Jak powstaje ciąża bliźniacza dwujajowa?
Ciąża bliźniacza może być jednojajowa lub dwujajowa (inaczej nazywane są one mono- i polizygotyczną). W przypadku ciąży jednojajowej jedno jajeczko zostaje zapłodnione przez jeden plemnik, a dopiero po jakimś czasie (kilku lub kilkunastu dniach) następuje podział zarodka na dwie, identyczne genetycznie części.
W zależności od tego, kiedy nastąpi podział, bliźnięta mogą rozwijać się w jednej wspólnej kosmówce (błonie płodowej przekształcającej się w łożysko w późniejszych miesiącach) lub w dwu odrębnych. Mogą również dzielić wspólny worek owodniowy lub umiejscowić się w osobnych owodniach.
Z ciążą dwujajową sprawa jest dużo prostsza. W jednym cyklu menstruacyjnym organizm kobiety produkuje dwie komórki jajowe, które następnie zostają zapłodnione przez dwa plemniki. Następują zatem dwa odrębne zapłodnienia, a rozwijające się zarodki są od siebie genetycznie zupełnie niezależne.
Można zaryzykować stwierdzenie, że bliźniaki dwujajowe to zwykłe rodzeństwo, tyle że rozwijające się w tym samym momencie.
Źródło: Opracowanie własne
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży mnogiej:
- wiek matki – kobiety powyżej 35. roku życia częściej zachodzą w ciąże mnogie niż kobiety młodsze (często wiąże się to z tym, że wcześniej nie mogły one mieć dzieci i przechodziły odpowiednie terapie hormonalne),
- terapia hormonalna – po jej zakończeniu zachodzi większe ryzyko wyprodukowania przez organizm więcej niż jednej komórki jajowej,
- zapłodnienie in vitro– aby mieć większe szanse na powodzenie zabiegu, czasem w organizmie kobiety umieszcza się więcej niż jedną zapłodnioną komórkę jajową.
Reklama
Jak rozwija się ciąża bliźniacza dwujajowa tydzień po tygodniu?
I trymestr (1. - 13. tydzień)
Kalendarz każdej ciąży (również ciąży mnogiej) rozpoczyna się od pierwszego dnia ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem. Po miesiączce następuje owulacja, w trakcie której dochodzi do zapłodnienia jednej lub kilku komórek jajowych.
Brak kolejnej miesiączki to przeważnie pierwszy symptom ciąży. 5. tydzień jest najlepszym momentem na wykonanie testu ciążowego - uzyskany wówczas wynik jest w pełni wiarygodny. Pozytywny wynik testu to podstawa do pierwszej wizyty u ginekologa celem jego potwierdzenia w badaniach krwi.
Około 6. tygodnia pojawiają się zwykle pierwsze objawy ciąży, takie jak:
- nudności i wymioty,
- dolegliwości żołądkowe (zgaga, bóle żołądka),
- zwiększona częstotliwość oddawania moczu,
- bolesność piersi (warto wówczas zadbać o odpowiednią pielęgnację piersi oraz zaopatrzyć się w wygodną bieliznę ciążową zmniejszającą dyskomfort).
Objawy te w przypadku ciąży bliźniaczej występują często ze zdwojoną siłą, ponieważ większy jest ucisk na narządy wewnętrzne (nawet na początku, kiedy płody są jeszcze bardzo niewielkie, dwa razy większa niż w ciąży pojedynczej jest chociażby objętość płynu owodniowego nagromadzonego w macicy).
Bliźniakom w pierwszym trymestrze ciąży kształtują się pierwsze części ciała, tworzą się u nich komory serc, kształtują uszy i oczy. Około 9. tygodnia wykształcają się narządy płciowe.
Pod koniec pierwszego trymestru najlepiej jest wykonać badania prenatalne (badania krwi oraz USG genetyczne) wykrywające u płodów choroby i wady genetyczne (np. zespół Downa).
II trymestr (14. - 26. tydzień)
Drugi trymestr to moment, kiedy ciąża bliźniacza dwujajowa tydzień po tygodniu rozwija się intensywnie. Obwód brzucha matki jest coraz większy, dzieci rosną, a ich poszczególne narządy są coraz lepiej ukształtowane. Około 16. tygodnia podczas badania USG często można już rozpoznać płeć dzieci (bliźnięta dwujajowe mogą być tej samej lub różnej płci, w odróżnieniu od bliźniąt jednojajowych, identycznych genetycznie, które zawsze są tej samej płci).
Około 18. tygodnia ciąży matka może zacząć odczuwać ruchy dzieci, które zwykle są bardziej intensywne niż w przypadku ciąży pojedynczej. Charakterystyczne przy ciąży bliźniaczej jest odczuwanie w tym samym momencie ruchów w różnych częściach brzucha.
Po 20. tygodniu warto już zastanowić się nad zapisaniem do szkoły rodzenia. Ciąża bliźniacza zwykle nieco szybciej się kończy, a poza tym końcówka ciąży mnogiej jest dla matki wielkim obciążeniem i wówczas może nie być już sił na uczestniczenie w zajęciach.
Po 22. tygodniu poszczególne części ciała są na tyle wykształcone, że maluszki swym wyglądem przypominają już noworodki. Pod koniec drugiego trymestru dzieci ważą razem około 2 kilogramów.
III trymestr (od 27. tygodnia do porodu)
U dzieci wykształcone są już zmysły słuchu i wzroku, co powoduje ich reakcje na hałas i światło. Wykształca się również układ odpornościowy, więc maluchy są coraz lepiej przygotowane do przyjścia na świat. Poród po 33. tygodniu nie powinien już skutkować powikłaniami, ponieważ większość ważnych narządów do tego momentu zostaje wykształcona w sposób umożliwiający samodzielną egzystencję.
III trymestr ciąży bliźniaczej to czas niezwykle męczący zarówno dla matki jak i dzieci. W 8. miesiącu bliźniaki szybko przybierają na wadze i są bardzo ruchliwe, co dla kobiety skutkuje pojawieniem się problemów ze snem i jedzeniem. Poród bliźniaków następuje zwykle po 37. tygodniu, kiedy to ciążę uznaje się za donoszoną.
Reklama
Ciąża bliźniacza dwujajowa – kiedy widać na USG?
Pierwsze objawy ciąży bliźniaczej są właściwie takie same, jak objawy ciąży pojedynczej. Mogą one być bardziej intensywne, ale w pierwszych tygodniach jest to trudno zauważalne i nieoczywiste. Dlatego o tym, że ciąża jest bliźniacza, rodzice przeważnie dowiadują się z badania USG.
W przypadku bliźniąt dwujajowych diagnoza może zostać postawiona już w pierwszym badaniu ultrasonograficznym, wykonywanym zwykle około 6. tygodnia ciąży. Już wtedy zaobserwować można obecność dwóch pęcherzyków ciążowych. Po 6. tygodniu w USG zaczyna być widoczna praca serca płodu.
Wówczas diagnozę można potwierdzić, precyzyjnie ustalając liczbę bijących w macicy serc i tym samym – liczbę obecnych w niej płodów.
W przypadku bliźniąt jednojajowych miarodajny wynik możliwy z około tygodniowym opóźnieniem w stosunku do ciąży dwujajowej.
Reklama
Ciąża bliźniacza dwujajowa – poród i możliwe zagrożenia
Rozpoznanie objawów porodu w przypadku ciąży mnogiej może być trudniejsze niż w przypadku ciąży pojedynczej, ponieważ często następuje przed ustalonym terminem (ponad połowa bliźniąt rodzi się jako wcześniaki). Zaobserwowanie jakichkolwiek symptomów powinno skutkować natychmiastowym zgłoszeniem się do szpitala.
Nie można zapominać, że mimo iż bliźnięta dwujajowe rozwijają się w macicy niezależnie od siebie, ciąża bliźniacza dwujajowa również uznawana jest za ciążę podwyższonego ryzyka, a zlekceważenie objawów porodu może nieść poważne zagrożenia zarówno dla dzieci jak i matki. Z tego względu nie jest zalecany poród siłami natury w domu. Powinien się on odbywać w szpitalu, pod stałą opieką lekarza.
Ponad połowa porodów bliźniąt odbywa się przez cesarskie cięcie. Lekarze decydują się na nie, gdy:
- dzieci ułożone są pośladkowo,
- jedno z dzieci nie schodzi w dół kanału rodnego,
- występuje łożysko przodujące,
- nie dochodzi do odpowiedniego rozszerzenia szyjki macicy,
- łożysko zbyt wcześnie oddziela się od ścianki macicy,
- występują zagrożenia okołoporodowe.
Poród siłami natury przebiega tak samo, jak w przypadku porodu pojedynczego, tyle że podwójny jest etap parcia (każde z dzieci ma swój). Drugie dziecko rodzi się zazwyczaj kilkanaście minut po pierwszym i ten drugi poród z reguły jest dla matki łatwiejszy i mniej bolesny.
