Czym jest spirulina?
Spirulina - to bakteria, alga czy roślina? Z czego powstaje ta substancja ciesząca się dużą popularnością, szczególnie wśród zwolenników medycyny naturalnej? Spirulina jest handlową nazwą bakterii z gromady sinic - samożywnych organizmów dawniej zaliczanych do roślin.
Dziś nazywa się je cyjanobakteriami lub mikroskopijnymi algami. Miejsce ich pochodzenia to ciepłe wody (słodkie, morskie, bagna, gorące źródła) krajów Afryki, południowej Azji i Ameryki Południowej i Środkowej.
Gdzie jeszcze występuje spirulina? Oprócz rejonów, w których pojawia się ona w sposób naturalny, obecnie istnieje wiele jej upraw. Alga ta rośnie właściwie wszędzie tam, gdzie panuje odpowiednio wysoka wilgotność. Posiada wysoko rozwinięte zdolności adaptacyjne, z których to właśnie wynika wiele jej prozdrowotnych właściwości.
Spirulina posiada tak wiele substancji odżywczych, że zaliczana jest do tzw. superfoods - produktów o wyjątkowo silnym, pozytywnym działaniu na ludzkie zdrowie. W formie sproszkowanej ma wyrazisty, słonawy smak i może być stosowana w kuchni jako dodatek do potraw.
Reklama
Rodzaje spiruliny. Która jest najlepsza?
Kupując spirulinę, można natknąć się na wiele nazw różnych jej rodzajów. Która jest najlepsza? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ wiele zależy od jej przeznaczenia i indywidualnych oczekiwań.
Warto jednak wiedzieć, czym charakteryzują się poszczególne jej odmiany, tj. spirulina:
- niebieska - kolory spiruliny zależą głównie od alg, z których jest pozyskiwana; cyjanoalgi mają barwę morską (zielono-błękitną), dlatego większość odmian spiruliny jest niebieska lub zielona;
- hawajska/pacyficzna - pochodząca z okolic Hawajów, jedna z odmian najlepszej jakości ze względu na wysoką zawartość białka (ok. 60%), witamin i innych składników odżywczych;
- organiczna - uprawiana w rejonie południowych Indii, a przetwarzana w na tyle niskich temperaturach, by nie straciła swoich leczniczych właściwości;
- słodkowodna - wytwarzana z alg rosnących w zbiornikach z wodą słodką;
- morska - z alg pochodzących z morza, produkt o dużej zawartości jodu, zaspokajającej dawkę dzienną.
Spirulina bez względu na odmianę wykazuje podobne właściwości. Warto jednak zwrócić uwagę, czy wybrany produkt pochodzi z ekologicznej uprawy i czy w jego skład wchodzą same algi, czy może posiada inne dodatkowe substancje.
Reklama
Skład i wartości odżywcze spiruliny
Na pytanie, czy spirulina jest zdrowa, nie trzeba już chyba odpowiadać. O jej dobroczynnym wpływie na zdrowie decyduje bogactwo substancji, które zawiera. Co to za składniki?
W składzie chemicznym spiruliny warto wymienić przede wszystkim:
- wapń - trzy razy więcej niż mleko,
- żelazo - dwadzieścia trzy razy więcej niż szpinak,
- beta-karoten - dziewięć razy więcej niż marchew,
- nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6,
- kwas foliowy,
- węglowodany,
- glukozaminę,
- aminokwasy nieprodukowane przez ludzki organizm,
- witaminy z grupy B,
- minerały: potas, selen, mangan, chrom.
Głównym składnikiem odżywczym spiruliny jest białko, którego zawiera ona czterokrotnie więcej niż mięso o tej samej wadze (70% suchej masy).
Jej wartość energetyczna wynosi ok. 290 kcal na 100 g. Nie zawiera glutenu, więc jest może być przyjmowana również przez osoby, które go nie tolerują.
Ze względu na zawarte w niej substancje, spirulina bywa dodawana do preparatów z kolagenem, a także chlorofilem będącym składnikiem innej algi - chlorelli.
Reklama
Właściwości spiruliny
Na co jest dobra spirulina i jak działa? Ze względu na ilość zawartych w niej składników, wspomaga funkcjonowaniu wielu układów i tkanek ludzkiego organizmu, a jej działanie jest wielowymiarowe. Do najistotniejszych właściwości leczniczych spiruliny należą:
- regulowanie ciśnienia tętniczego krwi, a tym samym - zmniejszanie ryzyka wystąpienia zawału serca i choroby wieńcowej;
- regulowanie poziomu cholesterolu, dzięki czemu zmniejsza ryzyko rozwoju chorób serca i zmian miażdżycowych (tę zdrowotną właściwość zawdzięcza wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm człowieka samodzielnie nie syntetyzuje i dlatego trzeba mu je dostarczać z zewnątrz);
- działanie przeciwnowotworowe - zawdzięcza zawartym antyoksydantom zwalczającym wolne rodniki i wspieraniu procesów odpornościowych;
- hamowanie rozwoju cukrzycy - związek między spiruliną a cukrzycą polega na zwiększaniu wrażliwości insulinowej organizmu;
- działanie przeciwzapalne i detoksykacyjne - oczyszczanie organizmu z toksyn i innych chorobotwórczych substancji.
Spirulina, oprócz działania leczniczego, wykazuje także:
- właściwości odchudzające - wspomaga odchudzanie, pobudzając przemianę materii; jej stosowanie pomaga także utrzymać organizm w dobrej kondycji w czasie diety, gdy nie wszystkie składniki odżywcze są mu dostarczane z pożywienia;
- właściwości kosmetyczne - spowalnia procesy starzenia, ujędrnia skórę, nawilża, podnosi jej odporność na działanie czynników zewnętrznych.
Reklama
Zastosowanie spiruliny
Dla kogo jest zalecana spirulina i na co pomaga? Jako produkt w stu procentach naturalny może być spożywana przez osoby różnej płci, w różnym wieku i właściwie bez względu na ogólny stan zdrowia.
Spirulina jest stosowana w kulturystyce, przez pacjentów aktywnych fizycznie i intelektualnie. Czy pobudza? Nie wpływa na układ nerwowy jak pobudzające używki, ale stosowana regularnie w bezpieczny sposób dodaje witalności i energii.
W dodatku spirulina może okazać się skuteczna na:
- trądzik - hamuje namnażanie w organizmie bakterii Candida, odpowiedzialnych za powstawanie zmian trądzikowych (oraz towarzyszących im przebarwień) oraz grzybicy (głównie grzybiczych infekcji intymnych);
- jelita, wątrobę, nerki - spirulina działa oczyszczająco na cały organizm, dlatego świetnie sprawdza przy detoksach, po przejedzeniu, po alkoholu, na kaca;
- anemię - jest bogatym źródłem żelaza i witaminy B12, więc skutecznie poprawia jakość krwi;
- alergię - reguluje pracę układu immunologicznego i zmniejsza reakcje alergiczne organizmu;
- potencję i libido - nie wpływa na nie bezpośrednie, jednak uzupełnia poziom witamin i minerałów, których niedobór może powodować zaburzenia;
- cellulit - regularne stosowanie okładów z alg wspomaga niwelowanie cellulitu;
- mięśniaki - spirulinę wymienia się jako jedną z metod na rozproszenie zastoju krwi odpowiedzialnego za powstawanie ginekologicznych dolegliwości.
Reklama
W jakiej formie jest dostępna spirulina?
Spirulina dostępna w sklepach ze zdrową żywnością i aptekach nie jest lekiem, ale suplementem diety lub produktem superfoods. Jak jeść lub przyjmować spirulinę?
Dostępna jest ona pod różnymi postaciami, tj. w formie:
- tabletek lub kapsułek do połykania - forma wygodna w stosowaniu i dawkowaniu,
- proszku - suszoną, mieloną spirulinę można spożywać samodzielnie i np. popijać ją wodą, jednak świetnie sprawdza się też jako dodatek do potraw, np. mlecznych koktajli,
- w płynie, do picia - tłoczony na zimno koncentrat spiruliny dostępny jest w formie ampułek do rozcieńczania w wodzie.
W niektórych sklepach zoologicznych można także spotkać granulat z dodatkiem spiruliny będący pokarmem dla rybek akwariowych.
Reklama
Dawkowanie spiruliny. Jak ją stosować?
Jak stosować spirulinę, by zauważyć jak najwięcej pozytywnych dla zdrowia efektów? Metody stosowania zależą przede wszystkim od wybranej formy. Najprostszą drogą jest zażywanie spiruliny w tabletkach, zgodnie z zaleceniami producenta.
Warto zaznaczyć, że różne preparaty mogą mieć różną zawartość substancji, a od jej zawartości zależy, ile dziennie tabletek należy przyjmować.Dawka dzienna waha się zwykle od jednej do sześciu tabletek, trzy razy na dobę (tak, by spożywać 1-5 g alg w ciągu doby).
Kiedy brać spirulinę - przed czy po jedzeniu? Przeważnie zaleca się przyjmować ją w trakcie lub po posiłku, jednak w przypadku tabletek lub kapsułek najlepiej zapoznać się z ulotką i postępować zgodnie ze wskazaniami.
Spirulina na czczo zalecana jest celem stymulacji produkcji enzymów i wsparcia procesów trawiennych. Zażywana po treningu pomaga odbudowywać i regenerować tkankę mięśniową, ze względu na wysoką zawartość białka. Kiedy stosuje się więcej, niż jedną tabletkę dziennie, warto rozbić dawki i zażywać je rano, po południu i na noc, by utrzymać stały poziom stężenia substancji odżywczych.
Jak stosować spirulinę w proszku? Jak już zostało wspomniane, proszek można spożywać samodzielnie lub dodawać go do potraw. Dawkowanie algi w proszku często waha się od 1 do 5 gramów dziennie, w zależności od potrzeb.
Jak długo można stosować spirulinę? Nie jest ona lekiem wywołującym skutki uboczne, dlatego nie ma ścisłych zaleceń co do długości przyjmowania. W razie wątpliwości najlepiej poradzić się lekarza.
Z czym łączyć i z czym nie łączyć spiruliny?
Spirulina, jako substancja w pełni naturalna, może być bezpiecznie łączona z wieloma lekami i produktami spożywczymi. Nie należy jednak stosować jej z lekami immunosupresyjnymi oraz metabolizowanymi przez enzymy cytochromu P450. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z łączeniem spiruliny z lekami, należy skonsultować się z lekarzem.
Jeśli chodzi o spożywanie alg z innymi produktami, dowolność jest naprawdę duża. Z czym jeść spirulinę? Można mieszać ją z wodą i pić lub dodawać ją do: sałatek, soków warzywnych i owocowych, jogurtów, maślanek, makaronów czy pieczywa. Jej smak komponuje się z bardzo wieloma potrawami, natomiast w celach zdrowotnych można mieszać ją z:
- miodem - miód ze spiruliną podnosi odporność, wspiera walkę z alergią, zaopatruje organizm w rozmaite substancje odżywcze;
- szafranem - spirulina i ekstrakt z szafranu wspierają procesy metaboliczne, dlatego występują niekiedy „w duecie” w preparatach na odchudzanie.
Aby wzmocnić odżywcze działanie spiruliny, warto łączyć ją z innymi produktami superfoods, np. trawą jęczmienną czy chlorellą. Z tą ostatnią często występuje razem w suplementach diety, ponieważ obie są algami o wysokiej zawartości białka i innych substancji odżywiających organizm.
Przepisy ze spiruliną
Jeśli chodzi o spirulinę do jedzenia, można samodzielnie wykazać się kreatywnością lub skorzystać z gotowych przepisów, których bardzo wiele znajduje się w Internecie. Do czego na przykład warto dodać spirulinę? Z jej dodatkiem świetnie smakuje:
- smoothie - do zblendowanych, wybranych owoców lub warzyw wystarczy dodać łyżeczkę sproszkowanej spiruliny, dla wzmocnienia witaminowego efektu można dodać takie produkty jak szpinak, jarmuż czy pietruszkę;
- koktajl - w wersji mlecznej przygotowuje się go tak samo jak smoothie, tyle że na koniec do mieszanki dodaje się mleko, jogurt lub maślankę;
- owsianka - owsiankę przygotowuje się standardowo - gotując płatki na wodzie lub na mleku, można wrzucić do niej ulubione dodatki, np. suszone owoce czy orzechy, a na koniec dosypać do dania łyżeczkę alg w proszku.
Spirulina świetnie sprawdza się też jako naturalny barwnik. Jej zielony lub niebieski kolor może znacznie uatrakcyjnić wygląd jedzenia. Niektóre miody ze spiruliną są zupełnie błękitne, co znacznie wyróżnia je na tle innych produktów tego rodzaju.
Spirulina w kosmetyce
Dzięki dobroczynnemu działaniu spiruliny na skórę, cerę i włosy, jest ona wykorzystywana nie tylko w farmacji i kuchni, ale również w kosmetyce. W dobrze zaopatrzonych drogeriach stacjonarnych i internetowych dostać można takie preparaty jak:
- maseczka ze spiruliny - alga aplikowana na twarz poprawia ukrwienie skóry, wyrównuje koloryt skóry (dlatego bywa stosowana na piegi) i zwiększa jej odporność na działanie czynników zewnętrznych, a także, dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, odmładza i działa wygładzająco na zmarszczki;
- krem ze spiruliną - wykazuje przede wszystkim działanie ujędrniające i regenerujące, wzmacnia i odżywia skórę;
- maska algowa do włosów - również działa odżywczo na włókna włosów i skórę głowy wraz z umiejscowionymi w niej cebulkami.
Kosmetyki z algą można też zrobić sobie samodzielnie w domu. Wystarczy dodać sproszkowaną spirulinę do ulubionego kremu, maseczki czy odżywki do włosów. W przypadku kremu będzie on nadawał się do zaaplikowania na noc lub zastosowania w formie maseczki, ponieważ spirulina nada mu swą charakterystyczną barwę.
Czy można stosować spirulinę w ciąży?
Ciąża to moment, kiedy na zażywane substancje należy zwracać szczególną uwagę. To, co w innych sytuacjach jest w pełni bezpieczne, dla kobiet ciężarnych może nie być zalecane ze względu na rozwijający się w ich organizmie płód.
Czy można brać spirulinę w ciąży? Ponieważ każda ciąża jest inna, suplementację należy zawsze skonsultować z lekarzem prowadzącym. Na ogół jednak, jeśli wszystko przebiega prawidłowo, spożywanie alg jest wręcz zalecane, ponieważ kobietom ciężarnym potrzeba więcej substancji odżywczych, by zasilić organizm własny i dziecka.
Spirulina hawajska jako bogate źródło białka wspomaga, np. procesy budulcowe zachodzące w rozwijających się dopiero tkankach i układach. Preparaty ze spiruliną i chlorellą w ciąży pełnią wręcz funkcję ochronną wobec płodu, uzupełniają w organizmie matki niedobory kwasu foliowego, żelaza i witamin.
Spirulina jest również bezpieczna podczas karmienia piersią, jednak wszelkie obawy najlepiej omówić z pediatrą. Jedynym problemem może być nieczysty skład dostępnych na rynku preparatów. Tylko niezabrudzona, w pełni naturalna spirulina jest uznawana za bezpieczną.
Spirulina dla dzieci
Spirulina jako pożywienie uznawana jest za bezpieczną właściwie w każdym wieku, od momentu rozszerzania diety dziecka, czyli po wprowadzeniu pokarmów innych niż mleko matki. Podobnie jednak, jak w przypadku kobiet ciężarnych i matek karmiących, u najmłodszych należy stosować wyłącznie sprawdzone preparaty o naturalnym składzie.
Spirulina (hawajska i inne jej gatunki) bogata jest w białko, które w okresie wzrastania i rozwijania się dzieci jest szczególnie potrzebne. W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością można dostać spirulinę dla dzieci w saszetkach czy też preparaty ze spiruliną i chlorellą.
Ich dawkowanie i sposób stosowania warto umówić z lekarzem lub przynajmniej zapoznać się dokładnie z zaleceniami producenta i postępować zgodnie z nimi. Algi wspomagają procesy kształtowania się tkanek i wspierają naturalną odporność, co dla małych organizmów jest wyjątkowo istotne.
Efekty i opinie na temat stosowania spiruliny
W sieci znaleźć można wiele głosów na tema tego,, czy warto stosować spirulinę oraz co daje jej regularne zażywanie itd. Zdecydowanie więcej znaleźć można korzyści ze spożywania tej algi niż efektów niepożądanych, dlatego wprowadzenie jej do codziennej diety jest uznawane za bezpieczne, a nawet zalecane.
Efekty stosowania spiruliny i chlorelli w kuchni oraz kosmetyce - na włosy czy w formie maseczki - są zadowalające, pod warunkiem, że ich aplikowanie jest długotrwałe i regularne. Rezultaty spożywania alg od lat 70. XX wieku są poddawane ciągłym badaniom. Bada się zatem m.in. efekty ich odchudzania jak i wpływ na raka oraz inne mechanizmy działania.
Jeśli chodzi o właściwości odchudzające, badania (“ Wpływ suplementacji spiruliny…”) wykazały, że wpływ spiruliny na utratę masy ciała nie jest duży, ale statystycznie znaczący. Jeśli chodzi o walkę z rakiem, nie ma naukowego potwierdzenia, jakoby spirulina wpływa na nią bezpośrednio.
Jej spożywanie może być jednak zalecane dla chorych na nowotwory, celem ogólnego wzmocnienia organizmu. Opinie lekarzy na temat spiruliny są pozytywne, jednak specjaliści kładą nacisk na sprawdzanie składu preparatów algowych i wybieranie produktów czystych, w pełni naturalnych.
Czy możliwe jest przedawkowanie spiruliny? Spożywanie zbyt dużych ilości tego produktu może doprowadzić do nadmiaru niektórych substancji w organizmie, np. jodu.
Skutki uboczne stosowania spiruliny
Czy spirulina może wywoływać efekty uboczne - reakcję alergiczną, mdłości czy wysyp pryszczy? Sytuacje takie zdarzają się niezwykle rzadko, ponieważ alga na ogół nie wykazuje właściwości uczulających ani drażniących i nie jest niebezpieczna dla ludzkiego organizmu.
Nie można jednak wykluczyć działań ubocznych, ponieważ wiele zależy od indywidualnej reakcji, którą trudno przewidzieć. Do możliwych efektów niepożądanych należą:
- reakcje alergiczne (np. wysypka, podrażnienie, obrzęk),
- bóle głowy,
- zaburzenia snu,
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (mdłości, biegunka itd.).
Trudno mówić o wadach spiruliny, ponieważ z reguły wpływa ona pozytywnie na ludzkie zdrowie i rozmaite procesy fizjologiczne. Wszelkie niepokojące objawy należy jednak niezwłocznie zgłosić lekarzowi.
Przeciwwskazania do stosowania spiruliny
Czy w niektórych przypadkach spirulina jest szkodliwa? Kiedy lepiej jej unikać?
Przeciwwskazaniami do wprowadzania algi do codziennej diety są:
- alergia na owoce morza, skorupiaki, wodorosty - występowanie reakcji uczuleniowej na tego rodzaju produkty zwiększa ryzyko wystąpienia alergii na spirulinę;
- choroby autoimmunologiczne (takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy choroba Hashimoto) - ponieważ alga znacząco wpływa na pracę układu odpornościowego;
- fenyloketonuria - choroba genetyczna polegająca na zaburzeniach metabolicznych;
- przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych;
- zaburzenia krzepnięcia;
- nadczynność tarczycy - ze względu na wysokie stężenie jodu w produkcie.
Czy istnieje zależność między spiruliną a tabletkami antykoncepcyjnymi? Stosowanie algi nie powinno wpływać na skuteczność antykoncepcji hormonalnej, dlatego nie ma przeciwwskazań do ich jednoczesnego stosowania.
Cena spiruliny. Gdzie ją kupić?
Gdzie można kupić spirulinę? Jej dostępność jest powszechna. Produkt znaleźć można w:
- aptekach,
- sklepach ze zdrową żywnością,
- sklepach z ziołami (zarówno stacjonarnych, jak i internetowych).
Najlepiej jest zaopatrywać się u zaufanych dostawców, by mieć gwarancję czystego składu umożliwiającego bezpieczne stosowanie. Niebieska spirulina z reguły ma dużo wyższą cenę od zielonej, ponieważ jest rzadziej spotykana.
Za 25 g niebieskiej algi w proszku zapłacić trzeba nawet kilkadziesiąt zł, podczas gdy 250 g zielonej kosztuje kilkanaście złotych.
Cena spiruliny w tabletkach bywa bardzo różna (od kilkunastu do nawet kilkuset złotych za 1000 sztuk). Różnice te wynikają ze składu preparatów, gatunku użytej do ich produkcji algi, a także od producenta.
