Co to jest dysplazja?
Dysplazją nazywa się różnego rodzaju wady wrodzone, które polegają na zaburzeniu w budowie, organizacji lub czynności komórek w tkankach organizmu.
Wyróżnia się m.in. dysplazje:
- kostno-stawowe,
- ektodermalne,
- ogniskowe dysplazje korowe.
Mianem tym określa się także różnego rodzaju nieprawidłowości w komórkach, zachodzące w czasie ich dojrzewania i różnicowania. Tego rodzaju dysplazja dotyczy tylko nabłonka i tkanki łącznej. Zwykle jest stanem przejściowym pomiędzy rozrostem komórek a nowotworem.
Reklama
Dysplazja stawu biodrowego
Dysplazja stawu biodrowego jest jedną z najczęściej występujących wad wrodzonych u dzieci. Pod tym pojęciem kryją się wszystkie nieprawidłowości anatomiczne zachodzące pomiędzy głową kości udowej a panewką stawu biodrowego, które mają charakter wrodzony lub wykształciły się w okresie niemowlęcym. Dysplazja może przybrać postać wadliwego ukształtowania biodra (czysta dysplazja) lub zwichnięcia stawu biodrowego, czyli przemieszczenia się głowy kości udowej poza panewkę. Wpływ na rozwój choroby mają czynniki genetyczne, niewłaściwe ułożenie dziecka w łonie matki, a także prostowanie nóżek dziecku w okresie noworodkowym i niemowlęcym.
Wcześnie wykryta czysta dysplazja bioder u dziecka może być całkowicie wyleczona poprzez umiejętne centrowanie głowy kości udowej na dno panewki. W tym celu stosuje się różnego rodzaju aparaty utrzymujące kończyny w odpowiedniej pozycji, takie jak:
- szelki Pawlika,
- szynę Denisa-Browna,
- poduszkę Frejki.
Przemieszczenie stawu biodrowego natomiast wymaga leczenia operacyjnego.
Reklama
Dysplazja szyjki macicy
Dysplazja szyjki macicy to nieprawidłowości w komórkach nabłonka szyjki macicy, które mogą prowadzić do rozwoju raka. Zmiany w komórkach można wykryć na podstawie badania cytologicznego. Cytologia polega na mikroskopowej ocenie materiału pobranego z szyjki macicy, czyli komórek nabłonka wielowarstwowego płaskiego i gruczołowego. Wyniki cytologii podaje się w tzw. systemie Bathesda. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w komórkach nabłonka stosuję się skalę CIN 1-3, gdzie CIN 1 oznacza łagodną dysplazję, a CIN 2 lub CIN 3 – dysplazję średniego i dużego stopnia. W przypadku CIN 1 jest duże prawdopodobieństwo, że komórki same przekształcą się w prawidłowe, co zwykle wymaga jedynie dalszej diagnostyki. CIN 2 i CIN 3 wymagają leczenia w postaci elektroresekcji lub konizacji szyjki macicy.
Reklama
Dysplazja włóknista kości
Dysplazja włóknista kości jest rzadką chorobą polegającą na stopniowym zastępowaniu prawidłowej tkanki kostnej tkanką włóknistą. Przyczyny choroby nie są do końca znane. Podejrzewa się, że istotny wpływ mają czynniki genetyczne. Zmiany mogą dotyczyć wszystkich kości człowieka, ale najczęściej lokują się w kościach długich kończyn, żebrach, miednicy i kościach czaszki. Choroba często przebiega bezobjawowo. W zaawansowanym stadium może dawać objawy w postaci dolegliwości bólowych w miejscach zmienionych chorobowo oraz złamań.
Wyróżnia się trzy postaci choroby:
- dysplazję włóknistą kości monoostotyczną– dotyczy jednej kości i zwykle objawia się w okresie dojrzewania, a następnie ulega wygaszeniu;
- dysplazję włóknistą kości poliostotyczną– zajmuje co najmniej dwie kości i ma cięższy przebieg;
- dysplazję włóknistą kości z zaburzeniami endokrynologicznymi– najcięższą postać, dotykająca głównie dzieci, która może doprowadzić do uszkodzenia gruczołów endokrynnych.
Łagodną postać choroby leczy się objawowo – głównie lekami przeciwbólowymi. W przypadku ciężkiego przebiegu dysplazji konieczne jest leczenie chirurgiczne.
Reklama
Dysplazja ektodermalna
Dysplazja ektodermalna to bardzo rzadka choroba genetyczna, którą diagnozuje się średnio u jednego dziecka na 100 000 urodzonych. Jest zaburzeniem rozwojowym zewnętrznego listka zarodkowego, z którego w czasie embriogenezy powstaje m.in. naskórek, zęby, włosy i paznokcie.
Dzieci z dysplazja ektodermalną często w ogóle nie mają zębów lub bardzo zniekształcone, co utrudnia im jedzenie. Charakteryzuje je bardzo skąpe owłosienie lub całkowity brak. Często nie mają paznokci lub są one zniekształcone. Ich skóra jest bardzo sucha, szorstka i łuszczy się. Z powodu braku gruczołów potowych dzieciom z dysplazją ektodermalną zagraża hipertermia. Leczenie choroby przebiega objawowo i powinno być indywidulanie dostosowane do pacjenta.
Czytaj:
