Jak wygląda czarnuszka?
Czarnuszka to niepozorne zioło skrywająca w sobie wielką moc. Gdzie rośnie? Dziko występuje przede wszystkim w rejonach dookoła Morza Śródziemnego, zachodniej części Azji oraz w Turcji - tam spotkać można ponad 20 jej gatunków. W Polsce rośnie natomiast tylko jeden gatunek - czarnuszka polna.
Co to jest czarnuszka i jak ją rozpoznać? To niewielka, jednoroczna roślina z rodziny jaskrowatych o dość wątłej budowie. Rośnie na glebach żyznych i bogatych w wapń. Jej wysokość osiąga maksymalnie 40 cm, liście są pierzaste, wąskie i nitkowate, a górne partie łodyg otulają kwiaty.
W zależności od gatunku kwiaty czarnuszki mają barwę białą, żółtą lub (przeważnie) niebieską. Owoce są niewielki i tworzą mieszki zawierające słynne czarne nasionka.
Czy czarnuszka to inaczej czarny kminek? Ze względu na kolor i kształt nasion rzeczywiście nazwy „czarny kminek” używa się w odniesieniu do czarnuszki, jednak warto wiedzieć, że istnieje również indyjska przyprawa o tej nazwie, niemająca z czarnuszką nic wspólnego.
Podobnie jest z czarnym sezamem - nie ma on związku z czarnuszką, jest natomiast kuzynem zwykłego, białego sezamu.
Reklama
Odmiany czarnuszki
Choć w Polsce dziko rośnie właściwie tylko jedna odmiana czarnuszki - czarnuszka polna, uprawia się również wiele innych gatunków tej rośliny. Rosną też one dziko w innych rejonach świata, gdzie klimat jest dla nich bardziej sprzyjający.
Do odmian najbardziej znanych należą:
- czarnuszka siewna - uprawiana w Polsce i czasami przejściowo dziczejąca, rośnie dziko głównie w Iraku i Turcji, jej kwiaty są od białych po bladobłękitne;
- czarnuszka damasceńska - odmiana rośliny pochodząca z północnej Afryki, zachodniej Azji i południowo-wschodniej Europy, ma duże, błękitne kwiaty;
- czarnuszka egipska - pochodząca z Afryki północnej, posiada nasiona z delikatnymi olejkami eterycznymi;
- czarnuszka orientalna (in. wschodnia) - jednoroczna lub dwuletnia, o kwiatach barwy żółtej;
- czarnuszka hiszpańska - odmiana rosnąca dziko w Hiszpanii, Portugalii oraz północno-zachodniej Afryce;
- czarnuszka indyjska - pochodząca z Indii i powszechnie stosowana w tamtejszej kuchni codziennej.
Reklama
Uprawa czarnuszki
Gdzie i jak rośnie czarnuszka? Czy konieczna jest duża uprawa, czy można sadzić ją samodzielnie w doniczce lub przydomowym ogródku?
Istnieją w Polsce uprawy czarnuszki o zasięgu przemysłowym, jednak okazuje się, że roślina ta nadaje się również do własnego, niewielkiego wysiewu. Nasiona czarnuszki kupić można w sklepach ogrodniczych, stacjonarnych i internetowych.
Dostępne są nawet całe gotowe zestawy do uprawy zioła w doniczce, zawierające: doniczkę, nasiona, podłoże glebowe oraz odpowiednie nawozy.
Zestawy takie są dobrą opcją dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z czarnuszką. Kiedy najlepiej ją siać? Czas wysiewu szczególnie istotny jest, kiedy uprawia się czarnuszkę w ogrodzie, a nasiona sypie prosto do gruntu.
Najlepszym momentem na to jest kwiecień, czyli wczesna wiosna. Roślina ma dość wysokie wymagania glebowe - potrzebne jest jej żyzne podłoże o dużej zawartości wapnia, nie lubi natomiast gleby kwaśnej, więc nie urośnie na terenach leśnych.
Stanowisko do jej wzrostu powinno być dobrze nasłonecznione, najlepiej zlokalizowane od strony południowej. Pierwsze kiełki czarnuszki powinny wzejść po ok. dwóch tygodniach od wysiewu.
Miejsce uprawy należy odchwaszczać i zapewnić mu odpowiednią wilgotność. Nasiona wciska się w glebę na głębokość 1,5 cm, w odstępach 15-30 cm.
Reklama
Wartości odżywcze czarnuszki
Czarnuszka znana jest ze swych zalet i dobroczynnych właściwości od czasów starożytnego Egiptu, dlatego na pytanie, czy jest zdrowa, nie trzeba już chyba odpowiadać.
W ostatnich dekadach, kiedy ludzie znów chętnie sięgają po zioła i inne naturalne rozwiązania, roślina znów cieszy się ogromną popularnością.
Co zawiera? Każde małe czarne ziarenko skrywa w sobie szereg substancji odżywczych korzystnych dla zdrowia człowieka. W 100 g ziaren znajdują się:
- 344 kalorie (wartość energetyczna produktu),
- 15 g tłuszczów (w tym 0,5 g nasyconych kwasów tłuszczowych, 10 g jednonienasyconych i 1,7 g wielonienasyconych kwasów tłuszczowych),
- 52 g węglowodanów,
- 40 g błonnika,
- 16 g białka.
Oprócz tego czarnuszka zawiera witaminy i minerały:
- witaminę A,
- witaminy z grupy B,
- witaminę E,
- magnez,
- żelazo,
- potas,
- wapń,
- cynk,
- sód.
Nasiona czarnuszki są zatem dość kaloryczne, jednak już niewielka ich ilość zaspokaja zapotrzebowanie organizmu na rozmaite mikro i makroelementy, dlatego stosując je, nie należy obawiać się o niekontrolowany wzrost wagi.
Reklama
Właściwości czarnuszki
W ziarnach czarnuszki zawartych jest ponad 100 substancji, które decydują o jej niesamowitych właściwościach. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje tymochinon - związek fitochemiczny odpowiedzialny za większość właściwości leczniczych rośliny.
Jakie ma ona właściwości? Najważniejszymi są:
- działanie przeciwzapalne - wykorzystywane nie tylko w medycynie, ale też w kosmetyce, w preparatach do stosowania miejscowego;
- działanie antyoksydacyjne - wysoka zawartość w czarnuszce witaminy E zwanej też naturalnym antyoksydantem lub witaminą młodości sprawia, że jej regularne jej spożywanie spowalnia procesy starzenia ludzkiego organizmu.
Te dwie właściwości zdrowotne czarnuszki sprawiają, że wpływa ona pozytywnie na pracę wielu układów i tkanek, poprawia ich odporność, hamuje starzenie i przyspiesza procesy regeneracyjne.
Wielu zwolenników czarnuszki mówi też o jej właściwościach przeciwnowotworowych, lecz nie ma jeszcze badań naukowych potwierdzających tę tezę.
Wiadomo jednak, że antyoksydanty neutralizują wolne rodniki odpowiedzialne za powstawanie i namnażanie komórek nowotworowych, a także rozwijanie się wielu innych poważnych chorób.
Reklama
Na co pomaga czarnuszka? Zastosowanie
Nasiona czarnuszki oraz robione z nich produkty, takie jak olej, nalewka czy mielona przyprawa, dzięki swoim dobroczynnym właściwościom, wspomagają leczenie wielu dolegliwości.
Na co pomaga czarny kminek i jakie jest jego zastosowanie? Po pierwsze, poprawia odporność organizmu na powszechne infekcje wirusowe, dlatego czarnuszkę stosuje się:
- na przeziębienie - można spożywać ją w ramach profilaktyki lub przy obecnej już infekcji, celem przyspieszenia jej leczenia;
- na katar - łagodzi katar towarzyszący przeziębieniu, a także alergiczny katar sienny, nie wywołując przy tym skutków ubocznych charakterystycznych dla leków przeciwhistaminowych;
- na kaszel - olejki eteryczne czarnuszki łagodzą kaszel i ułatwiają odkrztuszanie zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny, dlatego zaleca się ich stosowanie przy schorzeniach, którym towarzyszy kaszel, takich jak zapalenie oskrzeli, covid czy astma;
- na zatoki - olejek czarnuszki działa przeciwzapalnie, może więc łagodzić stan zapalny rozwijający się w zatokach oraz rozrzedzać zalegającą w nich wydzielinę.
Czarnuszka (np. odmiana siewna) działa także łagodząco na objawy alergii, zmniejszając ilość wydzielanych przez organizm histamin.
Co jeszcze leczy czarnuszka? Wpływa ona pozytywnie na funkcjonowanie układu pokarmowego, zatem można stosować ją:
- na żołądek - regeneruje podrażnioną błonę śluzową żołądka oraz łagodzi stany zapalne, np. wywołane bakterią Helicobacter pylori;
- na jelita - dzięki wysokiej zawartości błonnika ułatwia trawienie i wchłanianie pokarmu, zatem wspiera skutecznie pracę jelit;
- na pasożyty - czarnuszka wykazuje działanie przeciwpasożytnicze, więc pomaga także pozbyć się robaków bytujących w przewodzie pokarmowym;
- na wątrobę i trzustkę - dzięki właściwościom łagodzącym i przeciwzapalnym wspiera funkcjonowanie tych gruczołów oraz ich odbudowę; dzięki wspomaganiu funkcji trzustki może okazać się pomocna również w cukrzycy;
- na zaparcia - czarnuszka wspiera procesy trawienne, działa łagodnie przeczyszczająco, dlatego zalecana jest przy zaparciach; jej nasiona spożywa się także na odchudzanie, ponieważ regulują metabolizm i ułatwiają wypróżnianie;
- na refluks - wspomaganie trawienia przyczynia się też do niwelowania objawów refluksu żołądkowo-przełykowego.
Ponieważ czarnuszka reguluje w organizmie procesy odpornościowe, chroni komórki przed atakującymi je chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak:
- stwardnienie rozsiane - przewlekła choroba układu nerwowego;
- dna moczanowa - schorzenie polegające na zwiększaniu poziomu kwasu moczowego we krwi;
- łuszczyca - przewlekła choroba zapalna skóry;
- choroba Hashimoto - przewlekłe zapalenie tarczycy.
Do czego jeszcze służy czarnuszka? Ze względu na swoje właściwości znajduje ona także zastosowanie na:
- poprawę krążenia - pozytywnie wpływa na profil lipidowy oraz ciśnienie tętnicze, dzięki czemu usprawnia przepływ krwi; głównie stosuje się ją na lepsze krążenie w nogach;
- na płodność u kobiet - regularnie spożywana czarnuszka reguluje cykl menstruacyjny, co ułatwia planowanie ciąży;
- na stawy - działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, więc przynosi ulgę w chorobach stawów;
- na trądzik - stosowana miejscowo na skórę (np. w postaci oleju) łagodzi stany zapalne i działa antybakteryjnie;
- na kamienie nerkowe - obniża ilość szczawianów w moczu, zmniejszając ryzyko powstawania kamieni w nerkach;
- na chrapanie - działanie oczyszczające wobec dróg oddechowych może być pomocne w walce z chrapaniem i nocnym bezdechem.
Łagodzące i regeneracyjne właściwości czarnuszki sprawiają, że jest ona dobra również dla pacjentów po rozmaitych terapiach inwazyjnych, w tym chemio- czy radioterapii.
Sprawdza się w tym przypadku zarówno stosowana wewnętrznie, jak i na skórę. Olej z czarnuszki zawarty w kosmetykach łagodzi oparzenia i inne podrażnienia naskórka, niweluje też jego nadmierną suchość.
Reklama
Czarnuszka w kosmetyce
Czarny kminek dzięki swym odżywczym właściwościom stosowany jest nie tylko w zielarstwie i medycynie, ale również w kosmetyce. Jak działa i na co warto stosować czarnuszkę?
- Na włosy - aplikowany regularnie olej lub napar z czarnuszki poprawia kondycję włosów, nawilża, odżywia i wspomaga ich odporność. Zaleca jest przede wszystkim do włosów średnio- i wysokoporowatych, czyli takich, których łuski zewnętrzne są otwarte i nie spełniają swojej funkcji ochronnej. Włosy takie mają tendencję do plątania, często są matowe i szorstkie.
- Na łysienie telogenowe - dzięki odżywianiu nie tylko włókien włosowych, ale też ich korzeni i całej skóry głowy, czarnuszka niweluje nadmierne wypadanie włosów spowodowane ich osłabieniem i niedoborem substancji odżywczych.
- Na skórę - naturalne substancje są względnie bezpieczne, jeśli chodzi o stosowanie zewnętrzne - nie wywołują reakcji alergicznych ani podrażnień. Czarnuszka odżywia skórę, nawilża ją i zapobiega utracie wody ze wszystkich jej warstw.
- Na twarz - dzięki łagodnemu działaniu może być aplikowana również na delikatną skórę twarzy, by wzmocnić jej odporność, nawilżyć i dostarczyć jej odżywczych składników.
- Na biust - czarnuszka reguluje gospodarkę hormonalną kobiecego organizmu. Zawarte w niej fitoestrogeny stymulują komórki tkanek piersi do podziału, dzięki czemu stają się one większe i bardziej jędrne.
Jak stosować czarnuszkę? Dostępne formy
Jak już zostało wspomniane, czarnuszkę można stosować zarówno wewnętrznie, jak i na skórę. Aby w pełni korzystać z jej dobrodziejstw, jej ziarna przetwarza się na rozmaite sposoby, by zioło dostępne było w różnych formach.
Stosowane najczęściej spośród nich to:
- Olej z czarnuszki - najwięcej właściwości zachowuje olej tłoczony na zimno, nieoczyszczony. Można pić go codziennie, na surowo dodawać do potraw (np. sałatek) lub stosować go zewnętrznie, na skórę, włosy, paznokcie czy też np. do płukania jamy ustnej.
- Makuch z czarnuszki - produkt uboczny powstający podczas tłoczenia oleju. Jest bardzo bogaty w prozdrowotne substancje - białko, frakcje oleiste, składniki odżywcze.
- Olejek z czarnuszki - olejek, w przeciwieństwie do oleju, nie jest substancją tłustą, ale wodnistą cieczą będącą ekstraktem z nasion. Taki wyciąg z czarnuszki może być dodawany do kosmetyków i różnych produktów farmaceutycznych.
- Czarnuszka w kapsułkach lub tabletkach - przez niektórych wybierana najchętniej ze względu na wygodę stosowania. Wyroby tego rodzaju często zawierają dzienną dawkę substancji w pojedynczej tabletce, co jeszcze ułatwia ich przyjmowanie.
- Syrop lub sok z czarnuszki - świetnie sprawdza się do podawania dzieciom, które mają jeszcze kłopot z połykaniem kapsułek i tabletek. Niektóre produkty mogą być dodatkowo wzbogacone witaminami i innymi składnikami.
- Napar/herbata z czarnuszki - do picia dla tych, którym nie przeszkadza gorzkawy smak rośliny. Napar z nasion może być też stosowany zewnętrznie, np. w formie okładów na skórę lub wcierki do włosów.
- Nalewka z czarnuszki - łatwa do samodzielnego przygotowania. Nasiona zalewa się spirytusem i odstawia w ciemne miejsce, aż alkohol wyciągnie z nich dobroczynne składniki. Gotową nalewkę można pić lub stosować na skórę (np. na zmiany trądzikowe).
- Suszona czarnuszka mielona - do używania w kuchni jako przyprawy do potraw lub do przyjmowania doustnego na różne dolegliwości żołądkowe.
- Maść z czarnuszki - do smarowania, np. przy atopowym zapaleniu skóry.
Do czego dodaje się czarnuszkę?
Nasiona czarnuszki są współcześnie popularnym dodatkiem do różnego rodzaju pieczywa. W wielu piekarniach kupić można bułki, chleb czy bagietki z tymi czarnymi ziarenkami. Czy to jedyna możliwość ich wykorzystania? Absolutnie nie.
Ziarna czarnuszki można szeroko stosować w kuchni, dodając je do wielu potraw - mięs, warzyw, sałatek, ryb itd. Ponadto roślina ta występująca w innych formach (np. w formie ekstraktu z nasion) bywa dodatkiem produktów kosmetycznych i wyrobów farmaceutycznych.
Celem stosowania czarnuszki niekiedy jest podwyższenie walorów smakowych, innych razem - wiąże się ono wyłącznie z jej prozdrowotnymi właściwościami.
Czarnuszka w kosmetykach
Jak już zostało powiedziane, czarnuszka dość szeroko stosowana jest w kosmetyce, ponieważ ma dobroczynny wpływ na skórę, włosy i paznokcie. Odżywia je, wzmacnia, poprawia ich wygląd i podnosi odporność na działanie czynników zewnętrznych i mechaniczne uszkodzenia.
W jakich produktach drogeryjnych można ją spotkać? Przykładami są:
- Szampon z czarnuszką - zalecany do włosów osłabionych, ze skłonnością do wypadania, działa regenerująco i nawilżająco oraz stymuluje wzrost włosów.
- Maska z czarnuszki do włosów - można przygotować ją samodzielnie w domu, dodając zmielone ziarna do ulubionej drogeryjnej maski do włosów. Stosowana regularnie (2-3 razy w tygodniu) wzmocni działanie szamponu.
- Wcierka na włosy - również łatwa do samodzielnego wykonania, np. z naparu z czarnuszki. Wzmacnia i odżywia, a przy tym nie obciąża włosów tak jak maska.
- Mydło z czarnuszką - łagodzi i normalizuje skórę, a także działa antybakteryjnie, co ma szczególne znaczenie np. przy zmianach trądzikowych.
- Krem z czarnuszką - nadaje się nawet do skóry wrażliwej i problematycznej. Niektóre preparaty z jej dodatkiem przeznaczone są dla osób cierpiących na trądzik o przewlekłym charakterze czy też na atopowe zapalenie skóry.
- Peeling z czarnuszki - świetnie sprawdza się jako środek złuszczający wierzchnią warstwę martwego naskórka. Do tego odżywia skórę i działa na nią antybakteryjnie i łagodząco.
- Tonik z czarnuszki - można kupić gotowy produkt w drogerii lub aptece albo zrobić go samemu, przygotowując napar o właściwościach tonizujących.
Systematyczne stosowanie kosmetyków z czarnuszki przynosi niekiedy naprawdę spektakularne efekty pielęgnacyjne, przywracając skórze i włosom zdrowy wygląd oraz siłę.
Zastosowanie czarnuszki w kuchni
Czy czarnuszkę można jeść na surowo? Oczywiście, surowe nasiona mają najwięcej dobroczynnych składników, są najbogatsze w witaminy i minerały, a obróbka termiczna osłabia ich działanie.
Do czego je dodawać? Czarnuszka wzbogaca smak i skład sałatek, koktajli, jogurtu, owsianki i wielu innych potraw, zarówno wytrawnych jak i słodkich. Największą popularnością cieszą się:
- Chleb i bułki z czarnuszką - przeważnie w formie całych ziaren, którymi posypany jest wierzch pieczywa.
- Ser z czarnuszką - wiele rodzajów sera z czarnym kminkiem smakuje świetnie - ser żółty, pleśniowy czy twaróg.
- Ciastka owsiane z czarnuszką - gorzkawy smak nasion przełamuje słodycz ciastek i wzbogaca ich skład o odżywcze elementy.
- Wafle z czarnuszką - czarne nasionka często spotkać można jako dodatek do wafli ryżowych czy kukurydzianych.
- Jajka - czarnuszkę można dodać do jajecznicy, omletu lub nawet posypać nią ugotowane jajko.
- Sałatki - czarnuszka jako składnik przeróżnych sałatek nadaje im smak i aromat, działa prozdrowotnie, a także uatrakcyjnia wygląd potrawy.
- Pieczone i gotowane warzywa z dodatkiem czarnuszki - jej smak świetnie komponuje się z takimi warzywami jak cukinia, bakłażan czy szparagi.
Do czego jeszcze warto stosować czarnuszkę? W formie mielonej przyprawy może być także dodawana do zup i sosów.
Jej zastosowanie w kuchni jest zatem właściwie nieograniczone, szczególnie dla osób, które cenią sobie jej wyrazisty smak, a Internet jest prawdziwą kopalnią przepisów i pomysłów na wykorzystanie czarnego kminku.
Z czym łączyć czarnuszkę?
W celach zdrowotnych można spożywać samą czarnuszkę, ale też warto łączyć ją z innymi produktami o podobnych właściwościach, by wzmocnić ich działanie. I tak świetnym połączeniem są:
- Czarnuszka z czosnkiem - obie rośliny wykazują działanie przeciwzapalne i antybakteryjne. Do ich określenia stosuje się też niekiedy określenie „naturalny antybiotyk”. Wspomagają leczenie stanów zapalnych, podnoszą naturalną odporność, wspierają zwalczanie różnych infekcji. Niektóre preparaty farmaceutyczne zawierają czarnuszkę, czosnek i witaminę D, też odgrywającą znaczącą rolę w zwalczaniu wirusów.
- Miód z czarnuszką - miód również stosowany jest w stanach przeziębienia, przy kaszlu czy bólu gardła. Też jest produktem o wielu prozdrowotnych właściwościach, dlatego łączenie go np. z czarnuszką i czarnym bzem bogatym w witaminę C to skondensowana moc w walce z przeziębieniem.
- Czarnuszka z imbirem. Imbir także działa przeciwzapalnie, zwalcza bakterie i inne drobnoustroje oraz podnosi odporność.
Jako przyprawa czarnuszkę łączyć można z pieprzem i solą lub np. z kozieradką, kurkumą, tymiankiem czy kolendrą. Łączenie przypraw w potrawach jest właściwie indywidualną kwestią upodobań smakowych.
Ile ziaren czarnuszki jeść dziennie? Dawkowanie
Czarnuszka bywa zaliczana do tzw. „super-foods”, czyli żywności posiadającej ogromny wpływ na zdrowie człowieka. Produkty z tej grupy charakteryzują się tym, że już niewielkie ich ilości wystarcza, aby dostrzec ich teraeutyczny wpływ.
Ile czarnuszki dziennie należy zjadać, by dostrzec jej działanie? Już 10 małych, czarnych ziarenek spożywanych każdego dnia może przynieść dobroczynny wpływ oraz wspomóc prawidłową pracę układu odpornościowego, pokarmowego i innych narządów organizmu.
Jeśli chodzi o dawkowanie surowych nasion czarnuszki, należy brać pod uwagę również te dodawane do potraw, np. sałatek. Spożywanie czarnuszki w posiłkach wystarcza i nie trzeba już wówczas zjadać samych ziaren ani stosować suplementów diety z wyciągami z rośliny.
Jak jeść czarnuszkę, by zachować jak najwięcej jej właściwości leczniczych? Najlepiej na surowo, nie poddając ziaren obróbce termicznej, w trakcie której ich działanie może zostać osłabione.
Czarnuszkę można też pić. Jak? Albo w formie oleju, który jest prawdziwym bogactwem dobrych składników, albo jako napar z ziaren. Wystarczy jedna szklaneczka naparu dziennie lub 2-3 łyżeczki oleju, by osiągnąć efekty.
Czy można stosować czarnuszkę w ciąży?
Ciąża i karmienie piersią to szczególne momenty w życiu kobiety, w których powinna ona zachować ostrożność w przyjmowaniu wszelkich substancji i leków, a przed ich zastosowaniem skonsultować się z lekarzem prowadzącym.
Związki między spożywaniem czarnuszki a karmieniem piersią i ciążą nie są jeszcze dokładnie przebadane naukowo, jednak nie stwierdzono też występujących w tym czasie skutków ubocznych. Kwestię tę najlepiej omówić ze specjalistą.
Zaleca się natomiast zewnętrzne stosowanie czarnuszki w ciąży i przy karmieniu (z pomijaniem części piersi dotykanych ustami przez ssące dziecko), np. w postaci oleju aplikowanego na skórę. Olej nawilża ją, ujędrnia i zmniejsza ryzyko powstawania rozstępów.
Istnieje teoria, że czarnuszka jest dobra na laktację i wspomaga produkcję pokarmu, a poza tym jest korzystna dla zdrowia niemowlaka, wpływając pozytywnie na jego układ pokarmowy i niwelując kolki czy wzdęcia.
Najlepiej jednak przed zastosowaniem skonsultować się w tej sprawie z pediatrą i odpowiednio dobrać ewentualną dawkę.
Czarnuszka dla dzieci
Czy czarnuszka dobra jest dla dzieci i niemowląt? Jeśli chodzi o najmłodszych pacjentów, kwestię jej podawania należy zawsze omówić z pediatrą.
Dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym czarnuszka (np. w postaci syropu) jest wręcz zalecana, ponieważ pozytywnie wpływa na ich rozwój i wspomaga walkę z wieloma dolegliwościami dotykającymi małych pacjentów:
- alergią - czarnuszka hamuje produkcję histamin w organizmie, dzięki czemu skutecznie niweluje dokuczliwe objawy uczulenia; czarnuszka na alergię u dzieci może być też stosowana zapobiegawczo, szczególnie w sezonie wiosenno-letnim, gdy ilość unoszących się w powietrzu alergenów jest większa;
- pasożytami przewodu pokarmowego - pasożyty takie jak owsiki często zagnieżdżają się właśnie w jelitach dzieci, które niekiedy zapominają o należytej higienie;
- częstymi infekcjami wirusowymi - u dzieci tzw. odporność nabyta nie jest jeszcze w pełni wykształcona, co skutkuje infekcjami górnych i dolnych dróg oddechowych, częstszymi niż u dorosłych pacjentów; systematyczne przyjmowanie czarnuszki wspomaga odporność, zmniejszając ilość infekcji w ciągu roku.
Przeciwwskazania do stosowania czarnuszki
Opinie o czarnuszce są w zdecydowanej większości bardzo pozytywne, ponieważ z reguły nie wywołuje ona reakcji uczuleniowych ani podrażnień. Czarnuszka jest rośliną, nad którą przeprowadzono wiele badań i o której powstało wiele naukowych publikacji. Wynika z nich, że również zdania specjalistów o działaniu tego dobroczynnego zioła potwierdzają obiegowe opinie.
Korzyści płynących ze stosowania czarnuszki (zarówno doustnego jak i na skórę czy włosy) jest znacznie więcej niż wiążącego się z nim ryzyka.
W niektórych przypadkach jednak przeciwwskazaniami do spożywania czarnego kminku są:
- ciąża - bezpieczniej jest w niej stosować czarnuszkę zewnętrznie, celem poprawienia kondycji skóry i włosów;
- przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych lub problemy z krzepliwością - czarnuszka spowalnia proces krzepnięcia krwi, dlatego w tych sytuacjach należy zachować szczególną ostrożność.
Skutki uboczne czarnuszki
Czym grozi przedawkowanie czarnuszki? Czy olej z czarnuszki może uczulać? Działania uboczne towarzyszące przyjmowaniu tych czarnych ziarenek występują niezwykle rzadko, bez względu na dawkowanie, choć oczywiście im większa ilość, tym większe ryzyko ich pojawienia się.
Do możliwych skutków niepożądanych należą:
- reakcje ze strony przewodu pokarmowego, takie jak biegunka, zaparcia, odbijanie, mdłości, zgaga;
- obrzęki w okolicy przełyku, gardła, jamy ustnej;
- mrowienie w ustach, na języku;
- zmiany skórne, głównie drobna wysypka, pokrzywka.
Wystąpienie jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi. Kiedy niechciane objawy ustąpią po zaprzestaniu stosowania czarnuszki, można rzeczywiście podejrzewać, że to ona je wywołała.
Reakcje takie zdarzają się jednak sporadycznie, a w większości przypadków spożywanie czarnego kminku jest bezpieczne i niesie wyłącznie korzyści dla zdrowia.
Cena czarnuszki. Gdzie ją kupić?
Gdzie można kupić czarnuszkę? To zależy od tego, o jaką jej formę chodzi. Nasiona do wysiewu można dostać w sklepie lub hurtowni ogrodniczej. Jaka jest cena za kg nasion? Opakowanie 1 kg to obecnie koszt rzędu 20-30 zł.
Nasiona oczywiście nadają się również do jedzenia, więc biorąc pod uwagę ich codzienne dawkowanie, cena jest bardzo niewysoka.
Dość drogi jest natomiast olej z czarnuszki, szczególnie, gdy porównać go do popularnych olejów - rzepakowego czy słonecznikowego. Za półlitrową butelkę trzeba bowiem zapłacić około 80-100 zł.
Kupując olej, warto zwrócić uwagę na to, jakim sposobem został on pozyskany. Najdroższe, ale też najbardziej wartościowe są oleje zimnotłoczone i nieoczyszczone.
Syrop z czarnuszki można dostać w aptece, a jego cena zależy od producenta oraz innych zawartych w nim składników. Produkty takie kupować też można przez Internet, warto jednak wybierać sprawdzonych dostawców.
