Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Czym zastąpić jajko w cieście, panierce czy naleśnikach?

Jajka są powszechnie używane w kuchni, ale czasem potrzebujemy ich zamienników. Dzieje się tak ze względów zdrowotnych, etycznych, czy po prostu brak jajek w lodówce. Warto znać alternatywy. Okazuje się, że zamienniki nie przeszkodzą w przygotowaniu wymarzonego dania, a część spośród nich znajduje się w większości kuchni.
Puree jako zamiennik jajka
123RF
W skrócie
  • Szukamy zamienników jajek z powodu alergii, weganizmu oraz niektórych chorób, które wymagają ich eliminacji z diety. Dodatkowo, wybór zamienników może być motywowany względami etycznymi i ekologicznymi.
  • Spożycie jajek powinno być ograniczone lub wyeliminowane w przypadku chorób takich jak fenyloketonuria, alergia na białko jajka kurzego, niektóre choroby autoimmunologiczne, kamica żółciowa oraz zaawansowane choroby nerek. Osoby z wysokim poziomem cholesterolu lub problemami sercowo-naczyniowymi również mogą potrzebować ograniczenia jajek w diecie.
  • Istnieje wiele zamienników jajek w przepisach, takich jak siemię lniane, banan, puree z dyni lub jabłka, jogurt naturalny, aquafaba, tofu, oraz mieszanka proszku do pieczenia z octem. Każdy z tych zamienników ma swoje unikalne właściwości i proporcje, które najlepiej sprawdzają się w różnych potrawach, od wypieków po dania wytrawne.
Spis treści

Reklama

Dlaczego poszukujemy zamienników jajek?

Poszukiwanie zamienników jajek w diecie może wynikać z różnych, często bardzo osobistych powodów. Jednym z najczęstszych powodów są alergie i nietolerancje pokarmowe. Jajka są jednym z najczęściej alergizujących pokarmów, zwłaszcza wśród dzieci. Uczulenie na białko jajka kurzego może prowadzić do poważnych reakcji alergicznych, w tym pokrzywki, trudności w oddychaniu, a w skrajnych przypadkach nawet wstrząsu anafilaktycznego. Dla osób z taką alergią znalezienie odpowiedniego zamiennika jest niezbędne do utrzymania zdrowia i bezpieczeństwa.

Kolejnym powodem jest weganizm. Coraz więcej osób decyduje się na dietę wegańską, która wyklucza wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym jajka. Istnieje również wiele chorób i stanów zdrowotnych, które wymagają ograniczenia lub całkowitego wykluczenia jajek z diety. Przykładem mogą być choroby autoimmunologiczne, czy choroby wrodzone.  Ponadto, niektórzy ludzie decydują się na eliminację jajek z diety z powodów etycznych, związanych z hodowlą zwierząt. Produkcja jajek często wiąże się z praktykami, które są postrzegane jako niehumanitarne. Dodatkowo, masowe hodowle wywierają negatywny wpływ na środowisko, w tym na emisję gazów cieplarnianych i zużycie zasobów wodnych. Wybierając zamienniki jajek, osoby te mogą zmniejszyć swój ślad ekologiczny i wspierać bardziej zrównoważone metody produkcji żywności.

Źródło: Opracowanie własne

Reklama

Które choroby wymagają ograniczenia spożycia jajek?

Spożycie jajek powinno być ograniczone lub całkowicie wyeliminowane w przypadku kilku konkretnych chorób i stanów zdrowotnych. Jednym z przykładów jest fenyloketonuria (PKU) – rzadka choroba genetyczna, w której organizm nie jest w stanie metabolizować aminokwasu fenyloalaniny, obecnego m.in. w białkach jaj. W przypadku PKU, całkowite wykluczenie jajek z diety jest konieczne, aby uniknąć poważnych uszkodzeń neurologicznych.

Kolejnym schorzeniem wymagającym rezygnacji z jajek jest uczulenie na białko jajka kurzego. Alergia ta może powodować reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka, trudności w oddychaniu, a w skrajnych przypadkach nawet wstrząs anafilaktyczny. Warto zaznaczyć, że niektóre osoby uczulone na jajka kurze mogą tolerować jajka innych ptaków, takich jak gęsi, kaczki czy strusie.

Choroby autoimmunologiczne, takie jak Hashimoto, również mogą wymagać ograniczenia spożycia jajek. Niektóre badania sugerują, że eliminacja jajek z diety może pomóc w redukcji stanów zapalnych i poprawie funkcji tarczycy. Osoby z kamicą żółciową często muszą unikać tłustych pokarmów, w tym jajek, ponieważ tłuszcze mogą wywoływać ataki bólu i nasilać objawy choroby. Choroby nerek, szczególnie w zaawansowanych stadiach, mogą wymagać diety niskobiałkowej, co oznacza konieczność ograniczenia lub eliminacji jajek, które są bogatym źródłem białka.

Dyskusyjna jest kwestia spożycia jajek przez osoby z wysokim poziomem cholesterolu. Chociaż jajka zawierają cholesterol, najnowsze badania sugerują, że umiarkowane ich spożycie nie wpływa znacząco na poziom cholesterolu we krwi u większości ludzi. Niemniej jednak, osoby z istniejącymi problemami sercowo-naczyniowymi mogą zdecydować się na ograniczenie jajek w swojej diecie, aby zminimalizować ryzyko zdrowotne.

Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"

Pytania do eksperta
Kamila Kasprzak
Kamila Kasprzak
dietetyczka
01
Czy istnieje określony poziom cholesterolu, który nakazuje ograniczenie spożywania jajek?
Rekomenduje się, aby osoby z podwyższonym ( w odniesieniu dla swojej grupy ryzyka) stężeniem cholesterolu LDL powinny ograniczyć spożywanie jajek. Jednak, badania pokazują, że nie każdy organizm reaguje tak samo na cholesterol pokarmowy. Dlatego warto podejść do sprawy indywidualnie.
02
Czy konieczność rezygnacji z jajka kurzego w diecie z powodu alergii oznacza, że wykluczyć należy także jajka pochodzące od innych zwierząt np. kacze lub przepiórcze?
Tak, osoby z alergią na białka jaja kurzego powinny także zrezygnować z jaj innego ptactwa np. gęsi czy przepiórek. Białka tych jaj są do siebie zbliżone i po ich zjedzeniu również może wystąpić reakcja alergiczna.
03
Czy jajko zawiera witaminy i mikroelementy? Czy rezygnacja z jaj może powodować określone niedobory?
Jajka są źródłem witamin, takich jak witamina D i B12, oraz lecytyny, choliny, zeaksantyny i luteiny. Rezygnacja z jajek, zwłaszcza jeśli ktoś spożywał je w dużych ilościach, może prowadzić do niedoborów. Eliminując jedną grupę produktów, warto zwiększyć spożycie innych, bogatych w te same składniki, np. tłustych ryb czy nabiału.
04
Jakie są różnice w kaloryczności między jajkami a ich zamiennikami?
Kaloryczność zamienników jajek zależy od rodzaju substytutu; na przykład banan czy puree z dyni mogą mieć mniej kalorii. Z kolei zastąpienie jaja 2 łyżkami siemienia lnianego dostarczy około 30 kcal więcej.
05
Czy zamienniki jajek wpływają na smak i teksturę potraw? Jakie są tego efekty?
Zamienniki jajek mogą zmieniać smak i teksturę potraw w zależności od użytego składnika – np. siemię lniane zmieni strukturę poprzez dodanie ziaren, puree z banana może zmienić konsystencję na bardziej kremową. Wybór zamiennika warto dostosować do konkretnego przepisu, aby uzyskać oczekiwane rezultaty.

Uniwersalne zamienniki jajek w przepisach

Istnieje wiele zamienników jajek, które można wykorzystać w różnych przepisach. Każdy z nich ma swoje unikalne właściwości i proporcje, które należy zastosować. Niektóre lepiej sprawdzają się jako zamiennik jajka do ciasta, a inne do związania wytrawnego dania.

  • Siemię lniane – 1 łyżka zmielonego siemienia lnianego zmieszana z 3 łyżkami wody zastępuje 1 jajko.
  • Banan – 1/2 rozgniecionego banana może zastąpić 1 jajko.
  • Puree z dyni lub jabłka – 1/4 szklanki puree z dyni lub jabłka zastępuje 1 jajko.
  • Jogurt naturalny – 1/4 szklanki jogurtu może zastąpić 1 jajko, szczególnie w wypiekach, dodając wilgotność i delikatną konsystencję.
  • Aquafaba – 3 łyżki wody po ciecierzycy zastępują 1 białko jajka.
  • Tofu – 1/4 szklanki blendowanego tofu zastępuje 1 jajko.
  • Proszek do pieczenia z octem – 1 łyżeczka proszku do pieczenia zmieszana z 1 łyżką octu jabłkowego i 1 łyżką wody zastępuje 1 jajko.

Co zamiast jajka do panierki?

Na szczęście istnieje wiele skutecznych zamienników jajka, które sprawdzą się doskonale w tworzeniu panierki. Te alternatywy pozwalają cieszyć się ulubionymi potrawami bez uszczerbku na ich smaku i teksturze, a dodatkowo są proste w przygotowaniu i dostępne w większości kuchni. Warto więc znać kilka sprawdzonych rozwiązań, które pomogą nam osiągnąć pożądany efekt chrupiącej panierki, nawet bez użycia jajek. Podczas panierowania możemy zastąpić jajko kilkoma innymi składnikami. Oto sprawdzone sposoby:

  • mleko roślinne – mleko sojowe, migdałowe czy owsiane dobrze zastępuje jajko, gdy chodzi o namoczenie przed panierowaniem.
  • olej – lekko natłuszczone mięso czy warzywa również dobrze przyjmują panierkę.
  • skrobia kukurydziana – zmieszana z wodą tworzy lepką substancję, która dobrze przylega do produktów.
  • mąka z wodą – ta gęsta mieszanka działa podobnie do jajka przy panierowaniu.

Zamienniki jajek w kotletach i mielonych

Kotlety mielone to klasyczne danie, które gości na stołach w wielu domach. Jajka odgrywają w nich kluczową rolę, działając jako spoiwo, które pomaga związać składniki i nadać kotletom odpowiednią konsystencję. Na szczęście istnieje wiele zamienników jajka do kotletów, które mogą skutecznie pełnić tę funkcję. Wybór odpowiedniego zamiennika może jednak zależeć od preferencji smakowych, dostępnych składników, a także od rodzaju mięsa lub warzyw, z których przygotowujemy kotlety. Sprawdzą się:

  • siemię lniane – działa jako spoiwo, dodając wilgotności,
  • bułka tarta z mlekiem – mieszanka ta pomaga w łączeniu składników,
  • puree z warzyw – dynia, batat czy marchewka mogą działać jako spoiwo.

Co zamiast jajka do naleśników i placków?

Przygotowanie idealnych naleśników i placków często kojarzy się z użyciem jajek, które nadają ciastu odpowiednią konsystencję, elastyczność i pomagają w jego łączeniu. Jednak istnieje wiele sytuacji, w których jajka trzeba zastąpić. Na szczęście istnieje wiele skutecznych zamienników jajek, które pozwalają na przygotowanie pysznych naleśników i placków, zachowując ich smak i teksturę.

Zamienniki jajek w naleśnikach i plackach:

  • banan – dodaje wilgotności i słodkości,
  • jogurt – utrzymuje konsystencję i wilgotność,
  • puree z jabłek – nadaje delikatny smak i wilgotność,
  • mąka z ciecierzycy – dzięki wysokiej zawartości białka i właściwościom wiążącym, mąka z ciecierzycy doskonale zastępuje jajko; aby uzyskać odpowiednią konsystencję, wystarczy wymieszać 1 łyżkę mąki z ciecierzycy z 2–3 łyżkami wody.

Zamienniki jajek w ciastach i wypiekach

Jajka odgrywają kluczową rolę w wielu przepisach na ciasta i wypieki, wpływając na ich strukturę, konsystencję, wilgotność oraz na to, jak dobrze ciasto się wyrasta. Jednak istnieje wiele sytuacji, w których konieczne jest zastąpienie jajek. Tutaj także znajdziemy cały szezrg pomysłów, w tym dużą część na bazie owoców:

  • siemię lniane – Idealne do cięższych ciast, chlebków, ciast marchewkowych,
  • puree z jabłek – doskonale sprawdza się do lekkich ciast, muffinek, babek,
  • puree z bananów – do ciast czekoladowych, chlebków bananowych,
  • soda oczyszczona plus ocet lub sok z cytryny – do biszkoptów, lekkich ciast wymagających spulchnienia.

Bezglutenowe zamienniki jajek

Niektórzy muszą unikać zarówno jajek, jak i glutenu, znalezienie odpowiednich zamienników w przepisach na ciasta, naleśniki, czy inne wypieki nie jest aż takim wyzwaniem jak wydaje się na pierwszy rzut oka. Istnieje wiele bezglutenowych zamienników jajek, które nie tylko doskonale pełnią swoją rolę w wiązaniu składników i nadawaniu odpowiedniej struktury potrawom, ale również są łatwo dostępne i proste w użyciu. Osoby na diecie bezglutenowej mogą stosować:

  • siemię lniane,
  • aquafabę – płyn, który pozostaje po odsączeniu ciecierzycy,
  • puree z warzyw i owoców – Dynia, batat, banan, jabłko działają jako spoiwo,
  • mąka z ciecierzycy.

Gotowe zamienniki jajek

Na rynku dostępne są również gotowe zamienniki jajek w proszku, które można znaleźć w sklepach ze zdrową żywnością i supermarketach. Zawierają one mieszanki różnych składników, takich jak skrobia kukurydziana, mąka ziemniaczana i substancje żelujące. Są one łatwe w użyciu i można je stosować zgodnie z instrukcją na opakowaniu.

Chcąc skutecznie normalizować masę ciała warto skorzystać z innowacyjnej platformy żywieniowej, która udostępnia kilkanaście różnych, dobrze zbilansowanych diet, w tym wegetariańską, w kalorycznościach dostosowanych do wieku, masy ciała i wzrostu. Dodatkowo możemy otrzymujemy przepisy na posiłki wraz z intuicyjną listą zakupów.

Czytaj również

Bibliografia

  • Jarosz M. Normy Żywienia Dla Populacji Polski. Warszawa: Instytut Żywności i Żywienia; 2020
  • He, Yue, et al.
  • Hilal, Adonis, Anna Florowska, and Zuzanna Milewska.
dietetyk Kamila Kasprzak
Artykuł napisany przez
dietetyk Kamila Kasprzak
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Dietetyka. Na co dzień pracuje jako dietetyk w Peater - globalnej platformie dietetycznej popularyzującej zdrowe podejście do diety. Pasjonatka aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Interesuje się również psychodietetyką -ukończyła studia podyplomowe w tym zakresie na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS. Certyfikowany Instruktor Fitness oraz Trener Personalny. Jej konikiem jest żywienie osób aktywnych fizycznie. Wiedzę z tego obszaru zdobywa uczestnicząc w licznych szkoleniach i warsztatach.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Diety
Dieta na płaski brzuch - jak wygląda i na czym polega? Sprawdź, jak schudnąć z tej partii ciała
Kobieta z płaskim brzuchem
Dieta ketogeniczna - jak zacząć i co jeść? Zasady, efekty i jadłospis
Produkty diety katogenicznej
Dieta IF (post przerywany) – jadłospis na dietę 8/16
Produkty z diety IF
Podobne artykuły
Pieczony dorsz to dobra propozycja na obiad przy diecie wątrobowej
Dieta wątrobowa. Przepisy na cały tydzień. Co można jeść?
Soki owococo-warzywne
Dieta płynna - przepisy i jadłospis. Co jeść?
Koszerne jedzenie
Koszerne jedzenie - co to jest żywność koszerna?
Nastolatka
Dieta dla nastolatków. Przykładowy jadłospis dla młodzieży
Pokarmy usuwające toksyny z organizmu
Dieta detox, czyli jadłospis, który oczyści Twój organizm z toksyn w 1, 3 lub 7 dni

Reklama


Rewolucja w precyzji leczenia nowotworów 🙌
Sprawdź!