Co to jest mania?
Mania to zaburzenie psychiczne należące do grupy zaburzeń afektywnych. Charakteryzuje się ono występowaniem podwyższonego nastroju lub znacznego rozdrażnienia. Najczęściej stany maniakalne są dla pacjentów doświadczeniami przyjemnymi, które kojarzą się im ze szczęściem. Osoby, które podczas epizodów maniakalnych odczuwają rozdrażnienie mają zupełnie inne doświadczenia – szybko się frustrują, a ich gniew się nasila. W przypadku tej odmiany manii nadmiar energii odczuwany przez pacjenta zużywany jest bezproduktywnie lub wręcz destrukcyjnie.
Reklama
Objawy manii
U niemal 100% osób, których dotyczy mania, w trakcie epizodu maniakalnego pojawia się niewiarygodna gadatliwość, którą ciężko jest jakkolwiek poskromić. Prawie 90% pacjentów skarży się na pobudzenie psychoruchowe, a u około 80% ludzi pojawia się zmniejszona potrzeba snu lub ogólne zaburzenia rytmu dobowego.
Obserwuje się również objawy takie, jak:
- gonitwa myśli,
- problemy z koncentracją,
- nagłe i nieuzasadnione poczucie siły,
- lekkomyślność działań.
Reklama
Przyczyny zaburzeń maniakalnych
Badacze nie są do końca zgodni co do przyczyn pojawiania się manii. Zwykle uznaje się, że epizod maniakalny powstaje na skutek wzrostu produkcji serotoniny i noradrenaliny w organizmie. Wpływ na jego wystąpienie mogą mieć również narkotyki takie, jak kokaina i amfetamina oraz niektóre leki. Do rozwoju manii mogą przyczynić się także choroby somatyczne:
- nadczynność tarczycy,
- zespół Cushinga,
- niektóre guzy mózgu.
Warto wiedzieć, że pierwszy epizod maniakalny pojawia się zwykle między 15. a 30. rokiem życia, choć nie jest wykluczone jego wystąpienie w dzieciństwie lub bardzo dojrzałym wieku.
Reklama
Objawy hipotonii
Ze względu na intensywność podwyższonego nastroju oraz występowanie dodatkowych objawów, wyodrębniono trzy rodzaje manii. Jednym z nich jest hipomania. Ma ona zdecydowanie najłagodniejszy przebieg ze wszystkich typów manii. Podczas hipomanii zmiany nastroju są krótkotrwałe i jest on wówczas jedynie lekko wzmożony. Dochodzi również do większej ochoty pacjenta na spotkania towarzyskie, nieznacznie zmniejsza się potrzeba snu, nie występują urojenia ani omamy. Sposób w jaki zachowuje się jednostka nie wpływa znacząco na jej relacje z innymi ludźmi czy kontakty zawodowe.
Reklama
Epizody maniakalne bez objawów psychotycznych
Jeśli epizod maniakalny utrzymuje się przez co najmniej tydzień, uniemożliwiając tym samym jednostce wykonywanie codziennej pracy i normalne funkcjonowanie w środowisku, mamy do czynienia z manią bez objawów psychotycznych.
- Nastrój pacjenta może być wówczas nieadekwatny do sytuacji,
- pojawia się niekontrolowane podniecenie,
- wzmożona energia,
- słowotok,
- zniesienie zahamowań,
- silne roztargnienie,
- a także drażliwość.
Sytuacji nie poprawiają objawy, takie jak skłonność do ryzykownych zachowań czy zawyżona samoocena.
Reklama
Mania z objawami psychotycznymi
Mania psychotyczna to rodzaj manii, który jest bardzo zbliżony do schizofrenii. Oprócz drażliwości
i podejrzliwości pojawiają się wówczas:
- urojenia prześladowcze,
- gonitwa myśli,
- zachowania agresywne,
- słowotok,
- słyszenie głosów.
W skrajnych przypadkach może dojść do samozaniedbania i przemocy ze strony pacjenta. Aby możliwe było postawienie diagnozy epizodu maniakalnego, stan ten musi trwać co najmniej tydzień, najlepiej gdyby wiązał się on z koniecznością hospitalizacji chorego. Zaburzenia nastroju powinny być natomiast na tyle silne, by w znaczącym stopniu zakłócić funkcjonowanie pacjenta, zarówno na polu zawodowym, jak i prywatnym. Trzeba pamiętać, że osoba przeżywająca epizod maniakalny z objawami psychotycznymi może stanowić zagrożenie dla siebie i innych osób. Diagnozę epizodu maniakalnego można przeprowadzić, o ile nie jest ona wynikiem choroby somatycznej lub skutkiem zażycia substancji psychoaktywnych.
Reklama
Leczenie zespołu maniakalnego
Leczenie manii jest sprawą jednostkową i zależy od jej rodzaju i nasilenia. Zwykle wykorzystuje się leki:
- stabilizujące nastrój,
- przeciwpsychotyczne,
- przeciwpadaczkowe,
- pochodne benzodiazepiny.
Najważniejsza jest oczywiście odpowiednia diagnoza, ponieważ może okazać się, że mania jest następstwem innych zaburzeń psychicznych lub choroby somatycznej. To sprawia, że stany maniakalne czasem wymagają konsultacji z lekarzami różnych specjalizacji, m.in. psychiatry czy neurologa.
Zobacz także:
