? Ten rodzaj niedomogi lutealnej oznacza nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołu i prowadzi do kłopotów z zajściem w ciążę i do poronień.
Zbyt mała produkcja progesteronu nie pozwala na implantację zapłodnionej komórki jajowej w endometrium. Taka sytuacja oznacza nieprawidłowe działanie ciałka żółtego.
Objawami niewydolności ciałka żółtego są także:
- plamienie przy niewydolności ciałka żółtego, które ma najczęściej charakter śródmiesięczny, czyli pojawia się między miesiączkami,
- poronienia nawykowe,
- krótkie miesiączki,
- zbyt częste miesiączki,
- nasilone dolegliwości przy zespole napięcia przedmiesiączkowego,
- wysoki poziom prolaktyny,
- przedwczesne porody.
Głównym zaburzeniem funkcji lutealnej ciałka żółtego jest obniżona produkcja progesteronu. Niewydolność jest jedną z najczęściej występujących patologii. Do takich należy luteinizacja niepękniętego pęcherzyka jajnikowego, która skutkuje brakiem owulacji oraz torbiele, które są przerośniętym pęcherzykiem.
Leczenie niewydolności ciałka żółtego polega głównie na przyjmowaniu progesteronu w drugiej połowie cyklu, aby zwiększyć szanse na skuteczne zapłodnienie. W każdej terapii pierwszym krokiem jest zawsze zdiagnozowanie przyczyn, które doprowadziły do takiej niewydolności.
Stwarza to możliwości do wdrożenia indywidualnego leczenia.
Reklama
Obraz ciałka żółtego na USG
Kiedy widać ciałko żółte ciążowe na USG? Dowodem na to, że doszło do jajeczkowania jest widoczne w trakcie badania USG ciałko żółte. Dodatkowo widać także płyn w zatoce Douglasa. Bezpośrednio po jajeczkowaniu obraz ciałka żółtego na USG jest trudny do uchwycenia. Potrzeba kilku dni, by był widoczny.
Lekarz ginekolog jest w stanie ocenić ciałko żółte na USG w początkowym etapie ciąży. Informacja, że w pęcherzyku ciążowym rozwija się zarodek to najważniejsze potwierdzenie zapłodnienia. Z każdym kolejnym dniem pęcherzyk ciążowy staje się większy.
Reklama
Ciałko żółte ciążowe
Ciałko żółte w ciąży odgrywa ogromną rolę w jej początkowym etapie. Pojawia się już wcześniej w każdym cyklu po wystąpieniu owulacji. Ten charakterystyczny gruczoł powstaje z resztek pękniętego pęcherzyka Graafa i przyjmuje rozmiar nawet do 5 cm. Po jego powstaniu przez okres 15 dni trwa produkcja progesteronu.
To właśnie ten hormon odpowiada za zagnieżdżenie zarodka w macicy i jego dalszy prawidłowy rozwój. I tym momencie rola ciałka żółtego jest nieoceniona. To ono sprzyja skutecznemu zapłodnieniu. Gdy już dojdzie do zagnieżdżenia zarodka, produkowana jest gonadotropina kosmówkowa, która wspiera pracę ciałka żółtego i nie dopuszcza do jego zanikania. Powiększone ciałko żółte w ciąży skutecznie spełnia swoja rolę i podtrzymuje ciążę do 10-12 tygodnia.
Kiedy zanika ciałko żółte w ciąży? Jego rola kończy się w 10-12 tygodniu ciąży. Od tego momentu za produkcję progesteronu odpowiada już łożysko. Całkowite przekształcenie ciałka żółtego w białawe następuje dopiero po porodzie.
Czy ciałko żółte oznacza ciążę? Ciałko żółte jest tworem fizjologicznym i nie zawsze świadczy o ciąży. Badanie USG musi potwierdzić istnienie ciałka żółtego ciążowego.
Reklama
Ciałko żółte w jajniku
Co oznacza ciałko żółte w jajniku? Ten charakterystyczny gruczoł dokrewny tworzy się w jamie jajnika w 15 dniu cyklu i znika z początkiem fazy folikularnej, czyli z pierwszym dniem miesiączki. Przez cały ten czas przygotowuje endometrium macicy do ewentualnej ciąży.
Ciałko żółte w jajniku powstaje po owulacji i przekształca się w żółte ciałko ciążowe tylko w jednym przypadku – gdy dojdzie do zapłodnienia.
W sytuacji braku zapłodnienia gruczoł zanika i przekształca się w ciałko białawe. Obraz ciałka żółtego w jajniku na USG potwierdza powstanie tej specyficznej struktury w jajniku. Pęcherzyk jajnikowy po uwolnieniu komórki jajowej przekształca się w ciałko żółte.
W przypadku braku zapłodnienia ciałko żółte ulega zmianom wstecznym. W przypadku zapłodnienia komórki jajowej ciałko powiększa się do 1-1/3 objętości jajnika i staje się ciałkiem żółtym ciążowym.
Reklama
Torbiel ciałka żółtego
Torbiel ciałka żółtego powstaje, gdy ciałko żółte nie zanika, mimo braku ciąży. Jak wygląda proces powstawania tego typu torbieli? Istnieje związek między torbielą ciałka żółtego a owulacją.
Głównym zadaniem owulacji jest uwolnienie komórki jajowej z pękniętego pęcherzyka i doprowadzenie do zapłodnienia. Na tym etapie po zapłodnieniu, ciałko żółte staje się ciałkiem ciążowym. W przypadku braku zapłodnienia gruczoł ten powinien zaniknąć. W niektórych przypadkach nie dochodzi jednak do zaniku ciałka żółtego, mimo braku zapłodnienia. W ciałku gromadzi się płyn i to już prosta droga do wytworzenia torbieli.
Torbiel ciałka żółtego w ciąży to także przypadłość kobiet, która z reguły nie ma wpływu na przebieg ciąży i ulega samoistnemu wchłonięciu. Torbiele najczęściej nie dają żadnych objawów w początkowej fazie choroby. Przyjmują postać wypełnionych płynem pęcherzyków jajnikowych.
Przyczynami tego schorzenia są pewne zaburzenia hormonalne. W niektórych przypadkach pojawia się torbiel krwotoczna ciałka żółtego. To skutek pęknięcia torbieli i krwawienia w obrębie jamy brzusznej.
Sygnałami o krwawieniu są objawy tak zwanego twardego brzucha:
- silnie napięty brzuch,
- wymioty,
- blada cera,
- podwyższona temperatura ciała,
- problemy z oddychaniem.
Torbiele ciałka żółtego najczęściej znikają samoistnie w czasie cyklu miesiączkowego. Lekarze zalecają kontrolę i obserwację zmian.
Reklama
Pęcherzyk ciążowy z ciałkiem żółtym bez zarodka
Pęcherzyk ciążowy to przestrzeń wypełniona płynem otaczającym zarodek. Ta charakterystyczna struktura widoczna jest na USG. Pęcherzyk ciążowy z ciałkiem żółtym, widocznym jako wyraźna plamka w trakcie badania USG nie oznacza jeszcze skutecznego zapłodnienia.
Do tego potrzebne jest pojawianie się zarodka. Dokładne zaobserwowanie zarodka jest możliwe pomiędzy 5 a 6 tygodniem ciąży.
W niektórych przypadkach płód nie rozwija się wewnątrz pęcherzyka. W trakcie badania widoczny jest pęcherzyk ciążowy z ciałkiem żółtym, ale bez zarodka. Medycyna określa taki stan jako ciążę bezzarodkową. Przyczyną tej anomalii są najczęściej wady komórki jajowej lub słabej jakości nasienie.
W tej sytuacji doszło do wykształcenia pęcherzyka ciążowego i ciałka żółtego, czyli zapłodnienia i zagnieżdżenia komórki jajowej, ale płód przestał się rozwijać na bardzo wczesnym etapie podziału komórek. Taki martwy pęcherzyk ciążowy jest usuwany po potwierdzeniu braku zarodka badaniem USG i kilkakrotnym badaniu poziomu HCG we krwi.
