Przyczyny swędzenia skóry
Dlaczego skóra swędzi? Bezpośrednią przyczyną uczucia świądu jest podrażnienie zakończeń nerwowych znajdujących się w skórze. Może być ono wywołane przez bodźce różnego rodzaju:
- mechaniczne,
- termiczne,
- elektryczne,
- chemiczne.
Ta uciążliwa dolegliwość może mieć bardzo różne podłoża. Z reguły udaje się ono ustalić po wnikliwej obserwacji lub przeprowadzeniu odpowiedniej diagnostyki, choć zdarza się też, że przyczyna świądu pozostaje nieznana (np. gdy towarzyszy on pokrzywce idiopatycznej – wysypce o nieznanej etiologii).
Najczęstsza przyczyna swędzenia skóry jest błaha i wynika z niewłaściwej pielęgnacji prowadzącej do nadmiernego przesuszenia. Suchy naskórek staje się matowy, szorstki, zaczyna się łuszczyć i swędzi. Dzieje się tak szczególnie zimą, kiedy brakuje słońca i tym samym – witaminy D.
Inne często spotykane przyczyny swędzenia skóry to:
- wysoki cholesterol - nie wszyscy zdają sobie sprawę, że wysoki poziom cholesterolu we krwi może negatywnie wpływać właśnie na skórę. Najpierw staje się ona szara, ziemista i niedożywiona. Wokół oczu mogą zacząć pojawiać się tzw. kępki żółte, czyli tłuszczowe złogi. Objawem takiego stanu może też być pokrzywka, a towarzyszy jej często uporczywy świąd;
- niedobór żelaza - niski poziom tego pierwiastka objawia się nie tylko apatią, ale również pogorszeniem kondycji włosów, paznokci i skóry, a niekiedy również jej swędzeniem;
- pasożyty - choroby pasożytnicze skóry, jak np. świerzb objawiają się silnym swędzeniem, wzmagającym się w nocy;
- menopauza - to czas, kiedy w organizmie zachodzą duże zmiany hormonalne, a swędzenie skóry może być jednym z ich objawów. Na skutek zmian skóra staje się często przesuszona i traci swoje odżywienie;
- niedobór witamin - swędzenie skóry może być także symptomem niskiego poziomu niektórych witamin, a w szczególności tych, które odpowiadają w dużej mierze za jej dobrą kondycję, czyli witaminy A, C, D i E;
- choroby skóry - wiele schorzeń dermatologicznych objawia się świądem. Są wśród nich łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry.
- choroby ogólnoustrojowe - świąd skóry towarzyszy cukrzycy, niektórym chorobom wirusowym, autoimmunologicznym oraz nowotworowym.
Reklama
Swędzenie skóry wieczorem
Dlaczego świąd skóry niekiedy nasila się wieczorem i w nocy? Stan taki może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich jest dobowy rytm funkcjonowania ludzkiego organizmu. Nocą następuje bardziej intensywne wydzielanie hormonów i innych substancji odpowiedzialnych za uczucie swędzenia. Zmienia się także przepływ krwi do skóry i podnosi nieco jej temperatura.
Swędzenie skóry w nocy może mieć również nieco inne podłoże niż to za dnia. Wiele osób wieczorem lubi brać ciepłą lub gorącą kąpiel, która nie jest zdrowa dla skóry, powoduje jej przesuszanie i sprzyja świądowi.
Niektórzy pacjenci borykają się z problemem nadmiernej potliwości nocą, co także nasila swędzenie całej skóry lub jej konkretnych obszarów, np. pleców.
W takich przypadkach pomocna powinna być zmiana nawyków pielęgnacyjnych. Codzienne, wieczorne nawilżanie i odżywianie skóry, rezygnacja z długich, gorących kąpieli i walka z nocną potliwością (wietrzenie sypialni, zmniejszenie w niej temperatury itd.).
Jeśli zabiegi te nie przyniosą rezultatów, należy skonsultować się z lekarzem, ponieważ nocny świąd może być również symptomem niektórych poważnych chorób, w tym – chorób nerek, wątroby, tarczycy czy depresji.
Reklama
Swędzenie skóry na tle nerwowym
Wiele dolegliwości skórnych, a nawet chorób skóry ma podłoże psychiczne. Ponadto objawy wielu schorzeń – takich jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, trądzik czy egzema – mogą nasilać się pod wpływem mocnego lub przewlekłego stresu.
Stres w niewielkich „dawkach” działa na organizm pozytywnie, motywując go do różnych aktywności. Jeśli jednak napięcie nerwowe jest zbyt silne lub trwa zbyt długo, może przyczyniać się do różnych nieprawidłowości i źle wpływać na ogólną kondycję organizmu, ale również – kondycję skóry.
Czasem swędzeniu na tle nerwowym nie towarzyszą żadne inne objawy, innym razem – pojawiają się zmiany skórne jak wysypka czy czerwone plamy.
Aby pozbyć się problemu, należy przede wszystkim spróbować wyeliminować stresogenny czynnik, a jeśli to niemożliwe, zastosować np. techniki relaksacyjne odwracające uwagę od niego. Jeśli metody te nie przyniosą rezultatów, a świąd skóry będzie się utrzymywał, trzeba skonsultować problem z lekarzem.
Swędzenie skóry może być symptomem nie tylko sytuacyjnego napięcia emocjonalnego, ale też niektórych chorób psychicznych, np. nerwicy lub depresji, dlatego objawów nie powinno się lekceważyć.
Reklama
Swędzenie skóry bez wysypki
Czy możliwe jest występowanie swędzenia skóry bez objawów skórnych? Jak najbardziej tak. W wielu przypadkach, kiedy świąd ma podłoże psychiczne, „na oko” ze skórą wszystko jest w porządku – nie ma na niej krost, bąbli ani innego rodzaju zmian, nie jest zaczerwieniona ani się nie łuszczy.
Podobnie jest, kiedy swędzenie towarzyszy chorobom ogólnoustrojowym, np. cukrzycy czy chorobom nerek. Skóra pozostaje wówczas niezmieniona, ale uporczywa dolegliwość utrudnia normalne funkcjonowanie.
Swędząca skóra bez wysypki to również objaw przesuszenia lub niewłaściwego odżywienia. Sucha skóra przeważnie staje się matowa i biaława, co wynika z jej nadmiernego złuszczania i gromadzeniu się na powierzchni małych kawałków martwego naskórka, ale przeważnie nie ma na niej żadnych krostek ani wyprysków.
Sucha, swędząca skóra powinna zmieniać się po użyciu odpowiednich kosmetyków pielęgnacyjnych. Świąd powinien choć na jakiś czas ustąpić po zastosowaniu balsamu nawilżającego lub emolientu.
Reklama
Swędzenie skóry a wątroba
Świąd skóry może wiązać się z chorobami wątroby, takimi jak choćby zapalenie dróg żółciowych. Na początku objawia się ono swędzeniem stóp i dłoni, później świąd może obejmować nawet całą skórę. Nasila się po rozgrzaniu, np. gorącej kąpieli lub nocą.
Dolegliwościami skórnymi, a w tym również swędzeniem mogą objawiać się także takie schorzenia jak:
- stłuszczenie wątroby,
- marskość,
- przewlekłe wirusowe zapalenie,
- polekowe uszkodzenie wątroby.
Co robić, kiedy nasila się swędzenie skóry, a wątroba nie działa prawidłowo? Przy wystąpieniu jakichkolwiek objawów wątrobowych należy natychmiast zgłosić się do lekarza, ponieważ konsekwencje braku leczenia mogą być bardzo poważne w skutkach. Przede wszystkim trzeba podjąć zaleconą przez specjalistę terapię likwidującą przyczynę dolegliwości.
Świąd skóry od wątroby zwykle niweluje się, podając pacjentowi leki uspokajające i wyciszające.
Reklama
Swędząca skóra a później siniaki
Zarówno swędząca skóra, jak i siniaki, mogą – choć nie muszą – być objawami niewydolności nerek, dlatego objawów takich nie wolno lekceważyć. Zasinienia pojawiające się na skórze bez uprzednich urazów mechanicznych lub swędzące siniaki trzeba bezzwłocznie skonsultować z lekarzem, który prawdopodobnie rozpocznie diagnostykę od badań laboratoryjnych krwi.
Kiedy skóra mocno swędzi, a siniaki pojawiają się na skutek jej drapania, również należy zgłosić się do specjalisty. Objaw taki może świadczyć o znaczącym osłabieniu naczyń krwionośnych lub problemach z krzepliwością.
W tym wypadku również lekarz zleca zwykle pobranie krwi. Problemy tego rodzaju wymagają przeważnie fachowego leczenia, któremu należy się poddać zgodnie z zaleceniami.
Reklama
Swędzące plamy na skórze
Zmiany skórne mają bardzo wiele różnych postaci i niekiedy trudno jest je samodzielnie określić. Mogą mieć one charakter wysypki, czyli krostek lub bąbli, łuszczących się placków, liszajów czy swędzących plam na ciele.
Te ostatnie bywają symptomem wielu dolegliwości, dlatego – gdy się pojawią – najlepiej od razu pokazać je dermatologowi. Zdarza się, że tylko lekarz z fachową wiedzą i dużym doświadczeniem jest w stanie bez pełnej diagnostyki rozpoznać rodzaj zmian.
Swędzące plamy na ciele mogą towarzyszyć:
- atopowemu zapaleniu skóry – wówczas plamy są najczęściej silnie zaczerwienione, a na nich może pojawiać się rozprzestrzeniona, drobna wysypka;
- łuszczycy – plamy najczęściej są zaczerwienione, a na tym zaczerwienieniu pojawia się gruba warstwa martwego, białego naskórka;
- alergii – przeważnie są symptomem alergii pokarmowe, zmiany wówczas najczęściej występują na ciele symetrycznie i niekiedy mają charakter zaczerwienionych obrzęków o różnej powierzchni, innym razem – swędzących bąbli na skórze.
Ponieważ różne są przyczyny problemu, różne też jest jego leczenie. Podejmując walkę z alergicznymi chorobami skóry ze swędzącą wysypką, należy w pierwszej kolejności spróbować wyeliminować czynnik uczulający. Bez względu jednak na podłoże, ze zmianami i towarzyszącym im świądem należy zgłosić się do lekarza.
Tabletki przeciw swędzeniu skóry
Jak już zostało wspomniane, leczenie świądu zależy przede wszystkim od jego podłoża, ponieważ konieczne jest wyeliminowanie przyczyny, by sama dolegliwość również ustąpiła.
Jeśli zatem swędząca skóra ma podłoże alergiczne, konieczne jest wyeliminowanie czynnika uczulającego. Lekiem na swędzenie skóry będą wówczas środki przeciwalergiczne, przyjmowane zwykle pod postacią tabletek.
Co na swędzenie skóry przy chorobach wątroby, np. marskości? Schorzenia tego typu wiążą się niekiedy z bardzo silnym świądem obejmującym swym obszarem całą powierzchnię ciała. Jest to wówczas nieznośna dolegliwość, całkowicie uniemożliwiająca normalne funkcjonowanie.
Jedynym rozwiązaniem – oprócz leczenia wątroby – są wówczas leki uspokajające lub nasenne. Tak uporczywy, nieleczony świąd może nieść za sobą poważne konsekwencje w postaci depresji, a niekiedy nawet myśli samobójczych, dlatego zaleconą terapię trzeba niezwłocznie rozpocząć.
Podobnie postępowanie może wyglądać w przypadku swędzenia skóry spowodowanego innymi chorobami ogólnoustrojowymi, np. nowotworami.
Co pomaga na swędzenie skóry?
Co na swędzenie skóry? Oprócz tabletek, w niektórych przypadkach na swędzenie skóry można zastosować leki miejscowe, np. maść. Będzie ona skuteczna, jeśli świąd dotyczy tylko konkretnych miejsc. Niektóre maści dostępne są bez recepty, należy jednak pamiętać, że rozpoznawanie chorób skóry jest trudne i przed zastosowaniem jakichkolwiek środków trzeba poradzić się lekarza.
Niekiedy można spróbować stosowania domowych środków na swędzącą skórę głowy lub innych części ciała. Sprawdzonymi metodami są substancje o działaniu chłodzącym, jak olejek miętowy czy eukaliptus oraz ocet jabłkowy, który przywraca naturalne pH, a ponadto działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Jeśli świąd wynika z nadmiernego przesuszenia skóry, trzeba dbać o właściwą pielęgnację codzienną. Należy pamiętać, że dobry balsam na swędzącą skórę powinien nie tylko dogłębnie ją nawilżać, ale też dostarczać jej dobroczynnych substancji odżywiających.
