Jak wygląda prowadzenie ciąży?
Każda zdrowa kobieta powinna profilaktycznie przynajmniej raz w roku zgłaszać się do ginekologa na podstawowe badania. Jeden raz jest zwykle wystarczający, choć ideałem byłoby, gdyby kobieta chodziła na wizyty ginekologiczne 2 razy na rok. Taka liczba spotkań z lekarzem sprawdza się jednak w przypadku kobiety, która nie spodziewa się dziecka, ani też nie cierpi z powodu chorób ginekologicznych. W czasie ciąży sytuacja ulega zmianie i przyszła mama musi zgłaszać się do specjalisty znacznie częściej niż 1-2 razy w roku.
Każda przyszła mama może zdecydować, w jaki sposób dbać o siebie i rozwijające się dziecko. Prowadzenie ciąży na NFZ wiąże się z wieloma możliwościami, jak i ograniczeniami, choć zwykle ciężarna ich nie odczuwa, bo może np. dostać się do lekarza bez kolejki. Ciąża na NFZ to prawo każdej ciężarnej, nawet tej nieubezpieczonej.
Prowadzenie ciąży na NFZ opiera się w zasadzie na tych samych zasadach, co prywatnie. Lekarz w obydwu przypadkach zleca w kolejnych terminach wymagane badania, a także wskazuje, kiedy kobieta powinna udać się na nie.
Jednocześnie prowadzenie ciąży prywatnie to koszty związane z wizytą i wykonywaniem badań. Oczywiście, pomimo takiego prowadzenia ciąży, poród może odbyć się na NFZ. Pacjentka, która otrzyma skierowanie na badania na NFZ, również może je wykonać.
Lekarz prowadzi w obu przypadkach kartę przebiegu ciąży. Prywatnie wizyt może być więcej niż te wymagane, jednocześnie - nawet na NFZ - gdy ciąży coś zagraża, lekarz zdecyduje o dodatkowej wizycie.
Reklama
Jak wybrać ginekologa i położną do prowadzenia ciąży?
Chcesz wybrać właściwego ginekologa i położną, którzy poprowadzą Twoją ciążę? Niezależnie od tego, czy decydujesz się na takie wizyty na NFZ czy prywatnie, wcześniej możesz przeczytać o tych osobach opinie w Internecie. Dzięki temu zyskasz szerszy ogląd na to, jacy to specjaliści i czy w pełni spełniają Twoje oczekiwania.
Jak wybrać lekarza prowadzącego ciążę? Nie musisz podejmować jednej decyzji o tym, czy iść do lekarza prywatnie czy państwowo. Możesz zdecydować się na prowadzenie ciąży u dwóch lekarzy - prawo przecież nie zabrania korzystania z wizyt prywatnych, gdy chodzisz na NFZ.
Miej jednak świadomość, że nie można wprowadzać np. dwóch różnych metod leczenia jednocześnie. Dlatego należy w rozsądny sposób do tego tematu podchodzić. Prowadzenie ciąży prywatnie i na NFZ może kojarzyć się niektórym z wyłudzaniem świadczeń i bezpłatnych badań, gdy de facto darmowe badania to prawo każdej, podkreślmy to jeszcze raz, nawet nieubezpieczonej kobiety w ciąży.
Lekarze też mają świadomość tego, że kobiety nierzadko na NFZ zgłaszają się jedynie po skierowania, by obniżyć koszty prywatnych badań. Przede wszystkim zwracajmy jednak uwagę na kompetencje, życzliwość lekarza, a także doświadczenia innych pacjentek. Ginekolog powinien znać dobrze sytuację zdrowotną pacjentki, dlatego niewskazane jest częste zmienianie tego specjalisty.
Od 2017 roku w ramach NFZ możliwe jest też prowadzenie ciąży przez położną. Taka osoba ma doświadczenie związane z porodem, dlatego warto skorzystać z jej wsparcia. Jedynym warunkiem jest to, że ciąża nie może przebiegać z komplikacjami.
Do kiedy wybrać lekarza prowadzącego ciążę? Zrób to jak najszybciej, by jeden specjalista zajmował się Tobą już od początku.
Czy można zmienić lekarza prowadzącego ciążę? Oczywiście, możesz to zrobić na każdym jej etapie, zabierz jednak ze sobą niezbędną dokumentację, by nowy specjalista miał pełny ogląd sytuacji.
Reklama
Prowadzenie ciąży a badania obowiązkowe
Podstawowy kalendarz wizyt i badań, a także karta prowadzenia ciąży przyszłej mamy wygląda tak samo zarówno w przypadku ciąży prowadzonej prywatnie, jak i tej na NFZ. Poniżej przedstawiamy, co przysługuje w ciąży na NFZ.
Pierwsza wizyta powinna odbyć się do 10. tygodnia ciąży - przysługuje wówczas becikowe po urodzeniu dziecka. To moment, gdy ginekolog potwierdzi ciążę, a także wykona cytologię i badanie czystości pochwy. Poza tym pierwsza wizyta jest okazją do tego, by specjalista wypisał skierowanie do przeprowadzenia podstawowych badań takich jak:
- morfologia krwi,
- oznaczenie grupy krwi i Rh,
- oznaczenie przeciwciał odpornościowych,
- badanie ogólne moczu,
- stężenie glukozy we krwi na czczo,
- badanie pod kątem HCV i HIV,
- badanie w kierunku różyczki i toksoplazmozy.
W kolejnych tygodniach, dokładnie między 11. a 14. tygodniem kobieta powinna ponownie wykonać badanie ogólne moczu i USG. Jeżeli jeszcze przyszła mama nie miała cytologii, to najwyższy moment ją przeprowadzić.
Następna wizyta przypada między 15. a 20. tygodniem ciąży. Wykonywane wówczas badania w ciąży na NFZ to badanie:
- ogólne moczu,
- czystości pochwy,
- morfologię krwi.
Kolejne obowiązkowe badania w ciąży na NFZ przypadają między 21. a 26. tygodniem. Wówczas ciężarna musi zostać poddana:
- testowi obciążenia glukozą, tzw. krzywą cukrową - według wytycznych ministerstwa takie badanie najlepiej wykonać między 24. a 28. tygodniem ciąży, a u kobiet z wysoką glukozą na czczo w badaniach na początku ciąży, jak najszybciej;
- badaniu ogólnemu moczu,
- USG,
- oznaczeniu przeciwciał anty-Rh, jeżeli mają Rh-.
Pomiędzy 27. a 32. tygodniem ciąży kobieta jest kierowana na takie badania jak:
- badanie ogólne moczu,
- morfologia krwi,
- badanie ultrasonograficzne,
- przeciwciała odpornościowe.
Końcówka ciąży, czyli czas od 33. do 37. tygodnia to moment, gdy przyszła mama powinna znowu wykonać badanie:
- ogólne moczu,
- czystości pochwy,
- w kierunku HIV,
- morfologię krwi,
- antygen HBs,
- posiew z przedsionka pochwy.
Jak widać lista badań wykonywanych regularnie jest długa. Wszystko to jednak dla zapewnienia bezpieczeństwa mamie i maluszkowi. Na szczęście na sam koniec, w 38. lub 39. tygodniu ciąży pozostaje już tylko morfologia krwi i badanie ogólne moczu.
W międzyczasie można też wykonać badania prenatalne na NFZ. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wszystkie kobiety ciężarne w Polsce powinny mieć zaproponowane badania przesiewowe w kierunku najczęstszych wad rozwojowych czy nieprawidłowej liczby chromosomów u płodu.
Na takie badania powinny wybrać się przede wszystkim ciężarne powyżej 35. roku życia, gdy ryzyko wad u płodu jest wyższe niż u młodszych kobiet. Co rusz pojawiają się nowe programy badań prenatalnych na NFZ.
Czy badania prenatalne są refundowane? Niestety, nie dla wszystkich kobiet. Z refundacji mogą skorzystać wybrane grupy kobiet, wskazywane konkretnie w wytycznych takich programów - liczy się np. wiek, ale nie tylko, np. występowanie wad chromosomalnych w poprzednich ciążach.
Jak wyglądają takie badania? Badanie prenatalne to m.in.:
- nieinwazyjne badanie diagnostyczne (badania genetyczne USG płodu - 11/13 oraz 18/23 tydzień ciąży),
- badanie biochemiczne - oznaczenie w surowicy krwi.
W razie wykrycia nieprawidłowości, lekarz wskaże wykonanie kolejnych badań, tym razem inwazyjnych. Pobranie materiału do badań genetycznych następuje tu w drodze:
- amniopunkcji,
- biopsji trofoblastu,
- kordocentezy pod kontrolą USG.
Na takie badania potrzeba Twojej wyraźnej zgody.
Na NFZ wybrana grupa kobiet może wykonać też test PAPP-A. To badanie wykrywa możliwość zespołu Downa, zespołu Patau i zespołu Edwardsa u rozwijającego się płodu. Prywatnie za to badanie zapłacisz około 300-400 zł. Do refundacji kwalifikują się tu przyszłe mamy, które spełnią choć jeden warunek:
- ukończą 35 lat,
- mają za sobą urodzenie dziecka z wadą rozwojową,
- są obciążone wadą genetyczną,
- mają nieprawidłowe wyniki badania USG,
- są przypadki występowania wady genetycznej w rodzinie partnera.
Zanim podejmiesz decyzję o ciąży, możesz też wykonać badania genetyczne przed ciążą na NFZ. Musisz jednak spełniać konkretne kryteria, by skorzystać z takiej refundacji. Tego typu możliwość otrzymują m.in.:
- osoby z rodzin z podejrzeniem dziedzicznych nowotworów,
- z zaburzeniami płodności, np. po wielu poronieniach,
- małżonkowie blisko spokrewnieni (prawo zezwala np. na śluby między kuzynostwem, ale może to być już bliskie pokrewieństwo).
Wiesz już, komu przysługują badania prenatalne na NFZ. Jeżeli nie spełniasz warunków, by otrzymać refundację, możesz wykonać badania na własną rękę.
Jakie badania na NFZ przysługują jeszcze w ciąży? Przyszła mama może też liczyć na KTG na NFZ przeprowadzane od około 28 tygodnia, a w przypadku chorób przewlekłych od 24 tygodnia. Przyszła mama może też zadbać o swoje zęby w ramach NFZ - ma prawo do 1 wizyty kontrolnej u stomatologa na NFZ na 3 miesiące.
Z uwagi na wysokie koszty wielu badań, o czym za chwilę, niektóre kobiety decydują się na prowadzenie ciąży prywatnie a badania na NFZ. Nie jest to oczywiście zabronione. Trzeba mieć jednak odpowiednie skierowanie od ginekologa, który przyjmuje na NFZ. Można też pozyskać skierowanie na badania w ciąży od lekarza rodzinnego, pamiętając, że lekarz nie ma możliwości wystawienia skierowania na wszystkie wymagane badania.
Decydując się na prowadzenie ciąży w całości na NFZ, kobieta ma np. ograniczoną liczbę USG i formę tego badania. Jednak widać z powyższego kalendarza, ile USG w ciąży na NFZ można wykonać. To wystarczająca liczba, jednocześnie mama, której zależy na tym, by np. zobaczyć swoje dziecko w jakości 3D albo 4D może to uczynić w gabinecie prywatnym.
Ile kosztuje USG w ciąży prywatnie? To w zależności od zastosowanej technologii i konkretnego gabinetu, koszt wahający się między 100 zł a 300-400zł. W wielu placówkach można wykupić też pakiet medyczny na prowadzenie ciąży, dzięki czemu możesz zapłacić finalnie mniej za wiele usług.
Reklama
Prowadzenie ciąży na NFZ czy prywatnie? Wady i zalety
Podstawowe różnice związane z prowadzeniem ciąży prywatnie i na NFZ dotyczą przede wszystkim takich kwestii jak:
- dostęp do lekarza,
- koszty wizyt,
- możliwość korzystania z bezpłatnych badań,
- dostęp do nowoczesnego sprzętu.
Natomiast takie kwestie jak podejście do pacjenta czy jakość opieki medycznej, w dużej mierze zależą od tego, na jakiego lekarza i personel medyczny pacjentka trafi. Niezależnie od prowadzenia ciąży prywatnie czy NFZ szczególnie cenne cechy tych specjalistów to empatia i zrozumienie.
Warto podkreślić, że każdej kobiecie, nawet tej, która nie jest ubezpieczona, przysługuje bezpłatna opieka medyczna w ciąży. Trzy warunki, które wystarczy spełnić, by móc w Polsce korzystać z bezpłatnej opieki zdrowotnej w ciąży to:
- dokument potwierdzający ciążę lub połóg,
- dokument potwierdzający polskie obywatelstwo,
- stałe zamieszkanie w Polsce.
Ciężarna nie musi więc wydawać pieniędzy na:
- badania ginekologiczne,
- badania USG,
- badania laboratoryjne zlecane przez lekarza.
Ponadto, ma zagwarantowane pierwszeństwo, jeżeli chodzi o wizyty u lekarza czy korzystanie z usług farmaceutycznych. Nie musi więc czekać tygodniami na wizytę. Kobieta w ciąży ma też prawo do:
- wsparcia psychologicznego,
- poradnictwa laktacyjnego, zwłaszcza wtedy, gdy jest matką wcześniaka.
Decydując się na ciążę prowadzoną prywatnie kobieta może zyskać dostęp do nowocześniejszego sprzętu, np. dokładniejszego badania USG. Warto jednak pamiętać, że również w ramach NFZ można liczyć na coraz lepsze urządzenia diagnostyczne.
Czy można prowadzić ciążę u dwóch lekarzy? Ciążę możesz prowadzić na NFZ i prywatnie. Prawo tego nie zabrania. Niektóre kobiety w ten sposób korzystają z możliwości uzyskiwania skierowań na bezpłatne badania diagnostyczne, za które w prywatnych placówkach musiałyby słono zapłacić.
Ile kosztuje ciąża prywatnie? Trzeba wliczyć tu koszt:
- wizyty u specjalisty od ok. 200 zł,
- badania USG, ok. 100-200 zł (badanie USG w 3D albo w 4D to już koszt ok. 300 zł),
- badań laboratoryjnych - każdorazowo po 15-60 zł za badanie, np. morfologia krwi,
- badań prenatalnych - ceny mogą wahać się od 150 zł do nawet 2500 zł.
Podejmując decyzję o tym, jak będzie prowadzona ciąża - prywatnie czy na NFZ, kobieta powinna zestawić ze sobą różne argumenty.
