Prawdopodobieństwo ciąży mnogiej
Jak powstaje ciąża mnoga? Przyczyn jest co najmniej kilka.
- Uwarunkowania genetyczne - kłonność do zachodzenia w ciąże mnogie jest dziedziczna i przenoszona w genach, dlatego kobiety, w których rodzinach rodziły się bliźnięta lub trojaczki, należą do grupy podwyższonego ryzyka i mają większe szanse na zajście w ciążę mnogą.
- Terapia hormonalna - często zdarza się, że kobiety, u których wystąpił problem z płodnością i w związku z tym przeszły terapię hormonalną, po zakończeniu leczenia zachodzą w ciążę mnogą, ponieważ ich organizm produkuje w jednym cyklu menstruacyjnym więcej niż jedną komórkę jajową.
- Leki, po których przyjmowaniu może wystąpić ciąża mnoga to np. Clostilbegyt (tzw. clo) – lek przepisywany kobietom z zaburzeniami owulacji, Lametta.
- Leczenie PCOS (zespół policystycznych jajników) - ciąża mnoga może pojawić się po terapii hormonalnej stosowanej przy tym schorzeniu.
- In vitro - ciąża mnoga prawdopodobna jest po zapłodnieniu in vitro, ponieważ często podczas zabiegu do macicy wprowadza się kilka zapłodnionych komórek jajowych.
Wiele kobiet, słysząc o wpływie terapii hormonalnej na prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży wielopłodowej, zadaje sobie pytanie, co w takim razie z antykoncepcją? Czy istnieje zależność – odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a ciąża mnoga?
Otóż nie – przyjmowanie pigułek antykoncepcyjnych nie podwyższa ryzyka ciąży mnogiej, ponieważ nie działają one stymulująco.
Ciąża mnoga (szczególnie ciąża bliźniacza) może pojawić się również u osób nie będących w żadnej z wymienionych wyżej grup, jednak czynniki te zdecydowanie podwyższają jej ryzyko. Hormonalna stymulacja jajeczkowania najczęściej przyczynia się do zapłodnienia kilku komórek w jednym cyklu.
Właściwie wszystkie najgłośniejsze przypadki – jak np. rekordowa znana jak dotąd, największa ciąża mnoga w Indiach, gdzie kobieta urodziła jedenastoraczki – są efektem tego rodzaju terapii.
Czy ciąża mnoga może pozostać niezauważona? Nie zdarza się to często, jednak przeoczenie jednego z płodów jest możliwe, kiedy drugie je zasłania. Zazwyczaj na późniejszym USG pokazują się jednak oba maluszki.
Reklama
Jak powstaje ciąża mnoga?
Ciąże mnogie dzielą się na:
- monozygotyczne – jednojajowe,
- polizygotyczne.
Ciąża mnoga jednojajowa powstaje w wyniku zapłodnienia jednej komórki jajowej przez jeden plemnik i późniejszy podział zarodka. W zależności od tego, kiedy ten podział nastąpi, dzieci mogą mieć osobne worki owodniowe i osobne kosmówki lub dzielić wspólne.
Ciąża mnoga jednojajowa, w której płody są jednokosmówkowe i jednoowodniowe to ciąża najwyższego ryzyka, ponieważ życie i rozwój każdego z dzieci zależny jest od rozwoju pozostałych.
Ciąża polizygotyczna występuje, kiedy organizm kobiety w jednym cyklu menstruacyjnym wyprodukuje kilka komórek jajowych i każda z nich zostanie zapłodniona przez inny plemnik.
Wówczas dzieci, choć znajdują się w jednej macicy i rozwijają się w tym samym czasie, kształtują się bardziej niezależnie od siebie i nie są identyczne genetycznie (mogą być różnej płci, mieć różny kolor oczu itd.)
Reklama
Kiedy wiadomo, że ciąża jest mnoga na USG?
Objawy ciąży mnogiej są niemalże takie same jak przy ciąży pojedynczej, tyle że mogą one występować w większym natężeniu. Kiedy zatem rozpoznać można ciążę mnogą? Oceny objawów trudno jest dokonać w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy dopiero zaczynają się one pojawiać albo nie są jeszcze w ogóle zauważalne.
Przeważnie pierwszą oznaką ciąży jest brak miesiączki. Po zaobserwowaniu tego braku można wykonać test ciążowy, który w tym czasie powinien dać już wiarygodny wynik.
Po uzyskaniu pozytywnego wyniku należy udać się do ginekologa, który z reguły kieruje na badania krwi wykrywające poziom hormonu hCG (jego podwyższony poziom świadczy o ciąży).
Następnie na badanie USG. 6. tydzień to zazwyczaj moment, kiedy wykonuje się pierwsze USG – wtedy wiadomo już, czy ciąża jest pojedyncza czy mnoga (widać już wówczas na USG pracę serca płodów, a zatem można precyzyjnie ustalić liczbę bijących serc i tym samym liczbę płodów obecnych w macicy).
Kiedy wiadomo już, że ciąża jest mnoga, trzeba bezwzględnie postępować z zaleceniami lekarza prowadzącego oraz systematycznie wykonywać zlecane przez niego badania.
Reklama
Kalendarz ciąży mnogiej
I TRYMESTR (1. - 13. TYDZIEŃ)
Kalendarz ciąży mnogiej– jak każdej ciąży w ogóle – zaczyna pierwszego dnia ostatniej miesiączki przed zapłodnieniem. Po miesiączce następuje jajeczkowanie, czyli owulacja, podczas której pochodzi do zapłodnienia komórki jajowej.
Brak kolejnej menstruacji to pierwszy objaw zajścia w ciążę. 5. tydzień w kalendarzu (licząc od początku miesiączki) to najlepszy moment, by wykonać wiarygodny test ciążowy. Dwie kreski na teście (wynik pozytywny) to podstawa do wizyty u ginekologa mającej na celu potwierdzenie wyniku.
Gdy ciąża jest mnoga, około 6. tygodnia mogą pojawić się zintensyfikowane objawy, np.:
- nudności i wymioty,
- bolesność piersi (warto wówczas zadbać o odpowiednią pielęgnację piersi oraz zaopatrzyć się w wygodną bieliznę ciążową zmniejszającą dyskomfort),
- częstsze oddawanie moczu.
Ciąże mnogie objawiają się wymienionymi symptomami ze zdwojoną siłą, ze względu na większy ucisk na narządy wewnętrzne. Choć płody są wówczas jeszcze bardzo niewielkie, w przypadku ciąży mnogiej od początku występuje choćby większa ilość płynu owodniowego.
Dzieciom w pierwszym trymestrze kształtują się pierwsze części ciała, tworzą się u nich komory serc, kształtują uszy i oczy. Około 9. tygodnia wykształcają się ich narządy płciowe.Do 12. tygodnia najlepiej jest wykonać badania prenatalne (genetyczne badanie USG oraz badanie krwi) wykrywające choroby i wady genetyczne płodów.
II TRYMESTR (14. - 26. TYDZIEŃ)
W drugim trymestrze ciąża mnoga tydzień po tygodniu intensywnie się rozwija, narządy płodów kształtują się i dojrzewają. Po 16. tygodniu ciąży podczas badania USG możliwe staje się rozpoznanie płci dzieci. Po 22. tygodniu poszczególne części ciała są na tyle wykształcone, że płody swym wyglądem przypominają już noworodki.
U matki w drugim trymestrze mogą zacząć się problemy z:
- żylakami odbytu,
- bólami kręgosłupa (powodowanymi dużym obciążeniem rosnącego brzuszka),
- bólami brzucha,
- zawrotami głowy,
- obrzękiem nóg,
- osłabieniem (aby temu zaradzić, można sięgnąć po witaminy dla kobiet w ciąży).
Około 18. tygodnia kobieta zaczyna odczuwać ruchy dzieci (są one w ciąży mnogiej częstsze i bardziej intensywne niż w przypadku ciąży pojedynczej, ponieważ maluchy mają mniej miejsca i bardziej wiercą się przez doskwierającą im ciasnotę).
Po 20. tygodniu warto rozważyć zapisanie się do szkoły rodzenia, biorąc pod uwagę, że ciąża mnoga zwykle nieco szybciej się kończy, a poza tym jej końcówka jest dla matki wielkim obciążeniem i wówczas może zabraknąć już sił na chodzenie na zajęcia.
III TRYMESTR (OD 27. TYGODNIA DO PORODU)
Dzieci reagują na hałas i światło (zmysły słuchu i wzroku są już u nich dobrze wykształcone), ich twarze wyglądają jak twarze noworodków. Wykształcają się także pęcherzyki płucne oraz układ immunologiczny, co przygotowuje maluszki do przyjścia na świat.
Dla matki trzeci trymestr ciąży mnogie jest zawsze bardzo męczący. Dzieci są coraz większe i coraz bardziej ruchliwe, więc mogą pojawić się problemy ze snem oraz z jedzeniem.
Warto wówczas przestawić się na spożywanie częstszych, ale mniej obfitych posiłków (pojemność żołądka jest znacząco ograniczona przez obecność kilkorga dzieci w jamie brzusznej). Kiedy poród następuje w 37. tygodniu lub po nim, noworodki nie są już uznane za wcześniaki.
